Þjóðviljinn - 30.11.1975, Blaðsíða 16

16 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 30. nóvember 1975.
Umsjón: Þórunn Sigurðardóttir
Kaupið ekki
dökkt undirlag
undir Ijóst
teppi
G.S. hringdi og vildi vara fólk
við þvi að kaupa dökkt undirlag,
t.d. svamp, undir ljós teppi.
Hann var sjálfur með Ijóst
ryateppi i svefnherbergi, en á
þvi var áfastur dökkur svamp-
botn. Þegar svo helltist úr
vatnsglasi i teppið, kom i ljós að
dökki botninn litaði heldur bet-
ur, og eftir er stór grár blettur i
teppinu. Ómögulegt virðist að
ná honum úr, þvi um leið og
teppið blotnar hið minnsta
kemur dökkur blettur. Við
höfum heyrt fleiri svipaðar
kvartanir, einnig vegna teppa
sem ekki eru rya.
Það er að sjálfsögðu óskiljan-
legt, að svona vara skuli yfir-
leitt komast á markaðinn, þar
sem gera má ráð fyrir að fyrr
eða siðar eyðileggist öll slik
teppi vegna þess, þvi hver
treystir sér til þess að ganga svo
um að aldrei komi vökvi á gólf-
ið? Þar að auki er útilokað að
þvo bletti úr slikum teppum,
vegna þess að þau þola ekki
vatnið.
Hvaö er
á vaxtasaf i ?
Við sögðum frá þvi um daginn,
hversu mikili verðmunur er á
hinum ýmsu tegundum af
„ávaxtasafa” i nokkrum verslun-
um, en nú setjum við orðið
„ávaxtasafi” i gæsaiappir, þvi
við höfum fengið I hendurnar
niðurstöður rannsókna á annars
vegar Tropicana, ávaxtasafa sem
tilbúinn er til neyslu, og hins veg-
ar niðurstöður rannsóknar á inni-
haldi drykkjar sem réttara væri
liklega að nefna „litað sykurvatn
meö kjörnum”, en fjöldamargar
tegundir af slikum drykkjum eru
hér á markaðinum, bæði innlend-
ar og erlendar. Er skemmst frá
þvi að segja að þessir drykkir,
sem á eftir að blanda vatni, eru
búnir til úr gerviefnum og þvi i
raun og veru ekki ávaxtasafni.
Samanburður á C-vitamíninni-
haldi t.d. Svala og hliðstæðs
drykkjar frá efnagerðinni Val h.f.
annars vegar og hins vegar
Tropicana er verulegur. Og vænt-
anlega tilheyra flestar tegundir
af óblönduðum hliðstæðum drykk
sama hópi og fyrrnefndu drykk-
irnir, nema C-vitamini sé sér-
staklega bætt út i i einhverju
magni. I 100 ml af Svala eða
drykknum frá Val er C-vitamin-
innihaldið eftir viðeigandi þynn-
ingu um 2 mg á móti 41-44 mg i 100
ml af Tropicana. Þess má geta'að
dagsþörfin af C-vitamini er talin
vera allt frá 35-70 mg eftir aldri
einstaklingsins. Það er þvi ekki
liklegt að C-vitaminleysið yfir
veturinn minnki verulega þótt við
neytum þessara fyrrnefndu
Rætt við
Guðlaug
Hannesson
gerlafræðing
um gerla-
rannsóknir á
íslenskum
„ávaxtasafa”
drykkja sem gerðir eru úr gervi-
efnum.
Við ræddum við Guðlaug
Hannesson, gerlafræðing, en
hann annaðisti sumar rannsóknir
á gerlainnihaldi ýmissa tegunda
,,ávaxta”-drykkja, ínnlendra og
erlendra hjá Rannsóknastofnun
fiskiðnaðarins. Sagði hann að
gerlainnihald bæði Tropicana og
„litaða sykurvatnsins” hefði yfir-
leitt verið eðlilegt, þótt óneitan-
lega væri meiri hætta á gerla-
gróðri iTropicana, vegna þess að
hann er gerður úr raunverulegum
appelsinum og engum rotvarnar-
efnum bætt út i. Væri fylgst vel
með þvi, að gerlainnihaldið færi
ekki yfir ákveðið magn, og við
geymsluþolsprófun á Tropicana
fernunum kom i ljós, að engin
C vítamíninni-
hald óblandaös
(t.d. Svali o.fl.)
er 2mg. í 100
ml. á móti
41-44 mg.
í Tropicana
' ' V*'v

H ” c 1 S(t^ír 1
iS^SAf/
breyting varð á gerlainnihaldinu,
þótt fernurnar væru geymdar
(lokaðar) i 3 vikur i kæliskáp. Um
gerlainnihald i hinum óblönduðu
drykkjum kom i ljós, að það var
einnig eðlilegt, bæði i þeim inn-
lendu og erlendu (sem voru þó að-
eins 3) utan hvað i einni tegund-
inni (isl.) var of mikið af gerlum,
en mun hafa verið leiðrétt strax
og stafað af handvömm.
