Þjóðviljinn - 01.09.1988, Blaðsíða 16

r-SPURNINGIN-^
Manstu eftir útfærslu
landhelginnar í 12 mílur
1958?
Vilhelm Kristinsson,
fyrrverandi hafnarvöröur:
Já, ég man vel eftir því. Ég var nú
líka starfsmaður Reykjavíkur-
hafnar á þessum árum, svo að
þetta var afskaplega nálægt
manni.
Ulagnea Jónsdóttir,
Sóknarkona:
Jú, ég man nokkuð vel eftir því,
og fannst alveg stórkostlegt að
fara út í þetta.
Sverrir Ólafsson,
rafmagnsverkfræðingur:
Útfærsla landhelginnar er mér
mjög minnisstæð. Bresku togar-
arnir voru líka svo mikið upp við
landið, og fólk fylgdist vel með
fyrir bragðið.
Steinunn Siguröardóttir,
húsmóðir:
Jú, og mér er sérstaklega minnis-
stæð ánægjan með að þetta
skyldi hafast.
Jón Reynir Magnússon,
framkvæmdastjóri:
Ég man vel eftir því. Þetta var
mikill sigur fyrir okkur á þeim
tíma, og ég held að við höfum
notið góðs af síðan.
þJÓÐVILJINN
Fimmtudaour 1. september 1988 194. tölublað 53. árgangur
SIMI 681333
Á KVÖLDIN
681348
ÁLAUGARDÖGUM
681663
Landhelgisbaráttan
Varðskipsmönnum rænt
30 ár liðin í dagfrá útfœrslu landhelginnar í!2 mílurl. september 1958
Það sem mér er efst í huga þeg-
ar maður hugsar aftur til
þessara atburða, er hvað þetta
var jákvætt fyrir okkar málstað
og nýttist okkur vel í landhelgis-
baráttunni, segir Olafur Valur
Sigurðsson 1. stýrimaður hjá
Landhelgisgæslunni er hann rifj-
aði upp er sjóliðar á breska her-
skipinu „Eastbourne“ tóku níu ís-
lenska varðskipsmenn til fanga og
héldu þeim föngnum í 11 daga.
Þessi atburður átti sér stað
þriðjudaginn 2. september 1956,
daginn eftir að landhelgin var
færð út í 12 mflur fyrir réttum 30
árum.
Þessi sögufrægi atburður gerð-
ist úti fyrir Austfjörðum en þar
höfðu varðskipsmenn á Þór og
Maríu Júlíu verið að stugga við
breskum togurum og tekið yfir
stjórn á einum þeirra er herskipið
„Eastbourne“ kom á vettvang.
„Nú birtist „Eastborurne" í
þokunni einmitt þegar togarinn
var að taka skriðu undir stjórn
varðskipsmanna sem hugðust
sigla honum til Seyðisfjarðar.
Var þá stöðvuð vélin í vélarrúmi.
Fallbyssur Eastbourne voru
mannaðar. Eastbournemenn
með kylfur og stálhjálma voru
settir um borð, segir í frétt Þjóð-
viljans daginn eftir.
Skipherran á herskipinu fór
um borð í varðskipið Þór og
ræddi stöðu mála við Eirík
Kristófersson skipherra sem
sagðist ætla með landhelgisbrjót-
inn til Seyðisfjarðar. Á meðan
þeir ræddust við reyndi varð-
skipið María Júlía að taka annan
breskan togara og var tekið á
móti varðskipsmönnum með
öxum, meitilhömrum og krókst-
jökum. Urðu varðskipsmenn frá
að hverfa.
Á sama tíma umkringdu bresk-
ir sjóðliðar brúna á togaranum
Northern Foam sem varðskips-
menn höfðu þá á sínu valdi. Yfir-
buguðu sjóliðarnir varðskips-
menn og tóku 9 þeirra höndum, 2
stýrimenn og 7 háseta.
