Þjóðviljinn - 08.10.1970, Blaðsíða 7

FU33nírnJtiui<JalgJUír 8. dkitiólbeir 1970 — !ÞJÖÐV13jJINN —■ sföA ^
Albert Herriiig: hefur verið krýndur maí-kóngur við veizluborðið og nú stendur hann upp tii að þakka fyrir sig:.
ÓPERUHEIMSÓKN
IslenzWr tónlistarunnendur,
og þeir eru margir að því
manni sWlst, eettu að vera yfir-
máta lukkulegir þessa dagana.
Það ligguir raunar við að of
mikið hafi verið af músík hér
í bænum upp á síðkastið, því
að vitaskuld eru „taikmörk fyrir
hvað mankaðurinn þolir“, eins
og þar stendur.
Af öllu merikiilegu sem boðið
hefur verið upp á, var heim-
sókn skozku óparunnar mest
fagnaðarefni. Þetta unga fyrir-
tæki, sem ekW helfur starfað
nema í um tíu ár, er nú tallið
eitt bezta óperukompaní í
Evrópu, og eru fréttir af sýn-
ingum þess, á Edinborgarhátíð-
inni og víðar, með eindæmum
traustvekjandi. Uppfærslan á
Trójumönnum Berlioz var t. d.
taiin heimsviðburður og „Elegy
for young Lovers'* eftir Hans
Wemer Henze, merkasta óperu^
skáld Þjóðverja í dag, þótti
öðlast nýtt gildi, er flokkurinn
flutti 'hana í haust undir stjórn
höfúndarins.
Hér fluitti flokkurinn hins
vegar, og sem von er, tvær
smáóperur, þ. e. verk sem
krefjast eíkki alltof margra flytj-
enda, hvorki á sviði né í hljóm-
sveitargryfju. Fyrir valinuhöfðu
orðið óperur eftir öndvegistón-
skáld Breta, Benjamin Britten.
Verður það að teljast nokkuð
djarft, þegar teWð er með í
reikninginn að íslenzkir áheyr-
endur eru með ödlu óvanir nú-
tíma óperum og raunar állra
tíma óperum, el£ út í það er
farið.
Aðsókn var endá í dræmara
lagi framan af, þó úr rættist á
Sókn danskra krata
Birt hafa vertð úrsdit í tvedm-
ur sikoðanakönrmnum í Dan-
mörku um fyigi stjómmóla-
fflokkanna. Samkvæmt þedm er
Vinstri floiklkurinn á uppleið,
sivo og sósíaldomókratar, en
floíkkur forsætisráðhemans Hilm-
ars Baunsgaards, Radikale
Venstre virðist vera að tapa
fylgi. Það er ennfremur frétt-
næmt við stooðanakönnunina að
Vinstrisósíadistar komast nú
loks á Mað — yfir 2% — en
það er nauðsynlogt fyrir fllokk
að ná 2% fylgis til þess að
komast inn í þjóðþingið danska.
Niðurstöður GalUup-könnunar-
innar em þessar — innan
siviga úrslitin í síðustu kosn-
inguim: Sósíaldemókratar 39%
(34), Radikalc venstre 11% (15),
IháldsGcildkurinn 19 (20), Vinstri-
flotokurinn 20 (19), SF-flokkur-
inn 5 (6), Aðrir flokkar 7%. —
Stjómarflokkar samanla-gt (Radi-
kailevenstre, Ihaddsiflokkur og
Vinstrifflofcku-r) 50% (54%), —
stjórnarandstaða samanla-gt (sós-
íellidemiókratar og SF-fflokkur)
44% (40%).
I Atriði i „The Turn of the Screw".
síðustu stundu. Misstu bless-
unartega færri af þessum merk-
isviðburði en á horfðist um
tíma, og verður að þakka góða
frammdstöðu fjölmiðlunartækia,
sem gerðu margt til að vekja
athygli á fyrirtæWnu.
Á dklkar fátæklega mæli-
tovarða voru sýningar skozku
óperunnar hafnar yfir alla
ga-gnrýni. Þar voru afbragðs
söngvarar í hverju hlutverki, og
lítil ástæða til að draga einn
eða annan í dilka. Þó verður
ekki komizt hjá að minnast
sérstaklega á Gregory Dempsey,
sem fór með aðalhlutverk í báð-
um óperunum, titilhlutverkið í
„Albert Herring" og Quint í
„The Turn of the Screw". Þar
vafl sannarlega snjall og fjöl-
hæflur listamaður á ferðinni og
einn af þessum sem maður er i
en-gum vafa um að hafa höfluð
Dfan á hálsinum. Raunar bar
söngur og leikur, og allt yfir-
bragð sýninganna, vott um að
hvert smáatriði var þaulhugsað,
tilviljun fékk hvergi að fláða
einu eða neinu. Kynni af sáállc-
um vinnubrögðum ætti að
verða baráttumönnum íslenzikr-
ar leitolistar notofcur uppörvun,
ef allt er með feJldu.
Menn geta hims vegar, ef þeir
vilja, deilt um verW-n sjálí, þ.
e. ópeirur Brittens. Því verður
auðvitað aldrei haldið fram að
þær séu meistaraverk, til þess
eru þær of mikdll samtíninigur
stílbragða og næsta yfirborðs-
legar á köflum. En þær eru
vitaskuld samdar a£ fágætri
tætoni, og meiri þetoWn-gu á
áhrtfamætti einfaldra listbragða
en alg'-ngt má teljast.
