Þjóðviljinn - 25.02.1983, Blaðsíða 8

8 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Fp$tudagur 25. febrúar 1983
VísU'ó^'
iVóUMvAaí'
Áætlaðar
meðaltekjur
27 þús. krónur
Meðaltekjur vísitölufjölskyldunnar á höfuðborgarsvæðinu nú í
febrúarmánuði verða um 27.000 krónur. Þá eru framtaldar
tekjur þeirra, er þátt tóku í neyslukönnun Hagstofunnar 1978,
framreiknaðar til dagsins í dag. Þetta er semsé áætluð
tekjubreyting og því getur munað þarna einhverju - en
tekjurnar eru hvorki mikið fyrir ofan þessa tölu né mikið undir
henni.
✓
Ur neyslukönnun Hagstofunnar:
Þessar upplýsingar komu fram
hjá Jóhannesi Siggeirssyni, hag-
fræðingi Alþýðusambands Is-
lands, er við leituðum hjá honum
upplýsinga um neyslukönnunina
og ýmislegt fleira, sem dagblöðin
hafa gert sér mat úr í sambandi
við ummæli Sighvats Björgvins-
sonar um að meðaltekjur fjöl-
skyldna yrðu milli 32 og 35 þús-
und krónur í mars, en þar vitnaði
Sighvatur í umrædda neyslu-
könnun.
Jóhannes sagðist ekki kannast
við þær tölur sem Sighvatur hefði
látið frá sér fara. Hagstofan væri
ekki búin að reikna allt dæmið
varðandi neyslukönnunina og því
væru tölurnar, sem hér væru
nefndar, bráðabirgðatölur.
- Hversu áreiðanleg er þessi
könnun?
'„Mér sýnist ekki vera nokkur
ástæða til þess að draga niður-
stöður hennar í efa. Könnunin
fór þannig fram, að 176 fjöl-
skyldur hér á höfuðborgarsvæð-
inu og nokkrar á Akureyri, ísa-
firði, í Neskaupstað, á Hvolsvelli
og í Vestmannaeyjum héldu bú-
reikning í 28 daga. Þetta voru fjöl-
skyldur úr stétt launafólks og það
var sett sú regla, að heimilisfaðir
skyldi vera fæddur árið 1912 eða
síðar og að ekki skyldu vera ung-
lingar 18 ára og eldri á heimilinu.
Þær niðurstöður, sem við feng-
um frá þessum fjölskyldum,
koma heim og saman við aðrar
upplýsingar sem við höfum. Það
má sem dæmi nefna, að skv.
skattframtölum þeirra fjöl-
skyldna, sem í neyslukönnuninni
lentu, af höfuðborgarsvæðinu
voru meðaltekjur þeirra árið
1978 5.545.000 krónur (gamlar).
Tekjur allrar
fjölskyldunnar
og horft framhjá
vinnutímanum
segir Jóhannes
Siggeirsson
hagfræðingur
ASÍ
Meðaltekjur kvæntra karla á
skattframtölum ársins 1978 á höf-
uðborgarsvæðinu reyndust vera
5.507.000 - og var þá reynt að
hafa þennan hóp karla sem líkast-
an vísitöluhópnum, m.a. hvað
snerti aldur. Þarna munar ekki
miklu og bendir það til þess, að
könnunin sé marktæk, einnig
hvað tekjur varðar."
- Nú eru ákaflega margir sem
hrista höfuðið yfir þessari tölu -
27.000 krónur - og segjast ekki
kannast við hana.
Jóhannes Siggeirsson, hagfræð-
ingur ASI
„Já, ég hef heyrt þetta líka. En
það verður að hafa þrennt í huga,
þegar þessi könnun er skoðuð:
I fyrsta lagi þá er þarna unt að
ræða tekjur allrar fjölskyldunn-
ar. Það er æ algengara, eins og
menn þekkja, að giftar konur
stundi launavinnu. 142 konur í
þessum 176 fjölskyldum á höfuð-
borgarsvæðinu reyndust vinna
utan heimilis og þær öfluðu að
meðaltali um 25 prósent tekn-
anna, karlinn 67 prósenta og ann-
að voru ýmsar tekjur, t.d. váxta-
tekjur, tryggingabætur og fleira.
Þetta eru því fjölskyldutekjur.
I öðru lagi segir þessi tala okk-
ur ekkert um það erfiði, sem oft
liggur að baki. Vinnutíminn kem-
ur ekki þarna inní, en við vitum
að hann er oft óheyrilega langur
hér á landi. Sömuleiðis kemur
ekki fram hversu mikils er aflað
út á bóhus, vaktavinnu eða þess
háttar. Þetta þarf að hafa sterk-
lega í huga.
í þriðja lagi verður síðan að
skoða dreifinguna, því meðaltöl
ein og sér geta oft verið mjög vill-
andi. Og tekjubilið reynist vera
mjög mikið. Þannig myndu 18
prósent fjölskyldnanna hafa tekj-
ur í hilinu 9-20.000 nú í febrúar
og 17 prósent fjölskyldnanna
myndu hafa yfir 35.000 kronur.
