Þjóðviljinn - 12.07.1962, Blaðsíða 6

-mmmm
^■í:íkí<í;»:
Piipi

iiipp
S>ÍS*:i
i'i:iv:^S:::::::::$::i:i;
Í^ÍA^ÍÍÍÍÍÍÍÍ?:
v.y.w.y.v.v.y-:.:-
1
ÍÍÍÍii
i5*S@;»í5?í:iSí
ÍSS555? i*i55i:
iirii

iiiiiiiiiilliiiiiiiil
mm

far«f&nðli VaM«minc»rfloK]nr fiifcý&m — Pðalalistftfiolrknnim. — KltiUöraii
XLmwn4» wi«rtan^«on 'Ab.). UtiDú* Torfl Ólafsson, SlsrurBur QuffmundMon. —
?réttarltstjór&r: ívsr H. Jónsson, Jón BJ&rnason. — AuglýslnKastjórl: OuBssSl
cafiuauoii AUfitJóm, AtgrelSsla, auBlýslng&r, prentsmlSja: SkólavflrBust. 19.
Hml 17-SÖO (§ llnmr). AakrlftarverB kr. 55.00 A mán — LausasöluvarB kr. S.M.
Helryk úr háloftunum
JPjarnorkukapphlaup stórveldanna heldur stöðugt á-
fram og verður :því geigvænlegra fyrir allt ma-nn-
kyn sem lengra er haldið á þeirri braut. Og ekki
virðist hlása byrlega fyrir því, að unnt verði að stöðva
þennln djöfulóða leik á næstunni. Sovétríkin tilkynna
að þau „neyðist til að hefja tilraunir enn á ný vegna
tilrauna Bandaríkjamanna, og þannig gengur koll af
kolli. Öllum hugsandi mönnum hlýtur að vera ljóst
að þessi þróun stefnir til dauða og tortímingar, en
elíki til friðar og farsældar. Hélryk er ekki gott eða
vont eftir því, Ihvort það eru Rússar eða Bandaríkja-
menn, sem valda því með sprengin-gum sínum. For-
dæmingin hlýtur að hitta báða aðila jafnt.
JJáloftasprenging Bandaríkjamanna sl. mánudag er
ný og geigvænleg ögrun á þessu sviði. Fram til
þessa hafa kjarnorkuveldin marglýst því yfir, að
vernda bæri himingeiminn frá Öllum slíkum tilraunum
og vígbúnaði kjarnavopna, þar sem í því kynnu að
felast ennþá geigvænlegri og áður óþekktar ógnanir
við líf mannkyns. En Bandaríkjamenn virðast nú stað-
ráðnir í því að hefja kapphlaupið einnig í háloftunum
í þeirri fáváslegu von, að þeir geti þannig náð hern-
aðarlegum yfirburðum. Þessar tilraunir Bandaríkja-
manna hafa hvarvetna hlotið fordæmingu, einkum frá
vísindamönnum, sem gera sér grein fyrir, hve ógn-
þrungnar afleiðingar þessi stefna 'getur haft.
grezki vísindamaðurinn sir Bernard Lovell sagði t.d.
um fyrirætlanir Bandaríkjamanna: „Þe-ssar fyrir-
ætlanir um kjarnasprengingar úti í geimnum eiga ræt-
ur sínar að rekja til örfárra hervísindamanna, sem
heimurinn veit engin deili á, en talið hafa yfirboð-
ar-a sína á að leggja út í þetta ógurlega glæfraspil
undir yfirskini þess, að úm nauðsynlega landvarnar-
ráðstöfun sé að ræða. Miðað við stærð geimsins er
hér aðeins um flugeldasýningu að ræða. En jörðin er
svo örsmá á sama mælikvarða og umthverfi hennar
svo háð nákvæmu jafnvægi svo óskaplegra náttúruafla,
að mað-ur hlýtur að vera óttasleginn gagnvart hugsan-
legri truflun á þessum fyrirbærum, áður en um þau
hefur verið fjallað næmum tækjum hins sanna vís-
indamanns“.
