Þjóðviljinn - 23.09.1970, Blaðsíða 3

Miðwifcudagíur 23. septemlber 1970 — ÞJÓÐVILJINN — SlÐA J
Margar námsefnisnýjungar Skólarannsókna
Yfír 50% fastráiinna skyldu-
námskennara sátu á skólabekk
í sumar til undirbúnings kennslunni í vetur
Milli 50 og 60 prósent fastráðinna kennara á skyldunáms-
stiginu hafa í sumar tekið þátt í margskonar námskeiðum
á vegum Fræðslumálaskrifstofunnar, Skólarannsókna og
fleiri aðila. Verður í vetur unnið að ýmsum kennslu- og
námsefnisnyjungum á vegu’m Skólarannsókna, sem einkum
miða að því að færa kennslu nokkurra greina neðar á skóla-
stigið og tengja í auiknum mæli saman skyld fög.
Það kom fram á blaðamanna-
fíundi sem Fræðslumálasfcrif-
stofan og Skólarannsóknir efndu
til í gær, að mikilvægasta verfc-
efni þessara stofnania um þessar
mundir er endursfcoðun náms-
efnds og námsskrár á skylldu-
námsstiginu, breytingar sam-
kvæmt henni og þair með endur-
menntun eða þjálfun starfandi
kennara í meðfei'ð hins nýja eða
breytta námsefnis. Sagðj Helgi
Elíasson fræðslumiálasitj. að frá
1963 hefðu mjög mörg kennara-
námskeið verið haldin með inn-
lendum og erlendum leiðbein-
endum, með þeim breytingum á
kennslu og námsefni sem óðum
væri verið að innleiða í skólana
væru þessi námskeið nú efst á
baugi í starfseminni og yrði svo
sennilega fram til ársins 1976,
þegar áætlað er að dragi úr þörf
námskeiðanna og Kennaraskól-
inn og Háskólinn annist þjálfun
kennaranna.
Nýtt námsefni.
Andri Isaksson forstöðumaður
Skólanannsókna sfcýrði frá helztu
kennslu- og námsefnisnýjungum
sem Sfcólarannsóknir vinna að í
vetur, en það enu kennsla í
eðlis- og efnafræði fyrir 11 og
13 ára börn, eins og nánar er
skýnt firá annarsstaðar í blaðinu,
kennsla í Ííffræði fyrir 10 og 13
ára börn, breytt stærðfræði-
kennsla í 1. bekk gagnfræðastigs-
ins, dönskukennsla Dg nýtt náms-
efni í dönsku í 12 ára bekfcjom
og undirbúningur að endurskoð-
un námsdfrnis í sögu — og sam-
félagsfræði.
Sagði Andri að Skólarannsókn-
ir stefndu að því að gerð yrði
úttefct og framkvæmd endurskoð-
un á öllu námsefni bama- og
gagnfræðaskóla á árunum fram
til 1980. Sérstakar áætlanir hafa
nú verið gerðar um ofangreindar
námsgreinar, svo og íslenzku.
Aðgerðir Skólarannsókna á þessu
sviði í vetur og í framtíðinni
verða miðaðar við að fram-
kvæma þessar áætlanir og aðrar,
sem enn eru ekki fullfrágengn-
ar, en þannig er þess vænzt, að
myndast munj ný námsskrá,
námsefni og kennsluhandbaskur
í öllum námsgreinum skyldu-
námsskóla framtíðarinnar.
BELGRAD 22/9 — Tito, forseti
Júgóslovíu, hefiur nú bundið endi
á bóUaleggingar um þaö, hver
muni taka við völdum a£ honum,
með því að stinga upp á því að
siett verði á stofn samvirk foirysta
til að tryggja ednmgu landsins og
stjórn þess.
Tito sem nú er 78 ára gamiali
og hefuir verið leiðtogi Júgósllav-
íu í aldanfjórðung, skýrði þó eikki
frá því hvenær hann myndi
draga sig í hlé sjálfur.
