Þjóðviljinn - 01.09.1959, Blaðsíða 5

Þriðjudagur 1. september 1959 — ÞJÓÐVILJINN — (5
Misheppnaðar tilraunir til að
hagnýta vetnisorku í Svíþjóð
Mótsagnakenndar fréttir berast af árangri af tilraun-
um þeim sem vísindamenn í hinum ýmsu löndum hafa
unniö aö í því skyni aö finna rað til að beizla vetnis-
orkuna.
Nýlega var sagt frá því hér í
blaðinu hvernig tókst til með til
raunavélina brezku, Zeta, sem
miklar vonir höfðu verið bundn-
ar við, en reyndist ónothæf með
öllu þegar betur var að gáð.
Skömmu síðar bárust hins
vegar þær fréttir frá Banda-
ríkjunum að vísindamönnum í
Káliforníu hefði orðið vel á-
gengt að framkalla samruna
vetniskjarna í tæki sem þeir
hafa smíðað og framleiða á
þann hátt margra milljón stiga
hita.
Nú fréttist aftur á móti frá
Svíþjóð að sænskir vísindamenn
hafi orðið fj'rir miklum von-
brigðum með tilraunir þær sem
þeir hafa gert á þessu sviði.
Frá þessu var skýrt á ráð-
stefnu eðlisfræðinga sem þar
var haldin.
í rafeindastofnun tæknihá-
skólans í Stokkhólmi hefur ver-
ið smíðað tæki til athugana á
því hvernig hið svonefnda
plasma hagar sér þegar því er
komið fyrir innan segulsviðs.
Þetta er um 4 m langt rör sem
hefur að geyma gas. Komið
hefur í ljós að ekki tekst að
halda plasmanu innan eegul-
sviðsins til lengdar, og er eng-
in skýring fengin á því hvern-
ig á því stendur. Óteljandi til-
raunir hafa verið gerðar með
margar gastegundir, en niður-
staðan hefur ævinlega orðið sú
sama.
Bo Lehnert dósent, sem
stjórnað hefur þessum tilraun-
um, segir í viðtali við sænsku
fréttastofuna TT: — Eg gaf
Genfarráðstefnunni sl. haust
þegar bráðabirgða skýrslu um
tilrauöir okkar, en nú fyrst
liggja fyrir öruggar niðurstöð-
ur. Vetnisfræðimenn bæði í
Bandaríkjunum og Þýzkalanidi
eru teknir að velta þessari ráð-
gátu fyrir sér. Niðurstöður okk-
ar valda óneitanlega vonbrigð-
um, en við verður þó að vona
að leið finnist til að ráða fram
úr þessum vanda. Það er held-
Knud Jespersen
og Akse! Larsen
keppinautar í vor
Horfur eru á að fyrrveranöi
og núverandi formaður Kommún-
istaflokks Danmerkur verði.
keppinautar í saraa kjördæmi
við kosningarnar í Danmörku,
sem búizt er við næsta vor. Axel
Larsen, fyrr\erandi formaður
flokksins, situr á þingi fyrir
Östre storkreds í Kaupmanna-
höfn, og býður sig þar vafalaust
fram fyrir hinn nýja flokk sinn,
Sósíalistiska þjóðflokkinn. Nú
hefur miðstjórn Kommúnista-
flokksins ákveðið að núverandi
formaður, Knud Jespersen, sem
é ekki sæti á þingi, verði í fram-
boði í Kaupmannahöfn. Jesper-
sen er frá Álaborg. Búizt er við
að hann verði boðinn fram í
Östre storkreds.
ur ekki víst að þetta fyrirbæri
geri vart við sig í vetnisorku-
ofnum framtíðarinnar. Það eru
tiltölulega ,,kaldar“ hleðslur
sem við gerum tilraunir með, a.
m.k. ef þær eru bornar saman
við þann margra milljón stiga
hita sem í vetnisorkuofni þyrfti
að vera."
Sólarorkan enn.
