Dagblaðið Vísir - DV - 29.01.1999, Blaðsíða 10

10
Wenning
FÖSTUDAGUR 29. JANÚAR 1999
Myrkum músíkdögum lokið:
Tríó Reykjavíkur hjá
Umsjón
Silja Aðalsteinsdóttir
Myrkum músíkdögum lauk
á mánudaginn með tónleikum
Harmahlíðarkórsins í yfirfull-
um sal Listasafns Islands.
Þetta var í ellefta sinn sem
þessi hátíð nútímatónlistar var
haldin síðan til hennar var
stofnað fyrir tæpum 20 árum
og var hún óvenju viðamikil
að þessu sinni. Tónleikarnir
voru tólf og á þeim voru flutt
yfir 60 íslensk tónverk. Þar af
voru tæplega 30 frumflutt.
Mörg vötn hafa runnið til
sjávar á þessum tuttugu árum,
og við spurðum formann Tón-
skáldafélags íslands, Kjartan
Ólafsson, hvemig hátíðin hefði
þróast.
„Hún hefur stækkað og
reyndar breyst að því leyti að
við leggjum nú orðið meiri
áherslu á íslenska tónlist," seg-
ir hann. „Áður var flutt ein-
dregnari blanda af íslenskri og
erlendri samtimatónlist þó ís-
lensk tónverk hafi alltaf verið í
meiri hluta. Við héldum líka í
ár upp á aldarafmæli Jóns
Leifs og lögðum sérstaka
áherslu á verk hans og því
fylgdi enn þá meiri áhersla á
íslenska tónlist. Það var eins
og afmælið vekti þjóðernis-
kennd hjá okkur! Nú er Evr-
ópa öll að renna saman í eina
heild og spurningin er hvort
við ætlum að stökkva upp á þá
hringekju eða halda okkar
sjálfstæði. Menn em að tala
um einhvern „evrópskan tón“
og við bregðumst ósjáifrátt við
með þvi að leggja meiri rækt
við okkar tón, skerpa okkar
eigin sjálfsmynd."
- Eruð þið þá hrædd um að
hverfa í þessu þjóðahafi,
hrædd við að ná ekki máli á evrópskan
mælikvarða ef þið keppið á svona stómm
vettvangi?
„Ég held að þetta sé ekki eins og í íþrótt-
unum að við þurfum að ná einhverju frá-
bæru evrópsku vallarmeti. Menn eru hver
um sig að vinna persónulega að því að búa
til sína metnaðarfullu tónlist sem oft tengist
umhverflnu, landinu og svo framvegis. ís-
lenskir listamenn eru sameiginlega að skapa
landinu ákveðna listímynd."
- Er hægt að heyra á íslensku sam-
tímatónverki hvaðan það er?
„Já, ég er viss um það. Nú stendur nor-
ræn tónlist okkur nærri og ekki úr vegi að
bera okkar tónlist saman við hana. Ef við
tökum dæmi af danskri tónlist sem ættuð er
af flatlendi þá er hún ósköp ljúf og góð og
lætur vel i eyrum. íslensk tónlist er talsvert
miklu öfgakenndari, og menn segja: Þetta er
nú landslagið, fjöllin, jöklamir, eldgosin og
jarðskjálftamir, og auðvitað setur þetta allt
mark sitt á tónlistina, gerir hana dramatísk-
ari. Jón Leifs kom kannski með þennan tón
þarna af fúsum og
frjálsum vilja og
borgaði sig inn!
Auðvitað höfðum
við miðaverðið
lágt, en þetta
unga fólk hafði
greinilega áhuga
á þessu, því fannst tónlistin ekki
framandi heldur skynjaði hana
og skildi."
- Hverju þakkarðu þetta?
„Ég held að þetta haldist í
hendur við almenna þróun hjá
okkur. Fordómar gagnvart öllu
nýju og nýstárlegu em hverf-
andi. Ungt fólk er vant að geta
valið úr svo miklu og ef einhver
gerir eitthvað sérkennilegt er
hann ekki fordæmdur heldur
vekur hann forvitni unga fólks-
ins. En okkur kom líka á óvart
hvaða aldurshópa vantaði á tón-
leikana. Það virðist vera kyn-
slóðagat þar sem hin svonefnda
‘68 kynslóð ætti að vera! Hún er
okkar X kynslóð. Vel að merkja
hef ég ekki rannsakað fyrirbær-
ið vísindalega, þetta var tilfinn-
ing okkar sem stóðum að hátíð-
inni og vissulega voru undan-
tekningar á reglunni. En yngri
börn ‘68 kynslóðarinnar komu.
Og eldri kynslóðin."
- Hefur tónlistaruppeldi ungu
kynslóðarinnar þá tekist vel?
