Þjóðviljinn - 11.05.1962, Blaðsíða 4

Mótmœli í USA gegn
kjarnatilraunum
( | Mótmælafundur sem leikarar gengust fyrir gegn sprengingunum á
! > Kyrrahafi stöðvaði alla umferð um Times Square í New York
Kosningafundur Alþýðu-
bandalagsins í gærkvöld
NEW YORK — Öll umferð stöðvaðist um Times Square
í New York á föstudaginn þegar mikill mannfjöldi safn-
aðist þar saman til að mótmæla kjarnasprengingum
Bandaríkjamanna á Kyrrahafi.
Það voru leikarar og leik-
konur sem gengust fyrir þess-
um mótmælum að tilhlutan
samtakanna sem krefjast ^heil-
brigðrar stefnu í kjarnorku-
málum“ (Sane Nuclear Policy
Committee). Leikararnir gengu
inn á torgið með kröfuspjöld og
fóru fyrir þeim hinar frægu
Broadway- og kvikmyndaleik-
konur Julie Harris og Shelley
Winters.
Leikararnir gengu með spjöld
sín um torgið í fimm klukku-
stundir og safaðist mikill
mannfjöldi umhverfis þá, svo
að umferð tepptist.
Skoðanakönnun á vestur-
ströndinni
Sama daginn sem þessu fór
fram í New York birti blaðið
San Francisco Chronicle á
vésturströndinni niðurstöður
skoðanakönnunar sem það hafði
efnt til meðal lesenda sinna
végna kjarnatilraunanna. Blað-
ið skýrði írá því undir stór-
um fyrirsögnum að mikill
meirihluti þeirra sem tóku þátt
í skoðanakönnUninni hefðu lýst
si'g andvígan tilraunum, 75%
sogðu áð ákvörðun Kennedys
um að hefja tilraunif í and-
rúmsloftinu hefði ekki haft við
rök að styðjast, 84% töldu að
sprengingarnar myn’du magna
stríðshættuna og 74% vöru
þéirrar skoðunar að engin þörf
hefði verið fyrir Bandaríkin að
hefja sprengingar að nýju.
Ætla að sigla til Jólaeyjar
f höfninni í San Francisco
liggur þátur sem ætlunin er að
sigla til bannsvæðisins um-
hverfis Jólaey á Kyrrahafi, þar
sem Bandaríkjamenn gera til-
raunir sínar. Á bátnum sem
fengið hefur nafnið „Every-
man“ verða þrír menn. Fjöl-
margir hafa boðið sig fram til
ferðarinnar en nefnd banda-
rískra friðarsinna sem stendur
fyrir henni hefur valið þrjá úr
þeim hópi. Nefndin hefur þegar
kunngert Kennedy forseta fyr-
irætlun sína og hún hefur
einnig tilkynnt Krústjoff, for-
sætisráðherra Sovétríkjanna, að
sams konar ferð verði farin ef
Sovétríkin hefja einnig kjarna-
sprengingar aftur. Verði bátur-
inn stöðvaður á leiðinni munu
friðarsinnar hafa í hyggju að
senda flugvél yfir hættusvæðið.
Myndin er tekin á mótmælafundinum á Times-torgi, leikkonurnar
Julie Harris og Shelley Winters hafa á milli sín spjald,. með mynct
af Kennedy forseta og tilvitnun í eina ræðu fians: „Mannkynið
verðifr að útrýma stríðinu, annars mun stríðið útrýma mann-
( kyninu“. ] j
Framhald af 1. síðu.
gerði síðan í stuttu máli grein
fyrir höfuðstefnumálum Alþýðu-
bandalagsins og skýrði nánar
einstök atriði stefnuskrár banda-
lagsins sem birt er hér í Þjóð-
viljanum þessa dagana. Máli
sínu lauk Guðmundur Vigfússon
með því að skora á alþýðu og
launþega að nýta það tækifæri
sem gæfist í kosningunum 27.
þessa mánaðar vel, gera skyldu
sína.
Ragnar Arnalds vék að þéim
breyttu viðhorfum sem skapazt
hafa á liðnu ári við ákvörðun
íslenzku íhaldsstjórnarinnar um
aðild fslands
að Efnahags-
bandalagi
kapítalísku
landanna í Ev-
rópu. Lagði
hann áherzlu
á knýjandi
þörf þess að
vinstri menn standi saman í
þeim átökum sem framundan
eru í þessum málum. Um leið
og barizt er um fulltrúasæti í
borgarstjórn Reykjavíkur, sagði
Ragnar, fer fram fyrsta prof-
kjörið um aðild fslendinga að
Efnahagsbandalaginu.