Tito kom með þessa uppástungu
á fundi, sem haldinn var í Za-
greb á má n udaigskvöl d. Hann
lagði þá til að hin nýja forysta
yrði skipuð tvedmur eða þremur
fulltrúum frá hverju hinna sex
lýðveilda í Júgóslavíu og ýmsum
félaigsstofnunuim. Þegar skipu-
lagningu þessanar nýju stofnun-
ai’ væri lokið, væru tongnir for-
ystumenn, sem ekiki væru fullbrú-
ar lýðveldanna, en væru hinir
beztu menn, sem hveirt lýðveldi
lnefði upp á aó bjóða. Tdto lagði
Var nýlega haldið á vegum
Skólarannsókna námskeið í end-
uirskoðun námséfnis og prófa-
gerð. Töku 23 þátt í þessu nám-
skeiði, en það var ætlað mönn-
um, sem fengizt hafa við samn-
ingu kennslubóka, endurskoðum
námsefnis og prófagerða eða
munu á næstunni taka þátt í
slíkum verkefnum.
Nýja stærðfræðin.
Hörður Dárusson, sem veitt
hefur forstöðu kennaranámskeið-
um í stærðfræði, benti á að
umdanfarin ár hefðu átt sér stað
mjög róttækar breytingar á
námsefni og kennsluháttum í
stærðfræði erlendis, . en einnig
borizt hingað til lands og væri
þetta nýja námsefni þegar komið
inn í hluta bamaskólanna. Yrði
þar haldið áfram á sömu braut,
bætt öfan á þetta efni og það
siðan endui'skoðað, en það sem
lægi nú fyrir væri að hefja
breytta stærðfræðifcennslu á
gagnfræðastiginu samfcvæmt á-
ætlun sem gerð hefði verið á
veaum Sfcólarannsókna í fyrra.
Gefur Ríkisútgáfa námsbóka
út bráðabirgðafcennslubók í
rúmfiræði og algebru fyinr 1.
bekk giagnfræðastiigs, sem þau
Anna Kristjánsidóttir og Höirður
Lárusson hafa þýtt og staðfært.
en bókin verðJr kennd í til-
rauniaskyni til 1973 og þá gefin
út endiamlega
FjöigUr stærðfræðinámskeið
kennaira voru haldin í sumar
með 21ft. þátttakendum, en end-
urmennitun stamfiamdi kenniaira er
það sem mest er aðkallandi í
sambandi við nýju stærðfræ'ð-
ina, þar sem breyting námsefn-
is og kennsluaðferða er svo
gaignger, saigði Hörður. og verða
áfnamhaldiandi námskeið næsta
sumiar.
Líffræði í barnaskólana
Sextán kenna.rar tók.u í sum-
ar þátt í líffræðinámskeiði sem
halidið var í Reykj-avík á vegum
UNESCO, sagði Örnólfur Thor-
laci'js, sem vinnur að endur-
sk-oðun námsefnds skyldunáms-
stágsins í náttúrufræ'ðigreinum,
en þar leiðbeindu 2 sérfræðinig-
ar firá Svíþjóð. Var námsefnið
mjö'g í samræmi við það sem
ó'herzlu á aö hinir nýju forystu-
menn yröu aö geta starfað sjólf-
stætt án þess aö þurfa að hlíta
samiþykktum stjórna lýðveldanna
Og hlýða fyrinmælum þeirra,
Hann slkýrðd ekki nánar frá
stjórnfyrii’kiomulagi framtíðan’-
innar, en sagði að þessi nýja
stjórnarstofnun, sem ættá að heita
„forsæti lýðveldisiins Júgóslavíu"
ættd að hafia saima hlutverk og
forseti Júgóslavíu nú og fara með
ýmds störf ríkisstjómarinnar.
