Dagblaðið Vísir - DV - 03.05.1999, Blaðsíða 22
Skattamál Vegagerð Einkavæðlng Tekjutryggíng Byggðamál NATO Heilbrigðismál Umhverfismál Fiskveiðikvóti_ESB
22
Framsóknar-
flokkurinn
Halda áfram að styrkja samskipti íslands við ESB og
vera vakandi fyrir breyttum aðstæðum sem geta haft
áhrif á framtíöarhagsmuni íslands.
Áfram verði byggt á núverandi fiskveiðistjóm-
unarkerfl en því breytt til að sátt náist um það sem er í
samræmi við réttlætiskennd þjóðarinnar sem á auðlind-
ina. Kvótasöluhagnaður verði skattlagður sérstaklega. Til
álita kemur aö halda eftir auknum aflaheimildum og nota
til að bregðast við áfbllum í sjávarútvegi og til leigja út á
almennum markaði.
Ganga fram af nærgætni og virðingu fyrir náttúra og
auðlindum. Skapa sátt milli skynsamlegrar nýtingar auð-
linda og náttúravemdarsjónarmiða. Fullgilda Kyoto-
bókunina ef tryggðir verða efhahagslegir hagsmunir
íslensku þjóðarinnar af að nýta hreinar endumýjanlegar
náttúraauðlindir landsins. Endurheimta landgæði með
uppgræðslu og skógrækt.
Aðgangur að grunnþjónustu heilbrigðiskerfisins verði
notendum að kostnaðarlausu. Óheft einkavæðing
grannþjónustunnar kemur ekki til greina og aldrei í
grunnþáttum hennar. Heilbrigðisþjónusta standi öllum
til boða án tillits til efnahags eða búsetu.
Sjáifstæði þjóðarinnar með aðild að Atlantshafsbanda-
laginu, Evrópska efnahagssvæðinu og Norðurlandaráði
era homsteinar utanríkisstefnunnar.
Þjóöarsátt verði náð um byggð í landinu öflu. Auka
skal fjölbreytni atvinnulífs á landsbyggðinni. Byggða-
stofnun, Nýsköpunarsjóður og Iðtæknistofnun o.fl. taki
höndum saman um það. Jafna skal námskostnað og
hitunarkostnað landsbyggðar og dreifbýlis.
Þjóðarsátt um velferðarsáttmála sem bæti enn frekar
hag þeirra sem búa við lakastar aðstæður í hópi aldraðra,
öryrkja, atvinnulausra og bamafólks.
Við sölu ríkisfyrirtækja verði söluverðmæti þeirra
hámarkað og tryggt að sala leiði ekki til hringa-
myndunar.
Arður af sölu ríkiseigna notaður í samgöngubætur og
betri búsetuskilyrði á landsbyggðinni. Gert verði átak í
vegagerð og vegatengingum og verkefnum samkvæmt
vegaáætlun flýtt. Gengið verði frá sérstakri áætlun um
jarðgangagerð á landsbyggðinni til að rjúfa einangran
byggðakjarna og stækka atvinnusvæði.
Skattalöggjöfin verði endurskoðuð svo hún styrki
fjölskylduna í stað þess að sundra henni en einnig með
það að markmiði að einfalda skattkerfið og draga úr
áhrifum jaðarskatta.
Sjálfstæðis-
flokkurinn
Frjálslyndi
flokkurinn
ffl O) UJ Ganga sem fyrst úr skugga um hvaða staða íslandi býðst í samstarfi Evrópulanda með tilliti til auölinda landsins sérstaklega. Ganga til samstarfs svo fljótt sem kostur er ef full eignamáð Islendinga sjálfra yfir fiskveiði- lögsögunni era tryggð og hagsmunir landsins nægjanlega tryggðir að öðru íeyti.
1
‘3 > u ÍZ Núverandi kvótaúthlutun verði þegar í stað afnumin og framsal aflaheimilda bannað. Stefnt verður að nýju fyrirkomulagi sem verður markaðskerfi með samkeppni, atvinnufrelsi og jafnræði þegnanna að leiðarljósi. Veiðiheimildum ráðstafað á opnum tilboðsmarkaði. Lág- marksaðgangur einstakra sjávarbyggða að auðlindinni tryggður. Bátaflotinn hafi forgang að veiðum á grunnslóð.