I-Iaraldur Steinþórsson drap á
þá árangursríku samstöðu sem
skapazt hefði innan stéttarsam-
taka opinberra starfmanna, þ.e.
meðal kenn-
ara, gegn
kjáraskerð-
ingarstefnu
núverandi rík-
isstjórnar. Sá
árangur sem
náðst hefði á
þessum vett-
vangi sýndi hversu-samstillt átak
væri megnugt. Alþýðubandalag-
i.ið, sagði Haraldur, er einu
istjórnmálasamtökin sem heils-
hugar voru fylgjandi-, samfyfk-
ingú vinstri manna gegn íhald-
inu og afturhaldsstefnu þess.
Þess vegna er stuðningur við G-
listann yfirlýsing um fylgi við
þá samfylkingu gegn íhaldinu
sem fyrr en síðar mun verða að
*»
Logið til um
' Oft er þannig að það sem eg
beztJi)Iverold(riní; 'véífíflf'íÖ&Yri-
ast fyrir álýginni. Svo er það
~ineð "Tandbúnaðinn-*a lsfán3T~'
Að öllum sögulegum og hag-'Sf
fræðilegum rökum er landbún-
aðurinn það, sem þessi þjóð á
bezt. Þó er búið að ljúga meira
■um landbúnaðinn og á land-
búnaðinn, en svo að jöfnuði
má við allt annað sem logið
hefur verið. í haust var fund-
: inn upp og farin lygaherferð
á hagstofustjóra, Nú átti hann
að hafa valdið því, að bændur
vantaði um þriðjung verðs á
framleiðslu sína, en hann hafði
þrisvar haft afskipti af verð-
dagsb^luijj w ^aníjbúnaðarins á
"15 árum. Um 20 sinnum var
lpes.su logið í blaði og sett var
á stað allsherjar lygaherfefð
meðal bændanna. Mér tókst að
■stoppa þetta með því að segja
•sjö bændum að þegja, sem all-
ir létu sér það að kenningu
verða. Samt gól sá áttundi, <íg
ág varpaði honum til' þágnar,’
■eiris og Einar Benediktsson
• kemst að orðí. r
-■ /SiUw*t “= hitr,
Ætla mætti að þetta væri
met, en svo var ekkn,!‘Hdllu
oftar er búið að Ijúga því í
"öðrú bláðí, áð Tánasjóðir iand-
búnaðarins í Búnaðarbankan-
um séu gjaldþrota. Bændur
mótmæla þessu ekki, og ekki
heldur biðja þeir um skýring-
ar. Þeir líklega trúa því, að
þeirra ágæti bankastjóri í Bún-
aðarbankanum hafi farið svona
með sjóðina. Er það auðvitað
vor| því þetta hefði nú þurft
að rökstyðja jmeira en lítið.
Hinsvegar kurina að vera til
svo greindir bændur, að þeir
viti það, al þessir sjóðir geta
ekki orðið . gjaldþrota, nema
bændur hætti að borga áf lán-
unúm, og veðið sem bankinn
hefur fyrir þeim, sé einskis
virði. " Það kánn að vera að
slíkt sé í athugun — og kann-
ske framkvæmd — en forðazt
ér að nefna slíkt. Ríkið hefur
stofnað þessa sjóði með lögum
þá getur énginn svarað til
skúldbiWfefgá’’ ■1 tíj oð'ártifei 0
ríkið. Ríkið hefur útvegað sjóð-
unumlé a sfriá ábyfg'ð'ög einij)-
ig^ í^t bein framlög þeim tií
-- npífcv, | [
eflingar.
Hverskonar Bakkabræðra-
speki er hér á ferðinni? Jú,
þegar á að Ijúga á landbúnað
vérðá Bakkabræður ekki hissa.
Ríkið tók útlent fé að láni til
landbúnaðarframkvæmda eins
og fléstrá annarra framkvæmda
og lagði sjóðunum til, sVo þöt •
gætu innt af höndum hlutverk
sitt samkvæmt lögum, setturri
af ríkinu, og sízt var hér um
einsdæmi að ræða í bankastarf-
semi landsins. Nú þóttist ríkið.
þurfa að fella krónuna, sér til
hagsbóta, um 140" „ og þá
hækkuðu allar erlendar skuld-
ir ríkisins um það hlutfall..