Tito lagði grundvöll að samvirkiri
forystu í Júgóslavíu á filokkslþing-
inu 1968, þegar stofiinuð var
fimimtán manna fraimikvæmda-
nefind innan flokiksiins, Þessi nefd
átti að fjallla um öll vadamál
fflokksins á vikulegum fundum
sfmim og átti Tító þar sæti sem
„fyrstur meðal jafiningja“.
Fréttamenn í Belgnad telja að
Tito muni draga sig í hlé á næsta
ári, en þá liýikur kjörtímaibili
hans.
fyrirhu'gað er að verði hér að
endurskoðun lokdnni, saigði
h-ann, þ.e. niáttúrufiræðiföig verða
tengd saroan og fcennd í tengsl-
um við umhverfj nemendanna,
en ekki sem sérstakair greinar
eins og dýrafræði, grasafiræði,
heilsufræðj o. s. firv.
Vexða náttúrufiræðigireinarnar
sameinaðar í fag, sem nefnt
verður líffræði og samdð til-
riaunianámsefni fyrir 10 ára börn
og 13 ána uniglin'gia, sem stefnt
eir að verði kennit í nokkrum
skólum að loknum miðsvetrair-
prófum í vetur og síðan enduir-
skoðað næsta vwr.
Danska í 40 barnaskólum
Þá skýdði Andri ísaksson firá
því, að liðlega 1700 12 ára börn
í um 40 skólum víðs vegar á
landinu muni j vetur stunda
dönskunám með nýju námsefni,
sem frú Gurli Dolti-up Guð-
mundsson hefur samið á veg-
um Skólarannsókna, og hefur
nú verið gefið út í til'rauniaút-
gáfu af Ríkisútgá'fu námsbóka.
Ennfremur hefur verið skipuð
nefnd til að undirbúa heihiar-
endurskoðun námsefinis í sam-
félaigsfiræðum í bama- og giagm-
fræðaskólum, en endjrsko'ðun
þessi mun tafca til áttbaigafræði,
ísl'and'ssögu, mannkynssöigu, fé-
lagsfræði, sta.rfsfiræðslu og hiuta
af landafræði.
50-60% kennara á námskeiðum
Stefán Ölaiíur Jónsson fiuMtrúi
F ræs ði umá 1 askr ifstofu nnar gaf
lauslegt yörlit um kennaranám-
skeið og kom þar fram, að milli
50 og 60% fastróðinna kennara
á skyldunámsstiiginju hafa í sum-
ar setið ó skólaibekk Jengi-i eða
sikemimri tíma til þjálfunar og
undirbúnings kennsiunmi í vetur,
og sl. ára-tuig hafa firá 30-45%
starfandi kennara tekið þátt í
námskeiðum árlega. En eins og
Stefián benti rétti'lega á byggjast
allar endurbætur kennslunnar á
að unnt sé að þjálfa kenna-rana
og bíður þar risavaxið verkefini
á næstum árum.
öll námsfceiðin hafa verið
frjálls og kennairar á engan hótt
skyldugir til að sæfcja þau og
taWi Stefián því, að kennarar
hefðu sýnt lofsverðan áhuga á að
1 endurhæfa sig í stairfi sínu, miairg-
' ir hafia síðustu árin komið tvisv-
ar til þrisvar á námskedð.
Námskeiðin sem haldiin vonu í
sumar á vegum Fræðslumála-
skrifstofiunnar einnar sér eða í
samivinnu við aðra voru auk
þeirra 11 i eðlisfiræöi, stæröfræði
og líffræði, sem áður vonu nefnd,
dönskunámskeið með 52 þátttak-
endum og þrjú hannyrðanómskeið
með 45 nemenduim, Þá haía
Reykjavíkuirlborg, kennarafélög og
kennaraskólar staöið fyrir kenn-
aranámskeiðum í sumiar, borgin
þeim umiflangsmestu, m.a. náim-
skeiði fyrir kennara 6 ára bama,
stærðfræðinámskedðd og náma-
skeiði fyrir handavinnukennara í
samráði við Félag ísfl. smíða-
kennara.
