Þjóðviljinn - 19.03.1974, Blaðsíða 9

Þriðjudagur 19. marz 1974. ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 9
Nánasarskapur og innrœting til veruleika-
flótta i stað menningarlegs uppeldis til
skilnings á hversdagsleikanum
Ýmsum hnykkti við um
daginn, þegar uppvíst varð
hvernig háttað er vinnuað-
stöðu þess fólks sem vinn-
ur að gerð barnatímanna í
sjónvarpi, „Stundarinnar
okkar". i nýjasta hefti af
Samvinnunni er fróðlegt
efni sem fjallar nákvæm-
lega um þennan mála-
flokk, hvernig búið er að
barnaefni í fjölmiðlum.
Fyrir tæpu ári skipulagði
Samvinnan hringborðsum-
ræðu 11 manna, og birtir
Þjóðviljinn nokkra kafla
úr því, með úrfellingum.
Sigurður A. Magnússon rit-
stjóri f ylgir ef ninu úr hlaði
með þessum orðum m.a.:
„Vegna þess hve langt er
um liðið, síðan umræðan
átti sér stað, eru sumt af
því sem þar er tæpt á, ekki
eins tímabært og áður, þó
vissulega sé þarflegt að
rifja það upp. Þannig var
til dæmis Olgu Guðrúnu
Árnadóttur bolað burt úr
barnatimum hljóðvarps á
liðnu vori. Ráði því sem
sett var á laggirnar til að
vera til ráðuneytis um
„Stundina okkar" í sjón-
varpi hefur orðið harla
lítið ágengt og horfur á að
það leysist upp".
í köflunum sem hér eru
birtir koma auk Olgu fyrir
þessir þátttakendur í um-
ræðunum: Þorbjörn
Broddason félagsfræðing-
ur, stjórnandi. Hermann
Ragnar Stefánsson dans-
kennari, umsjónarmaður
„Stundarinnar okkar".
Sigrún Júlíusdóttir félags-
fræðingur og Þórunn
Sigurðardóttir blaðamaður
og leikari, (en þær eru
báðar til ráðuneytis um
efni barnastundarinnar)
og Vilborg Dagbjartsdóttir
kennari og barnabókahöf-
undur.
Olga Guðrún Árnadúttir: Ýms-
ir vilja halda þvi fram að ég hafi
komið fram með einhverja
pólitiska stefnu sem ekki er sam-
þykkt i þessu þjóðfélagi, og það er
litið á þetta sem minnihlutakjaft-
æði. Ég hef verið að reyna að
byggja þættina upp á nýjan hátt,
leitast við að koma fram með nýj-
ar hugmyndir, sem eru þó i raun
og veru engan veginn nýjar, held-
fyrir þau. Svo við fórum strax
fram á að mega kveðja til ráða
með okkur nokkra einstaklinga.
mynda nokkurs konar ráð. Svip-
aður háttur er hafður á i ná-
grannalöndunum að minnsta
kosti.
Gegn rangri mótun barna.
Sigrún Júlíusdóttir: Ég lit
þannig á mitt hlutverk þar (þ.e. i
sjónvarpinu) að mér beri að
BÖRN
FJÖLMIÐLAR”
ur eru þær yfirleitt ekki ætlaðar
börnum hér á landi.
Ábyrgöarhluti að mata
börnin
Hermann Ragnar Stefánsson:
Við Sigriður Guðmundsdóttir tók-
um við þessu starfi (þ.e. umsjón
barnastundarinnar i sjónvarpi)
um áramótin 1972-73, hlupum i
skarðið fyrir unga fólkið sem
hafði starfað að þessu frá hausti
en sá sér ekki fært að halda
áfram. Ég er sammála þvi að
þessar stundir fyrir börn eru al-
ger olnbogabörn stofnunarinn-
ar. Allt er gert til að spara. Það
má ekki kaupa gott efni handa
börnunum ef það kostar of mikið.
Orlitil breyting hefur þó orðið á
þessu. Við ákváðum strax að vera
svolitið föst fyrir, og mér finnst
heldur hafa sótt i betra horf.
Það kom strax fram á fundum
okkar Sigriðar með Jóni
Þórarinssyni og öðrum i sjón-
varpinu, að okkur fannst það ekki
vera tveggja manna verk að sjá
um slikan þátt. Við vildum alls
ekki taka á okkur þá ábyrgð að
mata börnin á einhverju efni, sem
aðeins við segðum að væri i lagi
sporna við þvi að sjónvarpið sé
notað til að móta börn á rangan
hátt, að minu mati. — Meðan við
sniðgöngum eina pólitiska stefnu,
þá beitum við annarri og ýtum
undir hana, þvi getum við ekki
neitað. Ég tel að við verðum að
finna svolitið að þvi að fá fram
önnur sjónarmið, og þá einmitt
með þvi að taka meira fyrir þjóð-
félagsleg efni, fara með kvik-
myndavélina út i þjóðfélagið og
sýna börnunum það frá eins
mörgum hliðum og nokkur kostur
er á, og þá má jafnvel hafa þau
með i ráðum og láta þau sjálf
spyrja og koma fram með sin
sjónarmið, þannig að það séum
ekki við sem stjórnum kvik-
myndavélinni, heldur þau.
