Þjóðviljinn - 18.01.1955, Qupperneq 7

Þjóðviljinn - 18.01.1955, Qupperneq 7
Málfríður Einarsdóttir: fródlciks- jnvttir frn Þriðjudagur 18. janúar 1955 — ÞJÓÐVILJINN — (7 Mynd úr musterishellunum í Túnhúang, frá sjöundu, öld: DráttarJÓa,rlar. KTNS Um Kínverjana lærðum við ekkert í æsku, nema það að þeir hefðu lapgar neglur í skrautlegum slíðrum, langa fléttu svarta í hnakkanum, en nauðrakaðir að öðru leyti, og drykkju te úr postulínsbollum, gengju í síðklæðum, reyktu ópíum, væru vísast vondir menn, en dönskum börnum var þó enn minna kennt um þessa fjarlægu þjóð, hún var sögð vera lymskir menn sem lædd- ust aftan að óvini sínum á laumuskóm til þess að stinga þá í bakið, og þetta stóð í skólabók barnanna. Gömul kona sagði mér í barnæsku minni að enginn vissi neitt um Kína, því að enginn hefði kom- ið þangað. En nú er öldin önnur. Ótal- margir 'hafa komið til Kína og nú veit heimurinn ósköpin öll um þetta fjarlæga land. Hér koma nokkrir fróðleiksþættir til gamans, sem við höfum ekki fyrr heyrt. Allt að því þúsund ár- um áður en sett var á stofn Alþingi á íslandi, voru visinda- menn hvaðanæva af Kínaveldi kvaddir saman til ráðstefnu, og komu þúsund sérfræðingar saman á ráðstefnu þessa, voru sumir stjörnufræðingar, aðrir stærðfræðingar, surnir tónlist- arfræðingar, enn aðrir læknar en sumir sagnfræðingar. Við höfum lesið um kaþólsk- ar kirkjur, sem voru marga tugi ára í smíðum, eða lengur, en Kinverjar eiga sér mann- virki, sem unnið var að í tíu aldir, það er skipaskurður, og verður hans minnzt siðar. Fyrir tvö þúsund árum var hið kínverska ríki kornið á svo fastan fót, að boðin voru út ríkislán með afarlágum vöxt- um, ríkisskuldabréf voru gef- in út og niðurníddar jarðir teknar eignarnámi og þeim skipt. Maður nokkur, Joseph Need- ham að nafni og lífefnafræð- ingur að menntun, hefur nú á prjónunum afarstórt rit um Kína, samið af gríðarlegum lærdómi, og er þetta einkum menningarsaga landsins, og eykur hún óhemju við þekking- * una á þessu afarforna ríki. Dr. Needham hefur lengi unnið að bók sinni, og hefur hann ferðazt um landið þvert og endilangt til að viða að sér fróðleik, skoðað hellana frægu, rannsakað ótal bókasöfn, bæði í klaustrum og í einstakra manna eigu, að þessu hefur hann unnið í tuttugu ár. Eftir heimkomu hans hafa honum verið send frá Kína kynstur af merkilegum gögnum, m. a. al- fræðiorðabók í 1700 bindum! Hann hefur fært sönnur á það svo að óhrekjanlegt er, að Kína hafi verið hið mesta fremdar- og forustuland um þúsundir ára, eða a. m. k. síð- ustu 3000 árin. Kínverski múrinn er hin ‘ ^ langstærsta bygging sem sögur fara af. í hann hafa farið á- móta margir múrsteinar og í allar byggingar í Englandi sam- anlagt, og hann var 3000 km að lengd og þó ríflega það, 10 m á hæð og álíka breiður að neðan. Á honum voru 20 000 varðturnar, og mætti ætla að ekki hefði verið heiglum hent að komast yfir hann. Samt dugði hann ekki betur en svo, að ránsflokkar að norðan kom- ust yfir hann oftsinnis, og nú hirðir enginn framar um að halda honum við. Hann var byggður á 15 ár- um, 219—204 f. Kr., en raunar var búið að byggja alllanga kafla og höfðu það látið gera ýmsir smákóngar, sem reðu fyrir landskikum þarnar norð- ur frá. En keisari nokkur að nafni Chin Shih Huang Ti á- formaði að láta byggja það sem á vantaði til þess að þessi girðing gegn