í sambandi við handavinnu-
námskeið kom fram í svari við
fyrirspum, að ekki er fiyrirhuigað
á vegurni Skólarannsókna endur-
skoðun á námsefini þar í þá veru,
að hætt verði að skipta nómisefni
eftir kynjum, eins og nú er. Ráða
þar endurskoðun þær kenmslu-
stofinanir sem annast menntun
kennara þessara greina.
Lengri skólatími
1 umræðum kom firami, að fyr-
irhiugaðar bi’eytingar á námsefni
barna- og ungli ngaskólanna
hljóta innan tíðar að valda því,
að fcennairar verði æ meiri fag-
kennarar og ekki sérkennarar
einsitakra bekkja, og jafnframt
hinu, að skólatiminn lengiist ólhjá-
kvæmilega um leið og námsefnið
færist úr gaignfræðaskóluim í
bamaskóla og úr eldri bekkjum
í yngsri befcfci.
Tito boðar nýjar breytingar
á stjórnskipulagi Júgóslavíu
Dagur Sigurðarson
Úthlutað úr
Minningarsjóði
Ara Jósepssonar
Stjórn Minningairsjóðs Ara
Jósefssonar, sfcálds, úthlutaði ný-
verið í þriðja sinn úr sjóðnum.
Tilgangur sjóðsins er, eins og
segir í skipuiagsskrá, að veita
verðlaun ungum skáldum eða
öðmm listamönnum Að þessu
sinni hlaut Dagur Sigurðarson
kr. 30.000,09.
Dagur er listamaður af kyn-
slóð Ara Jósefssonar. Eftir hann
hafa komið út þessar bæku.r:
Hlutabréf í sólarlaginu (1958),
Milljónaævintýrið (1960). Hunda-
bærinn eða viðreisn efnahags-
lífsins (1963) og Níðstöng hin
meiri (1965), en auk þess er hann
afkastamikill myndlistarmaður,
svo sem kunnugt er.
Áður hafa hlotið verðlaun úr
sjóðnum þeir. Þorsteinn frá
Hamri, Guðbergur Bergsson og
Vésteinn Lúðvíksson.
Rudi Dutschke
áfrýjar brott-
vísuitinni
LONDON 21/9 — Vestur-þýzki
stúdentaleiðtoginn Rudi Dutschke
ákvað í dag að áfirýja þeirri á-
kvörðun brezka innanríkisráðu-
neytisins að vísa honum úr landi
fyrir 30. sieptemiber.
Saimkvæmt lögum, sem sam-
þykkt vom í fyrra, mun sérstak-
ur dómstóli, sem. Reginald Maud-
ling innanríkis'ráðherra á að
skipa, fjalla um brottvísun
Dutsohes.
Blöð og stúdentafélög hafa
mótmiælt þeiri’i ókvörðun að vísa
Dutschke úr landi mjög harðiega
og talið að hún muni verða á-
litsihnekkir fyrir Breta. Kóna
Dutsohkes, Gretehen, seirn fædd er
í Bandarí'kjunum, sagðist veira
hrædd við það sem ske kynni ef
hann yrði að hverfa aftur til
Þýzkalands, því að margir hafa
hótað því að ráða hann af dögum,
ef hann komi þangað aftur.
Servan-Schreiber
endurkosinn for-
maður radikala
PARlS 22/9 — Radikalaflokkur
Frakklands endurkaus Jean-Ja-
cques Servan Sohreiber í em-
bætti formanns flokksins í dag.
Servan-Sohreiber sagði af sér
flormennskunni eftir ósigur sinn
í kosningunum í Bordeaux. Hann
hafði lýst því yfir fyrir kosn-
ingar að hann myndi segja af
sér ef hann fengi minna en 30
af hundraði atkvæða, og úrslitin
urðu þau að hann fékk aðeins
16,59 af hundraði en andstæðing-
ur hans Chaban-Delmas forsætis-
ráðherra fékk 63,55 af hundraði
og náði því kosningu þegar í
fyrstu umferð. Þetta er stærsti
sigurinn, sem Chaban-Delmas
hefur unnið á stjómmálafierli
sínum.