J^Jálgögn þeirra flokka, sem styðja hernaðarstefnu
NATO og Bandaríkjanna hafa verið undarlega
þögul um hætturnar, sem stafa frá þessum sprenging-
um Bandaríkjamanna og hafa þú bandarískir vís-
indamenn skýrt frá því, að helrykið frá þeim muni
dreifast urn jörðina naes-tu fimrii árin. |>essí ,„deyfð,“
hernámsflolökanna er 'þeirn mui) \ upctepjlegri, ;sem,,.þeir i
áttu iekki nægilégá stöi-k órð til að lýsa þeim ógn-
unum, sem mannlcyni, síá.faði af• • ;kjarnorkutílraunuffi
Rússa sl. haust, Þá var hal4inn álirienniir borgafáfúrid-
ur til að mótmæla, og þá -var meira að sggja Alþingi
íslendinga látið mótmæla: En vel.að merkja: JÍernámsr
flokkarnir 'voru ófádnlegif iíl þess að mótmæla öllum
tilraunum með, kjarnorkuvopn, hvort sem í hlut ættu
Rússar, Bandaríkjamenn éða aðrir. Á það>máttu her-
námsflokkarnir ekki heyra minns.t, og þeir vísuð-u frá
tíllögu Alþýðubandalagsins þess efnis. Og þá blés
Mogginn sig upp og sagði, að „kommúnistar“ vildu
ekki mótmæla kjarnorkuvopnatilraunum Rússa!
4 fstöðu hernámssinna nú verður bezt lýst með þeirra
eigin orðum. Morgunblaðið lagði- á eftirfarandi
ihatt út -af si-nni eigin lýgi um að „kommúnistar - víldu
ekki mótmæla -helsprengjum Rússa“: „Hvílík lítil-
menni, hvílíkir hræsnarar, hvílítk oftrú á ofurvaldi
heimskunnar“. — Menn biða eftir mótmælum Morgun-
blkðsins, og menn bíða eftir öðrum borgarafundi. — b.
Rómarsamningurinn, stofnskrá Efnahags-
bandalags Evrópu, er í rauninni sáttmáli um
að leiða hið óunplýsta peningavald til önd-
vegis í atvinnulífi aðildarríkjanna. Smáríki
sem láta ánetjast bandalaginu afsala þar með
náttúruauðlindum sínum udir yfirráð auð-
hriganna sem tvyggð er drr^nunaraðstaða í
bandalaginu. Slíkt afsal auðlinda getur fært
smáþjóð stundarábata, sem kostar það að hún
selji framtíð sína.
Reynslan hefur þegar sýnt að efnahagsþróun-
in gengur með rykkjum og skrykkjum. Fyrrt í
stað var um þó nokkra framleiðsluaukningu
að ræða, en nú ríkir stöðnun eða jafnvel aftur-
kippur eins og í þungaiðnaði Vestur-Þýzka-
lands. Slíkt er óhjákvæmilegur fylgifiskur
hagkerfis sem í bandalaginu ríkir.
Fyrir þessum atriðum gerði prófessor Ragnar
Frisch grein í fyrrj hluta erindis síns, sem
rakinn var 1 blaðinu í gær. Hér verður hald-
ið áfram þar sem frá var horfið.
SsSesri hluti erindis norska hog-
frœðiprófessorsins RAGNARS FRISCH
í Hóskólanum í fyrrakvöld
Undanþágur
Margir hafa leiðzt til að
mæla með, að reyndir séu
samningar um fulla aðild, af
iþví að þeir hafa óljósar hug-
myndir u-m, að land, sem er
fullgildur aðili, geti fengið und-
anþágur, til að mynda almenna
undanþágu frá frjálsum rétti til
að ireka og eiga fyrirtæki og
frjálsum fjármagnsflutningi og
sérstakar undanþágur til að efla
aratriði og i þriðja lagi, sem
þjóðin getur tryggt sér.