„Já,
tónlistar-
kennslan
er orðin
afar góð
og for-
dómalaus.
Svo fá
nemend-
ur oft að
skapa
meira sjálfir og það sem þeir búa til er
stundum í takt við það sem heyrist á Myrk-
um músíkdögum."
Næstu Myrku músíkdagar verða eftir tvö
ár, 2001, en Tónskáldafélag íslands stendur
að viðamiklum tónlistarflutningi á menn-
ingarborgarári 2000. Sú vinna er þegar haf-
in og Kjartan segir að hún verði ekki minni
en við þá Myrku músíkdaga. Að lokum vildi
hann nefna að eitt af því sem gerði hátiðina
í ár betri en þær fyrri hefði verið nýi tónlist-
arsalurinn i Kópavogi.
„Og mig langar til að vitna í tónskáld sem
sagði í lok einna tónleikanna: „Það er svo
gaman að vera í þessum sal því hér eru tón-
listarmenn ekki gestir. Hér eru engin mál-
verk á veggjum, hér eru engir leikmunir eða
leiktjöld á sviðinu og hér er ekkert popp-
kom á gólfinu!"
Þess má geta að tónleikarnir af Myrkum
músíkdögum verða fluttir á rás 1 á næstú
vikum, og nokkrir þeirra verða settir á
geisladiska sem dreift verður til kynningar
erlendis.
Kjartan Ólafsson, formaður Tónskáldafélags íslands: Menn eru að tala
um einhvern „evrópskan tón“ og við bregðumst ósjálfrátt við með því
að leggja meiri rækt við okkar tón, skerpa okkar eigin sjálfsmynd.
DV-mynd Teitur
fyrstur; hann gerði ekkert hljómsveitarverk
nema þar væru að minnsta kosti tíu sleggj-
ur látnar dynja á því sem tiltækt var, gólf-
um, veggjum, málmdollum og svo framveg-
is!“
Hvaða kynslóð er X?
- Nýja hátíðin var sem sagt stærri og ís-
lenskari en sker hún sig að öðru leyti frá
fyrri hátíðum?
„Það sem einkenndi hana líka var framúr-
skarandi flutningur," segir Kjartan. „Við
eigum orðið ótrúlega marga frábæra tónlist-
armenn sem geta spilað hvað sem vera skal.
Þeir áttu sinn stóra þátt í að gera hátíðina
eins glæsilega og hún varð. Aðsóknin hefur
líka vaxið mikið. Við stóðum dolfallin í dyr-
unum stundum og horfðum á fólkið streyma
að. Stundum var fullt hús og það gerðist
ekki oft á árum áður.
Það merkilegasta við aðsóknina var hvað
kom margt ungt fólk,“ heldur Kjartan
áfram. „Fólk um og upp úr tvitugu kom
Steingrímur St. Th. Sigurðsson: Málarar eru eins og vínið, því eldri
þeim mun betri.
Steinerímur
funainn
„Þetta er alveg nýr tónn hjá
mér, ég hef lent í ýmsu góðu og
slæmu á örstuttum tíma að und-
anfömu, það góða er heimsfrægt
ástarævintýri aldarinnar," sagði
Steingrimur St. Th. Sigurðsson í
samtali við DV í gær. Hann er
fundinn. Haldið hefur verið úti
spumum um málarann og rithöf-
undinn að undanfömu, ekki síst
vegna væntanlegs brúðkaups
hans sem halda skal á Vestfjörð-
um í sumar.
Um tíma hvarf Steingrímur af
yfirborði Fróns, lagðist í þrjár
Kaupmannahafnarferðir til að
heimsækja unnustu sína. í gær
höfðum við uppi á honum þar
sem hann var að láta ramma inn
50 ný málverk sem hann ætlar
að sýna í Bláu könnunni á Akur-
eyri og verður opið á laugardag,
milli þrjú og fimm.
„Það er gott að koma í íhalds-
mengað og sérviturt loftslag
míns heimabæjar, mér var farið
að leiðast í Reykjavík,“ sagði
málarinn. „Ég er staðfastari í
málverkinu núna eftir að bókin
kom út. Því er haldið fram að
málarar máli best eftir 75 ára
aldurinn, og um það eru mörg
dæmi,“ sagði málarinn sem senn
fyllir þennan virðulega aldur.
-JBP
Guðríður til Grænlands
Leiksýningu Brynju Benediktsdóttur um
| ferðir Guðríðar Þorbjarnardóttur vítt og breitt
I um veröldina á 11. öld er boðið til Grænlands í
1 næstu viku. Leikið verður í menningarsetrinu
| Kaduaq í Nuuk sem stendur að boðinu ásamt
Landafundanefnd og fleiri aðilum.
