Þjóðviljinn - 24.08.1973, Blaðsíða 10

10 SIÐA — ÞJOÐVILJINN Föstudagur 24. ágúst 1973.
FÖSTUDAGUR 24. ágúst
©
JENNY
BERTHELIUS:
BIT-
BEIN
Fórnin. Hvað hafði Elisabet
verið að segja? Eitthvað um hnif
og nafn sem Odile mundi ekki
hvert var; dóttir einhvers og
fórnaraltari.
Stundum var ekki auðvelt að
átta sig á Elisabetu.
Með semingi lagði Odile
teikninguna á skrifborðiö, ofaná
hinar. Leit á hana aftur til að
sannfæra sjálfa sig: Þetta er
ekkert hættulegt. Ekki annað en
mynd — Elisabet er flink að
teikna. Hárið, svipað' hennar
eigin hári, var slegið kringum
grannleitt stúlkuandlitið, augun
gagntekin skelfingu, há kinn-
beinin, blik i tennur fyrir innan
hálfopnar varir. Og hrópiö, sem
heyrðist ekki, en var þarna samt.
Það var hrópið, þetta þögla óp
sem var svo greinilega með i
teikningunni, sem kom loks Odile
til að snúa sér undan og hlaupa
Brúðkaup
Uppstigningardag 31. mai voru
gefin saman af séra Jóni Auðuns
ungfrú Brynja Sigurðardóttir og
hr. Nói Benediktsson. Heimili
þeirra verður að Bjarnarstig 9,
Rvk.
Ljósmyndastofa ÞóRIS
Laugardaginn 2. júni voru gefin
saman I Árbæjarkirkju af séra
Halldóri Gröndal ungfrú Helga
Gunnarsdóttir og hr. Jón Ingi
Baldursson. Heimili þeirra
verður að Hlunnavogi 10,Rvk.
Ljósmyndastofa ÞÓRIS
leiðarsinnar, út úr herberginu, út
úr húsinu, út úr garðinum. Sólin
hellti miskunnarlausu ljósi sinu
yfir hana þarna úti, hvitri birtu
frá úrillri aprilsól sem hefndi sin
á öllu og öllum.
Odile sneri sér við eins og hún
væri hundelt, sá eöa þóttist sjá
hreyfingu i einu af gluggum
hússins, og i fullkomlega óraun-
hæfri skelfingu hljóp hún i áttina
að húsi Stefáns og Júliu.
Húsið stóð á litlum höfða á
hluta af þvi sem eitt sinn hafði
verið rif astór lóð foreldra Klas-
Unos o^, Herberts. Þegar búinu
var skipt, var lóðinni deilt niður,
einn hlutinn var seldur Stefáni og
hinu var skipt milli bræðranna.
Klas-Uno lét reisa nýtt einbýlis-
hús á sinum hluta, en Herbert,
sem var enn hagsýnni en bróðir-
inn, flutti inn I gamla fimmtán
herbergja húsið, sem var fallegt
en gamaldags. Litið og hrörlegt
lystihús sem eitt sinn haföi verið
ekilsbústaður, féll i hlut Herberts,
en gullfiskatjörnin varð eign
Klas-Unos. Þessi tilhögun hent-
aði öllum sem i hlut áttu, nema
fyrri konu Herberts, sem kunni
aldrei við sig I húsinu.
Odile var ekki spurð. Hún hafði
ekki heldur neitt sérstakt álit á
húsinu, gekk bara um stóru stof-
urnar eins og gestur og haföi
ráðskonu sem sá um alla hluti og
eftirlét Odile ekkert að gera.
Börn Herberts komu aldrei i
heimsókn. Þau litu á Odile sem
ræningja, þótt Herbert hefði verið
skilinn við móður þeirra löngu áö-
ur en hann hitti Odile.
Hús Stefáns og Júliu var ekki
sérlega merkilegt, það var miklu
minna en reisuleg nágrannahús-
in, en það var notalegt. A efri
hæðinni voru þrjú litil herbergi og
tvö herbergi og eldhús á neðri
hæð.