þjófum yrði sam- felld, og hlaut hann mikla frægð af því. En þó að girðingin ætti e. t. v. fyrst og fremst að vera vörn gegn þjófum, var henni annað hlutverk ætlað, sem sé að varna Kínverjum sjálfum að sleppa út úr landinu, og ennfremur að forða þeim frá kynblöndun við „villif ólkið“ sem byggði steppurnar fyrir norðan. Keisari þessi lifði það ekki að sjá verk þetta leitt til lykta, hann dó nokkrum árum áður, og kínverskir sagnaritarar hafa löngum verið orðfáir um þennan mann og kalla að hann hafi verið „mjónefja, píreyg- ur, haft dúfubrjóst, úlfsrödd og tígrishjarta“. En dugnaður hans verður ekki dreginn í efa, og sagt er að hann hafi lesið 120 pund af skýrslum á degi hverjum. En af því hefur hann hlotið harðan dóm, að hann lét brenna allar kínverskar bækur, nema skjalasafn ríkis- ins. Og þá er lærðu mennirn- ir ypptu mótmælum, gerði hann sér lítið fyrir og lét grafa þá lifandi 500 að tölu. Girðing þessi er þó smá- smíði móts við „keisaraskurð- inn“ Yun Ho, sem lengi hef- ur verið samgönguæð milli Suður- og Norður-Kína. Skurð- urð þessi tengir stórárnar Gulá og. Bláá, en nú er svo komið fyrir alllöngu, að fáir vita annað en að skurður þessi sé sjálfur á. <Ef útlendingar spyrja um skurðinn, er þeim sagt að hann sé ekki til, en raunár er hann 1600 km að lengd, eða álíka og Noregur er frá norðri til suðurs. Sá keisari hét Yang Ti sem hóf að byggja skurðinn fyrir 2500 árum, i þeim tilgangi að unnt yrði að flytja matvæli frá hinu suðlæga Kína til hins norðlæga. Keisarinn hafði að- setur norðan til (líklega í Pek- ing), en í hinum suðlægari héruðum var slík gnótt mat- væla framleidd, að nauðsyn þótti á samgöngubótum til að koma þeim á markaðinn í hin- um hrjóstugri löndum. Ekki var þetta verk tekið út með sitjandi sældinni. Það tók 1000 ár að grafa skurð- inn. Old fram af öld voru kvaddir til að stjórna verk- inu hálærðir menn, verkfræð- ingar ef svo mætti segja, og fyrst voru fengnir til þess 5.5 millj. verkamanna á aldrin- um 15 til 50 ára, en verkstjór- arnir voru 50000 og voru þeir úr hermannastétt. Fimmta hvær fjölskylda var skylduð til að sjá þessum her manna fyrir þörfum þeirra, og lágu harðar Nú um nokkurt skeið hefur Tíminn líkt íhaldinu við fas- istaflokka Suðurameríku og fært að þvi gild rök að auð- mennirnir líti þangað til fyr- irmyndar og vilji óðfúsir hirða hér öll völd þótt þeir hafi mikinn minnihluta atkvæða á bak við sig. En nú er komið í ljós að það eru fleiri sem líta hýrum augum til Suður- ameriku og vilja gjarnan hirða völdin þótt þeir séu í minnihluta. Timinn sjálfur kemst þannig að orði í fyrra- dag: ,,I seinustu þingkosningum fengu Framsóknarflokkurinn, Alþýðuflokkurinn og Þjóð- varnarflokkurinn 24 þingsæti, en 27 þingsæti þarf til að mynda þdngmeirihluta. Ef Framsóknarflokkurinn hefði til viðbótar unnið Vestur- Skaftafellssýslu, Barðastrand- refsingar við að þverskallast við því. Af þessum hópi er álitið að tvær milljónir hafi látið lífið, en ekki þótti það umtalsvert. Og allar aldir síð- an hefur þurft að kveðja fjölda manns til þess á hverju ári, að halda skurðunum við. Þessi ráðstöfun hafði ein- kennileg áhrif á matarhætti Kínverja. Það tók auðvitað langan tíma að flytja rísinn um þessa löngu leið og gat viljað til að hann væri byrj- aður að mygla, þegar hann kom til ákvörðunarstaðarins. Og nú er svo komið að sá ris þykir