Því miður er þess varla að
vænta, að skozíka óperan verði
hér á ferðinni í bráð, og þá
sízt með stærri verketfni en
þessi. Um slíkar heimsóknir
frá öðrum löndum er hæpið að
ræða, því að auknar fjarllægðir
þýða aúkinn kostnað og víst
ekki aílltof mikið af penin-gum
í spilinu. En er draumurinn um
íslenzkan óperuflokk búinn? Er
alls engin von um að þau fyr-
irheit sem gefi-n voru með
Rigoletto, fyrir hartnær tveim
áratuigum, verði einhvern tíma
að veruleika? Spyr sá sem alls
ekki veit. L>. Þ.
Verkkvíði
ÍbNÍllÍ
Heldur voru nú fyrstu sin-
fóníutónleikarnir á þessum
vetri dauflegir, en þeir fóru
fram í Háskólabíó á flmmtu-
da-gsikvöldið var. Þar voru
mættir tveir ágætir gestir frá
Israel, hljómsveitarstjórinn
Uri Segal og píanóleikarinn
Joseph Kalichstein, en þann
fynmefnda kannast menn
mætavel við síðan á lista-
hátíðinni sælu.
Efcki tókst þeim félögum að
blása veruiegu lifi í þá efnis-
storá sem flutt var og má
eöaust mörgu um kenna. Að-
alástæðan er þó eflaust verk-
fcvíði hljómsveitarinnar etftir
sumarfríið og almennur lífs-
leiði yfir verikefnavali. Því
miður virðist manni að „pro-
fessionel'* slappleiki geri æði
oft vart við sig hjá hljóm-
svedtinni, án þess hún hatfi
í raiiminni náð u-pp fyrir
„amatör“-stigið í leik sínum,
og er það vitastould atfar
hryggilegt. Samt er engin
ástæða að örvænta, svona í
byrjun starfsársins, enda er
þrátt fyrir allt margt kræsi-
legt á efnisstoránni á næst-
Uri Segal
unni. Mozart-sinfónían nr. 34,
Píanókonsert nr. 2 etftir
Mendelssohn og 5. sinfónía
Síbelíusar hefðu auðvitað get-
að orðið skemmtilegt pró-
gram ef meira líf hetfði verið
í leiknum, og med-ri alúð
lögð við tón og túlfcun. En
eins og á stóð, hljómaðd þetta
heldur leiðinlega. Það þarf
víst ekW að geta þess neitt
að ráði, að okikur vantar
fleiri og betri strengjahljóð-
færaleikara í hljómsveitina, á
þvi hefur verið hamrað á
ýmsum vettvangi hvað eiftir
annað. Þetta var mjög áher-
andi á þessum hljómleitoum,
og þá etoki sízt í hinni stór-
vöxnu sinfóníu Sfbelíusar,
sem var ednstatolega hljóm-
vana í allri sinni dýrð. Sjá-
um hvað setur. L. Þ.
Sönggleði
Fyrstu hljómieiikar Tónldst-
arfélagsins á þessum vetri
voru eins konar aukanúmer
við heimsókn skoztou óper-
unnar. Þar komu fram tvær
aflxragðssöngkDnur úr hópn-
um, Johanna Peters og Pai-
ricia Claflk, og sungu dúetta.
Þetta var á laugardaginn var
í Austurbæjarbiói, og reyndist
hin ágætasta skemmtun. Fyrir
það fyrsta er etoW á hverjum
degi að maður heyrir svo
fá-gaðan sön-g, leikandi léttan,
og svo er þessi tónlist þar
að auki næstum óþektot fyrir-
bæri á hljómleikum hér á
Patricia Clark
Johanna Pctcrs
landi. Að vísu kannast maður
við slæðing af dúettum eftir
Schumann og Mendelssohn,
en fcvinnumar sungu sex
styfcki eftir þá féla-ga. En
fjórir gullfalleigir dúettar eftir
Brahms og nokkur verk eftir
Monteverdi, Purcell og Hán-
del, voru aigjört nýmæli. Allt
var þetta flutt af miklum
kúltúr Dg sönggleði og undir-
leikur á cerrubaio og píano var
f ramkvæmdur af Roderic
Brydon með miklum glæsi-
brag. Gaman væri að heyra
einhvem timann' medra af
slíku. L. Þ.
43 % íbúa S-Ameríku
eru yngri en 14 ára
41,7% íbúa í Suður-Ameríku
voru undir 15 ára aldri árið
1960. Sums staðar var hlutfallið
j-afnvel hærra — 45% í Venez-
uela og 49% í Guatemala. Ald-
ursskdpting íbúa Suður-Ameríku
í samanburði við fbúa tveggja
þróaðra landa, er talin sem
hér segir á þessu ári, 1970.
S-Amerika
0-14 15-16 65
og cldri
43% 53% 4%
Bandarfkin 31,5% 60,% 9%
Frakteland 21,1% 66,5% 11,3%
1 Suður-Aimerifcu er fjölgun
in um 3,15% á ári, en fjöi-gun
barna á stoólaaldri er árlega
3,4%. Þetta þýðir að í Suðun>
Ameríku — og á öðrum van-
þróuðum svæðum jarðarinnar,
verður vinnandi hluti þjóðar-
innar að bera hlutfallslega
þyngrl byrðar vegna menntun-
ar barnanna heldur en í þróuð-
Framhald á 9. síðu.