Þjóðviljinn - 24.03.1968, Side 7

"V/""///" ' $""" 0 *' %
Hij|!|}}}|íí!jí!!iiHHíijjí!i|}}||
»W0'OjJ
&mmm
-
pai'i

Sunnudagur 24. imarz 1958 — í>JÓÐVrLJINN — SÍÐA ’J
*
!
!
SVIPMYNDIR ÚR EGYPTALANDSFERD
Framfarahugur þó
að blikur séu ó lofti

Sjöunda grein
Ifyriri gremu-m hefur af ýmsu
tálefni — og oft í íramhjá-
hlaupi — verið vikið að gamla
tímanum, sem svo víða setur
mark sitt á lífshætti manina í
Egyptalandi, þrátt fyrir miklar
breytingar þar á undanförnum
áratugum. Það þarf heldur eng-
an að undra þó svo sé, því að
stórfellt hlýtur verkefnið að
vera, að þoka þjóðinni, öllum
almennin;gi, örsnauðum, fáfróð-
um og tæknilega vankunnandi,
af því miðaldostlgi sem ein-
kennt hefur i flest svið þjóðlífs-
ins fram á síðustu ár og tafið
fyrir eða hindrað íramfarir.
Þeir sem áður hafa kömið til
Egyptalands segja að verulegar
breytingar í framfara átt hafi
átt sér þar stað á liðnum ára-
tugum — og eíast ferðamaður-
inn sem nú á leið um landið í
fyrsta sinn og augun hefur op-
in ekki að sú umsögn sé rétt,
enda þótt við sjónum hans blasi
hvarvetraa ótal óleyst verkefnj
og oft á tíðum óttalega stór.
Það þarf heldur betur átak til
þessara hluta. Tökum menntun
landsfólksins til dæmis, bar-
áttuna gegn ólæsi fyrst og síð-
an skipulagsbundna og undir-
stöðugóða alþýðufræðslu og
loks fræðilega og hagnýta æðri
menntun. Egypzkum stjómar-
völdum er og hefur verið Ijóst,
að undirstaða allra varanlegra
fjárhagslegra og félagslegra
framfara í landi þeirra hlýtur
að vera uppfræðsla og menntun
))jóðarinnar, tilgangsiaust sé
þegar til lengdar lætur að ætla
að bæta kjör almennings án
þess að stárátak sé áður eða
jaínihliða gert í kennslumálun-
um. í Egyptalandi er nú náms-
skylda barna svipuð og hér á
landi, böm hefja skólanám 7-8
ára og eru í skólunum í 8 ár;
hvílir rík ábyrgð á foreldrum
eða forráðamönnum baimanna
að ekki sé undan ’ skyldunáminu
vikizt. Sérstök áherzla hefur
vorið lögð á smíði skólahúsnæð-
is á undanfömum árum til að
mæta hinni stórfelldu og stór-
auknu þörf; skólagjöld eru eng-
in og kennslubækur fá nemend-
ur ókeypis.
Á ýmsum sviðum félagsmála
hefur hið opinbera að sjálf-
Miklar framfaravonir eru bundnar við framkvæmdirnar miklu
við Assúan. Myndin var tekin’ við stífluna í ársbyrjun, er verka-
menn þar fögnuðu því að lokið var merkum áfanga við þessa
risaframkvæmd réttum átta árum eftir að verkið var hafið, —
nýjar vélasamstæður í raforkuverinu voru teknar í notkim.
sögðu orðið að tiaka til hend-
inni ekki síður en í skóla- og
kennslumálunum, t.d. haft for-
gönigu um íbúðahúsabyggingar,
bætta heilbrigðis- og hollustu-
hætti, aukna lýðhjálp o.s.frv.,
en út í það skal ekki farið hér.
Aðeins skal getið ummaela
sænsks læknis, sem ég átti tal
við í Kaíró, og mér þóttu at-
hyglisverð.
Sviinn, ungur maður, var í
hópi skandinavískra lækna og
sérfræðinga um heilhrigðismál,
sem egypzk stjórnarvöld höfðu
boðið til landsins í*nokkurra
daga kynnisferð. Kynntu þeir
sér einkum möguleika á því að
scnda sjúklinga í afturbata og
ekki síður gigtarsjúklinga til
hressingardvalar á góðum Stöð-
um í Egyptalandi (sjá 5. grein
í ])esisum greiniaflokki). Iæssi
skandinavískii læknahópur (í
blöðúm var sagt að íslending-
um hafi verið boðið að taka
þátt í kynnisför þessgri, en
enginn landi var þó í hópnum)
bjó á sama gistihúsinu í Kaíró
og við og dvaldist samtímis
ókkur í Lúxor. Leiðir okkar
Norðurliandabúanna lágu því
oft saman og tækifæri gafst til
viðræðna. Eitt sinn ræddi ég
við Svígnn sem áður var getið
og þá sagði hann eitthvað á