Sjálfsagt hlaut ríkið að bera
ábyrgð á þessum gjörðum sin-i
um) en nú skeður það að um-
|i rííásiris fara að metaj
h'k'a sézt bézt á því, að ef
veðið verður einskis virðii,
ge'rigishallann á útlendu lánun-
um,‘serri’ tékiri voru 'til að'full-
nægja lögum um lánasjóði
landbúnaðarins, og telja hann
til skuldar hjá sjóðunum. Eft-
ir því er það ríkið sjálft sem
gé¥t'J !hefúrí •. Sj óðina gjaldþföta.
En á þennan mælikvarða.. geta
þeir samt elcki orðið gjaldþrota
nema ríkið sé þjaldþrota, og
vel má það vera í athugun og
sennilega í framkvæmd. Þeir
sem vilja drepa laridbúnaðinn,
eins og núverandi stjórnarflokk-
ar hafa skapáð sér með þessu
gott vopn í hönd og byrjaðir
að beita því með veikum burð-
um á þessum lognu og fölsuðu
forsendum, og láta skína í tenn-
úrnar, eins og í '|vf áð ætla
að lána bændum úr peninga-
kerfi ríkisins, einum manna í
þjóðfélaginu, með gengisáhættu.
Bændur geta þá sparað sér all-
ar lántökur og má þá einu
gilda þótt ríkið hafi sjóði sína
gjaldþrota. Frá öllum bæjar-
dyrum séð, er það því lygi, að
sjóðirnir séu gjaldþrota, því
enn er ekki búið að eyðileggja
veðin. Nei, hér er annað fyrst
Ög fremst'í efni. Það er vérið
Framhald á 10. síðu.
veruleika.
Sigurjón Pétursson gerði fyrst
og fremst að umræðuefni það,
er öðru fremur snertir æsku
þessarar borgar. Sýndi hann
fram á svernig
íhaldið hefði
drýgt margar
og miklar van-
rækslusyndir í
þessu efni,
ekki hvað sízt
að því er
varðaði hús-
næðismál og aðstöðu ungs fólks
til stofnunar heimilis. f borg-
arstjórriarkosningunum 27. maí
n.k. verður m.a. kosið um það,
sagði Sigurjón Pétursson að lok-
um, hvernig búið verður að
ungu kvnslóðinni í Reykjavík
á komandi árum. Alþýðubanda-
lagið er einu treystandi á því
sviði.
Inigi R. Helgason dró með fá-
einum dráttum upp sláandi
mynd af vanrækslu íhaldsins um
ýmis hagsmunamál borgarbúa.
Sagði hann m.
a. í því sam-
bandi að það
hefði verið
fölnuð rós sem
Ge:r Hall-
grímsson borg-
arstjóri hefð.i
stungið í
hnappagatið,
er hann opnaði verkamanna-
húsið við höfnina 1, maí sh, því
að þetta nauðsynlega hús hefði
verið fyrirhugað síðustu-6 kjör-
tímabil. En bað er ekki eingöngu
ko.sið um bæjarmálin í þröng-
um skilningi 27. maí, sagði Ingi.
Þessar kosningar eru stórpóli-
tískar- og fyrir þá almennu þýð-
ingu kosninganna verður al-
menningur að gera sér grein.
Minnti Ingi í því sambandi á
þær alv’a'rlegu afleiðingar sem
brautargengi kjósenda við í-
haldið í kosningunum 1959 hefði
haft. Hinn 27. maí, sagði Irigl
R. Helgason að lokum. þarf gl-
þýðan og launastéttirnar áð
slá tvær flugur í einu höggi:
slá niður bæjarstjórnaríhaldið
og rík’sstjórnina.
Guðrún Gísladóttir ræddi um
þau málefni er einkum snerta
yngstu borgarana. Dró hún
upp skýra .
mynd af á-
standinu í
skólamálum
borgarinnar og
mynd’’ af á-t
hyemig sýn|i-
ilaiarmðriáskan \
__r .-ræður flestá
i þeim, efnum; eipnig benti hun
á framtaksleysi bæjarfélagsins
að því er varðar barnahermili,
sumarbúðir o.fl. Hét hún á
alla launamenn og alþýðu að
fylkja sér um aðalaridstæðing í-
haldsins í Reykjavík, Alþýðu-
bandalagið, og frarhboðslista
þess við borgarstjórnarkosning-
arnar G-listann.
Guðmundur J. Guðmundsson
gerðHijaramálin að umræðuefni.
Benti'fiann á hver afstaða borg-
arstiórnariþ.aldsins hefði jafnan
vérið gagnvsjrt
verkamannásam-
tökunum, þie.
alger sam-
staða með
.. vinnuveitenda-
klíkurini gegn
hagsmuna-
samtökum
hins vinn'aridl
Framhald á 10. síðr
— ÞJÖÐVILJINN — Föstudagur 11. maí
1962