Þjóðviljinn - 01.10.1953, Blaðsíða 6

6) — ÞJÓÐVILJINN — Fimmtudagur 1. októbcr 1953
Útgefandi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurinn.
Rltstjórar: Magnús Kjartansson (áb.), Sigurður GuðmundssoíL
Fréttastjóri: Jón Bjarnason.
Blaðamenn: Ásmundur Sigurjónsson, Bjarnl Benediktsson, Guð-
mundur Vigfússon, Magnús Torfi Ólafsson.
Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson.
Kitstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustíg.
19. — Sími 7500 (3 linur).
Áskriftarverð kr. 20 á mánuði í Reykjavik og nágrenni; kr. 17
annars staðar á landinu. — Lausasöluverð 1 kr. eintakið.
Prentsmiðja Þjóðviljans h.f.
Skopbáttor um minnjhíutasljórn
Undanfarið hefur ver.:ð leikinn lítill skopþáttur í her-
námsblööunum, og fer Hanníbai Valdimarsson með aðal-
hlutverkið eins og stundum fyrr. Upphaf þessa skopþátt-
sr var þaö að Hanriíbal sagði frá því 1 blaöi sínu að
hann hefði haldið ræðu á fundi í Alþýðufiokksfélagi
Reykjavíkur, og hefði hann þar skýrt frá þátttöku Al-
þýðuflokksins í stjómarkreppunni eftir kosningar. í
stjórnarkreppunni hefði Hannibal tjáö Sjálfstæðisflokkn-
um og Framsóknarílokknum að hann væri reiðubúinn
að setjast, í ráðherrastól ásamt þeim, en Sjálfstæðtisflokk-
urinn hefði! þvertekið fyrir að setja stól undir slíkan
mann. Þá hefði Hanníbal boöizt til aö mynda minni-
hlutastjórn ásamt Framsóknarflokknum og hefðu orðið
u m það allveruiegar viðræður við fomstumenn Fram-
sóknarflokksins, en þó hefðu þeir ekki talið slíka sam-
stjórn árennilega þegar á átti að herða. Var frásögn
Hanníbais öll hin steigurmannlegasta, og var auðséö að
hann haíði haft af því mikla ánægju að bjóða stjórnar-
flokkunum samvinnu.
Meðal lesenda vakti þessi frásögn hinsvegar nokkra
kátínu, og var hún einkum hent á lofti í blöðum Sjálf-
stæðisflokksins. Hófu þau miklar yfirheyrslur yfir Hanní-
bali um stjórn Iþá sem hann hafi ætlað sér að mynda með
Framsókn, en hann hefur svarað eins og þægur skóla-
piltur og jafnvel verið meö bollaleggingar um afstöðu
Sósíalistaflokksins og einstakra þingmanna hans til hinn-
ar hugsuðu stjórnar! Hefur þátturinn orðið þeim mun
skoplegri sdm lengra hefur liöið.
Þjóðviljinn ;skal ekki blanda sér inn í þessar sérkermi-
legu mnræöur en vill í fullri vinsemd vekja athygli Hanní-
bals á staðreyndum máisins, þar sem hann virðist alls
ekki hafa gert sér þær ljósar:
Þáð stóð aldrei til og kom aldrei til mála að Framsókn-^
arflokkuiinn imyndaði minnihlutastjórn með Alþýðu-
flokknum. ÖU stjórnarkreppan var aðeins innbyrðis tog-
streita milli íhaldsins og Framsóknar um áframhald sam-
vinnunnar. í þe'rri togstreitu var það í upphafi helzta
tromp íhaldsins að hóta því að mynda minnihlutastjórn
og hafa síðan haustkosningar. Eftir nokkra umhugsun
komust Framsóknarmenn að þeirri niðurstöðu að svarið
við þessu væri að bera fram hliöstæða hótun. £f því til-
efni e;mu fóru fram samtöl við Alþýöuflokkinn um minni-
hlutastjórn hans og Framsóknar, og með því þóttust Ey-
steinn og félagar hans hafa gert tromp íhaldsins óvirkt.
Þetta var einasti tilgangurinn með þessum viðræöum,
og leiðtogum Framsóknarflokksins datt aldrei í hug að
nokkur maður myndi taka þennan möguleika hátíðlega.
En Hanníbal Valdimarsson viírðist hafa verið eins og sak-
iaus sveitastúlka í öllu makkinu — og af því sprettur nú
allt skopið.
