Þjóðviljinn - 17.05.1952, Blaðsíða 4

4) — ÞJÓÐVILJINN — Laugardagur 17. maí 1952
lllðflVIUINN
Útgefandl: Sameimngarflokkur alþýðu — Sósíalistaflókkurinn.
Ritstjórar: Magnús Kjartansson (áb.), Sigurður Guðmundsson.
Fréttaritatjóri: Jón Bjarnason.
Blaðam.: Ari Kárason, Magnús Torfi Ólaísson, Guðm. Vigfússon.
Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustíg
19. — Síml 7600 (3 línur).
Áskriftarverð kr. 18 á mánuði í Reykjavík og náp-enni; kr. 18
annarstaðar á landinu. — L»ausasöluverð 1 kr. eintakið.
Prentsmiðja Þjóðviljans h.f.
Valdabrask eða hagsmunabarátta
Þegar leitaö er orsakanna til þess eymdarástands sem
leitt hefur veriö' yfir íslenzka alþýöu af ríkisstjómum
afturhaldsins síðustu árin ber allt aö sama brunni. Þáö
sem gert hefur aíturhaldsflokkunum fært aö þjarma svo
að fólkinu sem raun ber vitni, er sundrungarstarfsemi AB-
foringjanna í verkalýðshreyfingunni og þjónusta þeirra
viö afturhaldsöflin. í skjóli þessarar sundrungarstarfsemi
, hafa allar verstu árásirnar á lífskjör verkalýösstéttarinnar
verið framdar og því treyst af afturhaldinu aö AB-foringj-
ai'nir gegndu því hlutverki sínu af trúmennsku aö hindra
einhuga baráttu verkalýðsins gegn árásum á lífskjör hans.
Og því hafa AB-foringjarnir aldrei brugðizt, þótt þeim
hafi ekki ávallt tekizt aö vinna verstu verkin sem þeim
voru falin á hendur.
AB-foringjarnir léku sinn ljóta leik sumarið 1950 þegar
ríkisstjómin óttaðist viöbrögö sameinaörar verkalýös-
hreyfingar gegn árásinni. þá. Samningur Helga Hannes-
sonar og félaga haœ um túkallinn fræga var gerður til aö
tryggja velvild og stuöning stjórnarflokkanna í kosning
um til Alþýðusambandsþings um haustiö. Valdabrask AB-
foringjanna reyndist þá sem oítast þyngra á metunum en
hagsmunir hinna vinnandi stétta, sem aö var kreppt meö
ráðstöfunum hinnar sameiginlegu ríkisstjómar íhalds og
Framtsóknar.
Þegar verkalýðshreyfingin lagði til orustu ári síöar til
þess að rétta skertan hlut sinn og knýja fram fulla
greiðslu dýrtiöaruppbótar á kaupgjaldið stóö heldur ekki
á þjónustu AB-broddanna við málstaö og hagsmuni ríkis-
stjórnarinnar og afturhaldsins. Allt var gert sem unnt var
af þsirra hálfu til þess aö sundra þeim isamtökum sem
verkalýösfélögin höfðu skapað til að stjórna baráttu sinnl
og leiða hana til sigurs. Ekki var hikaö við aö reyna áö
leiða einstök félög út í einangruö og ótímabær verkföll sem
voru fyrir fram töpuö. Þessi þokkalega iðja var tekin upp
eftir beinni fyrirskipun húsbænda AB-manna 1 ríkisstjórn-
arflokkunum. Þaö var gæfa verkalýösins aö tilræöiö mis-
tókst, verkalýcMélögin stóöu saman og sigruöu þrátt fyrir
sundrungartilraunir afturhaldserindrekanna í eigin röð-
um.