Grundvallarundanþágur al-
menns eðlis koma ekki til
greina samkvæmt anda og orða-
lagi samningsins. Ráðið ákveð-
ur, hvaða grundvallarundan-
þágur vegna uppbyggingar at-
vinnulífs í sérstökum lands-
hlutum og varðandi landbún-
aðar- og sjávarafurðir koma til
greina. Að aðlögunartíma liðn-
um ræður veginn meirihluti
þykktum í bandalagsstofnun
eða verði breytt af henni. Og
að því verður að hyggja, að
undanþágurnar hafi ekki feng-
izt með því að snúa út úr eða
ganga fram hjá ákvæðum í
gildandi samningi. Ef ein und-
anþága eða fleiri er orðin til á
þennan hátt, er engin trygging
fyrir, að undanþágurnar verði
ekki síðar gerðar gagnslausar
méð nýrri túlkun.
Því er haldið fram, sagði
Frisch, að enginn skaði sé skeð-
yggi í þjóðfélögum Norðurlanda
og mælti á þessa leið:
Miklu skiptir, að þjóðarlekj-
urnar vaxi. En jafnmikilvæg er
skiptingin á ávöxtunum meðal
borgaranna og það öryggi, -sem
borgararnir hafa um atvinnu,
þó að á ýmsu velti í viðskipta-
lífinu, og öryggi fyrir iþá og
íjölskylduna , í vei.kindum og
elli. Og síðast en ekki sízt er
mikilvægt, að borgararnir, hvort
sem störf þeirra þykja merkileg
eða ómerkileg, vinni störf sín
við þau s-kilyrði frá þjóðfélags-
ins hálfu, að þeir njóti sín á
vinnustað og hafi á tilfinning-
unni, að Iþeir taki þátt í að
skapa eitthvað og eitthvert tillit
•sé tekið til þeirra í fyrirtækinu.
Allt þetta ræður því, hvort
hagkerfið sýni ekki aðeins vöxt
þjóðarframleiðslunnar í tölum
talinn, heldur líka hvort vcl-
ferð einstaklinganna verður
eins og æskilegt er.
Þróunin síðustu öldina sýnir,
að í flestum iðnaðárlöndum
hefur félagsleg velferð borgar-
anna aukizt stórum. Nú eru
Norðurlönd mjög framarlega á
þessu sviði, Svíþjóð líklega
fremst þeirra.
Sagan knýr þe-ssa þróun á-
fram. Allt er þetta okkur full-
kunnugt. Spurningin er aðeins,
hvaða öfl munu ýta undir þessa
þróun og það, sem meira varð-
ar, hvaða öfl munu hamla gegn
henni.
Aðild að Efnahagsbanda-
laginu varir meðan heimur
stendur, samkvæmt 240. grein
stofnskrár þess, því að ekkert
einstakt land sem einu sinni
hefur gengið í bandalagið getur
sagt sig úr ;því, sagði Frisch.
Þegar því þjóð á að taka af-
stöðu til iþess, hvoi't hún eigi
að sækja um aðild, verða menn
að gera sér grein fyrir stefnu
efnahagsþróunarinnar litið yfi-r
langan tíma, því að það er
blindur maður sem aðeins hug-
leiðir stöðuna ei.ns og hún er
nú eða verðu.r nokkur næstu
ár.
Vaxtar-
broddurinn
Það, sem fyrst og fremst
breytir stöðunni, þegar fram í
sækir, eru hin miklu lönd og
iþjóðir i iþeimi hlutum Asíu,
Afríku og rómönsku Ameríku,
sem nú eru kállaðir vánbróað-
ir. Þegar menn hugsa út í það,
•hvað gerigið et: hart' fram í því
Þ’teHtftj.m' 'þes-Sum' áá' korria af
"stáð ,v<íi-röðum! ‘“ihá^vexti, og
Ih-Ve'rstígóðúr vilji ér til 'að
hjálþa til þess' m'eðai' ýmissa,
iðnaðanþjóða óg ’f'álþjóðastofn-
únum', þð er aúgljóst, að það
er meðal hinna vánþróuðu þjóða
s&m vænta mi þeirrar þénsiu í
efnahagslífi Heimsin's* sem 'vert
er að tala um. Þessi svæði
munu innan Uðar skipta tals-
verðu máli, og þegar tímar líða
þá munu þau eiga drjúga h!ut-
de'ld í kaupmættí heimsins og
sfstækkandi. Viðskiptasambönd
við "þessí svséði eru bví rrijög
mikílvæg þjóð; sem- vill ityggja
hag 'sinn í framtíðinni. Það á
ekki sízt við um smáþjóðir.