Þaö er vissulega mál áð formáður Alþýöuflokksins öðl-
ist eitthvert skynbragð á raunhæf stjórnmál. Meðan hann
iætur Framsókn nota Alþýöuflokkinn eins og peö í skák-
inni vió íhaldið er ekki von að vel í'ari, jafnvel þótt Hanní-
bal dreymi drauma um að hann sé raunar kóngur. Það
er mál til komiö aö þeir óbreyttir Al,þýðuflokksmenn sem
stóð'u að umskiptunum í flokknum á síðasta flokksþingi
krefjist þess áð hinir nýju forustumenn stundi einhverja
sjálfstæða pólítik í þágu alþýðuannar. Sundrung alþýð-
unnar er nú öröugasti hjallinn í baráttu allra vinstri afla.
Fyrir Alþýðuflokknum liggur tilboð frá sósíalistum um
samstarf í þágu sameiginlegra áhugamála. Það tilboð
hafa Alþýðuflokksmenn ekki enn fengiö að ræða, sökum
þess að formáðurinn hefur einvörðungii hugsaö um sókn
sína í ráðherrastól, sem hefur þó aldrei verið fjarlægari
honum en nú.
Togarasalan f Vesfmannaeyjum og
samblásfur hinna péilffslcu söiumanna
EyjablaðiS, málgagn sásíalisfa í ¥esf-
mannaeyjum, skýrir frá
Þeim funnst lítilsvert itð gera slíkt skip út, svo að þeir seldu
það bara
(Niðurlag).
Atökin nm togarasöluna
síðustu vikurnar
1 samræmi við þá aðstöðu,
er hér heí'ur verið gerð grein
fyrir, hefur Sósíalistaflokkur-
inn háð toaráttu sína fyrir hag
og heill atvinnulífsins og skal
nú rakinn gangur máisins hin-
■ar'síðustu vikur.
Bæjarstjómarfurdur
21. ágúst
Meðal þess, sem fyrir bæjar-
stjórnarfundi lá hinn 21. ágúst,
var fnndargerð togarasölu-
nefndar, en í henni sitja
Hrólfur, Þorsteinn og Bjöm
Guðmundsson kaupmaður. Full-
trúi sósíalista bar þá fram
þessa tillögu og greinargerð:
„Bæjarstjórn ályktar að
■leggja niður togarasölunefnd
og lýsir því yfir að togarar
bæjarins eru ekki t'l sölu.
Greinargerð:
Brölt það, sem átt hefur sér
stað í þá átt -að selja togara
j bæjarins, er þegar búið að
skaða rekstur skipanna stór-
lega bæði toeint og óbeint, ekki
sízt með því að torvelda við-
skipti útgerðarinnar við láns-
stofnanir.
Utboð skipanna hefur aðal-
lega íarið fram með þeim
hætti, að þeir menn, sem vilja
losa skipin úr eigu bæjarins
hafa látið blöð sín flytja
greinar um það, að væntan-
legir kaupendur skipanna
mundu stórskaðast á rekstri
þeirra. í samræmi við starfs-
aðferðirnar hefur árangur
togarasölunefndar hingað til
verið sá, að engir kaupendur
hafa fengizt að skipunum.
En þrátt fyrir þetta hefur
.Bæjafútgerðin á siðustu miss-
erum stórlega bætt aðstöðu
sína til rekstursins með því
,að eignast hús til starfsemi
sinnar og trygging fengin fyrir
því að fiskherzla getur framveg
is farið fram á vegum út-gerð-
arinnar sjálfrar.
Hinsvegar hafa nú þeir hlut-
ir gerzt, að ekki er lengur hægt
að treysta þvi, að hin sér-
kennilegu vinnubrögð nefndar-
innar hindri sölu skipanna.
Markaðsmál Islendinga eru
sem sé að komast í eðlilegt
horf með því að hinn svonefndi
Marshallsamningur er úr
gildi fallinn og viðskipti tekin
upp á ný við Ráðstjórnarríkir..
Líkur eru .fyrir hækkandi
fiskverði og öruggri sölu fisk-
afurða. í>ar með er íenginn
hagkvæmur grundvöllur fyrir
stórútgerð, og má því ætla að
togarar fari brátt að skila arði,
ef' ekki brestur afla.
Af þessum ástæðum má telja
líklegt að kaupendur fengjust
að skipum Vestmannaeyjabæj-
■ar eins og málin horfa nú, ef
þau væru enn föl.
Það væri byggðar’aginu til
Htils sóma og enn minni hagn-
aðar að ráðstafa skipunum úr
hendi sér eftir mörg þreng-
ingaár Marshallfjötranna, þeg-
ar loks rofar til í málum sjáv-
arútvegsins.