Enn hyggjast AB-brcddarnir aö leika sama leikinn. Enn
hefur þeim veriö faliö það verkefni á hendur aö koma í'
veg fyrir undirbúna og skipulagða baráttu verkalýðsstétt-
arinnar. Á formannaráðstefnu AlþýÖusambandsins kom
þaö glöggt í ljós, aö enn hafa þessir óhappamenn gert
samning viö andstæöinga verkalýðs, viö höfunda gengis-
lækkunarinnar. kaupránsins og skortsins. Þeir eru enn
ráönir í að hindra eölilegt viönám og nauösynlegar ráö-
stafanir alþýðunnar gegn þeirri gífurleg-u kjaraskeröingu
og almennu fátækt, sem stefna ríkisstjórnarinnar hefur
fært íslenzkum alþýðuheimilum. Vegna þessara fyrir-
ætlana létu AB-broddarnir vísa frá tillögu um undirbún-
ing aö endurskoðun kaupgjaldssamninganna, 40 stunda
vinnuviku og um atvinnuleysistryggingar.
Þaö á m.ö.o. að endurtaka skrípaleikinn frá 1950. í stað
raunhæfra aögeröa til viöreisnar síversnandi hag alþýðu
taka AB-broddarnir aö nýju upp marklaust snakk og
samningamakk viö afturhaldsöflin og ríkisstjórn þsirra.
Það er ekki veriö að hyggja aö nauðsyn verkalýðsins til
þess að fá hlut sinn réttan og afkomuna bætta. Þaö sem
fyrir AB-broddunum vakir er allt annað og á ekkert skylt
við hagsmuni alþyöu, heldur er þaö algjörlega andstætt
hagsmunum hennar og velferö. AB-broddarnir þurfa aö
tryggja þjónsstööu isína viö ríkisstjómina og afturhalds-
öflin. Og hún veröur ekki varin nema þeir fái öflugan
stuðning afturhaldsflokkanna beggja, sem eru ábyrgir
fyrir atvinnuleysinu, kaupráninu og fátæktinni. Þetta
vi£a AB-foringjarnir fullvel og þeir hika ekki viö að velja
verndun svartfylkingarinnar, þegar valdið stendur um
hana eða heiöarlegt starf að hagsmunamálum alþýðunnar
Þessi er ástæðan til þess, aö formannaráðstefnu Al--
þýðusambandsins lauk meö þeim endemum sem raun varö
á. Og þaö er nauösynlegt aö verkalýöurinn geri sér þetta
ljóst. Ófyrirleitnir valdaspekúlantar nota brýnustu hags-
munamál hans sem markaösvöru í samningabraski sínu
við afturhaldsöflin um yfirráðin í Alþýöusambandinu.
Það er þeirra framlag til verkalýðsbaráttunnar á einum
verstu og erfiöustu tímum fyrir íslenzka alþýöu.
KoUca. Selfoss fór frá Rvik 14,5.
vestur og norður um land til
Húsavikur og þaða.n til Gauta-
borgar. Tröllafoss fór frá Rvík..
7.5. til N.Y. Foldin fór frá Rvík.
14.5. til vestur og norðurlandsins.
Vatnajökull lesta.r í Antverpen i
dag til Rvikur.
■ Laugcrdagur 17, maí 1952 — ÞJÓÐVILJINN
(ö
Dómarnir — Stórviðburðir — Kvikmyndir — Brauð nugf.-iag isiands
1 dag verður flogið til Ak., Vc.,
þess ber að geta sem vel er Blönduóss, Sauðárkróks, Isafjarð-
ar og Siglufjarðar. — Á morgun
ERNA skrifar: Kæri Bæjar-
póstur. Ég var að lesa birt-
inga Hæstaréttar á dómun-
um út af 30. marz og fannst
mér þar gæta svo mikillar
ósvifni að ég get ekki ímynd-
að mér annað en allir heiðar-
legir, réttsýnir menn séu
steini lostnir. Að því er ég
bezt fæ séð, er ekki einungis
verið að dæma þama 24 menn
í þunga dóma fyrir vafasamar
sakir, heldur ógnar þetta öllu
réttarfari í landinu; því hvers
má maður vænta þegar dæmd-
ur er kosningarréttur og kjör- GÓÐ MYND er sýnd í Tjam- ar. 20.45 Upplestur: Þorsteinn ö.
gert. Bæjarpóstinum er kunn
ugt um að minnsta kosti einn Akureyrar og Ve.
stað, þar sem hægt er að
fá ágæt brauð, Bernhöfts-
bakarí við Bergstaðastræti.