Vísindamenn um allan heim
vinna að því að leysa vanda
sem fólginn er í hagnýtingr
hinnar gífurlegu orku sem
losnar úr læðingi þegar kjarnar
þungra vetnisatóma renna sam-
an. Vetnisorkan 'ætti að geta
fullnægt orkuþörf mannkynsins
um alla framtíð. En mistakist
tilraunirnar til hagnýtingar
vetnisorkunnar, verður brátt að
leita annarra orkulinda og þp
liggur beinast við að hagnýta
sjálfa sólarorkuna, sagði Lehn-
ert dósent að lokum.
Að undanförnu liafa þúsundir afrískra kvenna verið
bandteknar 1 Suður-Afríku og þær settar í fangelsi,
oít með ungbörn sín með sér. Allur aöþúnaður í þessum
fangelsum er slíkur aö þeim má líkja. við verstu dýfl-
isur miðalda.
Fréttaritari Reuters í Durban
skýrði þannig frá því fyrir
nokkrum dögum að í fangelsi
einu í bænum Umzinto í Natal-
fylki hefði eina nóttina verið
komið fyrir 482 konum, en
Krokodil vill fá
skopfeikningar
frá vesturlöndum
SovéznJ skopritið Krokodil
hefur boðið ýmsum kunnum
skopteiknurum í Vestur-Evrópu
og Ameríku rúm fyrir teikningar
í tilefni af gagnkvæmum heim-
sóknum Krústjoffs og Eisenhow-
ers. Meðal þeiira sem tekið hafa
boðinu eru David Low, teiknari
Guardian í Bretlandi, Hollo-
wood teiknari Punch og Her-
bloek teiknari Washington Post.
fangelsið væri áætlað fyrir 115
fanga og þá ekki of rúmt um
hvern. Nokkrar konurnar höfðu
börn sín með.
Daginn eftir voru sumar kon-
urnar fluttar í fangelsið í Dur-
ban þar sem plássið. var 'held-
ur meira, en nýir fangar bætt-
ust þegar við, því að aftur
þann dag kom til óeirða í Nat-
al. Enn voru það aðeins kon-
ur sem voru handteknar.
Fréttaritarinn segir að sekt-
ardómar þeir sem kveðnir voru
upp yfir konunum hefðu getað
fært stjórnarvöldunum álitleg-
an skilding, ef ekki hefði stað-
ið þannig á að engin þeirra gat
greitt sektina. 113 konur voru
dæmdar í Umzinto til að greiða
hver 25 sterlingspunda sekt og
skaðabætur fyrir tjón sem met-
ið var á 100 sterlingspund.
Oarlsbergölgerðin í Kaupmannahöfn tók fyrir skömmu í notk-
un átta nýja ölgeyma sem hver up sig tekur svo mikið magn
af þeim ágæta drykk að það fyllir 250.000 ölflöskur. Samtals
rúma þeir því öl á 20 milljón flöskur og nægja því til að
slökkva þorsta æði margra. Myndin er af ýmsum forystu-
mönnum ölgerðarinnar daginn sem ámurnar voru fylltar.
Varla bjóðandi
frambjóðendum
hérálandi
Kosningar fara í hönd hér
heima, og frambjóðendur munu
hart að sér að sann-
færa háttvirta kjósendur um
kosti sína. Þó er hætt við að
fáir þeirra vildu standa í sömu
sporum og frambjóðendur við
nýafstaðnar þingkosningar í
Málaja, og er þetta til dæmis
um það:
Ungur frambjóðandi þar,
Haji Abdullah Yousof, fleygði
sér til sunds í fljót sem var
mörandi í 'krókódilum til að
færa hjátrúárfullum kjósendum
sanninn héim um að hann ættu
þeir að kjósa. Þessi krókódíla-
vígsla er alvanaleg prófraun
í afskekktari byggðum Mal-
akkaskaga þegar skera á úr
um hvort einhver sé mannkost-
um búinn eða ekki. Komist
maður heill yfir fljótið, er
hann talinn maður með mönn-
um, é-ti krókódílarnir hann, er
haldið upp á brottför hans úr
þessum heimi .með miklum
fagnaðarlátum.
Haji Abduljha Yousof komst
heilu og ihöldnu yfir fljótið og
tryggði sér þarmeð kosningu.
Krústjoff hsfiir
konu og börn með
frá V estur-Þýzkalandi austur
2019 flýðu til Austur-Þýzkalands á fyrstu
tveimur vikum ágústmánaðar
Fjöldi flóttafólks frá Vestur-Þýzkalandi til Austur-
Þýzkalands var 13 prósent meiri í júlímánuði en í júní.