Vánþróuðu löndin, sem nú
érú orðin frjáls raunverulega,
én hafa ekki einungis skipt á
gamalli nýlendukúgun og nýrri,
þar sem eru tengsl við Efna-
hagsbancjalagið, þau eru á móti
bandalaginu. Örfá dæmi: Ind-
vei'jinn Nehru sagði — „Efna-
hagsbandalagið verður miklu á-
hrifameira tæki til að halda
þróunarlöndunum í skefjum1 en
nokkurt nýlenduveldi hefur
nok'kru sinni haft ráð á.”
Nkrumah í Ghana sagði: —
„Efnahagsbandalagið er tæki til
að halda óbreyttu ástandi með-
al ríkra þjóða og fátækra.” Tom
Mboya i Kenya sagði: „Með
Efnabag-sbandalaginu eru gömlu
ný'.enduve’d'in að reyna að ná
aftur tökum á iríkjunum í Afr-
íku,” og einnig: „Okkur er
bezt borgið með því að skipta
við Evrópuríki utan Efnahags-
bandalagsins.”
Það rekur brátt að því, að
öll þau lönd, sem nú eru van-
Iþróuð, verði raunverulega frjáls
og geti irekið sjálfstæða við-
skiptastefnu. Nú þegar stefna
vanþróuðu löndin að því að
koma á sameiginlegum markaði
með sér. Á þessum mörkuðum
mun verða miklu dýpri skiln-
ingur á þeim skilyrðum, sem
verður að fullnægja til þess að
takast megi að ná hröðum hag-
vexti og yaranlegum. Þessi lönd
munu ekki á sama hátt og hinn
same’ginlegi markaður Vestur-
Evrópu staðna í ihinu óupplýsta.
peningaveldi.
Smáþjóðirnar, sem velia nú
fyrir sér aðild, verða því að
spyrja sig, hversu miklu tjóni
þær muni verða fyrir við inn-
göngu í Efnahagsbandalagið, af
þvi
‘geh ^
tak’á' ’þátt ' í 'þeirri' þénslu i
heimsviðskipt^.m, sem vert' ,'ér
að trla íifi, jþfgar-Jit’ð vv frafn'
í timann'Ég er í'éngúm éfa um,
að það tjón verður miklu meira
en skammær ávinningur af að-
ild, ef hann er iþá nokkur.
Hvert sæti var skipað og fólk stóð út úr dyrum í Háúðasal Háskólans í fyrrakvöld. Myndin var tekin meðan Þorsteinn Sigurðs-
son bauð gestina velkomna. Á frcmsta bckk sjást frá vinstri norska sendiherrafrúin, frú Astrid Frisch, prófessor Ragnar Frisch, próf-
cssor Ólafur Björnsson og Jón Árnason fyrrverandi bankastjóri. (Ljósm. Þjóðv.)
atvinnulífið í ákveðnum Jands-
hlutum og undanþágu vegna
landbúnaðar- og sjávarafurða •
vegna sérstakra aðstæðna-i frá i
náttúrunnar < hendi.
Umræður i um . undanþágur
hafa aðallega veriði notaðar til
að komast hjá að ræða kjgrna
málsins. Þó-að þjpð eigi form-
lega gð geta. fengið * -einstaka ,
undanþágur,' - getpr samningur-
inn bund;ð þjóðina á öðrum
sviðum, svo að hún -geti ekki
notið hinna sérstöku- skilyrða.
