Þjóðviljinn - 16.05.1981, Blaðsíða 2

2 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Helgin 16. — 17. mal, 1981
shammtur
Af mannlífinu í miðbænum
Ég lenti í vikunni í svolitlu sjónvarpsstússi
niðrí miðbæ.
Þetta varð til þess að ég fór að rifja upp
svona eitt og annað í sambandi við æsku-
stöðvar mínar/ sem svo sannarlega eru mið-
bærinn, þvf þar er ég fæddur og hef raunar
alið þar allan minn umtalsverða aldur.
Ég var að vísu ekki fæddur þegar „Langa-
stétt" var á þeim slóðum sem nú heitir
Austurstræti, en Bankastrætið var aldrei
kallað annað en Bakarabrekka, þegar ég var
krakki og heitir það raunar enn í mínum huga.
Satt að segja er mér óskiljanlegt af hverju
Austurstræti var ekki látið heita Langastétt,
Bakarabrekkan Bakarabrekka, Klambratúnið
Klambratún og svona mætti lengi telja.
En það var nú eiginlega ekki þetta sem ég
ætlaði að drepa á hér, heldur Austurstrætið
sjálft á þessum fagra sólskinsdegi, sem ég
lenti f sjónvarpsstússinu. Það mátti með sanni
seg ja að hér ættu Ijóðlínur Tómasar vel við:
Nú verður aftur hlýtt og bjart um bæinn,
af bernskuglöðum hlátri strætið ómar,
þvf vorið kemur sunnan yfir sæinn,
Sjá, solskinið á gangstéttunum Ijómar.
Satt að segja var mannlífið í miðbænum á
þessum hlýja og bjarta vordegi ekki aðeins
bernskuglatt, það var æðisgengið. Víst voru
Austurstrætisdæturnar þarna í göngugötunni
„með æskuléttan svip og granna fætur" og
þarna voru svo sannarlega „ungir sveinar" í
hrönnum, en þeir voru að pæla í allt öðru en að
„bjóða í bíó", eins og Tómas kvað í vísunni
forðum. Einhver óræð gleði virtist ríkjandi
þarna í göngugötunni. Eða eins og sagt er
nútildags: Obbinn af mannskapnum á skall-
anum, en hinir á herðablöðunum. Hér voru
veislusiðir Egils Skallagrímssonar hafðir í
hávegum. Kveisur miklarog uppsölur, eins og
hjá Ármóði bónda forðum, tómum flöskum
þeytt f loft upp, pústrar og stympingar,
glóðarauga hér, sprungin vör þar, og hrikaleg
ölteiti meðal þeirra, sem ekki voru sofnaðir á
götunni. I rökræðum beittu menn bæði orðum
og aeði, eins og vera ber.
Miðaldra gleðimaður kastaði af sér vatni í
anddyri Útvegsbankans.
„ Ég hef nú aldrei séð annað eins" sagði Sig-
rún, „ekki einu sinni á Akureyri", þegar tóm
flaska lenti á hausnum á henni og skaII svo á
stéttina og brotnaði þar í þúsund mola.
Já, hve vel áttu hér ekki við Ijóðlínurnar:
„Hvað er svo glatt sem góðra vina fundur".
Útá Hallærisplani fannst mér að vísa
Tómasar hefði átt að vera svona:
Og það var gnægð af alls kyns vondum vfnum
á vélaplani hallæris hjá Mogga,
þar ungir sveinar buðu af bokkum sfnum
blöndu væna af hárspíra og kogga.
Slík alsherjar alsæla virtist ríkjandi þarna í
göngugötunni að um tíma fannst mér asfaltið
hættað vera jarðneskt, þar byggju ekki neinar
sorgir og þess vegna væri gleðin ekki nauðsyn-
ls|. Þar ríkt: fegurðir. ein cfar hverri kröíu.
Hin háleita hugsjón að lífga miðbæinn við
hafði tekist, draumurinn hafði ræst:
Nú verður aftur hlýtt og bjart um bæinn,
af bernskuglöðum hlátri strætið ómar.
Og ég fór að velta því fyrir mér, hverju og
hverjum það væri nú helst að þakka að
Austurstrætið hefði aftur endurheimt það
hlutverk sitt að vera vettvangur ástarinnar í
Reykjavík.
