Þjóðviljinn - 04.07.1976, Blaðsíða 8

X StDA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 4. júll 1976
Á útifundi hjá sósialistum: Soares er i ræöustól en Mitterand kom
einnig til Rómar til aö styöja viö bakiö á De Martino (sem er hér til
vinstri við ræðumann) — (Ijósm. áb).
öreigalýðræöismenn formæltu hinni sögulegu málamiölun (ljósm. áb).
Agnellifjölskyldan kemur á FIAT-skipinu til aö bjarga PRI, lýðveldis-
flokkinum (úr Rinascitá).
t fyrirsögnum blaöa um úrslit
itöLsku kosninganna bar mest á
þvl aö tveir væru taldir sigurveg-
arar: kommúnistar, PCI og
kristilegir demókratar, DC. Þeir
heföu báöir bætt stöðusina frá þvi
i borgar- og héraösstjórnar-
kosningunum i fyrra. Aðrir
flokkar og hugsanlegir banda-
menn þeirra beggja heföu
minnkað aö sama skapi — bæöi
sósialistar og litlir miðflokkar. 1
þessari túlkun gleymist þaö, aö
þegar á heildina er litið hefur
italska þingiö færst verulega til
vinstri frá þvl sem var eftir slö-
ustu þingkosningar.
Litið á töfluna sem greininni
fylgir. Vinstri armurinn, PCI,
PSI (sósialistar), DP (öreiga-
lýöræöi) og Radikalir hafa
samtals fengið 295 þingsæti, og
bætt viö sig alls 55. Þvi sem
sósialistar töpuöu hefur nýr
flokkur, náskyldur þeim, radi-
kalir, unniö. Ef við svo litum á
hægri og miðjublökkina, þá hefúr
hún 297 þingsæti i fulltrúadeild og
hefur tapaö 33 (hér eru spyrtir
saman lýðveldissinnar, PRI,
sósialdemókratar, PSDI, kristi-
legir, DC, og frjálslyndir PLI, en
þjóðverjar I Suöur-Týrol PPST,
látnir liggja á milli hluta). Svo
koma nýfasistar, MSI,sem fengu
35 þingsæti og töpuöu 21. En af
þvi, aö enginn treystist til aö
stjórna með þeirra aöstoö jafnvel
ekki að reikna meö atkvæðum
þeirra i vissum málum, þá koma
þeir útreikningum á stjórnar-
möguleikum liliö viö. Blakkirnar
tvær hafa hvorugar meirihluta i
630 manna þingdeild (hér er öld-
ungadeildinni sleppt til ein-
földunar). Það er þvi ljóst, aö
engin stjórn veröur til á ttaliu
nema aö sósialistar, PSI, komi
þar viö sögu, en þeir hafa átt
mikiö samstarf viö kommúnista i
verklýðshreyfingunni og í
borgarstjórnum.enviðkristilega i
landstjórn. Við munum þvi sér-
staklega vikja aö þeim flokki
undir lokin, en byrja yfirferö um
flokkakerfið lengst frá hægri.
Nýfasistar.
Nýfasistar eru sem sagt stikk-
fri i ftalskri pólitik, a.m.k.
opinberlega, þvi að þeir eru
notaöir til ýmissa illra verka á
bak viö tjöldin. m.a.af Nato. Einn
af frambjóöendum þeirra, Miceli
hershöföingi, fyrrum yfirmaöur
leyniþjónustuhersins, hefur veriö
fyrir rétti, sakaður um samsæri
gegn rikinu; nú kemst hann vist á
þing og fær þinghelgi. Flokkur
þeirra, MSI, er sterkastur meðal
kaupmanna, leifa landeignar-
aðals og embættiskerfis
Mussolinis i Róm. Flokkurinn
tapaði miklu, enda biðlaöi helsti
kosningastjóri kristilegra,
Fanfani, óspart til hægri atkvæöa
tilaðbjarga flokkisinum. Foringi
nýfasista, Almirante, var einmitt
sérlega gramur yfir þessu —væri
krisblegum nær aö reyna aö
stööva lekann frá sér til vinstri en
aö biðla til sinna manna. Þóttist
hann þó i blaði sinu, Secolo, eftir
kosningar drjúgur yfir þvi, aö
„MSI er óhjákvæmilegur til aö
halda uppi andkommúniskum
meirihluta á þingi”.