(Ath. frá setjara: Með leyfi,
eru. ekki öll brauð bökuð í
Rúgbrauðsgerðinni, a. m. k.
segir hún mér það stúlkan
sem ég verzla við; en þau
brauð virðast höfð helming
of stutt í ofninum.)
Fastir liðir eins
og venjulega. Ki.
18.00 Útvarpssaga
barnanna: „Vinir
um veröld alla“
eftir Jo Tenfjord,
í þýðingu Ha’.ldórs Kristjánsson-
ar (Róbert Arnfinnsson leikari)
— XI. — Sögulok. 19.30 Tónleik-
ar: Samsöngur. 20.30 Útvarps-
hljómsveitin; Þór. Guðmundsson
stjórnar: a) Svíta eftir Torsten
Petre. b) Ástarkveðja eftir Elg-
gengi af mönnum fyrir að
bera hönd fyrir höfuð sér.
Hjá mér hefur vaknað sú
spuming: Em þessir menn
(dómaramir) starfi sínu
vaxnir? Ræður allra verjend-
anna tæta niður lið fyrir lið
ákæmrnar, og sýna fram á
áð vitnin em raunverulega
engin, þar sem þau dæmast
ýmist ómerk eða taka fram-
burð sinn til baka. Hvemig
er svo hægt að fella þunga
dóma þegar engar sannanir
eru fyrir hendi? Það eina
sem raunverulega er vitað er
það sem ákærðu sjálfir viður-
kenna og manni fyndist í
hæsta lagi geta komið til
greina skilorðsbundinn dómur.
arbíói Og heitir Blái lampinn. Stephensen. 21.10 Tónleikar: Sin-
Er hún trúverðug frásaga fóníuhljómsveit Lundúnaborgar
um starf lögreglunnar í Lon- !eikur verk eftir Grieg. a) Hyll-
don, alvarleg en þó bland- iu&armars úr Sigurði Jórsala-
„ , . . . fara, (Blech stjornar). b) Norsk-
ín nogu af hinm serstæðu .
, , . . „, „ , , ír dansar (Schneevoigt stjomar).
brezku kimm. — Starf brezku 21 35 Upplestur: Haraldur Gjörns-
lögi-eglunnar er öllu hvers- son leikari. 22.10 Dansiög. 24.00
dagslegra en þeirrar amer- Dagskrárlok.
ísku ef dæma mætti eftir
kvikmyndum. 1 dag, á þjóðhátíðardegi Norð-
manna, taka norsku sendiherra-
hjónin á móti gestum að Fjólu-
götu 15, kl. 16—18.
Sölubörn.
Mæðrablómin verða. afhent í
öllum barnaskólum, Elliheimilinu
og Þingholtsstræti 18 frá kl. 9 í
fyrramálið.
Þessi skemmtllega
fyrirsögn var í
Vísi í gær: „Heit-
ir á æsku Reykja-
víkur að fylkjasér
um sér um séra
Jónsson". Út af þessu
Hallgrímsklrkja.
Messur á morgun
(á hinum almenna
bænadegi). Kl. 11
f. h. Séra Jakob
Jónsson. Kl. 5 e.
I.augardagur 17. maí. (Bruno). Iðnsveinar, sem útskrifuðust úr
138. dagur ársins —- Tungl í há- Iðnskólanum fyrir 10 árum (1942),
■ euðri kl. 7.17 — Árdegisflóð kl. koma saman i kvöld kl. 9 í V.R.-
* 11.50 — Síðdegisflóð um kl. 24.00 húsinu. Þátttaka tilkynnist í síma
— Lágfjara kl. 18.02. 80729 og 3249.
ANNARS eru öll þessi mala-
ferli röng, því ef nokkrir Ríklssklp
hefðu átt að koma fyrir rétt Hekla fór frá Akureyri í gærkv.
