Þjóðviljinn - 27.08.1978, Blaðsíða 20

20 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 27. ágúst 1978
Krossgáta
nr. 138
Staíirnir mynda islensk-or&
eöa mjög kunnugleg erlend
heiti, hvort sem lesih er lárétt
eða lóðrétt.
Hver stafur hefur sitt númer
og galdurinn við lausn gátunnar
er sá að finna staflykilinn. Eitt
orð er gefiö, og á þvi að vera
næg hjálp, þvi að meö þvi eru
gefnirstafir i allmörgum öörum
orðum. Það eru þvi eðlilegustu
vninubrögðin að setja þessa
stafi hvern i sinn reit eftir þvi
sem tölurnar segja til um.
Einnig sr rétt að taka fram, aö i
þessari krossgátu er gerður
skýr greinarmunur á grönnum
sérhljöða og breiðum, t.d. getur
a aldrei komiö i staö á og öfugt,
SigurSur Rordal:
Snorri Sturluson
VERÐLAUNAKROSSGÁTAN
/ 2 3 3 H SE 3 6 V ? V 8 9 10 3 // 12
13 q? 9 5 6 IV Ð 6 15 / 16 9 12 9 17 3 3
3 18 /9 0? 15 “fl // 20 21 12 2/ 12 II V 17 1 12 9
15 lb /V /2 9 <? 20 22 9 23 <? V 6 15 15 5 9 6
23 V 12 2V 25 3 12 0? 26 27 23 V 5 v 28 0? 1
28 /? V 15 V 17 15 /7 1 <P II á 28 28 <? d 2V /
9 15 25 1 6 V T~ 6 3 3 6 9 1/ b 9 <? /6 a
15 3 9 17 29 /é U 26 9 <P 25 9 12 15 3
5 9 <? 3 /9 / 1 <? 17 V 25 IH V 23 II 23 ii
15 30 3 3 13 1 23 9 Q? 21 31 12 1 1 12 9 (o
15 21 16 % /5* H é> /V <P 12 17 12 9 <? IV
i A
2 Á
3 B
4 O
5 Ð
6 E
7 É
8 F
9 G
10 H
11 I
12 i
13 I
14 K
15 L
16 M
1 7 N
18 O
19 0
20 p
21 R
22 S
23 T
24 IJ
25 u
;:c V
27 X
28 Y
29 Y
20 Þ
31 Æ
32 O
3 9 6 n 6 20 12 20

Setjið rétta stafi i reitina neð-
an við krossgátuna. Þeir mynda
þá nafn á eyju og samnefndu
riki við strönd Ameriku. Sendið
þetta nafn sem lausn á kross-
gátunni til Þjóðviljans, Siðu-
múla 6, Reykjavik, merkt
„Krossgáta nr. 138”. Skilafrest-
ur er þrjár vikur. Verðlaunin
verða send til vinningshafa.
Verðlaunin eru bókin Snorri
Sturluson eftir Sigurð Nordal.
Bókin kom út hjá Helgafelli árið
1973 og er þetta önnur prentun
bókarinnar en bókin kom fyrst
út árið 1920. A kápusiðu bókar-
innar segir m.a.;,,Þetta rit er
ekki einungis langhelsta verk,
sem við eigum um Snorra, held-
ur djúptæk skilgreining á is-
lenskri sagnaritun og eitt af
höfuðverkum islenskrar bók-
menntagagnrýni og vafalitið
skemmtilegasta verkið. Fræði-
leg uppistaða bókarinnar er
rannsókn höfundar á sagnritun
Snorra, og á sinum tima a.m.k.
var kjarni þess máls óyggjandi
rök hans fyrir þvi, að Snorri
hefði samið Olafs sögu sem
sjálfstætt rit, en aukið siðar við
fyrstá og siðasta þriðjungi
Heimskringlu. Kannske er lýs-
ing Snorra sjálfs sá þátturinn,
sem er skemmtilegastur, og
hann er lika ivaf alls verksins.”
Verdlaun fyrir
krossgátu
nr. 134
Verðlaun fyrir krossgátu 134
hlaut Guðrún Erlingsdóttir,
Garðaveg 20, Hvammstanga, V-
Hún. Verðlaunin eru bókin
Fundin ljóð eftir Pál Ólafsson.
Lausnarorðið var SIGYN.
