Þjóðviljinn - 04.01.1957, Side 6

Þjóðviljinn - 04.01.1957, Side 6
«) — ÞJÓÐVILJINN — Pöstudagur 4. janúar 1957 þlÓÐVIUINN Útgefandi: Sameiningarflokkur alpýðu — SósíaZistaflokkurinn Að láta skeika að sköpuðu f áramótaræðu sinni vék Her- mann Jónasson forsætisráð- herra að hernámsmálunum. Komst hann m.a. svo að orði að skipta mætti íslendingum í þrjá flokka eftir afstöðunni til þeirra mála: sumir vilja alltaf her, sumir vilja stund- um her og ..sumir vilja hér engar varnir hafa og láta allt skeika að sköpuðu". Má skilja á ummælum forsætisráðherr- ans að hann telur þá menn ábyrgðarlausa eða kæringar- litla sem vílja engan her hafa á Islandi. hvorki á friðartím- um, hættutímum né styrjald- artímum. ¥Jér er um alvarlega rangt •* mat forsætisráðherrans að ræða. Andstaða gegn hernámi er hin eina ábyrga afstaða Islendinga, sú eina sem er í samræmi við hagsmuni þjóð- arinnar og framtíðarheill. All- ar röksemdir hernámsmanna, jafnt þeirra sem vilja stundum her og hinna sem vilja alltaf her, eru blekking- ar einar og þola ekki að þær séu grandskoðaðar. A ð hernáminu er engin ,,vernd“ þótt stundum sé reynt að halda því fram. Þetta sést t.d. glöggt á því að Bandaríkjamenn hafa ekki haft nokkra minnstu tilburði til að tryggja íslenzkum þegnum öryggi, engar varúð- arráðstafanir hafa verið gerðar og engar reglur sett- ar um viðbrögð á styrjaldar- tímum. Með þessu viðurkenn- ir hernámsliðið í verki, svo að ekki verður vefengt, að það er öldungis ekki hér statt til þess að vemda líf og limi og eignir Islendinga. Jxetta er þá jafnframt við- - ur’:enning á þeim veru- iciiia að í kjarnorkustyrjöld cr engin vernd til, ekkert ör- yggi finnanlegt. Þetta er al- kunn staðreynd, enda stað- festi framkvæmdastjóri At- lanzhafsbandalagsins, Ismay lávarður, hana skýrt og skil- merkilega er hann kom hing- að í heimsókn fyrir nokkrum árum. Á styrjaldartímum hefði hernámsliðið þannig engin tok á að vemda líf og limi og eignir Islendinga, jafnvel þótt það hefði ein- hverja löngun til þess, en hennar hefur sannarlega ekki séð merki. IT’f til styrjaldar kemur er eina öryggi Islendinga í því fó’gið að land og þjóð haldist utan átakanna. Auð- vitað verður sú aðstaða aldrei tryggð með neinu móti, en eitt. er alveg víst: Ef hér eru 'handariskar árásarstöðvar — eins og nú hefur verið um nokkurt skeið—verður ísland örugglega styrjaldarvettvang- ur. Með hernámi er þannig verið að kalla yfir okkur geigvænlegustu hættur — hættur sem kynni að verða unnt að forðast ef þjóðin byggi ein í landi sínu, óháð hemaðarbandalögum. ■JDn eina leiðin til þess að tryggja öryggi íslands er að berjast fyrir friði í heim- inum, samningum og sáttum. Engum dylst að það er valö- stefnan sem kallar styrjaldar- hættuna yfir mannkynið. Hemaðarbandalög, samkeppni um hervæðingu og herstöðv- ar — sú stefna á sér eitt rökrétt markmið: nýja heims- styrjöld. Friðurinn verður aldrei tryggður með vopna- valdi, og það hernaðarlega „jafnvægi" sem stundum er talað um að eigi að tryggja frið hefur oft kollsteypzt býsna snögglega með hinum hörmulegustu afleiðingum. Á því ári sem nú er nýliðið höf- um við einmitt séð hin ömur- legustu dæmi um það hver ósköp valdstefna stórveld- anna og viðsjámar þeirra á milli leiða yfir smáar og van- megna þjóðir. TKeir íslendingar sem ekki * vilja „láta ailt skeika að sköpuðu" hljóta að berjast fyrir friði, gegn valdstefnunni. Þeir íslendingar sem ábyrgir em vilja ekki aðeins losna við herliðið úr landinu held- ur einnig aflétta þeirri fárán- legu fjarstæðu að þjóðin sé bundin hernaðarbandalagi ný- lenduríkja og árásarseggja. Eif Islendingar reka herliðið úr landi brott, segja sig úr Atlanzhafsbandalaginu og lýsa yfir hlutleysi, eins og þær þjóðir sem nú njóta mestrar virðingar í heimin- um, er þjóðin að leggja fram sinn skerf til friðsamlegrar sambúðar, en það er eina stefnan sem tryggt getur ör- yggi íslendinga. Og