35 E ift r § £ E 3 Óbyggðimar, þ.m.t. miðhálendið, sameign þjóðarinnar. Framkvæmdir þar verði í lágmarki. Fleiri og stærri svæði verði friðlýst. Áætlanir um virkjanir fallvatna end- urskoðaðar. Virkjanaleyfi háð umhverfismati. Sjónarmið umhverfisverndar höfð að leiðarljósi við uppbyggingu ferðaþjónustu. ísland undirriti Kyoto-bókunina um aðgerðir til að draga úr loftslagsbreytingum.
75 E u <ö ,o> Im • -Q ‘5 X Alhliða heilbrigðisáætlun gerð til minnst fimm ára. Hefja skal skipulegan útflutning heilbrigðisþjónustu.
1 z ísland verði áfram í Atlantshafsbandalaginu svo lengi sem þess er talin þörf fyrir okkur og þau ríki sem við eigum samleið með. Engar líkur era á að sú ósk rætist í náinni framtíð að íslendingar geti búið einir í landi sínu án hemaðaramsvifa.
75 E <B «o O) O) >. ffl Núverandi fiskveiðistjómunarkerfi hefur leitt yfir þjóðina ógnarlega byggðaröskun. Eitt af meginmark- miðum þess nýja fiskveiðistjómunarkerfis sem Frjáls- lyndi flokkurinn leggur til er sá að koma í veg fyrir þessa byggðaröskun. Þá verði landið gert að einu kjördæmi og þar með linni hatrammri deilu um vægi atkvæöa.
O) c O) O) £ 3 |2 Bætur almannatrygginga fylgi þróun launa. Allur lífeyrir verði án tengingar við tekjur maka. Afnema skal tengingu lifeyris við eigin atvinnutekjur. Lifeyrir sem reiknast vera ávöxtun fjármagns fái viðeigandi skattameðferð. Meðlög verði frádráttarbær til skatts.
O) c 15 > c UJ Ríkisforsjá er hafnað þar sem því verður við komið. Öllum ríkisrekstri í samkeppni verði hætt og einokun afnumin. Ríkisfyrirtæki verði einkavædd og fleiri þættir í ríkisrekstri boðnir út. Ríkisútvarp og -sjónvarp verði ekki seld bröskuram heldur rekin af hinu opinbera. Aðskilnaður ríkis og kirkju kemur til greina.
Vegagerð
'CO E CB ■*-* <B V) Dregið verði úr skattheimtu svo sem kostur er og skattkerfið gert eins einfalt og mögulegt er svo ekki gefist tækifæri til hagræðingar og undanskots. Skattheimta skal grandvallast á neyslu í stað tekna og eigna. Afnema skal tekjuskatta og eignaskatta á einstaklinga.
*
Húmanista-
flokkurinn
03
<o
Ul
'O
I
>5
'ö>
I
U-
E
»
‘r
>
£
E
=>
><b
E
M
15
.5?
c
£
'3
<
z
Island á mikla samleið með Evrópubúum en síður því
skrifflnnskubákni sem ESB er.
Innheimt verði auðlindagjald af sjávarútvegi.
Öræfin og ósnortin náttúra landsins era hluti af
arfleifð mannkynsins og þess vegna hafa íslendingar
skyldu um verndun þeirra. Hætt verði við allar áætlanir
um nýja stóriðju og virkjanir með stórum uppi-
stöðulónum sem skaða náttúru landsins. Nýting auðlinda
skal taka mið af hagsmunum mannverunnar, almennings
og sjónarmiðum náttúravemdar.
Heilbrigðisþjónustan á að vera öllum að kostn-
aðarlausu og aðgengileg fyrir alla, hvar sem er á landinu.
Tannlækningar eiga einnig að vera ókeypis. Komugjöld i
heilbrigðiskerfinu á að afhema og sömuleiðis biðlista
eftir aðgerðum.
Vera Islands í hemaðarbandalögum samrýmist ekki
stefnu Húmanistaflokksins og tillaga hans og annarra
húmanistaflokka í Evrópu er sú að Atlantshafsbandalagið
verði lagt niður og Bandaríkjamenn flytji herafla sinn og
stríðstól til síns heima.
. -r •
Samfylkingin
m
iS
Ekki áform um að Island sæki um aðild að
Evrópusambandinu á næsta kjörtímabfli. Umræða fari
fram um kosti og galla þess að taka þátt í samstarfi
Evrópuríkja.
35
'O
>
ig
5
'3
I
Þjóðarsátt náist um nýtt fiskveiðistjórnunarkerfi þar
sem þegnamir njóti jafnræðis til nýtingar á auðlindinni.