þá eru það formenn þríflokk- tii Norðurlands. Esja verður
anna fyrir að kalla á frið- væntanlega á Akureyri í dag.
samt’ fólk niður á Austurvöll Skjaldbreið er á leið frá Breiða-
þegar þeir búast við óeirðum. firð* 111 *ey*javíkur' .^11 *r ,,-
i o 1 , .. . norðanlands. Oddur er a Sauðar- Bjarna
Og svo nucvitao Ogre„ U kroki á norðurleið. Ármann fór kom skáldi Dagbókarinnar þessi
stjórinn, það mætti gjaman frá Rvik j g.œrkvöld
til Vestm.- vísa í hug:
rannsaka hans framkomu da- eyja. Lukkupottur Loðgeirs er
líti'ð betur. — Aðeins eitt lítlð nema flóns von,
enn: Er ekki hægt að gang- Sambandssklp þ\-í Vísir fylkir sér um sér
ast fyrir undirskriftarsöfn- Hvassafell kom til Isafj. sl. um séra Bjarna Jónsson.
un til að mótmæla þessum nóu, frá Kotka. Arnarfell losar
svívirðilegu dómum. Eða hafa tinlbur á Auatf> Jökulfel! átti að Barnahelmillð Vorboðiim.
Islendingar tapað svo rétt- reksfl^ðfr 1 ffærilvold’ tu Pat' *elr sem óska að koma börn-
lætiskennd sinni að þeir láti Jaiðar' um a Bnmarheimili Vorboðans í
, ,, Rauðnolum i sumar komi til við-
þetta viðgangast motmæla- EIMSKIP. UUs á laUgardaginn 17. og sunnu-
laust. — Erna. Brúarfoss fór frá Hamborg 15.5. daginn 18. maí kl. 2—6 e. h. í
til Rotterdam og Rvíkur. Detti- skrifstofu Verkamannafélagsins
foss kom til Rvíkur 12.5. frá N. Framsókn í Alþýðuhúsinu.
HAFNARBIÖ sýnir nú sænska 7' Goðafosa fór frá Hul> f4.5.
j . . , tt ... , .... kemur til Rvikur í dag. Gullföss
mynd, er nefmst Hvitl kott- fer frá Kaupmannahöfn á hádegi
urinn. Mynd þessi er bonnuð j dag til Leith og Rvíkur. Lag-
börnum. Það mun vera fyrir arfoss fór frá Vestmannaeyjum
eitt atriði í myndinni, sem 21.35 Upplestur: Haraldur Björns-
sýnir Stúlku liggjandi í vafa- 12.5. til Gravarna, Gdynia, Ála-
sömum stellingum. En SVO er borgar og Gautaborgar. Reykja- h. Séra Sigurjón Þ. Árnason.
myndin auglýst, og hvernig? t°ss tár frá Álaborg 15.5. til Framhald á 6. siðu.
Einmitt me'ð mynd af stúlk-
unni í hinum hættulegu stell-
ingum, sem böm mega ekki ________________________________ _______________ .
sjá.. — Það er eitthvað bogið i£i lÆKIIl i^i fll Ik'liJlSll
við kvikmyndasensúrinn. Kvik
myndir, þar sem fjöldamorðin
eru hvað stórfenglegust, eru
oft sérstaklega ætlaðar börn- "
um, myndir bannaðar vegna
atriða, sem börnin skilja ekki j
eða leggja enga merkingu í. r
Og svo eitt enn, oft eru hóp- \.
ar barna víð sýningar mynda
sem bannaðar eru þeim, en
það er varla sensúmum að
kenna.
★
HELZTU stórviðburðir vikunn-
ar: Upphófst amerískt rétt- wV
arfar á íslandi; Moggi sá \\!j/
teikn mikið á himnum og wf/g
þótti boða stórtíðindi: 67 í;i:'
kriur klippt og skorið, hvar
eru fuglar, hvar ertu ívar.
Móti emírnum bárst ymur og g'ymur,
i eins og vindsúgur færi um torgið; og
* fólkið fleygði- sér flötu eftir skipan emirs-
ins, sem krafðist þess að þegnar sínir litu
ÞAÐ þarf ekki að segja monn- upp til sin_ j bókstaflegri merkingu,
um, hvar hægt er að fá óæt helzt skríðandi á Ijórum fótum.
brauð, þau fást allstaðar. En ~...........- ....