Þarna munar feikilega miklu, og
þetta þarf auðvitað að hafa einnig
sterklega í huga.“ ast
Minna í mat
meira í bíla
Hagstófan hefur ekki sent frá sér neyslukönnunina frá 1978 í fullbú-
inni mynd. Það er enn verið að vinna úr könnuninni og því má segja að
allar tölur sem sjást á prenti séu bráðabirgðatölur. En tölur eru það
samt og þótt eitthvað kunni kannski að breytast er ekkert því til
fyrirstöðu að gefa lesendum nokkra mynd af því fræga fyrirbæri -
vísitölufjölskyldunni.
Gegnumsneitt lítur hún þannig út: Hún er 3,66 einstaklingar að
stærð (var 3,98 árið 1964), meðalaldur heimilisföður er 36 ár og
heimilismóður 34 ár, býr í eigin húsnæði, á einn bíl (54 prósent fjöl-
skyldna áttu bíl 1964) og tæplega þriðjungur slíkra fjölskyldna fór í
orlof til útlanda.
{ töflunni hér meðfylgjandi getið þið síðan borið saman gamla
vísitölugrunninn og þann nýja.
Eitthvað kunna þessir útreikningar að breytast, en eftir mun standa
að mestu breytingarnar munu hafa orðið á því hversu miklum mun
minna fólk eyðir nú hlutfallslega af launum sínum í matvörur en árið
1964 og hversu miklum mun meira í eigin bifreið. ast.
Áætlaður nýr grundvöllur Gildandi Nýr
framfærsluvísitölu grunnur grunnur
% %
Matvörur 29,9 20,6
Drykkjarvörur og tóbak 6,2 5,3
Föt og skófatnaður 11,2 8,2
Hiti og rafmagn 3,8 4,9
Húsgögn o.fl 7,3 8,8
Heilsuvernd 2,0 1,9
Eigin bifreið 11,7 16,2
Aðrar ferðir 2,7 3,3
Tómstundir og menntun 10,0
Aðrar vörur og þjónusta 15,4 8,8
Félagsgjöld 1,0
Húsnæði 9,8 11,0
100,0 100,0
Biskup íslands um ofbeldismyndafrumvarpið:
Hæpið að
flokka
ofbeldis-
kvik-
myndir
undir list
Biskup Islands, herra Pétur
Sigurgeirsson, hefur sent mennta-
málanefnd neðri deildar Alþingis
álit sitt á frumvarpi til laga
um bann við ofbeldiskvikmynd-
um, en formaður nefndarinnar,
Ingólfur Guðnason, óskaði eftir
því áliti. Eins og lesendur kannski
muna liggur frumvarpið nú fyrir
Alþingi, en í því segir m.a.:
„Ofbeldiskvikmynd merkir í
lögum þessum kvikmynd þar
sem sérstaklega er sóst eftir að
sýna hvers kyns misþyrmingar
á mönnum og dýrum eða
hrottalegar drápsaðferðir.
Bannið tekur ekki til kvik-
mynda, þar sem sýning of-
beldis telst eiga rétt á sér
vegna upplýsingagildis kvik-
myndarinnar eða listræns
giídis hennar."
Það skal einnig tekið fram, að
með orðinu kvikmynd í frum-
varpinu er átt við myndefni hvort
sem ætlað er til sýningar í kvik-
myndahúsum, sjónvarpi eða öðr-
um myndflutningstækum.
En víkjum nú að bréfi biskups.
Það hljóðar svo:
Mér þykir vænt um að mega tjá
mig um frumvarp það til laga um
bann við ofbeldiskvikmyndum,
sem liggur fyrir Alþingi og
menntamálanefnd neðri deildar
hefur nú til umfjöllunar.
Eg hefi lengi fundið til vegna
þess skaða, sem slíkar myndir
hafa gert þjóðinni og þá sérstak-
lcga yngri kynslóðinni. Það er
margsannað, að slíkar myndir
hafa mjög neikvæð áhrif, og til
þeirra má rekja margt, sem mið-
ur fer í þjóðfélaginu.
Kirkjuþing samþykkti 1976
svohljóðandi ályktun:
„Kirkjuþing beinir þeirri ein-
dregnu ósk til forráðamanna
sjónvarpsins, að gjalda varhug
við sýningum á sjónvarpsþáttum,
Biskup íslands leggur til, að frumvarp til laga um bann við ofbeldiskvikmyndum verði samþykkt hið fyrsta á
Alþingi.
sem einkum eru uppbyggðir á of-
beldishneigð og hvers kyns
glæpastarfsemi“.-
Mig langar til að gera hér eina
athugasemd við frumvarpið. I 1.
grein er talað um, að bann við
slíkum myndum nái ekki til
mynda, sem taldar eru hafa list-
rænt gildi. Mér finnst hæpið, að
ætla sér að flokka ofbeldiskvik-
myndir undir hugtakið list. Sam-
kvæmt orðabók Menningarsjóðs
merkir orðið list: „sú íþrótt að
búa til fagra hluti“. Hér er
reyndar um afstætt hugtak að
vilja knýja fram sýningar á of-
bcldismyndum (vegna gróða-
hagsmuna) á þeim forsendum, að
um „list“ væri að ræða. Legg ég
til, að síðasti liður setningar í 1.
gr. „eða vegna listræns gildis
hennar“ - verði felldur niður.
ast.