John-Henry fékk herbergið
næst Stefáni. Það var ekki sér-
lega hentug tilhögun, en það var
bezta lausnin. Þegar Stefán var
heima voru dyrnar hjá John-
Henry oftast lokaðar. En á hinn
bóginn: Stefán var ekki sérlega
mikið heima.
Sambandið á milli Stefáns og
John-Henrys fór siversnandi, dag
frá degi, það lá i loftinu eins og
vaxandi gremja. Það var ekki
hægt að benda á neitt, styðja
fingri á og segja: þetta er rangt,
þessu verðum við að breyta. Júlia
gerði auðvitað sitt til að miðla
málum, reyndi að tala um þetta
við Stefán, en hann mátti ekki
vera að þvi. Hún reyndi að tala
við John-Henry en hann lokaði að
sér og þagði. Það var þögn þess
sem veit sig óvelkominn, óæski-
legan, öfugsnúinn á allan hátt.
Það hafði byrjað með þvi að
Júliu leystist höfn.og eftir það gat
hún ekki eignazt fleiri börn. Hún
vildi taka barn og Stefán féllst á
það með semingi. Þegar hún sótti
um það, kynntist hún skilyrðun-
um, erfiðleikunum, biðtimanum.
En þaö var ekki slikt barn, sem
Júlia vildi fá, ekkert blómlegt
ungbarn með litla feita putta og
tannlaust bros. Hún hafði hrist
höfuðið og sagt: Hafið þið ekki
önnur börn?
Og henni voru sýndar afgangs-
birgðirnar, hálfvöxnu börnin,
börn með tómleg augu og tómar
hendur, börn sem enginn vildi
elska, vegna þess að þau voru
ekki nógu litil og bústin og blóm-
leg. Hópur af útskúfuðum von-
lausum börnum sem vissu allt um
eigin hag.
Júlia hafði viljað taka þau öll,
en Stefán hafði verið skynsamur
og hagsýnn eins og ævilega. Hann
hafði sagt:
— Þú verður engin fyrirmynd-
armóðir. Eittnægir. Helzt stelpa.
Og þau höfðu fengið John-
Henry, þótt hann væri ekki stelpa,
þvi að eftir að Júlia hafði séð
hann, hafði hún verið óbifanleg.
Hann og engan annan vildi hún fá.
Dökkeygöur, innilokaður og til-
finningafrosinn hafði hann staðiö
fyrir framan þau og starað niður i
teppið. Brýnnar voru hnyklaðar,
hnefarnir krepptir, grannur
drengskroppurinn stóð þarna i
eins konar varnarstöðu. Tólf ára
og i striði við allan heiminn. Hann
hafði flækzt milli ýmissa fóstur-
heimila en hvergi fundið fótfestu.
Hann var einn af þeim „erfiðu”.
En Júlia hafði ekki verið i nein-
um vafa. Hún hafði stigið fram,
lagt arminn um herðar hans,
sagt:
— Komdu nú með okkur heim,
John-Henry.
Siðan voru tvö ár liðin, en sam-
bandið milli Stefáns og drengsins
hafði ekki batnað. A hverju kvöldi
sat Júlia á rúmstokknum hjá
John-Henry, hlustaði á plöturnar
hans og talaöi við hann, reyndi
með varúð að losa um hnútana I
sálarlifi hans. Henni tókst það að
nokkru, en við hvert óheppilegt
orð eða raddblæ lokaðist hann
eins og kræklingsskel; gat þagað
dögum saman.
Hann reykti i laumi, blsaði
smápeningum og laug. Hann las
aldrei lexiur, en var samt með
háar einkunnir i næstum öllum
fögum. Hann fylltist stundum
ofsafenginni þörf fyrir bliöu.