Reglur samningsins verður að
skoða í heild. Fyrst svo mikið
ihefur verið talað unj undan-
þágur verða menn að gera sér
l.ióst, hvaða undanþágur komaJ
ti.1, greina samkvæmt .samningn-
vm , ogj.. hyers yirðt; þær;, eru
þjóðinni. áéSSÍignpafeE
-'i'c: :Þe^ar- urr), evu«ð ra-ða samn-
ing,,- sgip-iu þátttpkuiand getur
aMfei sagt. unp sjálft, skipta
undanþágu.r til bráðabirgða ekki
máþ, heidur þær undanþágur,
sem eru í fyrstariagi ..varauleg-
ar, í öðrú lagi ý'arða grundvall-
ráðsins því. Það ráð, sem nú
situr, getur samt ek-ki gert bind-
andi samþykktir, sem binda öll
ráð, sem síðar ráða, um varan-
legar grundvaliarundanþágur á
þessu -sviði. Þáð væri sama og
br.eyta samningnum. Ef trygg- -
ipg feng-ist, yrði að bóka hana
pg samþyk'kja1 þá bókun ein-
róma sem hluta af samningnum
við inngöngu landsin-s sem full-
gildur. aðili.
!:ÞEð'.,er ekk.i óhugsandi, að
stórpóHtískar 'óskir u.m, að smá-
þjóðirnar á Nofðurlöndum verði
fúUgUdir aðilar, valdi því, aðv
forystuþjóðir í bandalaginu vilji
nokkuð á si.g legg.ia, svo að
samningamenn smáþjóðanna í
Brússel get'i komið heim ,með
undanþágur, sem mörgúúa j*áéti
virzt aðgengilegar. .inn.'öojpi.
TÞj óð1 n ’ 'Vérðúfí' áð V vUiiá'Jcitor-.
tryggin -á -slrittéúí .uhdúnþa^iir.
Það verður að athuga vandlega,
hvort undanþágurnar ‘éru' .'úar- -
anlcgar og án tímatakmöl'kunar
og tryggðar, það er að segja að
þær -séu ekki háðar síðari sam-
ur þó hafnir séu samningar um
aðild að Efnahagsbandalaginu.
Þar sé aðein-s um að ræða að
fá skilyrðin sem bjóðast skýrð
en ehgin skuídbinding um inn-
göngú fylgi.
Þetta er . ekki - rétt. í íyrsta
lagi Ji'ggja skilyrðin.' þegar .fyrir
i Rómarsamningnum. Að auki
bindur það eitt-að hef.ja sanin-
ingaviðrœður -atvinmiiif þjódar
rnörgum böndum við Efnahags-
. bandalagið: * Ýmsar ákvarðani r .
verðá. þegar ,í . stað jtpkpgr
að 'samhæfa -atvinnulíí Jandsins
Efnahag-sbandalaginu. Sömu-
leiðis mun erlent fjármagn
hefja sínar ráðstafanir til að
• korna sér íyrir í Jandinu. Þegar
svo-ér komiðræru þjóð og ríkis-
I''stjörh ékki -Jéneur frjalsár, þeg-
^ár 'la'ka1 (þari'1 !biíaakvo’rðun'.
i ulza9ci riuioq i tlr.ci bSbí
rn uJ q i írió ’ v sm i od
Lyorϗio
Síðan gerði Frisch að umtals-
efni áhrif aðildar að Efnahaas-
bandalaginu á íélagslegt ör-
Það er kjarni málsins, þegar
við leitum svars. við því, hvprn-
ig Efnahpgsbaijdalagið muni
bregðast við þróuninni i átt til
vclferðarriki^. ,, .;
Eins og bancíji!ijgið,,er by.ggt
upp; bl'ýtur, Joað, rað hgmla á
móti yelíerðarþ^py,p.. Því ,h§gg-
ar.ekki, að,í, sa^^ingnyim pr í
fþgrum’;. stejfnuyfiylýsingym ; tpl-
áð tun .vfilferð, manna, yegna
þ.es? að jafnframt bannar samn-
rngurimi- ráðstaf^nir,- pem eru
náp,ðpp 1 égar^ :,-usyp', pþ . þróunin •
megi gan^ hrq^um skreíum, í
þá á.ttiná. Kerfi', sem svo mjög
er mótað af frjálsum viðskipt-
um og sleppir taumunum af
auðhringunum eins og Rómar-
sömningurinn,- hlýtur að hamla
jy. móti velferðarþróuninni.