Dagana 3. til 12. apríl var
haldin ráðstefna í Moskva til að
ræða um möguleikana á því að
taka aftur upp og auka sam-
skipti milli landa, sem búa við
mismunandi hagkerfi. Hinsveg-
ar var það skýrt tekið fram í
setningarræðu herra Robert
Chambeiron, aðalritara undir-
búningsnefndarinnar, að ekki
væri ætlazt til að menn eyddu
tíma ráðstefnunnar í tilgangs-
lausar orðasennur um ágæti
hinna mismunandi hagkerfa,
sem ríkjandi eru í heiminum.
Hefði hinn mikli hópur fulltrúa
farið að leiða saman hesta sína
á hinu pólitíska sviði, er hætt
við að lítið hefði orðið um sam-
komulag, svo mislitur sem sá
hópur var pólitískt séð.
Tilefni ráðstefnunnar var það,
Ársœll Sigurðsson:
Efnahagsráðstefnan i Moskva
Þegar þessar skýrslur höfðu
verið fluttar var farið að ræða
um úrræði til úrbóta og kom
þá margt fram ,sem of langt
yrði að rekja hér. Að umræðum
loknum og framkomnum tillög-
um var í hverri deild kosin
nefnd til að taka saman niður-
stöður umræðnanna og sam-
ræma framkomnar tillögur með
aðstoð tillögumanna sjálfra.
Svo ríkti mikill samhugur með
stjórnanna í löndum sínum og
höfðu ekkert vald til að tala
fyrir munn þjóðar sinnar, sumir
höfðu jafnvel orðið að fara
krókaleiðir til þess að fá að
fara úr landi. Að rekja ræður
manna er freistandi, en þó er
því sleppt hér i þetta sinn. Vera
má að það verði nokkuð gert
siðar.
Til þess að gefa lesendum
blaðsins hugmynd um störf ráð-
stefnunnar og niðurstöður i
sem fæstum orðum, birti ég hér
að höft þau og hömlur, sem "rr™ —-y /yfirlýsingu þá, sem samþykkt
viðskipti landa á milli nú err jv " ' (var á lokafundinum 12. apríl.
háð, eru fjölmörgum iðjuhöld-
um, verzlunarmönnum og hag-
fræðingum áhyggjuefni. Þá er
það og augljóst, að með full-
komlega frjálsum viðskiptum1 C
þjóða á milli mundi auðveldara
að vinna bug á atvinnuleysinu,
sem nú þjakar milljónir manna
í ýmsum löndum. Það er því of-
ur eðlilegt, að trúnaðarmenn
ýmsra verkalýðsfélaga hefðu á-
huga fyrir ráðstefnu þessari og
óskuðu að fylgjast með störf-
um hennar, jáfnvel leggja fram
sinn skerf svo að árangur henn- j, .
ar mætti verða sem mestur og i
beztur. Enda varð það svo, a?
ráðstefnu þessa sóttu 471 full-
trúi frá 49 löndum í öllum álf-
. um heims.
Þegar á fyrsta fundi ráð-
stefnunnar samþykktu fulltrú-
ar einum rómi að skipta henni í
þrjár deildir, til að fjalla sér-
staklega um eftirtalin mál:
1. Þróun alheimsviðskipta.
2. Efnaliagsleg alþjóðasam-
vinna til að leysa þjóðfélagS-
leg vandamál.
3. Vandamál þeírra landa, sem
skammt eru komin í iðnað-
arlegu tilliti.
Við íslendingarnir vorum
þrír og kömum okkur saman
um að sækja fundi sinnar deild-
arinnar hver.
Þess er enginn kostur að birta
hér fundargerðir frá ráðstefn-
unni. Hver deild hélt allmarga
fundi, og ræðumenn voru marg-
ir. Fyrst lýstu ræðumenn á-
' standi því, sem lönd þeirra eiga
við að búa í verzlun og fram-
leiðslu, gátu um helztu inn- og
útflutningsvörur lands síns,
gildandi ákvæði og lagasetningu
um utanríkisverslun, gjaldeyris-
ástand og annað það, sem höfuð
máli skiptir um viðskipti landa
. á milli. Höfðu margir sögu að
, segja frá áhrifum hafta og ó-
frelsis og afleiðingum þess á
atvinnulíf í löndunum.
um, Bandaríkjunum, Uruguai,
Venözúela, Viet-Nam.