Odile mætti John-Henryvið hlið-
ið og hann kinkaði kolli og sagði
,,hæ” eins og vanalega. Andlit
hans var þungbúið og lokað,
augun eins og dökkar rákir,
munnurinn samanbitinn. Hann
leit út eins og strákur sem á i
erfiðleikum, og Odile minntist
þess að hún hafði i rauninni aldrei
séö hann brosa.og hún velti fyrir
sér, hvernig Júlia gæti þolað
hann, hvers vegna hún skilaði
honum ekki aftur. Fremur ekkert
barn en svona strák eins og John-
Henry.
Hún barði létt að dyrum með
dyrahamrinum sem var i lögun
eins og hönd og Stefán og Júlia
höfðu komið með heim frá
Portúgal. Og dyrnar opnuðust
samstundis, rétt eins og von hefði
veriðá Odile, og þarna stóð Júlia,
hlýleg og brosandi alveg eins og
hún átti að vera i sterku sólskin-
inu sem myndaði birtuferhyrning
á tiglagólfinu i anddyrinu.
— Ert það þú, sagði hún. —
Komdu inn fyrir.
Odile fann hvernig hin óvænta
skelfing fór að hjaðna. Hún hall-
aði sér upp að dyrastafnum og
sagði með rödd sem hún reyndi að
gera rólega og eðlilega:
— Ég kom af þvi að mig lang-
aði til að tala við þig.
— Þú hittir vel á, ég var að
hella á könnuna.
Júlia teymdi Odile inn i hlýtt og
bjart eldhúsið, sem ilmaði af
hreinlætisefnum og nýlöguðu
kaffi og ketti, þvi að John-Henry
hafði komið heim með kettling, og
Júlia hafði ekki haft brjóst i sér til
að taka hann af honum, enda þótt
Stefán hefði andstyggð á köttum.
Júlia sagði:
— Seztu niður, ég skal ná i ann-
an bolla.
— Júlia...
— Seztu. Hittirðu John-Henry?
— Já, Hann sýndist áhyggju-
fuliur.
— Hann býr yfir einhverju,
sagði Júlía alvarleg.
Hún tók fram bolla og hellti
kaffi i hann.
— Ég veit ekki hvað það er,
hélt hún áfram, — en eitthvað er
það. Og verst af öllu er að ég held
að það sé alvarlegt. Ég á við al-
varlegra en það að stela eggjum
eða reykja i laumi eða stelast til
að aka á vélhjóli.
— Af hverju heldurðu það?
— Ég er farin að átta mig á ein-
kennunum. Hann er fámáll og ön-
ugur, svarar varla þegar á hann
er yrt, er aðeins heima viö mál-
tiðir, læsir sig inni á herbergi slnu
þær fáu stundir sem hann er
heima og er þess I milli að heiman
timunum saman án þess að geta
gert grein fyrir þvi hvar hann
hefur verið. Ég held hann skrópi
lika úr skólanum.
— Ætli hann sé ekki á þeim
aldrinum, sagði Odile. — Júlia,
mig langar til...
Litla gula
hœnan sagði:
—Fegurð heimsins.
Hin hrekklausa alþýða er auðvelt
fórnarlamb. Hún er eins og
bankastjórinn saklausi....
Doktor Jón Gislason, skólastjóri
Verzlunarskóla íslands, i
Morgunblaðinu 22. ágúst.
7.00 Morgunútvarp
Veðurfregnir kl. 7.00, 8.15 og
10.10. Fréttir kl. 7.30, 8.15
(og forustugr. dagbl.), 9.00
og 10.00. Morgunbæn kl.
7.45. Morgunleikfimi kl.
7.50. Morgunstund barn-
anna kl. 8.45: Þorlákur
Jónsson heldur áfram að
lesa söguna „Börnin i
Hólmagötu” eftir Asu
Löckling (5). Tilkynningar
kl. 9.30. Létt lög á milli liða.
Morgunpopp kl. 10.25:
Donovan flytur. Fréttir kl.
11.00. Morguntónleikar:
Maria Callas, Ferruccio
TagJiarvini, Piero Cappu-
cilli, Bernard Ladysz, kór
og Filharmóniusveit
Lundúna flytja atriði úr
óperunni „Lucia di
Lammermoor” eftir
Donizetti.