. : Svo að fyrirtæki. í einhverju
landanna. — hvort heldur það
er útflutningsíyrirtæki eða
heimamarkaðs, — geti orðið
samkeppn sfært sem einkafyrir-
tæki, verður þjóðin að sjá til
þess, að skattar á fyrirtæki
verði Jágir og ekki hærri en i
Þorsteinn Sigurðsson frá Vatns-
lcysu, formaður Búnaðarfélags
fslands, býður prófcssor Frisch
velkominn í nafni þeirra, sem
buðu honum hingað.
öðrum aðildarlöndum. Þar af
leiðir, að ríki og sveitarfélög
fá minna upp í Ihendurnar til
félagsmála. Og þjóðin má ekki
heldur halda kaupinu uppi og
hún verður að sjá til þess, að
ekki verði gert of mikið fyrir
verkafólk á öðrurn sviðum.
Dæmi: Krafan um fjögurra
vikna orlof i Noregi. Norskir
atvinnurekendur munu fá af-
bragðs rök á móti svo löngu
orlofi. Þeir munu segja, að
fyrirtækin þoli ekki slíkar á-
lögur, ein-s og samkeppnin sé
hnífjöfn við fyrirtækin í öðrum
banalagslöndum. Og' atvinnu-
rekendur í þeim löndum munu
nota nákvæmlega sams konar
rök. í reynd mun samningurinn
þannig verða áhrifamikið tæki
í höndum vinnuveitenda banda-
lagsins til að hafa taumhald á
verkafólki.
117. grein samningsins segir
í almennum orðu.m, að kjör
launþega og aðbúð verði að
bæta. En hún segir ekkert á-
kveðíð og er engin trygging
launbegum.
Félagsmálasjóður samnines-
irs er helzt ætlaður til að
hiálna mcrnum að skíota um
starf off stétt og breytir engu
um l’fskir-r verkafólks almennt,
hvorki á vinnustað né á heim-
ili.
Á bennan hátt og með 'öðru
rpófi. fer ekk' hiá hví, að éfna-
hagslff aðildarr'kianna.. verði
sjðnr við hæfi hinna fátæku og
srv’-’u. A”óhr’nearn’r, gróða-
sjþnarrniðið. munú fó einstakt
tækifæV'i á kóstnað hins ó-
bw»vff» 'lWsrár'á. Oá’ibesár ég
tíga i*n .hirn ióbi'eyttá-boreara,
á ég f^fkj < ijiið verkafólk,
ojs starfsmentþn heldpr,,.,)ik?
handvérksrn.é^pn 'o® atyinnurek-
erfó”r''ifi!4S "Iftif éða rnéðalstor
fvrir+mUi >á ’Ö’.lum 'sviðum at-
háfnaliífsins
5!
« ;;.i|:ii :u;r: j .o nov;
Sjálfstjórn sveitarfélaga í
Noregi og annars staðar á
Norðurlöndum, hin litiu þjóð-
ríki, sem hvíia á sjálfstjórn
sveitarfélaganna, þroskuð
pólitísk samtök og stéttasam-
tök bjóða ein-staklingnum skil-
yrði til að taka þátt í stjórn
landsins á lýðræðislegan hátt.
Einstakli.ngurinn mun tapa þess-
um réttindu.m, ef eitthvert Norð-
u.rlanda verður fu.Ilgildur aðili
í miklu ríkjasambandi, sem
stjórnað er af embættismönnum
og þar sem ráða þau lögmál í
efnahagsmálum og stórpólitísk
markmið eins og Rómarsamn-
ingurinn gerir ráð fyrir. Valda-
mestu stofnanirnar í banda-
laginu eru ekki valdar af al-
þýðu manna. Þingið er að-
eins ráðgefandi í öllum venju-
legum málum. Þingið getur
því aðeins tekið í taumana, að
kreppa sé.