Ránið á varðskipsmönnum
vakti mikla athygli og þjappaði
þjóðinni enn betur saman í land-
helgisbaráttunni. Þeir voru hafð-
ir í haldi um borð í herskipinu í
nær 11 sólarhringa. Aðfaranótt
13. september, sigldi herskipið
upp undir landsteina við Keflavík
í skjóli myrkurs og setti varð-
skipsmenn í léttbát sem þeir reru
í land. Vissi enginn af ferðum
þeirra fyrr en þeir stigu á land í
Keflavík eftir 20 mínútna róður.
IÓÐVIUINN
simn»d»gor II. 195* — 23. — 207. Ibl.
| Birgðaskip kom 1
I til Kvemoj« gær
fím'Trtma i gimríorgnti
i f jóntm f.Jd Þ’jm JTomúttwtt jórn*
ar aft VtotrvAwl H1 Kvtmoj meÁ
! vof>n og vjBiir. Bi»r.darifek hcr-
: skip vernJuðu skffun.
U.r fwír „I*. V„ »» hUHfiM* i *** *»
*»«<* ** K«rt Kto.~-. An.rt
KrfUHÍk. {Ljóvw. Sr *<y
Herskiolð sigldi langt inn í londhelgi og skildi
"ð ísLdingono í drohd. hdlio siómílu ird iondi
-rósögn fanganna á ..EaMaurna" um kamuna i land ag dvahna um
^ . ...ti- fUenvktt vm •*
t . xí?* >i< var svaraÖ twittódl. ert vafó*
:.r.$ cq skýtt var irá 1 annarri ulgalu P)oovuj- irtipMWr„inljr umtu * »•’ '««»<-
„irX.trÍrarnenmmír ntu.l,„„ h„«i vrrií Orl> iiir.su fiir.
netUf aítur urn boró t«'
þar M-m f»« var horfuÁ
,rfa j »»ennin*:u»tt*u Islenvktt var ski
jaA ah í*r* í kitteo
! sittkaö nlðtt* tírtjWfcH#**
Forsíða Þjóðviljans daginn eftir að varðskipsmönnum var laumað í
land við Keflavík. Frá v. í fremri röð. Jóhann Elíasson, Hörður Karlsson
og Karl Einasson. í aftari röð frá v. Björn Baldvinsson, Guðmundur
Sörlason, Ólafur Gunnarson, Guðmundur Karlsson, Hrafnkell Guð-
jónsson og Ólafur Valur Sigurðsson. Á hinni myndinni sést léttbáturinn
sem nímenningarnir reru á í land.
- Vistin um borð í herskipinu
var alveg fyrsta flokks. Það var
helst að menn voru ekki fyllilega
sáttir við fæðið en enskir sjóliðar
lifðu á allt öðrum kosti en við
vorum vanir. Þeir komu vel fram
við okkur í hvívetna en það var
mikil spenna undir niðri, sagði
Ólafur Valur er hann rifjaði upp
vistina í herskipinu.
- Það var búið að kalla her-
skipið út til Bretlands og ef þessi
næturferð hefði ekki tekist hjá
þeim þá hefðum við verið settir á
land í London Derry. Ef við hefð-
um verið fluttir utan er óvíst
hvemig deilan hefði þróast. Þessi
lausn að lauma okkur í land varð
til þess að málin fóru ekki alveg
úr böndunum, sagði Ólafur Val-
ur Sigurðsson stýrimaður.
í Nýja Helgarblaðinu á morg-
un birtist viðtal við Lúðvík Jós-
epsson fyrrv. sjávarútvegsráð-
herra þar sem hann rifjar upp að-
dragandann og átökin í kringum
útfærslu landhelginnar í 12 mflur
fyrir réttum 30 árum. -|g.
Ólafur Valur Sigurðsson: Fyrsta
flokks aðbúnaður í herskiþinu.
Mynd-Ari.