Austurþýzk hlöð skýra frá
því að straumurinn hafi enn
aukizt í ágúst mánuði. Til
þriggja stöðva af 13, sem taka
á móti flóttamonnum að vest-
an, hafa komið 2019 flóttamenn
frá Vestur-Þýzkalandi á fyrstu
tveim vikum ágúst mánaðar.
(Þessar stöðvar eru Marienhorn,
Á Bandaríkjaferð Krústjoffs .Wartha og Austur-Berlín. Þessi
miðjan mánuðinn verða í | fjöldi er 26 prósentum meiri
um
fylgd
tvær dætur, sonur og tengda-
sonur. Bandaríska utanríkisráðu-
neytið skýrði frá þessu í gær.
í fylgdarliði Krústjoffs verð-
ur einnig skáldið Mikail Sjóló-
koff.
með honum kona hans, en í síðari hluta júlímánaðar.
Af þessum fjölda voru 43 pró-
sent á aldrinum 18 til 25 ára.
Á síðustu fjórum vikum hafa
1557 ungir menn á aldrinum 18
til 25 ára, sem eru að flýja
undan herskyldunni, komið til
Austur-Þýzkalands
þar hælis.
og leitað
um árásaraðgerðlr
Nehru forsætisráðherra sagði á Indlandsþingi í gær,
að hann teldi landamæraskærurnar þar sem Tíbet og
Assam mætast árásaraðgerðir af hálfu Kínverja.
Nehru sagði, að Kínastjórn
hefði sent indversku stjórninni
mótmæli gegn því að indverskur
herflokkur hefði farið inn á kín-
verskt land og skotið á kínverska
hermenn.
Hann kvaðst ekki líta alvar-
legum augum á árekstur í
Kashmír, þar hefðu landamærin
aldrei verið skilgreind. Öðru
máli gegndi um Assam.
Nehru hafnaði uppástungu frá
stjórnarandstöðuþingmanni um
að indverskar flugvélar yrðu
látnar ráðast á samgönguleiðir
í Tíbet. Indverjar myndu treysta
landvarnir sínar, en þessa deilu
jrrði að leysa við samningsborð.
Það skipti ekki meginmáli, hvort
nokkrir ferkílómetrar af fjall-
lendi tilheyrðu Indlandi eða
Kína, hinsvegar skipti það miklu
máli ef samningar væru rofnir
og ágengni höfð í frammi.
Nehru kvað ekki koma til
mála að Indland viðurkenndi út-
lagastjórn fyfir Tíbet, sem Dalai
Lama kynni að setja á laggirn- I sem hafi valdið geislun.
Varð kjarna-
sprengmg 1908?
Nýlega skýrði Tass-fréttastofan
í Moskvu frá því, að leiðangur-
inn, sem fór til Síberíu að rann-
saka staðinn, þar sem risastór
loftsteinn féll til jarðar árið 1908,
væri kominn heim.
Leiðangursmenn komust að
þeirri niðurstöðu að geislun
væri helmingi meiri á þessum
slóðum en annarsstaðar þar í
kring. Foringi leiðangursins,
Pleehanoff, segir að ekki verði
hægt að segja ákveðið um það,
hvað hafi skeð þarna árið 1908
fyrr en framkvæmdar hafa ver-
ið nákvæmar rannsóknir á ýms-
um efnategundum, sem leiðang-
ursmenn höfðu heim •O'iéð1 sér.
Loftsteinninn sem féll þarna
til jarðar, langt frá mannabyggð-
um, er talinn haf verið mörg
hundruð þúsund léstir að þyngd.
Þegar hann kom til jarðar varð
gífurleg sprenging og heyrðust
drunurnar í mörg þúsund kíló-
metra fjarlægð, og eldblossinn
frá sprengingunni sást í 400
kílómetra fjarlægð.
Margar sögusagnir hafa verið
á kreiki um þennan risastóra
loftstein og sprenginguna miklu,
og hafa margir viljað halda. því
fram, að þarna hafi skeð ei‘n-
hverskon ar k j arnorkusprenging.