GróSabylgja
Sérstök gerð efnishyggju. sem
dafnar í hinum grónu iðnaðar-
löndum á Vesturlöndum. mótar
Rómarsamninginn, sagði próf.
Frisch. Eigi ég að skýra, hvaða
æðri verðmæti bíða hriekki
undir því skipulagi sem ræður
í Efnahagsbandalaginu, verð é.g
að taka heimspeki Austurlanda
til samanburðar. Ekki þarf að
taka fram, að þá sést um leið,
hvað ég á við með æðri verð-
mætum.
Takmarkið með öllum fram-
förum er annað og æðra en að
bæta lífskjörin. Það er menn-
ing, andi og siðgæði. Það er
sú lífslist að hjálpa öðrum
Þes-si mikla speki er arfur,
sem við höfum hlotið frá forn-
um hugsuðum og spekingum á
Austurlöndum. Hann hefur
borizt okkur aftan úr öldurn í
ýmsum myndum. en alltaf er
áherzlan lögð á sjálfsíhugun.
rósemi. gæzku og skyldurækni,
en ekki. á jp.rðneskar þarfir.
Þessi forna speki virðist
gleymd og grafin í hinum marg-
brotnu iðnaðarbjóðfélögum
Vesturlanda. sagði Frisch. Fólk
telur sig jafnvel uppgötva ei.tt-
bvað alveg nýtt og stórmerki-
legt, ef í hana sést glitta, svo
sem hegnr bent er á að nauð-
syn sé að finna nýtt takmark
fyrir efnahagslíf kauovæddra
iðnaðarlanda. Síðan hélt Frisch
áfram:
Það blasir æ skýrar við, að
hin aukna framleið-slugeta þess- :
ara landa þjónar ekki framar’
raunverulegum, heilbrigðum
þörfum fólks. Til þess að geta
selt neyzluvöru með hagnaði
á frjálsum markaði, er nauð-
.syolegb.að búa ’stöðugt til nýj*
.ar.þar|jf, seip troðið -er upp-á.
, neyterj^ur mgð glls ,-konar, juis.f,
jaínlega fáguðum sölumanns-
5 / • -• < * y ' n\/Tí L"iíif í í ts'/írí •
klsékjum, rnéð pví að hvetja
fólk'-tii að- káupa ut á krít' og’
roeð því að not’itera ’sér á sam-
v,izku\£jugai),j tfjfttt'' ’hræðslu:: iúns i
óbreyttfj í borgara við að. ■ látR,
koma fram, að. hann^ ekki j
. ' ..Ý'- -. . .. ....v
Hvérgi nýtur lýðræðið- sín
eins og meðal fámennra mejin-
ingarþjóða. Því hafa smáþjóð-
irnar enn hlutverki áð gegna.
Þær eru meira að segja æ
nauðsynlegri Vmjar, þaf sem
lýðræðið ígfibuV) :stáöizt í - ’heimi,'
þar sem harka ræður í efna-
hagsmálum og -stjórnmálurn yf-
irleitt. Lýðræðið á æ erfiðara
uppdráttar, eftir því sem þjóð-
ir heimsins ákipa sér fástar í
valdablakkir i efnahagsrríálum, -
stjórnmálum og ihermálum.
efni á 'þVíj' sem hinir hafa efni
á.* .it
Útrýming héilsusþiJ-láfíd'i
búða, bætt heilsuvernd, alþýðu-:
iræðsla og kennslumál, list,
þanda alþýðu manna, hærri.
ellilaun og aðrar tryggingar.
allt eru þetta þarfir. sem sann-
arlega þarf ekki að búa til. en
ekki verður fullnægt - af öðrum
en hinu ODimbera. Og enn mætti;
lengi telja mikúvæg verkefni,
Þorfirnar eru til, en þær eru
látnar sitja ’á hakanum og
fylgja bægt á eftir hinum al-
mennu frarrvförum. Ástæðan er
Framhald á 10. síðu.
-

.6)
ÞJÖDVILJINN — Fimmtudagur 12. júlí 1962
Fimmtudagur 12 júlí 1962 — ÞJÖÐVILJINN — (7