Þjóðviljinn - 07.02.1971, Blaðsíða 3

SunnuáaiSur 7. tflebrúar 1971 — ÞJÖÐVIL.JINN — SÍÐA ^

kvikmynciir
CARLOS SAURA
Háskólabíó frumsýnir á
morgun spönskxi myndina
„Græna drykkinn" eiftir Carl-
os Saura. Mér gafst nú í vik-
unni kostur á að sjá myndina
og ©r skemmst frá að segja
að þetta er stórkostleg kvik-
mynd í þessa orðs fyllstu merk-
ingu. Fáar spánskar mynddr
hafia borizt út á almennan
kvifcmyndamarkað sl. áratug.
Viridiana (1961) eftir Luis
Bunuel var sú síðasta er hing-
að koan, en Carlos Sauæa er
einmitt lærisveinn Bunuels og
tileinfcar bonum „Græna-
dirykkinn".
KvikmyndagerÖ á Spánd bef-
ur löngum átt erfitt uppdrátt-
ar vegna sitrangrar „myndskoð-
unar“ (censurs). Um 1960
blossaði upp nýr kvikmynda-
iðnaður í landinu sem svo viða
annars staðar i heiminum um
það leyti, og síðan hafa þar
verið framleiddar á annað
hundrað myndir árlega. En hin
un^ig og, glæsilega kynslóð
kvikmyhdahöfunda var á
skömmum tíma brotin niður
vegna afskipta ríkisvaldsins,
sem herti stöðugt eftirlitið um
leið og hlaðið var undir út-
lendinga sem sóttu mjög til
Spánar með ýmsar stórmyndir
þar sem þurfti fagurt landslag
og ódýran mannafia. Margir
ungir leikstjórar snéru sér að
gerð skemmtimyndaflokka, en
aðrir gáfust hreinlega upp.
Einn er það þó sem stöðugt
hefur aukið hróður sinn, Carl-
os Saura, og er nú svo komið,
að hann gerir ein,a til tvær
myndir árlega. Saura, sem nú
er 38 ára, líELjóp úr verkfræði-
námi og settist í kvikmynda-
skólann í Madirid 1952. Fyrsta
leikna mynd hans Los Golfos
(,,Flæk'ingarnir“) er raunsönn
lýsdng á afvegaleiddum ungling-
uim í Madrid’ og um leið snörp
þjóðfélagsádeila. Það liðu fjög-
ur ár þar til Saura fékk afitur
tækifæri með myndinni Llanto
por un Bandito („Tregasilagur
um bófa“), en þar Qék Bunuel
hlutverk böðulsins í atriði sem,
eins og svo mörg önnux atriði
myndarinnar, var klippt út af
eftirlitinu.
Árið 1966 hlýtuir Saura Silf-
urbjörninn á kvikmyndahátíð-
inni í Berlín fyrir mynd sína
La Caza (,,Veiðin“) og 1968
hreppir hann þessi laun öðru
sinni fyrir Peppermint Frappe,
sem Háskólabíó sýnir á morg-
un.
„Það er sagt, að ef hægt sé
að finna fimm mínútur af
„góðri kvikmyndalist“ í einni
kvikmynd. þá sé hún athyglis-
verð. í Peppermint Frappe eru
rúmlega tíu mínútur aðdáun-
arverðar, hitt framúrskarandi.
Ég dái Carlos Saura.“ — Luis
Bunuel.
Og hverju er svo við að bæta
um „Græna drykkinn"? 45 ára
gamall læknir Jdlian að nafni,
lifir fábrotnu og einangruðu
lífi í háborgaralegum allsnægt-
um. Hann er ókvæntur, en
geyrnir í huga sér mynd af
sitúlku er bann sá eitt sinn á
pásfcáhátíð í þorpinu CaJanda.
Þetta er draumadísin hans.
Dag nokkurn kemiur æskuvin-
Ur Julians heim frá útlönd-
um, nýkvæntur komungri
stúlku. sem líkist draumadís
læknisins aS öllu leyti...
Ég hef sjaldan orðið svo upp-
rifinn og hrifinn í bíó sem í
þetta sinn. Kvikmyndavélinni
er beitt af frábærri snilld, leik-
urinn aifbragðsgóður, spenna
frá upphafi til enda, tónlistin,
spánskt landsliag ...
Carlos Saura er sjálfur höf-
undur handritsins. Fyrir sex
árum var hann staddur í þorp-
inu Calanda í Aragóníu. Að
gömlum sið hefst páskavikan
þar með því að íbúamir komia
samian á torginu og berja
bumbur látlaust í 24 klukku-
stundir. Þesisi bumbuslá'ttur er
svo magnaður að hann bylur
í eyrum í marga daga á eftir.
Meðal þátttakenda að þessu
sinni var ung frænka Bunuels,
sem barði trumbu af mikilli
alvöiru og festu. Hendur henn-
ar voru bló'ði driínar af lát-
unum. Þá fékk Saur,a hug-
myndina að „Grasna drykkn-
um.“ Og það er skemmist að
minnast bumbusiáttiairins í
mynd Bunuéls, „Símon í eyði-
mörkinni", sem Háskólabíó
sýndi si. mánudag. Voru það
ekki trumbumar í Calanda .. ?
Sérstök athygli beinist að
Geraldinu Chaplin, sem fer
með tvö hlutverk í Peppermint
Frappe, Hún hefur einnig leik-
ið í seinni myndum Saura, m.a.
í „Greninu“ (1969) á móti Per
Orscarsson. Til gamans má geta
þess, svona í kvennablaðastil,
að Saura og Geraldina lifa eins
og hjón þótt ekki séu þau gift
vegna þess að Saura er kaþ-
ólskur og fær ekki skilnað firá
konu sinni.
