Þjóðviljinn - 12.10.1971, Blaðsíða 7

■
Þriðjudiagur 12. dktóber 1971 — ÞJÓÐVILJINN — SlÐA 7
Hugarfar
almennings
I>að sem gerir ástandið í Ul-
ster að nær óleysanlegu vanda-
máli er ekki hvað sízt sú stað-
reynd, að skoðanir mótmael-
enda og kaþólikka eru svo
gjörsamlega andstæðar, að bil-
ið þar á milli er óbrúanlegt.
Mótmælendur, sem eru afkom-
endur Skota, sem Cromwell
flutti inn í landið á sínum tíma,
líta t.d. ekki á sig sem íra,
heldur Breta. Brezki fáninn
blaktir við hún á svo að segja
hverju húsi sem mótmælendur
búa í, einkanlega í fátæktar-
hverfunum, og myndir af Vil-
hjálmi prinsi af Oraniu, sem
seinna gerðist konungur Breta,
og frægastur er fyrir það, að
hafa kúgað og kvalið írska
kaþólikka, sem mest hann
mátti eru málaðar u.pp um alla
veggi í borgarhlutum mótmæl-
enda. Að sjálfsögðu telja kaþó-
likkar sig Ira og þeir geta ekki
fallist á þá þjóðernisskilgrein-
ingu sem mótmælendur við-
hafa um sjálfa sig. Þessi þj'óð-
ernislegi skoðanaágreiningur
bætir enn einum þætti inn í
deilumar og átöikin í Ulster,
hiruum þjóðemislega Hinn
efnahagslegi og stjómarfars- '
legi mismunur, sem kaþólildíar
búa við í Ulster, fær margan
þeirra til að líta hýru auga
suður yfir landamærin, on mót-
mælendur. hryllir við þeirri til-'
'hugsun, að vera minnihluta-
hópur í Irska lýðveldinu. Það
er mjög svo athyglisvert að
athuga skoðanir mótmælenda
og kaþólikka hverra á öðrum.
Mótmælendum er allt frá
blautu bamsbeini, kennt að
fyrirlíta itaþóliklía. sem nokk-
urs konar annars flokks mann-
verur, en hatur kaþólikka bein-
ist fyrst og fremst að Bretum.
Þaranig er Ulster eimn allsherj-
ar haturspottur, og það sýður
vel í þoim potti. Spumimgin er
Paisley klerkur, forystumaður öfgafullra mótmælcnda.
aðeins sú, hvenær sýður upp
úr, og hverjar afleiðingar þess
verða. Slík uppúrsuða gæti
hæglega orsakað borgarastyrj-
öld, sem aðeins gætí orðið báð-
um aðilum til tjóns og böiv-
unar
MennirnL.
brúnni
í stjörmálalífinu í Ulster enu
það einkum þrjár manneskjur,
sem láta á sér kræla. en það
em Faulknar forsætisráðherra,
sá baráttuglaði klerkur Paislay
og vailkyrjan Bemadette Devl-
in. Faulkner, som auk þess að
vera forsætisráðherra, er for-
maður Sameinn.gai'flokksins,
sem er flokkur mótmælenda
og farið hofur með völd í Ul-
ster írá upplhafi, er að því er
virðist nokkurs konar mið.ju-
maður í flokki sínum. Þrótt
fyrir það, hafa þær umbætur,
sem hann hefur boðað til
handa kaþólikknm, hvergi
komið fram í dagsljósið, nema
í talandanum á honum, kaþó-
likkum til einskis gagns eins og
gefur að skilja. Faulkner er
því meiri umbótasinni í munni
en í höndum og þvf sízt til
stórræða IMegur. Sá hinn
baráttuglaði „guðsþjónn“ Ian
Paásley, er öiflgamaður í hópi
mótmælenda. I hans augum
eru þeir kaþólikikar, sem voga
sér að miinnast á jafnrétti,
ekki ednasta óasskilegar verur,
heldur hreinir landráðamenn,
og ber að meðhöndla þá sem
slíka. Núverandi staða Ulsters
innan Bretaveldis sáluga er
honum jafnheilög og biblían,
ef ekki heilagri. Paisley er for-
maður lítils . flokks mótmæl-
enda, og er hann manna iðn-
astur við að æsa mótmælendur
upp í alls konar ódæði gegn
kaþólikkum, enda hata kaiþó-
likkar hann öllum mönnum
meir. Bemadette Devlin er hið
stóra spurningarmerki í stjóm-
málum í Ulster. Fram til þessa
hefur hún lítið sýntafsér fram
yfir kokihreystína og margir
líta á hana sem uppblásna
pólitíska fígúm, sem sé í raun-
og veru er hvonki fugl
né fiskur. Um það er
erfitt að fullyrða, enda getur
henna fræga bameign bund-
ið enda á hennar pólitíska fer-
il og það skjótan því írskir
kaþóliklcar em lítt hriínir af
iðkun ástaleikja nema fyrir þá
eina sem til hafa hlotið prest-
lega blessun. Pólitískir höfð-
ingjar í Landon hafa lítil bein
Hvað er til ráða?
Pétur Ilafsteinn Lárussoiu
afskpti haft af máleÉnium Ul-
sters, er frá er talinn fundur
sá, sem Heath forsætisnáð-
herra Breta átti nýlega með
Lyndh foarsætisráðiherra Ira og
Faulknesr. Þó sá fundiur hafi 1
sjálfu sér verið áramgurlaus, er
það þó í áttiina, að ledðtogar
Breta, írska lýðvéldisins og Ul-
sters sfculi ræðast við, en það
hefur aldrei gerst áður. Þess
má einnig geta. að Wilson hef-
ur undanfarið mjög látið mál-
efni Ulsters tíl sín taka, en 1
hann hefur sjálfur verið for-
sætísráðherra Breta, og þanmig
haft aðstöðu til að bæta á-
standið í Ulster, án þess að
hafa nofært sér það, svo að
vart er við of miklu að búazt
úr hans herbúðum.
Þetta er spuming, sem menn
velta mjög fyrir sér, þegar
rætt er um Ulster og er það
að vonum. Það er augljóst mól,
að við miúveramdi ástamd. verður
ekki búið öllu lengur. Anmað
hvort verður vandi Ulsterbúa
leysitur á þassu ári eða því
næsta, eða þá að borgarstyrjöld
brýst út, nema því aðedns, að
Bretar stórauiki liðstyrk sinn í
landinu, en það jafngildir í
raun og veru borgarastyrjöld.
Eina lausnin er það mínum
dómi sú, að stjómin í London
notfæri sér þau réttindd sín, að
taka algjörlega við stjóm Ul-
sters. og kami þar á algjöru
jafnrétti. . öðruvísi, vcrður það
ekki gert. Þegar híð algjöra
jafnrétti væri komið á í Ul-
ster mætti fara að undirbúa
þá sameindngu við írska lýð-
veldið, sem hvort sem er, er
aðeins tímaspursmál nú þegar.
En áður en til sameáningar
kemur, er óhjákvæmilegt, að
jafna öll ágreiningsmál mót-
mælenda og kaþólikka í Ulster,
og þau verða aldred jöfnuð án
fullkomins jafnréttis.
Brczkir hermenn hlnðra hóp mótmælcnda 1 að ráðast lnn 1 hverfl kaþólskra.
Bemadette Devilin, hin
aðsópsmikla baráttukona á N-Irlandi.
Algcng sjón f Bclfast og Londonderry,
FRAIRLANDI
3. GREIN
I