Verkið er sem kunnugt er til i þremur gerð-
um, enskri, sænskri og íslenskri og bjóða
Grænlendingar enskri útgáfu verksins sem
Tristan Gribbin leikur vegna þess að þeir vilja
slá tvær flugur í einu höggi og
bjóða framhaldsskólanemendum
á sérstakar skólasýningar á verk-
inu sem þátt í sögu- og ensku-
kennslu. Tvær sýningar verða
fyrir almenning í Nuuk.
í tilefni af ferðinni verður
aukasýning á Ferðum Guðríðar á
ensku á sunnudaginn kl. 20 í
Skemmtihúsinu við Laufásveg
22. Miðasala er í Iðnó.
Samaviku lýkur
Finnski tónlistarmaðurinn Wimme Saari
heldur tónleika ásamt hljómsveit sinni í Nor-
ræna húsinu á laugardagskvöldið kl. 20.30.
Tónlist Wimme hefur verið skilgreind sem
nútíma-jojk, ambiant-jojk og teknó-jojk en víst
er að jojkið er í fyrirrúmi, hinn heföbundni
söngmáti Sama. Síðusta áratugi hafa orðið
breytingar á jojki og í raun má kalla jojksöng
Wimme Saari frjálst jojk. í jojkinu byggir hann
sterka, bjarta, melódíska boga, syngur i tjáning-
arríkri falsettu og notar mikið spunatækni. En
undir niðri er hið foma jojk.
Wimme Saari er óumdeild stórstjarna
samiskrar tónlistar og hefur komið fram á tón-
leikum vítt og breitt um Evrópu og í Bandaríkj-
unum við góðan fögnuð.
Lokadagur Samavikunnar í
Norræna húsinu á sunnudaginn
verður lagður undir samískar
kvikmyndir. Á bamasýningu kl.
14 verða sýndar tvær myndir fyrir
börn, teiknimyndin „En tid pá
hösten“ sem er byggð á samísku
ævintýri og „Samiska bam“ sem segir
samískum börnum og umhverfi þeirra.
Síðan verða sýndar tvær kvikmyndir eftir
Paul-Anders Simma, sem er meðal fremstu leik-
stjóra Sama. „The minister of State / Sagojogan
Ministeri" frá árinu 1996 er sýnd kl. 15. Mynd-
in gerist nyrst í Finnlandi i landi Sama og seg-
ir frá manni sem notfærir sér óvenjulegar að-
stæður sínar til að vinna traust lítils bæjarfé-
lags. Kímni, græðgi, heiðarleiki og ást setja
svip sinn á þessa rómantísku gamanmynd sem
er á Finnlandssænsku, sænsku og norsku.
Kl. 17 verður sýnd gamansama stuttmyndin
„Let’s dance“ frá árinu 1992 sem vakti fyrst at-
hygli á Paul-Anders Simma. Myndin hefur hlot-
ið fjölda verðlauna og viðurkenninga á stutt-
myndahátiðum víða um Evrópu.
Aðgangur er ókeypis og allir velkomnir.
Kammermúsíkklúbbi
Á sunnudagskvöldið kl. 20.30 verða íjórðu
tónleikar Kammermúsíkklúbbsins á þessu
starfsári í Bústaðakirkju. Þar leikur Trió
Reykjavíkur tríó fyrir píanó, flðlu og knéfiðlu í
c-moll op. 1.3 eftir Beethoven og
tríó fyrir sömu hljóðfæraskipan í
a-moll eftir Maurice Ravel. í
Tríói Reykjavíkur eru sem kunn-
ugt er Guðný Guðmundsdóttir,
fiðla, Gunnar Kvaran, knéflðla,
og Peter Maté, píanó.
Lokaverkið á tónleikunum er
kvartett fyrir píanó, fiðlu, lág-
fiðlu og knéfiðlu í A-dúr op. 26
eftir Johannes Brahms. Þá kem-
ur til liðs við Tríóið Sigurbjöm
Bemharðsson og leikur á lág-
fiðlu.
Komið snemma til að fá sæti!
Hermann talar um Njálu
Hermann Pálsson, bókmenntafræðingur og
fyrrum prófessor við Edinborgarháskóla, held-
ur fyrirlestur á mánudagskvöldið
| á vegum Félags íslenskra háskóla-
kvenna sem hann kallar „Fögur er
} hliðin - tilbrigði við stef í Njálu“.
Verður spennandi fyrir Njáluá-
: hugafólk að athuga hvort hann er
| á svipaðri línu og Jón Böðvarsson
varðandi þá góðu bók.
| Fyrirlesturinn verður i stofu
I 101 í Odda og hefst kl. 20.
Unga fólkið kom af fús-
um og frjálsum vilja