12.00 Dagskráin. Tónleikar.
Tilkynningar.
12.25 Fréttir og veðurfregnir.
Tilkynningar. Tónleikar.
13.30 Með slnu lagi Svavar
Gests kynnir lög af hljóm-
plötum.
14.30 Siðdegissagan:
„Oþekkt nafn” eftir Finn
Söeborg Þýðandinn, Halldór
Stefánsson, les (9).
15.00 Miðdegistónleikar:
Janet Baker syngur lög eftir
Schubert. Gerald Moore
leikur á pianó. Alfred
Brendel leikur Pianósónötu
nr. 23 I f-moll op. 57
„Appassionata eftir Beet-
hoven.
15.45 Lesin dagskrá næstu
viku.
16.00 Fréttir. Tilkynningar.
16.15 Veðurfregnir.
16.20 Popphornið
17.05 Tónleikar. Tilkynning-
ar.
18.45 Veðurfregnir. Dagskrá
kvöldsins.
19.00 Fréttir. Tilkynningar.
19.20 Fréttaspegill
19.40 Spurt og svarað Guðrún
Guðlaugsdóttir leitar svara
við spurningum hlustenda.
20.00 Sinfóniskir tónleikar
a) „Iberia”, hljómsveitar-
svita eftir Claude Debussy.
Tékkneska filharmóniu-
sveitin leikur: Jean Fouret
stj. b) Pianókonsert nr. 1 i b-
moll op. 23 eftir Pjotr
Tsjaikovský. Shura
Cherkassy og Filharmóniu-
sveitin i Berlin leika:
Leopold Ludwig stjórnar.
Guðmundur Gilsson kynnir.
21.00 Frá heimskreppu til
heimsstyrjaldar Vilmundur
Gylfason ræðir við Brynjólf
Bjarnason um áratuginn
1930—40.
21.30 Útvarpssagan:
„Vcrndarenglarnir” eftir
Jóhannes úr KötlumGuðrún
Guðlaugsdóttir les (15).
22.00 Fréttir.
22.15 Veðurfregnir. Eyja-
pistill
22.35 Draumvisur Sveinn
Arnason og Sveinn
Magnússon sjá um þáttinn.
23.35 Fréttir I stuttu máli.
Dagskrárlok.

o *=>
20.00 Fréttir,
20.25 Veður og auglýsingar,
20.30 Fóstbræður. Brezkur
gamanmyndaflokkur með
Tony Curtis og Roger Moore
I aðalhlutverkum. Tilrauna-
dýrið. Þýðandi Öskar Ingi-
marsson.
21.20 Að utan. Erlendar
fréttamyndir. Umsjónar-
maður Sonja Diego.
22.00 Leikhúslif i Paris.
Sænsk yfirlitsmynd um
helztu viðburði I leikhúsum
Parisar að undanförnu. í
myndinni, sem gerð var
snemma i vor, er litið inn i
ýmis leikhús, sýndir þættir
úr leikritum og óperum og
rætt við leikhúsfólk um það,
sem er á döfinni. Þýðandi
Dóra Hafsteinsdóttir.
(Nordvision — Sænska sjón-
varpið)
23.00 Dagskrárlok.
Yanur bifreiðastjóri
óskast til að annast útkeyrslu á blaðinu að
hálfu ásamt ýmsum öðrum verkefnum.
Upplýsingar gefur framkvæmdastjóri
blaðsins i sima 17500.
Þjóðviljinn.
PIPULAGNIR
Nýlagnir-breytingar
H.J. simi 36929.
Blaðburðarfólk!
Þjóðviljann vantar fólk til að annast
dreifingu og innheimtu fyrir blaðið viðs-
vegar um borgina. Fólk á ýmsum aldri
kemur til greina, en ekki sizt er óskað eftir
rosknu fólki eða húsmæðrum.
Vert er að vekja athygli á, að blaðburður
er sérlega heppilegt morguntrimm fyrir
skrifstofufólk og aðra kyrrsetumenn.
Upplýsingar i simum 17500 og 17512.