þessa leið: ■— í dag höfurn við
skoðað sjúkrahús í Kaíró og
nágrenni og ég verð að játa að
ég átti ekki von á ’að sjá hér
sitthvað það sem við fengum
Camli tíminn við bú-
ferlaflulninga yfir Níl
í swðurhluta Egypta-
lands
að kynnast; óneitanlega hafa
Egyptar náð undralangt á ýms-
um sviðum heilbrigðisþjónust-
unnar og gætum við Svíar svo
sannarlega margt af þeim lært
í þessum efnum. — Þóttu mér
þetta athyglisverð ummæli úr
munní þessa manns.
Víð framkvæmdirniar máklu
hjá Assúan binda Egyptar
miklar vonir um bættan efna-
hag þjóðarinnar, eins og áður
hefur verið drepið á í þess-
um greinaflokki. Þsar fram-
faravonir eru fyrst og fremst
bundnar við áætlanimar um
stækkun gróðurlendis vegna
stíflunnar miklu og nýrra
möguleika á vatnsmiðlun og
áveituframkvæmdum. Þetta
nýja landnám í sandauðnunum
beggja vegna Nílar var reynd-
ar hafið þegar fyrir nokkrum
árum með þeim áranigri að nú
hefur líf kviknað á ný á stöð-
um í Vestureyðimörkinni þar
sem allt hefur verið dautt og
þögult öldum saman og lífveru
ekki að sjá nema þegar úlf-
aldalestir á leið yfir eyðimörk-
ina rufu þögnina stöku sinn-
um. Þessi sva>ði þama vesban
Nílar voru endur fyrir löngu
frjósöm lönd, sem skiluðu
drjúgum arði og voru gott bús-
ílag, einkum á „mögru“ árun-
um, þegar uppskera brást að
einhverju eða verulegu leyti á
Nílar-svæðinu. En langvarandi
rányrkja, veðurfarsbreytingar
og stöðnun, pafnvel afturför í
verktækni akuryrkjubænda, allt
lagðist þetta á eitt og þessar
gróðurlendur misstu smátt og
smátt sinn græna lit og breytt-
uet með tímanum i líflaus
sandflæmi.
Nú hefur nýtt líf vaknað
þama í eyðimörkinni fjarri
Nílarbökkum. f héraðinu Tahir.
sem gengur almennt undir
nafninu „Frelsunarhérað“, hófst
hið nýja landnám fyrir rúm-
um áratug, er vatn fannst i
jörðu 45 metra undir yfirborði
sandiauðna Sahara. • Bændur
með mikla starfsreynslu að
baki fluttust ásamt fjölskyld7
um sínum til þessa svæðis og
siðan var hafizt handa við að
breyta sandinum í ræktarland.
Skal' sú saga ekki rakin nán-
ar hér, en nú er þama mikil
ræktun og margvísleg: hveiti
og fleiri komtegundir ræktað-
ar, bauhir, sykurreyr, græn-
meti, ávextir o.fl. o.fl. Ríkið
veitir bændum hagstæð lán til
bústofnunar þeirra; fimm ekr-
ur lands fær hver bóndi og er
kaupverðið lánað til 40 ára
vaxtalaust. Fyrir gjald sem
svarar til um eða yfir 1000 ís-
lenzkra króna fær bóndinn hús-
næði (3ja herbergja íbúð), af-
not af nauðsynlegum verkfær-
um, vatn og rafmagn. Með öðr-
um orðum: Hið opinbera reynir
að styðja sem bezt við bakið
á landnemunum þama, enda
þjóðhagslegt stórmál að auka
framleiðsiuna sem mest á öll-
um sviðum — og þama i
„Frelsunarhéraði" fæst marg-
föld uppskera ár hvert, enda
veður ræktuninni hagstæ-tt. sól
skín alla 365 daga ársins.
V/fir öllum áætlunum Egypta
um framfarir og uppbygg-
ingu atvinnuveganna hvQir ó-
neitanlega skuggi þeirrar miklu
óvissu sem rikir og ríkt hefur
lengi í málum rikjanna fyrir
botni Miðjarðarhafs. Á þessum
slóðum hefur nánast verið
styrjaldarástand síðustu tvo
áratugina, allt frá lokum siðari
heimsstyrjaldarinnar er gyðing-
ar hófu baráttu fyrir stofnun
sjálfstæðs ríkis í Palestínu og
gegn innflytjendatakmörkunum
Breta, sem fóru með umboðs-
stjóm í landinu um árabil.
Seint á árinu 1947 samþykkti
allsherjarþing Sameinuðu þjóð-
anna að stofnuð skyldu riki ar-
aba og gyðinga i Palesrtínu, riki
er væru hvort öðru óháð i
pólitisku tilliti en tengd fjár-
hagsböndum. Arabar börðust
frá upphafi gegn stofnun fsra-
Framhaild á 9. síðu.