Þá rif jaðist upp fyrir mér, að þegar fyrst
kom tiltalsað gera Austurstræti aðgöngugötu
voru tveir æskulýðsfulltrúar strax sendir til
Evrópu þeirra erinda að kynna sér göngugötur
stórborganna. Mennirnir fóru, eins og vera
ber, með nesti og nýja skó til Hamborgar og
fundu þar fljótlega göngugötu lokaða í báða
enda. Þar framkvæmdu þeir ýtarlega vett-
vangskönnun, sem sagt er að tekið hafi f jöru-
tfu daga og fjörutíu nætur. Og þarna mun.
semsagt hafa fæðst f rumhugmyndin að
Austurstræti í núverandi mynd.
Sfðan fóru æskulýðsfulltrúarnir beint til
Amsterdamm, þar sem manni skilst að önnur
hver gata sé lokuð í báða enda, til að náttúru-
unnendur geti athafnað sig í friði. Götukönn-
uðirnir komu síðan, eins og ráð hafði verið
fyrir gert, úr þessari vettvangskönnun úr-
vinda, en jafnframt öllum mönnum fróðari
um það, með hvaða hætti breyta mætti
Austurstræti í göngugötu.
Þegar þeir voru búnir að ná sér eftir þessa
þolraun, skiluðu þeirskýrslu þar sem lagt var
til að nafninu á göngugötunni yrði breytt úr
Austurstræti í Ástarstræti og síðan yrði því
lokað í báða enda, til samræmis við það sem
best gæfist meðal menningarþjóða.
Og ef einhver leyfir sér að efast um að
kynnisför æskulýðsfulltrúanna hafi borið til-
ætlaðan árangur, þá ætti sá hinn sami að
leggja leið sína niður í Austurstræti á fögrum
sólskinsdegi og sjá hvernig ástin og gleðin
blómstrar, nú þegar vegfarendum og úti-
vistarfólki hafa loks verið búin viðunándi skil-
yrði.
Aðei ns eitt er ógert, svo að Austurstræti geti
endanlega orðið Ástarstræti, eða eins og segir
i skýrslu æskulýðsfulltrúanna:
Sérfræðinga sjónarmið
sýnast til þess benda
að láðst hafi að Ijúka við
að loka í báða enda.
Nýtt
forsetaefni i Skáksambandi
Islands hefur nú skotiö upp kolli,
en aöalfundur þess veröur hald-
inn i lok mánaöar eins og sagöi i
slöasta skrárgati. Hann heitir
Pétur Eiriksson, framkvæmda-
stjdri hjá Alafossi, og eitt sinn
formaöur Taflfélags Reykja-
vikur. Er hann talinn leppur
Einars Einarssonar sem rær nú
öllum árum aö þvi aö fella núver-
andi stjórn. Eins og sagöi einnig
frá I siöasta skráargati hefur
stjdrn Taflfélags Reykjavlkur
samþykkt aö fela Guöfinni Kjart-
anssyni einræöisvald um val full-
trúa á skáksambandsþingiö. Eru
margir félagsmenn sáróánægöir
meö þessa ákvöröun og nú hafa
nokkrir þeirra óskaö eftir þvi aö
haldinn veröi almennur félags-
fundur I félaginu þar sem tekin
veröi ákvöröun um aöferö til þess
aö kjósa fulltrúa TR á þingiö.
Meöal þeirra sem skrifa undir
þessa áskorun eru Guömundur
Pálmason, Asgeir Þór Amason,
Jdhann Þórir Jónsson, Jón Þor-
steinsson, Þorsteinn Þorsteins-
son, varaformaöur Skáksam-
bandsins, Sævar Bjarnason og
Elvar Guömundsson. Er erfitt aö
sjá hvernig stjórn TR getur
Pétur Eirfksson: Forsetaefni
Einars.
hafnaö sllkri ósk þó að meirihluti
hennar, meö Guöfinn Kjart-
ansson og Hólmstein Steingrims-
son I fararbroddi, vilji aö sjálf-
sögöu hunsa hana.