Annars vegar þetta og hins vegar
listsköpunarhæfileikar barna. Sá
þáttur finnst okkur lika mikil-
vægur og þyrfti að koma milu
meira fram i sjónvarpinu.
Ég lit á sjónvarpið sem tæki til
að virkja börnin og vekja bæði til
upplifunar og virkrar þátttöku.
Smáritaviðhorf tröllriða
öllu.
Olga Guðrún Arnadóttir: Við
megum ekki vera gagnrýnin. Við
megum ekki taka til meöferðar
tiltekin atriði, þvi til þess er ætl-
ast að við flytjum allt okkar efni á
einhverju rósamáli, að það sé
sveipað ævintýrahjúpi. Ef eitt-
hvað er sagt umbúðalaust, þá er
það bara áróður. Hlutaðeigandi
er áminntur og honum jafnvel
hótað brottrekstri.
Sigrún Júliusdóttir: Já, en við
viljum benda á, að einmitt i slikri
aðstöðu felst pólitiskur áróður.
Vilborg Dagbjartsdóttir: Það
er eitt sem mér finnst blandað dá-
litið saman i umræðum um þessi
mál, annars vegar flokkspólitik
og hins vegar pólitik. Hér er rikj-
andi ákaflega gamaldags
hugsunarháttur gagnvart börn-
um. Það á helst ekkert að gera
fyrir börnin annað en það sem
heitir á gamalli islensku ,,að hafa
gott fyrir þeim”, og það er fyrst
og fremst kristindómurinn sem
hér tröllriður öllu, einhvers konar
gömul smáritaviðhorf. Þetta á
við á öllum sviðum. Eina barna-
timaritið, sem kemur út hér
réglulega, Æskanj er algerlega
ofurseld þessum sjónarmiðum.
Þar er ekkert annað en innræting
á afgömlum siðgæðissjónarmið-
um, og einkum og sérilagi má
segja að þetta sé áberandi i sam-
bandi við hefðbundin hlutverk
kynjanna.
Olga Guðrún Árnadóttir: Ég
hef einatt lent i vandræðum við
einstaka ráðamenn útvarpsins i
sambandi við kristindóminn. Ég
er mjög andvig þvi að lesa alls
kyns kristilegar sögur eða yfir-
leitt taka afstöðu með einum
trúarflokki fremur en öðrum, og
tel mig alls ekki færa um að vera
með neina trúarbragðakennslu.
Þaö sem barnatíma-
ráöið dreymir um
Þorbjörn liroddason: Við erum
vist öll sammála um, að hingað til
hafi efni i fjölmiðlum, og þá sér-
staklega ljósvakafjölmiðlum,
verið ákaflega fjarlægt raunveru-
leikanum og hjálpi börnum ekki
til að skilja þann hversdagslega
veruleika sem þau lifa i, heldur
ali þau þvert á móti upp i veru-
leikaflótta. Nú berið þið mikla
ábyrgð. Hvernig ætlið þið að
bregðast við?
Sigrún Júliusdóttir: Við getum
strax nefnt tvö áþreifanleg dæmi.
Annað erþað að fara með börn á
vinnustaði og sýna þeim hvernig
unnið er á hinum ýmsu vinnustöð-
um á mismunandi stigum. Hins
vegar að fara til dæmis i Mynd-
lista- og handiðaskólann og láta
þau taka þátt i teiknikennslu og
jafnvel lesa sögur og fá börnin
sem horfa á til að teikna og senda
inn myndir.
Þórunn Sigurðardóttir: Svo er
sú hugmynd, stolin að visu, að
taka fyrir þátt sem hefur verið
geysivinsæll i Sviþjóð og vinna
hann upp á islensku. 1 þættinum
eru tveir hálfgerðir trúðar, sem
ferðast um landið og taka fyrir
vandamál á hinum ýmsu stöðum.
Þar eru til dæmis tekin fyrir
dreifbýlisvandamál, sem eru
mjög svo timabær hér, og væri
auðvelt að vinna slikt efni.
Ilerinann Ragnar Stcfánsson:
Þetta byggist náttúrlega á þvi, að
við fáum nauðsynlega aðstöðu.
Hingað til hefur ekki þekkst i
sjónvarpinu, að umsjónarmenn
hafi fengið að vinna að þáttunum
yfir sumartimann, en við höfum
óskað eftir þvi.
Þórunn Sigurðardóttir: Ég held
það sé lika afar mikilvægt að
hverfa frá þeirri stefnu sem hefur
verið rikjandi i sjónvarpi, hljóð-
varpi og viðar að vinna ekki sér-
staklega efnið fyrir þessa
Framhald á 14. siðu.
OG