Miðstjórn Radikalatflokksins
endurkaus Ser>/an-Sohreiber for-
mann flokksins, þegar er hann
sagði af sér, með 32 atkvæðum
gegn 9.
Reglur um greiðsiu ferða-
kostnaðar á vegum ríkisins
Samræming og lagfæring hefur
verið gerð á reglum um greiðslu
ferðakostnaðar ríkisstarfsmanna ,
og annarra sem ferðast innan-
lands eða utan á vegum ríkis-
stofnana og ríkisfyrirtækja.
Vom reglurnar auglýstar í ný-
útfcomnu Lögbirtingarblaði. Hafði
blaðið tal af Herði Sigurgeirs-
syni, f'Ulltrúa í fjárlaga- og hag-
sýslustofnuninni og spurðist fyrir
um hvort einhverjar stórvægi-
legar breytingar væm í þessum
reglum, frá þeim sem áður gi'ltu.
Hann kvað svo ekki vera,
þessar reglur hefðu verið til
áður, sumar þeirra em gamlar,
aðrar nýlegar Þær hafa aðeins
verið birtar í umburðarbréfum
áður, en aldrei auglýstar í heild.
Hefur nú fiarið fram samræming
og endurbætuir á reglunum, sem
eru nókvæmari en áður. Sú
breyting var og gerð að upphæð
dagpeninga á ferðum innanlands
hækifcar lítillega.
Ennfremur var nú auglýst í
fyrsta sinn í heild reglugerð um
húsaleiigumál ríkisins, en hún
Nixon tekur upp
vopnasölu til
Grikklands á ný
NEW YORK 22/9 — Nixon
Bandairík'jaforseti ákvað í dag
að a'ínem a allar hindraniir a
vopnasöl'J til Gn'kkiafnds, og
mun hún hefjast á ný þegair í
sitað. Það var formætandi utan-
r ík i sr áð uney tisins, sem skýr'ði
frá þessu í dag, en fréttamenn
töldu að Nixon hefði tekjð þessa
ákvörðun sjálfur.
Seindi-herrum Norðuirlandainna
í W ashington var skýrt frá þvá
fyrir nokkrum dögum, að Nixon
hefðd í hyggju að hefja vopna-
sölu. til Griikkland® á ný, og var
þeim afihent tilkynning þess efn-
is, að ekki bæri að lá'ta á þetta
sem neinn stuðning við núver-
andi stjórn Grikklands, heldur
hefði þessi ákvörðun veri’ð tek-
in afi öryggisástæðum einum.
Fullvíst er að þessd ákvörðun
Bandaríkjastjó'rnar verði gaign-
rýnd mjög hairðlega. Utanríkis-
ráðherra Danmerkur Poul Hart-
ling sagði fréttamönnum í kvöld
að hann harmaði þetta mjög
hefiur aðeins verið birt í um-
burðarbréfium áður. Er reglu-
gerðin sett til þess að tryggja
samræmda stefnu um húsaieigu
og leigukjör hjá ríkisstofinunum
Dg ríkisfyrirtækjum.
Norski bólusótt-
arsjúklingurinn
er nú látinn
OSLO 22/9 — Norski stúdent-
inn Stein Pettersen, sem hefiur
legið í bólusótt á sjúkrahúsi i
Kaupmannahöfn síðan 31. ágúst,
lézt aðfarnótt þriðjudagsins úr
bólusótt og ýmsum fylgikvillum
hennar.
Sú hætta, að fileiri kunni að
sýkjast aif bólusótt, er ekki fylli-
lega úr sögunni enn, þótt sýnt
sé að enginn þeirra, sem settir
voru í sóttfcvi, hafi tefcið sjúk-
dóminn. Sagt hefur verið að það
þurfi að líða fimm vikur frá
þvi að Pettersen veifctist áður
en öll hætta sé fyllilega liðin.