Fulltrúar
vinstri manna i stjórn Félags-
stofnunar stúdenta og fram-
kvæmdastjdri hennar hafa nú
látiö af störfum eftir aö nýr
meirihluti myndaöist I stúdenta-
ráöi. Nýja aflið I háskólanum,
Umbótasinnar, fengu I sinn hlut
formannsembætti stúdentaráös,
en létu Vökumönnum eftir önnur
feit embætti, þar á meðal stööu
stjdrnarformanns Félagsstofn-
unar. A stúdentaráösfundi þegar
kjósa skyldi nýja stjórn stofn-
unarinnar báru Vökumenn upp
formannsefni sitt, Kjartan Gunn-
arsson framkvæmdastjóra Sjálf-
stæöisflokksins. Brugöust þá
Umbótasinnar hinir verstu viö
þessari umbót og varö háreysti á
þinginu eins og segir I fornum
sögum. Neituöu þeir aö fallast á
þessa upphefö Kjartans og horföi
Hvers á Kjartan aö gjalda?
svo um hrlö sem fulltrúi vinstri
manna myndi ná kjöri. Var þá
gert fundarhlé og hringdu Vöku-
menn I örvæntingu Ut um bæ I leit
aö kandidat. Náöu þeir loks sam-
bandi viö Pétur J. Eiriksson hag-
fræöing og framkvæmdastjóra
Frjáls framtaks h.f. og gekkst
hann undirokiö I gegnum simann.
Létu þá Umbar af mótþróa
slnum. Veltu menn þvi mjög fyrir
sér hvers Kjartan ætti aö gjalda.
Hann þekkti þó altént til I Háskól-
anum en þar hefur Pétur aldrei
stigiö fæti inn fyrir dyr. Umbar
kusu hins vegar einn af helstu
spámönnum frjálshyggjunnar og
bróður Hannesar Hólmsteins I
andanum, fremur en Kjartan, til
æöstu áhrifa i málefnum
stúdenta.
Pétur J. Eirfksson: Aldrei komið
nálægt háskólanum.
bænarskjal til stjórnar Háskóla-
biós um aö þeir fái þar fritt inn á
sýningar. Stjórn biósins hafnaöi
þessu lítilræöi. Veröa þvi
háskólamenn að sitja heima og
horfa á Dallas og lööur á kvöldin.
En kannske veröur þetta tekiö inn
ifélagsmálapakka tilhanda BHM
á næstu samningum.
Arni Bergur: Iðnrekandi f stjórn
N eytendasamtakanna.
þaö reginhneyksli aö iönrekandi
ætti sæti í stjórn neytendasam-
taka. Annars var téöur þáttur alls
ekki á vegum þeirra samtaka.
Llklega hafa einhverjir góöir
vinir Arna hjá sjónvarpinu bara
fengiö hann slsona til aö stjórna
þættinum.
Árni
Staða
Ef
marka má fréttabréf félags
háskólakennara frá i vetur er nú
ekki kræsilegt aö vera prófessor.
Til aö drýgja sultartekjur og láta
þær hrökkva hafa þeir nú sent
Bergur Eiríksson heitir maöur
nokkur sem stjórnaöi umræöu-
þætti I sjónvarpi I vikunni um
neytendamál. I þættinum var
mikiö rætt um kosti þess aö neyt-
endasamtök væru frjáls og óháð.
NU vill svo til aö Arni þessi
Bergur er I stjórn Neytendasam-
takanna. En hann er ekki bara
neytandi, heldur hefur hann þaö
aö aöalstarfi aö vera iönrekandi
og framleiðir Vilkó-súpur sem
eru hvaö mest auglýstar I sjon-
varpi, Arni Bergur er þvl bæöi
neytandi og framleiöandi. Hvar-
vetna I hinum vestræna heimi —
nema kannski á Islandi — þætti
tónlistarstjóra útvarpsins var
auglýst laus til umsóknar á sinum
timaog sóttu fjórir um, þau Ingi-
björg Þorbergs tónskáld, Jón örn
Marinósson aðstoöardagsskrár-
stjóri, Soffía Guömundsdóttir
tónlistarkennari og Þurlöur Páls-
dóttir óperusöngkona. Af ein-
hverjum ástæöum var umsóknar-
frestur framlengdur og þegar
slöast fréttist höföu tveir
umsækjendur bæst viö, þeir sr.
Gunnar Björnsson I Bolungarvik
og einn sem baö um nafnleynd. -
Ekki kæmi skrárgatinu á óvart þó
aö sá siöasti væri sá sem hnossiö
hlýtur, einhver stórsnillingur sem
beöinn hefur veriö aö sækja um.