\
I rósa-
garðinum
Stórlax á ferðinni
Það þurfti jeppakerru undir
afla Kekkonens
(Fyrirsögn i
Morgunblaðinul
Til umhugsunar fyrir
rauðsokkur
Að einhverju leyti virðast þeir
hafa rétt fyrir sér að konan vill
vera karlmanninum undirgefin
og eftirlát þegar þess er gætt að
mikill fjöldi kvenna lætur stjórn-
ast af tiskunni, sem þessir kóngar
i Paris spá fyrir um og skapa.
(Timinn)
Fjörkippur í mataræðinu
Engisprettur til manneldis?
(Tíminn)
Og gettu nú...
thaldinu hefur á stundum geng-
ið bögsulega með sina deild. Þó
hafa ýmsir þaðan mannast vel, en
aðrir miður að dómi heima-
manna, og hafa þeir siðari nú
hlotið samheitið „sperrileggir”
með sjónhring sem takmarkast af
Elliðaám að norðan og austan en
Kópavogslæk að sunnan og vest-
an, en þó sagðir hafa frétt um
pláss sem kallast Keflavik og
tengist flugi.
(Tfminn)
Utanþingsstjórn?
,,Það á að auglýsa eftir for-
sætisráðherra i New York Times
og setja aðeins tvö skilyrði: I
fyrsta lagi á hann að vera svart-
ur. 1 öðru lagi má hann ekki skilja
orð i islenzku,” sagði Leó M.
Jónsson tæknifræðingur.
(Dagblaðið)
Þá er allt í lagi
Reykurinn frá Aburðarverk-
smiðjunni áberandi og þefillur, en
ekki skaðlegur
(Fyrirsögn
f Tfmanum)
Merk niðurstaða
Arið 1976 gerði CIA sálfræði-
könnun á Iranskeisara og komst
að þeirri niðurstöðu að hann væri
haldinn mikiimennskubrjálæði.
(Morgunblaðið)
Kristnihald undir Jökli
Óttinn við ráðamennina i
Kreml varekki ástæðulaus. Menn
sem hugsa i isköldu stáli og vopn-
um og skilja ekkert nema ofbeld-
ið, þeir virða að vettugi mannúð-
leg sjónarmið. Þeir hlusta ekki á
rök og taka ekki nokkrum fortöl-
um. Þeir trúa aðeins á mátt her-
aflans. Þeir skeyta engu um fag-
urt mannlif. Þá skiptir engu
mannlegar tilfinningar.
Hjörtu þeirra eru sem iskalt
stál, sem jafnvel logar vitis ná
ekki að ylja!
(Morgunblaðið)
útilokunaraðferðinni beitt
Ég sá i einu blaði um daginn að
spurt var um það hvar unglingar
fengju vin. Það liggur Ijóst fyrir,
að mér finnst, að það sem þeir
hafa ekki aðgang að áfengisversl-
unum þá hljóta það að vera þeir
fullorðnu sem útvega þeim áfeng-
ið.
(Velvakandi)
Sjálfstæði kratanna
— „Reyndar held ég að þetta
liti bara sæmilega út, — en talaðu
við Benedikt,” sagði Finnur Torfi
Stefánsson,aðQoknum þingflokks-
fundi Alþýðuflokksins i gær.
(Tfminn)
Sannkristið litillæti
Það er til háborinnar skammar
að ekki skuli enn búið að reisa
kirkju i Breiðholtinu. Sú kirkja
þarf ekki endilega að vera stærri
og betri en Hallgrimskirkjan.
Heldur er það nauðsynlegt að þar
fari fram kristileg starfsemi.
(Visir)
Afturgöngur
DB spurði Guðmund Eiriksson,
aðstoðarþjóðréttarfræðing i utan-
rikisráðuneytinu, af hverju
Magnús væri sendur út. Guð-
mundur benti á að hér væri um
framhaldsráðstefnu að ræða.
Þegar hafréttarráðstefnan var
haldin i Genf i vor var Samtökum
Frjálslyndra boðið að tilnefna
fulltrúa. Þau þáðu það boð ekki.
Hins vegar þætti eðlilegt að bjóða
þeim áfram, þótt þingflokkurinn
væri horfinn, þar sem um sömu
ráðstefnu væri að ræða.
(Dagblaðið)
erlenaar
bækur
Matters of Fact and of
Fiction.
Essays 1973-76. Gore Vidal.