beztur í Kína sem mygl- aC r er og forn. Auðvitað eru í Kína fjölda- mörg önnur mannvirki, sem vert er að minnast á, þó að það verði ekki gert hér. Kín- verjar hafa frá fornu fari ver- ið miklir meistarar í vatna- virkjunum, skurðum, áveitum og stíflum, stórfljótið Bláá hefur ætíð verið erfitt viður- eignar. Einn af keisurum Ming- ættarinnar (sem ríkti frá 14. öld til 17. aldar) lét efna til mikillar alfræðiorðabókar í Kína. Við þekkjum alfræði- bækur í tuttugu bindum og finnst okkur það nóg, en hin kínverska átti að vera í 11.095 bindum. Ótalmargir lærðir arsýslu og annað sætið í Eyja- firði, hefði þessu marki verið náð. Til þess að ná því marki þurfti hann 30 atkv. í Vestur- Skaftafellssýslu, 50 atkv. í Barðastrandarsýslu og 274 atkv. í Eyjaf jarðarsýslu. Sam- tals eru þetta 354 atkv. Raun- ar hefðu nægt 177 atkv., ef þau hefðu verið öll-runnin frá Sjálfstæðisflokknum. — Ef Framsóknarflokkurinn hefði svo jafnframt fengið 107 at- kvæðum meira í Reykjavík eða 54 atkv. frá Þjóðvarnar- flokknum, hefðu Framsóknar- menn og Alþýðuflokkurinn fengið saman þingmeirihluta". Þetta eru alveg hliðstæðir útreikningar þeim sem Morg- unblaðið hefur verið að flíka um möguleika Ihaldsins til að hirða meirihluta á þingi, þrátt fyrir minnithluta at- kvæða. Hugarfarið að baki er menn voru kvaddir til verks- ins, og var unnið að þessu verki af miklu kappi og því var lokið á furðulega skömm- um tíma, fjórum árum (1403—> 1407). Því miður brann mikill hluti bókanna í ■ Boxaraupp- reisninni árið 1901, og náðust ekki úr eldinum nema 370 bindi, og eru þau til á við og dreif í bókasöfnum í mörgum löndum. í Cambridge eru til tvö bindi um stærðfræði og hefur dr. Needham athugað þau gaumgæfilega. Ríkisstjórnartími Mingætt- arinnar (1368—1644) varð ann- ars mikill blómatími. Embætt- ismenn keisarastjórnarinnar voru 180 000 að tölu, og voru þeir flestir geldingar, og höfðu mikil völd, en til þess var það gert, að völdin gætu ekki gengið að erfðum og síður væri hætta á að steypt yrði undan keisaranum. Lengi var það að Kínverjar þorðu ekki að sigla langt út á Kyrrahafið, því þeim var kennt að þar væri illum forynjum að mæta. En á þessum öldum voru samt famir margir leið- angrar út á hafið og mikil þekking vannst. Frá vísindaafrekum Kínverja á þessum öldum verður sagt í annarri grein og frá heim- speki þeirra. alveg hið sama: fullkomin, fyrirlitning á lýðræði því senu stjórnarflokkarnir þykjast þó vegsama í orði. „Hugsjónirn- ar“ eru við það bundnar . að reikna út á pappír hvðrnig hægt sé að hremma meiri- hluta á þingi, þótt mikilt minnihluti þjóðarinnar væri I andstöðu. Tíminn er svo ósvífinn að nefna „vinstri stjórn" i sam- bandi við þessar ofbeldisvonir. Aðstandendur blaðsins mega þó vita það að vinstri stjórn verður því aðeins mynduð að vinstrisinnaðir kjósendur — sem eru í meirihluta með þjóðini — standi bak við haáa og styðji hana. Slík stjórn getur því aðeins starf- að að gagni að verklýðshreyf- ingin efli hana til fram- kvæmda, að valdi verklýðs- hreyfingarinnar sé beitt gegn fjárgróðakjíku íhaldsins. All- ar aðrar bollaleggingar eru aðeins hundakúnstir — þótt þær geri það gagn að sýna hversu yfirskin lýðræðisins er næfurþunnt á ýmsum ráða- mönnum Framsóknar. Táminn Istur Suður- eimeríku hýru auga

x

Þjóðviljinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.