Ráðstefnan gerði sér grein
fyrir því ástandi, sem alþjóða-
viðskipti nú cru í í öllu tilliti
og komst að þeirri niðurstöðu
að það hve mjög samskiptum
þjóðanna hefur hrakað, einkum
á allra síðustu árum, hafi aukið
þær tilbúnu hindranir, sem
hamla viðskiptum landa á milli.
Hefðbundin verzlunar-tengsl
milli þjóða hafa verið rofin,
hið landfræðilega svæði við-
skiptanna hefur verið takmark-
að og viðskipti milli „Austurs“
Efnahagsráðstefnan sem lialdin var í Moskva, höfuð-
borg Sovétríkjanna, fyrri hluta aprílmáiuiðar s.l. vakti
mikla athygli um heim altan. Á ráðstefnunhi mættu 471
fulltrúi frá 49 löndum í öllum álfuin heims, kaupsýslu-
menn, fulltrúar verkalýðssamtaka o. s. frv. Verkefni
ráðstefnunnar var að vinna að frjálsum viðsldptum milli
sósíalistísku lamianna annars vegar og landa kapítal-
ismans hins vegar. Þrír íslendingar sóttu ráðstefnuna,
þeir Ársæll Sigurðsson, Lúðrik Jósepsson og Magnús
Þorgeirsson. f eftirfarandi grein skýrir Ársæll Sigurðs-
son frá tildrögum efnahagsráðstefnunnar og því helzta
sem þar gerðist.
fulltrúum, að fullkomið sam-
komulag varð í öllum nefndum
um tillögumar, sem lagðar voru
fyrir sameiginlegan lokafund
ráðstefnunnar hinn 12. apríl.
Á lokafundinum voru ein-
róma samþykkt: Yfirlýsing frá
ráðstefnunni, Áskorun til alls-
herjarþings S.Þ.
Þá var einróma samþykkt að
kjósa nefnd til þess að koma
ályktuninni á framfæri við alls-
herjarþingið, vinna að auknum
viðskiptum á heimsmælikvarða,
og á jafnréttisgrundvelli án
pólitískra skilyrða. Ennfremur
var nefndinni falið að ákveða
stað og tíma fyrir næstu ráð-
stefnu. 1 nefndina voru kosnir
30 menn frá 18 löndum.
Eins og vænta mátti voru
ræður fulltrúa frá löndum þeim
er búa við sósíalistísk hagkerfi
merkastar að því leyti, að þeir
gátu talað ákveðnast um mögu-
leika til úrbóta á því ófremdar-
árstandi, sem viðskipti þjóða á
milli nú eru í, enda var aðstaða
þeirra til þess öll önnur og
betri en fulltrúanna frá auð-
valdslöndunum, sem f’estir voru
þarna komnir í óþökk ríkis-
YFIRLÝSINS EFNAHAGS-
RÁÐSTEFNUNNAR__
Efnahagsráðstefnan var hald-
in í Moskva dagana 3. til 12.
apríl 1952. Hana sóttu iðnrek-
endur, kaupsýslumcnn, hagfræð
ingar, menn frá verkalýðsfé-
lögum og samvinnumenn. Þar
voru ræddir möguleikarnir á
því, að bæta lífsafkomu almenn-
ings með friðsamlegu samstarfi
hinna ýmsu landa og hagkerfa
og með auknum efnahagstengsl-
um.
Ráðstefnuna sóttu 471 þátt-
taltandi frá 49 löndum: Albaníu,
Argentínu, Ástralíu, Austurríki,
Belgíu, Brasilíu, Búlgaríu,
Burma, Kanada, Ceylon, Chile,
Kína, Kúbu, Kíprus, Tékkóslóv-
akíu, Danmörku, Egyptalandi,
Finnlandi, Frakklandi, Austur-
Þýzkalandi, Vestur-Þýzkalandi,
Stóra-Bretlandi, Grikklandi,
Hollandi, Ungverjalandi, Is-
landi, Indlandi, Indónesíu, Iran,
Israel, Italíu, Japan, Norður-
Kóreu, Líbanon, Luxemburg,
Mexíkó, Mongólska alþýðulýð-
veldinu, Noregi, Pakistan, Para-
guai, Póllandi, Rúmeníu, Sví-
þjóð, Sviss, Ráðstjórharríkjun
SKALKURINN
Fyrir burðarmönnunum fóru þjónar sem
röktu sundur löng- teppi á veginn. Til
hægri gekk flugnaveiðari hirðarinnar með
stóran kúst úr töglum reidda.n’ um öxl;
en til vinstri handar var pfpumeistari
emírsinsf, ntaður fu!lur vil'ðingar, og hélt
á tyrkneskri gullpípu, „ j.