Hinir „leiku” flokkar.
Þá :r komiö aö þrem
smáflokkum sitt hvorum megin
viö DC. Frjálsly ndir, fóru
herfilega útúrkosningum, misstu
15 þingmenn af 20, og sjálfsagt fór
þaðallt til að bjarga kristilegum.
Einn forystumanna þeirra
kvartaöi reyndar um þaö I La
Stampa.aö frjálslyndir væru svo
frjálslyndir aö þeir kysu alig
nema PLI. Lýrveldisflokkurinn,
PRI, hélt hinsvegar veiii
nokkurnveginn og má þakka það
öflugum stuöningi ýmissa at-
kvæöamanna meðal italskra iöju-
hölda.
Sósialdemókratar, PSDI, biðu
mikiö afhroð. Þeir eru nú komnir
DProl
Voti % S.
SJO FLOKKAR
OG SVO SÓSlAL
niöur I 3,4% atkvæða og misstu
hálfan þingflokkinn. Þeir stóðu
mjög illa að vigi karlagreyin, þvi
kristilegum haföi með list og vél
tekist að koma miklu af ábyrgð-
inni á Lockheedmútuhneyksl-
unum yfir á einn helsta foringja
þeirra, Tanassi. Hinn aldni
höföingi flokksins, Saragat, var
svo sár yfir öllu saman, aö hann
sagði sig úr stjórn hans. Ekki
bætti það svo úr skák, aö sósial-
demókratar höföu ekki upp á
annaö betra að bjóöa i hneykslan-
legri stöðu sinni en haröan and-
kommúnisma, sem reynist ekki
sérlega vinsæll á ítaliu eins og
dæmin sanna.
Kristilegir.
Um þennan stærsta flokk ítaliu
mætti aö sjálfsögðu skrifa mjög
langt mál. Ekki veröur þaö ti-
undað enn einu sinni hér, aö
stjórnhans hafi veriö ,,bæöi spállt
og óhæf” eins og rithöfundurinn
Moravia komst að oröi I nýlegu
viötali. En þaö skiptir mestu
þegar flokkur þessi er skoöaöur,
að hann er m jög samsettur. Hann
á sér ramman ihaldsarm, frjáls-
lyndan arm og nokkuö svo vinstri-
sinnaöan — er þarma. átt viö þá
sem standa aö hinum kaþólsku
verklýðsfélögum. Þaö er á
þessum margbreytileik i DC sem
kommúnistar hafa ööru fremur
byggt kénningu sina um „sögu-
lega málamiölun” eöa a.m.k.
bráöabirgöasamstarf helstu
flokka um stjórn landsins.
Nú er það svo, aö i kosninga-
hriöinni réð hægri armur
flokksins og þá Fanfani mestu.
Ógnun kommúnismans var mjög
haldið á lofti og þar með þvi að
aldrei mætti treysta kommún-
istum fyrir frelsinu. Ef að
Berlinguer er alvara meö sinn
„evrópukommúnisma” þá munu
sovéskir samt fara fyrr eða slðar
eins að viö hann og Dubcek. Auk
þess var hamrað á þvi, að ltalia
myndi einangrast i Nato og EBE
ef aö kommúnistar fengju mikinn
sigur. Það var neitaö aö ræöa til-
gátu eins og þá, aö kannski fengi
Efnahagsbandalagið meira fjár-
málatraust á ítaliu, ef hinir
stjórnsömu kommúnistar ættu
aðild að stjórn.