Stein Pettersen kom með fllug-
vél frá Damaskus til Kaup-
mannahafnar 26. ágúst og var
iagður inn á sjúkrahús 31. ágúst.
Hinn 4. september var svo til-
kynnt að hann hefði fengið bólu-
sótt og um leið vbru allir þeir
menn, sem hann hafði umgengizt,
settir i sóttkví. Þeir eru aiHiir úr
sóttkví nú.
Skólasjónvarp
Framihald afi 12. siðu.
íslenzka sjónvarpsins er á til—
raunastigi og sjónvarpstæfci
hvergi nærri í ölium skólum,
munu nemendur ekfci fylgjast
með þáttunum í skólunum við
leiðsögn kennara, héldur verða
þeir sendir út á almennum sjón-
varpstíma, rétt fyrir tol. 7 á mið-
vikudögum. Af sömu ástæðu eru
þættimir byggðir upp þannig, að
nemendum er ekki bróðnauðsyn-
legt, námsins vegna, að sjá þá,
en þeir^eru hugsaðir sem stuðn-
ingur við bennsluna.
Hepnist þessi fyrsta tilraun til
skólasjónvarps vel má ætla að
haldið verði áfram á sömu braut,
bæði í þessum greinum oig öðr-
um.
Landsfundi bókavarða lokið:
Fundurinn taldi nauðsyn á að
bæta starfshætti bókasafná
Fyrsti landsfundur islenzkra
bókavarða var haldinn dagana
17.-20. september. Fundinn sátu
um 80 fulltrúar víðs vegar að
af landinu.
Á fiundinum vom flutt 17
framsöguerindi, og vom umræð-
ur á eftir öllum erindunum.
Fjallað var bæði um almenn-
ingsbókasöfn og rannsóknabóka-
söfn, og nýjar skráningar- og
flokkunarreglur safina, en i upp-
hafi fundarins komu út tvær
nýjar bækur um þau efni, önn-
ur um flofckunarreglur fyrir ís-
lenzk bókasöfn, hin um skrán-
ingarreglur Em þær báðar unn-
ar á vegum Bókavarðafélags ís-
lands.
Þá var rætt um söfn skjala
og handrita, endurskoðun laga
um almenningsbókasöfn, launa-
máfl, samsífcrá og bófcaöfllun rann-
sófcnarbókasafna, menntun bðka-
varða og félagsmól þeirra, skóla-
bókasöfn Dg söfn fyrir vanheila
og sjúka og kynningu safna.
Einnig var sýnd kvikimynd um
notkun skóllabókasafna. Skoð-
unarferðir vom í Landsbóka- og
Þjóðskjalasafnið, bæjar og hér-
aðsbókasafnið í Hafinarfirði og
bókasafn Norræna hússins.
1 niðurstöðum fundarins er
m.a. lýst yfir nauðsyn á að bæta
starfshætti saifna, stuðla að auk-
inni menntun bókavarða og
vinna að meiri kynnum og sam-
starfi bókavarða um land allt.
Brýn þörf er talin á basttri
þjórwistu bókasafna á sjúkrahús-
um og heilsu'hælum og lögð
á'herzla á mikdð og vaxandi
hlutverk skólabókasafna. Talið
er æskilegt, að Bókavarðafélagið
semji kauptaxta fyrir bókaverði
í almenningsbókasöfinum um
land aillt til samræmingar í
launamálum. LDks er lagt til,
að landsfundir verði haldnir á
tveggja ára fresti.
DAS
Frambald af 1.. síðu.
ingar vDm unnir af Almenna
byggingairfélaginu.
Nú bíða 64 hjón eftir vist að
Hrafnistu þar af em 24 með
sérumsóknir um íbúðir þessar.
Auk þess liggja fyrir 190 um-
sóknir einstaifclinga um vist á
Hrafnistu.
Auglýsingasíminn er 17 500
ÞJÓÐVILJINN
4