Sá gerlagróður sem verður i
þessum drykkjum eru aðallega
gersveppir sem eru ekki hættu-
legir, en gefa vökvanum súr-
bragð. Sérstaklega er þó vert að
hafa i huga þegar blandaður safi
er geymdur i opnum ilátum i
isskáp, að gerlamyndunin verður
að sjálfsögðu i samræmi við þá
gerla sem finnast i Iskápnum,
sagði Guðlaugur.
Við spurðum hann einnig hvort
ekki væri ástæða til að merkja
betur þetta „litaða sykurvatn”
t.d. efnainnihald og magn, og
sagði Guðlaugur að það væri að
sjálfsögðu nauðsynlegt og kæmist
væntanlega i framkvæmd um leið
og reglugerð um iblöndunarefni i
matvæli, sem nú væri i undirbún-
ingi i heilbrigðisráðuneytinu, yrði
lögiest. Er þá gert ráð fyrir að öll
aukaefni, sem sett eru i matvæli,
t.d. rotvarnarefni, séu tilgreind á
umbúðunum. Hvað snertir C-
vitamininnihaldið i Tropicana,
sagði Guðlaugur að það færi ekki
milli mála, að það væri beint úr
appelsinunum sjálfum, en ekki
bætt i á eftir.
,,! raun og veru ætti ekki að
leyfa að myndir af appelsinum
séu á umbúðum á gervidrykkjun-
um, og ég efast um að slikt yrði
leyft t.d. i Bandarikjunum og V-
Þýskalandi, heldur teldist slikt
falla undir vörusvik, þar sem
drykkirnir eru i raun og veru alls
ekki úr appelsinum,” sagði Gunn-
laugur ennfremur.
Sparnaðarhornið bendir á, að
nýir ávextir lækkuðu i verði
fyrir skömmu og nú má t.d. fá
tvo banana fyrir 60 krónur.
Kilóið af banönum er nú á 154
kr., appelsinum 183 krónur og
grænum eplum 141 krónur. Það
er þvi tilvalið fyrir þá sem sjóða
niður ávexti að nota nú timann á
meðan þeir eru ódýrir, og ekki
siður ástæða fyrir þá, sem eru
með smábörn at nota sér þessa
verðlækkun og búa til barna-
650 krónur
til
skreytinga
„Nú er mér nóg boðið”, sagði
kunningi minn, sem hafði labb-
að inn i matvöruverslun og rek-
istá svofellda auglýsingu i borði
i versluninni: „Grasker — 650
krónur borðist ekki — aðeins til
skreytinga.” Við nánari eftir-
grennslan kom i ljós að gripur-
inn, sem er kúlulaga grænmeti
eða ávöxtur, er eitraður. Er
ekki alltaf verið að tala um
gjaldeyrisvandræði?”. bætti
vinurinn við. „Hvaða vit er nú i
þessu? Skreyting (reyndar
fannst honum þetta forljótt!) á
borð fyrir 650 krónur! Nei,
mætti ég þá heldur fá mér
einn islenskan blómvönd og
nota þann erlenda gjaldeyri
sem fer i þessi kaup heldu
I eitthvað gáfulegra.”
Handbrúöur úrsokk
vettlingum
um og
Handbrúður eru vinsæl leik-
föng hjá börnum, en handbrúð-
ur úrgömlum sokkaplöggum og
vettlingum er bæði einfalt og
fljótlegt að útbúa. Má þá nota
belgvettlinga, fingravettlinga
og jafnvel götótta eða stoppaða
ullarsokka. Ullin er mjúk og
hreyfir sig eðiiiega með hönd-
unum. A sokkinn eða vettlinginn
má sauma t.d. augu, tennur,
tungu, nef eyru, augnahár,
augabrúnir, hár, hatt, húfu,
hálstau, föt eða hvað sem manni
dettur i hug. Oft eru handbrúð-
urnar skemmtilegastar með
sem minnstu ásaumuðu. Yfir-
ieitt er dregið inn i sokkinn eða
vettlinginn þar sem munnurinn
á að vera og neðri vörin mynduð
(og stjórnað ) með þumalfingri,
en efri vörin með visifingri.
Þannig er hægt að láta brúðuna
hreyfa munninn og tala. Or
fingravettlingum má einnig
gera ýmiss konar dýr eða
figrúrurog nota þá t.d. fingurna
fyrir eyru eða lamb. Litið
brúðuleikhús má gera úr pappa-
kassa eða strekkja teppi i dyra-
gættina, eins og sést á mynd-
inni.
Ef einhver skyldi ætla að
búa til jólagjafir i ár, er tilvaiið
að leita i gömlu sokkunum að
efni i handbrúður og eyða eins
og einni kvöldstund i að útbúa
brúðurnar.
mauk.
Látið frá
ykkur heyra
Við viljum hvetja lesendur
til þess að skrifa okkur eða
hringja ef þeir hafa hug-
myndir i sparnaðarhornið,
geta t.d. bent á skemmtilega
heimatilbúna hluti, ödýra
vöru o.s.frv. og einnig ef þeir
vilja kvarta undan einhverju
(t.d. verðlagi, þjónustu, vöru)
og komum við þvi þá á fram-
færi i „gæti verið betra”.Látið
heyra frá ykkur, siminn er
73586 og ef þið skrifið þá
merkið bréfin „Til hnifs og
skeiðar”.