En þótt DC héldi velli á þingi,
þá hefur flokkurinn ekki leyst
nein vandamál. Hóparnir innan
hans munu halda áfram aö deila
um valkosti. Það vita allir að óhjá
kvæmilegt er aö hafa samráð
við kommúnista, a.m.k. um efna-
hagsmál. En kristilegir geta ekki
komiö sér saman um þaö inn-
byröis hvernig beri að standa að
sliku sambandi. Gerjunin innan
flokksins mun þvi halda áfram —
og það er þessvegna sem foringi
kommúnista, Berlinguer, segir
nú: Okkur liggur ekkert á, viö
biöum eftir þvi, upp á hverju þiö
stingið.
Nýir smáflokkar til
vinstri.
Radikalir eru litill flokkur sem
rétt slapp inn á þing meö fjóra
fulltrúa. Þetta er dálitið
skemmtilegt fyrirbæri og sér-
kennilegt. Þetta er mann-
réttindaflokkur, sprottinn upp úr
hreyfingum sem veriö hafa i
gangi á undanförnum árum.
Rauösokkur eru þar fjölmennar
og konur meira en helmingur
frambjóöenda. Þaö er baristfyrir
hjónaskilnaði, frjálsum fóstur-
eyöingum, kynlifsfræöslu, rétt-
indum hómósexúalista, rétti
manna til að neita herþjónustu
(flokkurinn er friöarsinna). Bar-
áttuaöferöin er „andóf án of-
beldis”. Þessir flokkur hélt lif-
lega fundi á Piazza Navona með
kærleiksblómum rauöum og
hispurslausu tali foringjans
Panella viö sitt liö. Flokkurinn
tók einkum frá sósialistum (sem
misstu einmitt fjóra þingmenn),
en haföi sett sér að styrkja
vinstrikantinn, eöa a.m.k. gera
hann skemmtilegri.
DP, öreigalýöræöi, fékk nær
560þús. atkvæða ogtiu þingmenn.
DP er kosningabandalag þriggja
hópa byltingasinna, PDUP (sem
margir eru komnir úr kommún-
istaflokkinum), Framvaröarsveit
verkalýös, AO, sem er skyld
maósitum og Baráttan heldur
áfram (Lotta continua). Þessi
fylking átti i þeim vandræöum, að
PDUP vildi helst ekki vera i slag-
togi með Lotta continua, en það
eru menn sem mjög eru fúsir til
að láta hendur skipta, hertaka
hús eða fyrirtæki osfrv. PDUP
aftur á móti, þeir hafa mjög
hugann við það, að halda komm-
únistum til vinstri — meðan
ýmsir bandamenn þeirra telja
vonlaust að hokra að þeim
„endurskoðunarsinnum”. Þessi
fylking slóst undir vigoröinu:
Gegn kristilegum — og gegn hinni
sögulegu málamiðlun! — og vildi
helstkomasti þá aðstöðu, aö hafa
þau 2-3% atkvæöa sem dyggðu til
þess aö vinstriö samanlagt væri i
meirihluta á þingi. Þá væri hægt
aö bera upp kröfu um alþýðu-
stjórn.
Þessi fylking náöi minni
árangri en búist haföi verið viö,
eöa svo sagöi Lucio Magri frá
PDUP I viðtali — framboð til
vinstri viö kommúnista hefur
stundum áöur safnað meira fylgi.
Hann kenndi um sundurþykkju og
óvissu i liöinu.
Trotskistar vorusér á báti. Þeir
ætluöu að kjósa kommúnista-
flokkinn. (Posadas: „Þaö er sá
flokkur sem er helstur fulltrúi
verkalýsstéttarinnar”). Um
hreinræktaða maóista veit ég
ekki, en þeir eru lika til.
Milli steins og sleggju.
Og þá er komið aö þriöja
stærsta flokki landsins, PSI,
sósialistum, sem er i þeirri sér-
kennilegu stöðu að vera hálf-
partinn neyddur til að kveöa upp
úr um þaö hverskonar sam-
steypustjórn skuli sitja i landinu,
eina flokkinum, sem hefur virkt
sambandviðbáöa stóru flokkana.
Fasistar eru óhreinu börnin á þingi: hér er áhlaupasveit þeirra aö verki i Milano.