Engu er bætandi við tjón
það og óhagræði, sem þegar
er orðið ,af. hví ástandi að
halda skipunum í útboði og
ö’.lum rekstri útgerðarinnar í
sifelldri óvissu, enda er bæj-
arstjórn sá einn kostur sam-
boðinn að leiðrétta víxlspor
sín í þessu eíni og samstil’.n
krafta sína til Þess -að hefja
þróttmikinn rekstur skipanna
og láta einskis ófreistað til að
veita nýjum og örfandi straum-
um í atvinnulíf byggðarlags-
ins með því ,að nýta til fulin-
ustu þessi stórvirku og ágætu
framleiðslutæki".
Þetta feildi söiuliðið og sam-
þykkti vítur fyrir óhóflega
bjartsýn sjónarmið, enda telja
þeir allt annað en formyrkv-
unina glæpsamegt og gálaust
fi'amferði.
Nú vilja margir eignast
togara
Tiiboð í togará Vestmanna-
eyjabæjar eru þegar tekin að
berast.
En líklega eru skringileg-
heit sölunefndarinr ar orðin
landskunn, því upphæðir þær,
sem boðnar eru sem kaupverð
eru lílcari því að plata eigi
sölunefndina til að afsaia skip-
unum heldur cn að um kaup
í venjulegum skiiningi eigi að
vera að ræða. Það bjóðast
kaupendur fyrir 4-5 millj. og
4.8 millj. kr.
Útgerðarstjórnar-
fundur 9. þ. m.
Fyrir útgerðarstjórn lágu
tvö s’ik íilboð hinn 9. þ. m.
Hafnaði útgerðarstjórn þeim
báðum, enda var Hrólfur þá
floginn á Land upp og sölu-
menn því i m nnihluta á fund-
inum.
Auk þess að hafna (i’boðun-
um samþykkti útgerðarstjóm
þessa ályktun með 3 atkv. gegn
einu:
„Togararnir voru á sinum
tíma pantaðir og keyptir til
Evja sem afkastamikil fram-
leiðslutæki til aukningar at-
vinnu í bænum.
Um síðustu toæjarstjórnar-
kosningar hreyfði enginn flokk-
ur því að selj.a skipin úr eigu
'bæjarfélagsins, hvað þá að
selja þau burt úr Eyjum, og
var grundvöllur fyrir togara-
útgerð þó sizt betri þá heldur
en nú er. Tilraunir til þess að
koma rekstri togaranna á
breiðari grundvöll með þátt-
töku inxianbæjaraðila hefur
mistekizt til þessa. Þar sem
aðeins eru eftir rúmir íjórir
mánuðir af kjörtíma núver-
andi bæjarstjórnar er óeðli-
legt að sá tími verði notaður
til þess að selja skipin burt
úr bænum ,að bæjarbúum, eig-
endum skipanna, forspurðum,
miklu eðlilegra væri, að sala
togaranna yrði eitt af þeim
málum, sem um verður kosið
við næstu bæjarstjórnarkosn-
ingar, og að það faili í hlut
næstu bæjarstjórnar að á-
kveða endanlega um þá hluti.
Eitt af því sem mjög hefur
torveldað útgerðarreksturinn
undanfarið, cr óvissan um
framtíð útgerðarinnar og sí-
felldar um’eitanir um söiu
þeirra., Nú fer sá tími í hönd
scm mikil þ'örf er fyrir útgerð
togaranna til .aukningar og
tryggingar atvinnu í bænum
auk þess sem hækkað verð á
karfa gerir útgerðarreksturinn
álitlegri um rekstursafkomu;
telur útgerðarstjórn því aðkall-
andi að koma skipunum á
veiðar scm fyrst, enda eru
sölutilboð þau, .sem fyrir liggja
svo lág miðað við nýafstaðna
sö’.u á sambærilegum togara,
að auðsætt virðist að þaf sé
ekk; um alvöru að ræða og
væri af þeim ástæðum cðli'.egt
að iýs.a því yfir að skip’n væru
ekkj til sö:u, én ábyrgir kraft-
ar sameinaðir um útgerðar-
rekstur'nn. Útgerðarstjórnin
samþykkir ,að leita tii Útvegs-
bankans um lán til þess að
koma skipuniim á veiðar og
vitn-ar í því sambandi til þeirr-
ar aambvkktar sem gerð var í
sambandl við kaup „Sæfells-
ports:ns“ á s. ]. vert.íð og um-
ræd:l kaup byggðust á þeirri
f.ambykkt.
Þá samþykkir útgerð.arstjóm
að fc!a framkvæmdastjóra að
leita fyrir sér við fiskvinnsiu-
stöðvarnar um þátttöku í út-
Framhald á 11. síðu.