með þeirri stefnu erum við ekki aðeins að vemda hag okkar, heldur veitum öllum þjóðum fordæmi, frá smáþjóðunum sem berjast fyrir frelsi sínu og sjálfstæði til stórþjóðanna sem em að sligast undan hervæðingar- byrðunum og þeim taugatryll- ingi sem fylgir valdstefnunni. J|ær staðreyndir sem hér * hafa verið raktar geta varla verið fjarlægar Her- manni Jónassyni forsætisráð- herra. Hann var einna treg- astur forustumanna borgara- flokkanna til að fallast á her- námsstefnuna og hann hefur margsinnis varað við afleið- ingum hennar, einmitt vegna þess að hann vildi ekki „láta allt' skeika að sköpuðu". Lög- mál tregðunnar veldur því að oft virðist auðveldast að láta hjakka í sama fari, en lífs- hagsmunir Islendinga krefjast þess að haldið sé inn á nýja braut sem allra fyrst. Er þess að vænta að forsætisráðherra eigi þá stjómlist og djörfung sem til þess þarf; á því veltur einnig gengi þeirrar vinstri samvinnu sem haxm hefur for- ustu fyrir. Ernst Stenberg Nokkur miimingarorð Hingað hefur borizt sú fregn að sænski íslandsvinurinn Emst Stenberg sé látinn og hafi andlát hans borið að á jóladaginn. Emst Stenberg var mörg- um hérlendum mönnum að góðu kunnur. Sér í lagi á þetta við um íslendinga, sem átt hafa einhverja dvöl í Stokkhólmi á undanfömum árum. Með honum og ýmsum þeirra tókst vinátta, sem var þess eðlis, að enzt myndi hafa, hversu langra lifdaga sem«>— þeim eðá honum hefði mátt auðið verða. íslendingur gat alitaf átt visa fyrirgreiðslu hans, mætti hann með nokkru móti láta hana i té. Emst Stenberg hafði tekið sliku ást- fóstri við Island, að sjaldgæft mun vera um útlendinga. Hann unni Islandi, eins og væri það annað föðurland hans. Og þetta var kærleikur, sem kom fram í verki. Það var honum hjartfólgið áhuga- mál að kyrina ísland meðal landa sinna. Að þessu vann hann af þeim eldmóði, sem fágætur er, og fómaði til þess ótöldum stundum starfs og erfiðis, svo hlaðinn sem hann var þó margs konar erilsöm- um skyldustörfum. Hann stofnaði félagsskap þann, sem kallaður er „Islandshringur- inn“ (Islandscirkeln), og var síðan sjálfur lífið og sálin í starfsemi hans. Félagið hélt fundi flesta mánuði ársins, og var þá jafnan á dagskrá eitt- hvert íslenzkt efni, svo sem fyrirlestrar um ísland, ferða- lýsingar, skuggamyndir, kvik- myndir eða þvíumlíkt. Félagið hefur skipulagt tvær hópferð- ir Svía til íslands, og var hin síðari farin sumarið 1955. Þarf ekki að taka fram, að í því skipulagningarstarfi var Stenberg aðaikrafturinn. I ráði var, að þriðja Islands- förin yrði farin að sumri, og var hann byrjaður að undir- búa hana. íslandshringurinn hans var að byrja tíunda ald- ursárið sitt, er hann féll frá. Væntanlega mun mörgum þykja sem torfundinn verði maður til að halda áfram starfsemi Islandshringsins af fórnarlund hans og eldlegum áhuga. Þó er það oftast, að maður kemur í manns stað, og svo verður vonandi einnig að þessu sinni. Hér er ekki kostur að geta ættar Emsts Stenbergs eða æviatriða, enda skortir þann, er þetta ritar, gögn til þess. Þessi fáu minningarorð áttu aðeins að túlka þakklæti til hins ósérplægna, glaðlynda og góðviljaða hugsjónamanns, þakklæti fyrir vináttu hans og hjálpsemi í garð undirritaðs og annarra Isleridinga, er hennar hafa orðið aðnjótandi, og fyrir órofatryggð hans í garð Islands og óeigingjarnt starf í þágu þess meðal hinn- ar sænsku frændþjóðar. Björn Franzsou 9?Fmmhlanpff ungs skálds og 99göfnglyndlff skáldvinar og þraníreynds útgefanda Af tilskrifum þeirra Jó- hannesar Helga og Ragn- ars Jónssonar í Þjóðvilj- anum í dag skilst manni, hversu hörmulega getur til tekizt, þegar menn, eins og Ragnar Jónsson orðar það, eru ekki sterkir í dulrænum fræðum og hugsanalestri. Þannig atvikast það, að Jó- hannesi Helga eru ekki eftir dulrænum leiðum fluttar þenk- ingar Ragnars, en svellur í barmi réttlætiskrafa, sem byggist á því, að rithöfundar fái notið