★
Hér fer á eftir viðtal er tek-
ið var í Madrid fyrir nokkrum
mánuðum þar sem Saura seg-
ir frá myndum sinum, vinnu-
aðferðum og þjóðfélagsskoðun-
um:
— Er það rétt skoðað að
„Veiðin‘‘ marki tímamót í kvik-
myndum yðar? Ef borið er sam-
an við „Flækingana" sem miáitti
heita nýraunsæ mynd og
„TregasQiagur um bófa“ sem vair
sögulog sikrautmynd notið þér
í „Veiðinni" gerólík efni og
kvikmyndunaraðferð og hafið
beitt henni eftir það. Hver var
orsok ]sssarar breytingar?
Hvað er það sem þér vilji'ð tjá
með nýju aðferðunum?
— Satt að segja verð ég aUt-
af ofsahræddur við slíkiar
spumingar! Ekki vegna þess
Carlos Saura.
sem sagt er erfiðast af öliu,
að útskýra eigin verk. En fyr-
ir mér ©r þetta ekki nógu
ljóst, hlutirnir eru ekki svart-
ir eða hvítár, ég veit ekki aJit-
af hivers vegna ég geri það,
sem ég geri, eða læt óigert.
Það ©r rétt að frá og með
„Veiðinni“ hef ég beint at-
hyglinni að spönsku burgeisa-
stóttinni, því mér varð snöigg-
lega ljósit að þar átti ©g auð-
ugan efnisakiur til tiliraiuina,
vegna þess að ég er upprunn-
inn úr þeinri stétt og hetf þvi
náinn kunningsskap af háttum
hennax, sé fyrir mér fólkið,
fer þar með atriði sem ég þekki
e®a hef sjálfur lifiað. Og
vegna þess, að mér vairð ljóist.
að. í þeirri stétt speglast með
einu eða öðru móti flest stór
og smá vandamál, sem spánskt
þjóðfélag er að glíima við.
— Hver eru helztu vandia-
miálin sem vekjia áhuga yðar?
— Þverstæðan mifcLa sem í
því félst að halda við mann-
legum samskiptum og lífsskoð-
un, venjum og siðum, tirúar-
bragða- og srtjórnmálakexfi,
sem eru í beinum tengsium við
miðaldir á Spáni og í Evr-
ópu yfirleiitt, í heirni þar se>m
kominn er sósíalismi og þróað-
ur kapítalismi, og svo hins veg-
ar ný viðhorf kirkjunnar. é
Spáni er þetta allt hálfTne! *
eða ómelt. í viðleitninni að
komia þessu sarnan, að halda
við hinu gamla á nýjum tím-
um, verða stórfelldir árekstrar
og þeir koma bezt í ljós ein-
miitt hjá burgei sastéttinni.
— í myndum yðar eru aug-
ljósiir árekstrar miilli þjóðfé-
lagsins, raunsæisins, tækni-
aldar annars vagar og frum-
stæðs hátteimis fólks hins veg-
ar.
— Skyldu þaO ekki vera
venjuiegusitu árefcsitrar okfcar
tíma; fóik verður að breytast
róittækt eigi það að gtanga til
móts við nýjian heim. Mér
finnst ég finna það á mér að
stórfeiUdair breytingar séu í
vændum.
—- YfMeáitt emda þessi um-
brot í fólki í myndium ^fðjar
með ósköpum.
— Það er ekki ég sem geri
út af við fólkið; það gerir
sjállfit út af við sig e@a aðira!
— Enn hef ég efcki séð hýj-
usbu mjynd yðar „Grenið“. Hlaild-
ið þér áifinam þar tneð sams
banar vandamál?
— Já það heLd ég imegi seigja.
f „Greninu“ er fjaMiað um
hjón sem eiga heima í eins
konar tæknivisindaihúsi, teiJcn-
uðú aí framúrstefinaarfaíitiebt að
nafn CarbagiaL Það er áEt úr
stemsteypu, sneisaMJit af
hvers konar þægindum nútíma-
tæknL Húsbóndinn hefur töJivu
banda sér; frúin hreinsar negl-
ur með einhvers konar raf-
miagnstæki, og afflit etftir því.
En þá berst þangiað edtthvert
sJiangur af .gamaJdiaigs húsigöign-
um og með þvá fylgja æsku-
minningaimar, þvingunin, for-
tíSin sem Hfir í undiirvitund
fólksins. Það verðúr ’tál þess að
árefcsfcnamir verða, fyrist sem
leikur og síðár sem bJóðU'r>
alvara. Þannig er íekið á
vandamálunum þar.
— Hvað flnnst yður um
samanburð fóJfcs á myndum.
yðar og myndium Antonionis?
Finnst yður veruJegur munur
á þedm?
— Hvað skai segja? Ég er
mikiJi aðdáandi Antondonis, en
ég sé ekkert Iibt með okkuv.
Mér finnst t^ersónur hans
dauðadæmdiar áður en myndin
hefstt; í mínum myndum berj-
ast persónumar fyrir lífi sínu,
þær vilja ekld vera það sem
þær eru, þær reyna að sleppa
út, berjasit af öllura kröftum.
drepa ef þær halda að það
dugd, það er örvæntdngin sem
fær þau tdl að myrða. Athafna-
leysið hjá fólkinu í myndum
Antonicnis er mér eitur í bein-
um; það lofar að eyðiJeggja
sig. Ég trúi á banáttuna.
— En bvað um einmana-
benndina, hvers vegna er fólk-
ið einmana, kemst ekki í sneirt-
ingu við annað fólk?
— Ég trúi því ekki að menn
geti ekki funddð hver annan:
Óðru nær, ég ©r sannfærður
FramihaJd á 13. síðu.
I