Að lokum komu svo hermenn, búnir hjálm-
um, skjöldum, lcnsum, brynjum, brugðn-
um sverðum. Þar á eftir var ekið tveimur
litlum fallbyssum. Hádegissólin skein yf-
ir al’a þessa dýrð, kveikti í gimteinunum,
logaði í gullinu og silfrinU, glitraði á kop-
arskjöldunum. En meðal múgsins, sem
lá á maganum i duftinu, skein hvorki
á eðalstein né gull né si'.fur, — ekki einu
sinni á kopar. Sigurför emírsins framhjá
þessum óhreina, kúgaða og skriðandi múgi
var eins og silfurstrengur sem liðast um
skarnhóla.
og „Vesturs“ hafa verið skorin
niður á harkalegasta? hátt.
Alþjóðaviðskiptin hafa verið
færð úr lagi og það veldur al-
varlegum kyrkingi í efnahags-
þróun ýmsra landa, hefur ill
áhrif á verzlunar- og greiðslu-
jöfnuð og hefur óhagstæð áhrif
á lífsafkomuna með versnandi
birgingu að matvælum, hækk-
andi verði, auknu atvinnuleysi.
Það liindrar þjóðfélagslegar
framfarir og stendur sérstak-
lega í vegi fyrir íbúðarhúsa-
byggingum.
Eftir yfirgripsmiklar, frjáls-
ar umræður komst ráðstefnan
einróma að þeirri niðurstöðu,
að auðvelt væri að aulta magn
heimsviðskiptanna verulega og
að aukin viðskiptatengsl milli
landa gætu orðið til hagsbóta
fyrir kaupsýslumenn, iðnrek-
endur, handverksmenn og bænd-
ur. Slíkt mundi hafa í för með
sér betri nýtingu á auðlindum
allra landa, auka atvinnuna og
bæta lífsafkomu fólksins.
Frásagnir fulltrúa frá ýmsum
löndum leiddu í ljós, að mis-
munandi hagkerfi þurfa ekki að
vera þrándur í götu aukinna
efnahagstengsla á heimsmæli-
kvarða, er byggist á jafnrétti
og gagnkvæmum hagnaði aðila.
Ráðstefnan leiddi í ljós geysi-
mikla möguleika fyrir auknum
viðskiptum milli landanna í
Vestur-Evrópu, Bandaríkjanna,
Kanada, Suður-Ameríku-land-
anna, Asíu- og Afríku-landanna,
Ráðstjórnarríkjanna, Kína og
Austur- og Mið-Evrópu-land-
anna.
Störf ráðstefnunnar sýndu,
að efnahagdþróunin í þeim lönd-
um, sem lítt eru þróuð iðnáðar-
lega og það að búa þau vélum
og verksmiðjum sem og hag-
stætt hlutfall milli verðsins á
hráefnum þeim, sem þau flvtja
út og tækja þeirra, sem þau
flytja inn eru hin veigamestu
atriði fyrir þróun alheimsvið-
skiptanna og friðsamlega efna-
hagssamvinnu.
Ráðstefnan er þeirrar skoð-
unar að hröð iðnaðarþróun í
löndum sem eru á lágu stigi
iðnaðarlega og alþjóðasamvinna
um að liraða þeirri þróun sé
mjög aðkallandi og því beri að
efla slíka samvinnu.