þrennskonar rétt- inda, sem raunar ættu löngu að vera löghelguð, sem sé að þeir í fyrsta lagi eigi tillögu- rétt um útlit verka sinna, og geti dregið sig til baka, ef samkomulag næst ekki um það atriði, í öðru lagi fái ávallt að lesa próförk af rit- smíð eftir sig, og í þriðja lagi séu metnir til launa og greiðslu þeirra á borð við aðra starfsþegna, en þurfi ekki að sýna lítillækkandi eftirgangsmuni, eða jafnvel leita fulltingis dóms og laga. Við lestur bréfs Ragnars skilst manni að í sömu mund, sem hinn ungi höfundur lætur frá sér fara hið mjög svo mannlega, allvel rökstudda en bituryrta ákæruskjal sitt, sé útgefandi hans að bolla- leggja ráð til kynningar og vegsauka ungra skálda og annarra listamanna, og hygg- ist hefjast handa um stór- mannlega útgáfu, er væntan- lega mun lengi halda á lofti nöfnum þeirra og hans. Má vera að svo stórhuga menningarfrumkvöðli sé það vorkunnarmál, þó að hann, sakir vanmáttar síns í dul- rænum fræðum og hugsana- lestri, renni ekki grun í að væntanlegir skjólstæðingar hans labbi sig grama og þreytta í endurteknar erindis- leysuferðir til fulltrúa hans, afgreiðslumanns, ’ sem ekki hefur á takteinum nein ákveð- Framhald á 8. síðu. Dag eftir dag halda Al- þýðublaðið og Morgunblaðið áfram að reyna að sverta og svívirða ungan, íslenzk- an stúdent, Hjalta Krist- geirsson, sem dvelur hér heima i j ólaleyfi, og eiga í göfugri keppni um sóðalegt orðalag við þá iðju. ★ Hvað hefur svo þessi ungi íslenzki námsmaður til saka unnið? Hann hefur skýrt frá því sem fyrir hann bar hina örlagaríku daga í Búdapest nú í haust. Þegar fréttamaður Ríkisút- varpsins, að eigin ósk, hef- ur viðtal við Hjalta, og snýr því upp í pólitíska yfir- heyrslu, svarar Hjalti stilli- lega og án þess að fullyrða meira en hann taldi sig vita. Fréttastofa Ríkisút- varpsins hefur svo þann einstæða hátt að lána Morg- unblaðinu viðtalið, sem not- ar birtingu þess til ósvíf- inna árása á Hjalta Krist- geirsson. Væri ástæða til að menn hefðu fulla gát á er fréttamenn Ríkisútvarpsins biðja um viðtal, og hug- leiddu, hve náið samband virðist vera milli þeirrar „fréttastofu“ og ritstjórnar Morgunblaðsins, og á hverju stigi sumir frétta- menn hennar standa. Al- þýðublaðið gjammar svo að sjálfsögðu með Bjarna Ben. & Co. ★ Níðskrif þessi munu þó ekki bera tilœtlaðan árang- ur. Hjalti Kristgeirsson hef- ur hvarvetna kynnt sig sem afburða hæfileikamann í námi og starfi og góðan dreng. Fyrirlitningin sem öskurherferð Bjarna Ben. Helga Sœmundssonar og nú síðast Vilhjálms Vilhjálms- sonar átti að vekja, skellur á þeim sjálfum, og það munu þeir hafa fundið. ★ Þessir karlar hafa allir þrír fengið að sýna hvern mann þeir hafa að geyma, þegar um er að ræða ER- LENDAN HER OG HER- STÖÐVAR í ÞEIRRA EIG- IN LANDI. Og vel mætti V.S.V. hugleiða, að ekki þótti góður þefurinn af Al- þýðublaðinu, þegar hinn er- lendi her á íslandi reiddi hæst til höggs á stríðsárun- um, og tók að blanda sér freklega í íslenzk innan- landsmál, þvert ofan í gef- in loforð. Þá ávann einmitt Alþýðublaðið, blað V.S.V., sér alþjóðar fyrirlitningu, er það VARÐi framkomu hins erlenda hers í landinu, FAGNAÐI henni og þótti það prýðilegasta leið að ná sér niðri á stjórnmálaand- stœðingum að láta erlent hernámslið flytja þá úr landi. Óþefurinn af þeirri smánarlegu afstöðu blaðs V.S.V. kostaði Alþýðuflokk- inn fylgi margra heiðar- legra íslendinga. ★ Og enn kemur í huga myndin frá bandarísku her- mannaveizlunni i Tripoli: íslenzkt skoffín hreykjandi sér á stólum bandaríska yf- irhershöfðingjans, svo gagn- tekið af Ijóma hins erl. hers, að heitasta ósk þess braust fram á óstjórnlega skopleg- an hátt, óskin: I SHOULD LIKE TO ,BE IN THE ARMY! í einu atviki, í einni setningu flaðrandí að- dáun á erlendum her í landi sínu. Þekkir V.S.V■ lyktina af þeirri fylgispekt?

x

Þjóðviljinn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.