Heinemann 1977.
Þetta er annað greinasafn Gore
Vidals, það fyrra náði yfir tima-
bilið 1952-72. Höfundur segir i for-
mála að hann skipti greinunum i
tvennt. Fyrri hluti safnsins snert-
ir bókmenntir, siðari hlutinn f jalli
um ástandið i heiminum og þá
einkum í stjórnmálum. Ein grein-
in „French Letters” hefur birst
áður á bók, en hinar greinarnar
hafa aldrei áður komið út á bók.
Sumar greinar siðari hluta þessa
safns virðast eiga tengsl við at-
huganir Vidals á bandariskri
sögu, sem hann hefur endurskrif-
að með miklum ágætum i skáld-
söguformi. Þar er einnig greinin
um Tennesse Williams, sem
Stephen Spender var sem hrifn-
astur af á sinum tima.
Vidal skrifar þannig að hann
verður mjög nálægur við lestur
greina hans, það er likt og hann
sitji andspænis manni og sé að
tala. Siðustu tvær greinarnar
fjalla m.a. um pólitiskt ástand i
Bandarikjunum snemma á þess-
um áratug. Pólitik er mikið
áhugamál Vidals, hann hefur
gaman af pólitik, án þess að hún
sé honum neitt hjartans mál. Það
er liklega þessvegna að honum
tekst svo vel að skrifa pólitiskar
skáldsögur um bandariska póli-
tik. Viðfangsefni hans i þessum
tveim siðustu greinum er álappa-
háttur og gangsterismi i banda-
riskri pólitik og ástæðurnar fyrir
þvi og væntanlega afleiðingar,
sem siðar hafa komið á daginn.
Þessar greinar Vidals eru
skemmtilega skrifaðar og hann
sér margt i bandarisku samfélagi
sem getur siðar valdið þáttaskil-
um, en fæstir taka eða tóku eftir
þegar greinarnar voru skrifaðar.
Weltgeschichte bis zur
Herausbildung des Feudal-
ismus.
Ein Abriss. Verfasst von eincm
Authorenkollektiv unter Leitung
von Irmgard Sellnow. Veröffent-
lichungcn fflr Alte Geschichte u.
Archítologie der Akademie der
Wissenschaften der DDR. Her-
ausg. von Joachim Herrmann.
Band 5. Akademie-Verlag 1977.
Þessi veraldarsaga nær frá
upphafi og fram til upphafs léns-
skipulagsins. Höfundarnir fjalla
um frumkommúniskt fyrirkomu-
lag i árdaga, samfélögin voru
þeirrar gerðar og tæknin á þvi
stigi að ógerlegt var að tryggja
afkomuna, nema með samvinnu
og sameignarformi. Höfundarnir
ræða ástæðurnar fyrir þessu
samfélagsformi og hversvegna
það hlaut að breytast með breytt-
um framleiðsluháttum. Stétta-
samfélaginu er lýst samkvæmt
kenningum marxiskra klassikera
um þróun stéttasamfélagsins.
Þessar marxisku kenningar eru i
samræmi við hugmyndir Forn-
Grikkja og Rómverja um upphaf
mennskra samfélaga Hesiodus og
Ovidius tala um gullöldina sem
öld sameigunarogát'ak'aleysis and-
stæða við silfur og bronzeöld þeg-
ar „amor sceleratus habendi”
eða hin óhreina ást á gróðanum,
ráð hugum mannanna.
Þrælahald meðal fornþjóðanna
er ýtarlega umfjallað og einnig
hrun þess fyrirkomulags. Sögunni
lýkur um 1000 e. Kr. i þann mund
sem lénsfyrirkomulagið var orðið
ráðandi. Höfundarnir byggja
mjög á söguskoðun marxista um
sögulega þrðun til breyttra sam-
félagshátta vegna breyttra fram-
leiðsluhátta.
Veraldarsaga þessi spannar
allan heim, þótt meginhluti rits-
Framhald á 22. siðu
Frá Mýrarhúsaskóla
Nemendur fjórðu, fimmtu og sjöttu
bekkja mæti föstudaginn 1. september kl.
13.
Nemendur fyrstu, annars og þriðju bekkja
mætiföstudaginn8. septemberkl. 10. Haft
verður samband við nemendur sex ára
deilda simleiðis.
Kennarafundur er föstudaginn 10.
september kl. 10.
Skólastjóri