Fulltrúar á ráðstefnunni
bentu á leiðir til þess að auka
magn utanríkisverzlunarinnar
og tilgreindu vörur, sem þeir
geta selt og keypt með liag-
kvæmum skilmálum fyrir báða.
parta. Margar hlutlægar uppá-
stungur komu fram, er miða að
því að auðvelda alþjóðaviðskipt-
in, og sérlega athyglisverðar
uppástungur um að semja um
viðskipti í eigin mynt amiars-
hvors viðskiptalandsins.
Ráðstefnan gaf kaupsýslu-
mönnum hinna ýmsu landa
tækifæri til að kynnast persónu-
lega, til að ræða áhugamál sín.
út í æsar og semja um við-
skipti sín á milli. Árangur áf
þessum viðræðum varð sá, að
gerðir voru margir samningar
um kaup og sölur milli fyrir-
tækja, sem áttu fulltrúa á ráð-
stefnunni. Viðskiptaumræður,
sem hófust á ráðstefnunni,
halda áfram, og það er mikill
áhugi meðal kaupsýsliunanna
að nota. hvert tækifæri til að
auka millilandaviðskiptin.
Þegar þannig er ástatt ber
bæði ríkisstjórnum hhma ein-
stöku landa og Sameinuðu þjóð-
unum að gera viðeigandi ráð-
stafanir. Þessvegna ákvað ráð-
stefnan að leggja til við alls-
herjarþing S.Þ. að það kalli
bráðlega saman ráðstefnu með
stjórnum hinna einstöku landa
til að fjalla um milliríkjaverzl-
un, ráðstefnu, sem kaupsýslu-
mönnum, verkalýðssamtökum
og öðrum samtökum á sviði fé-
lagsmála verði gefinn kostur á
að senda fulltrúa til.
Þátttakendur í ráðstefnunni
létu einróma í ljós osk um að
halda áfram þeirri viðleitni, sem
þeir hafa byrjað á til aukningar
alþjóðaviðskipta og auka þessa
viðleitni. Það var talið sérstak-
lega æskilegt að halda aðra ráð-
stefnu, er byggðist á sama hátt
og þessi á meginreglunni um
efnahagssamvinnu allra þjóða
án tillits til þess hvaða hag-
kerfi eða þjóðfélagsskipulag-
þau búa við. Þá var einnig sam-
þykkt að halda áfram að skipt-
ast á upplýsingum um útflutn-
ingsmöguleika og innflutnings-
þarfir hinna ýmsu landa.
Til þess að annast þetta kaus
ráðstefnan 30 manna nefnd til
eflingar alþjóðaviðskiptum.
Ráðstefnan skorar á kaup-
sýslumenn í öllum löndum, hag-
fræðinga, tæknifróða menn,
verkalýðsfélög og samvinnufé-
lög hverrar skoðunar sem þeir
annars eru, að styðja viðleitni
hennar til að efla og auka við-
skipti landa í milli og fjarlægja
þær hindranir, sem standa í vegi
fyrir þessum viðskiptum.
Ráðstefnan er þess fullviss,
að þróun alheimsviðskiptanna.
með hagkvæmum skilmálum
fyrir báða, kaupanda og selj-
anda, á jafnréttisgrundvelli og
með fullu tilliti til iðnvæðingar-
þarfa hinna lítt þróuðu landa
murii hjálpa til að styrkja al-
þjóðlegt efnahagslegt samstarf
og bæta lífskjör þjóðanna'.
Islandsklokkan
sýnd í kvöld
I kvöld sýnir Þjóðleikhúsið
Islandsklukkuna eftir Halldór
Kiljan Laxness í fimmta sinn
og næst síðasta að þessu sinni.
Hafa þá verið haldnar 55 sýn-
ingar á þessu leikriti frá því
það var fyrst sýnt við opnun
Þjóðleikhússins vorið 1950 og
hafa leikhúsgestir orðið fleiri
á sýningum þessa leikrits en
nokkru öðru, sem sýnt hefur
verið hér á landi. Þjóðleikhúsið
tók upp sýningar á leikritinu.
á fimmtugsafmæli skáldsins og
því til heiðurs, en ekki gert
ráð fyrir fleiri sýningum en
þeim sem komnar eru og svo
síðustu sýningu leiksins á mið-
vikudaginn kemur.