Nýja kerfið á að koma í veg fyrir samþjöppun
veiðiheimilda á fáar hendur og að eignarréttur geti
myndast á fiskistofnunum. Hóflegt auðlindagjald
innheimt. Eignarréttur þjóðarinnar á auðlindinni
tryggður í stjómarskrá.
><o
E
»
■E
a>
>
£
E
3-
'CB
E
o>
5
o>
"C
■|C|
X
2
Ósnortið víðemi landsins verði vemdað, almanna-
réttur til þess tryggður og áhersla lögð á alþjóölegar
skuldbindingar á sviði náttúruvemdar. Náttúravemd
verði höfð að leiðarljósi við skipulag og stjóm hálend-
isins. Stefnt skal að því að ísland verði fullgildur aðili að
Kyoto-bókuninni. Umhverfis- og mengunargjöld verði
stjómtæki í efnahags- og umhverfismálum.
Forvarnir í heilbrigðismálum verði auknar markvisst
samkvæmt tillögum heilbrigðisráðuneytis og framlag til
þeirra ákvarðað á fjárlögum. Vímuefnavarnir verði stór
þáttur forvama. Komugjöld í heilbrigðiskerflnu verði
afnumin og hlutur sjúklinga í greiðslum fyrir þjónustu og
lyf minnkaður. Biðlistar verði styttir og reglur um
hámarksbiðtíma settar.
Engar breytingar á kjörtímabilinu á aðild íslands að
Atlantshafsbandalaginu. íslendingar beiti sér fyrir því að
efla og styrkja Öryggis- og samvinnustofhun Evrópu
Vinstrihreyfingin
- grænt framboð
m
ÍS
'O
<u
>
se
u
Aðild að Evrópusambandinu er hafnað. Hún myndi
skerða fullveldi íslands og forræði þjóðarinnar yfir
auðlindum til lands og sjávar. í stað innlimunar í Evr-
ópusambandið ber að þróa samskiptin í átt til einfaldari
tvíhliða samninga um viðskipti og samvinnu.
Auðlindir sjávar verði raunveruleg sameign þjóðar-
innar. Einstökum byggðum verði tryggður réttlátur
skerfur veiðiheimilda og viðunandi öryggi. Sjávarútvegs-
stefnan á að treysta byggðir og efla atvinnu í landinu
öllu. Efla þarf smábáta- og bátaútgerð á ný og hún njóti
forgangs á grunnslóð. Gera á kvótasöluhagnað upptækan
gegnum skattkerfið og banna leigu á ónotuðum kvóta.
'«
E
<ft
tE
g
JZ
E
Verndun íslenskrar náttúru til lands og sjávar.
Náttúraauðlindir skulu vera sameign landsmanna.
Náttúruauðlindir á að nýta á sjálfbæran hátt og
Vinstrihreyfmgin leggst gegn mengandi stóriðju og
stórvirkjunum sem valda mikilli röskun á náttúru
landsins. Hálendið skal vernda og stofna þar þjóðgarða og
friðland.
'75
E
u
«6
.5*
1m>
£
'3
x
Tryggja á ný jafnan rétt allra og aðgengi að heilbrigðis-
þjónustu. Höggvið hefur verið í heilbrigðiskerfið síðustu
ár með niðurskurði, kerfisbreytingum og sjúklinga-
sköttum. Einkavæðingarhugmyndum í heilbrigðiskerfinu
er hafnað, sem og gjaldtöku af sjúklingum. Kostnaður við
heilbrigðiskerfið á alfarið að vera á herðum sjúkratrygg-
inga. Efla á heilsugæslu og forvarnir í heilbrigðiskerfmu.
I
Endir verði bundinn á veru íslands I hemaðarbanda-
lögum og vera erlends hers í landinu og mótuð verði
sjálfstæð íslensk utanríkis- og friðarstefna.
'<B
E
<B
<o
O)
cn
>*
ffl
o>
c
o>
o>
£
‘3
o>
<o
i
>
(0
JX
c
UJ
Einhæf og ónóg atvinna, lág laun, skortur á menntun-
armöguleikum og heilbrigðisþjónustu veldur fólksflótta
af landsbyggðinni. Auka þarf stjóm fólksins á þeim
fjármunum sem það skapar, sem og rekstrarleg áhrif
starfsfólks í fyrirtækjum. Breyta þarf skattheimtu og
auka hlutdeild sveitarfélaga í skattheimtunni til að snúa
þróuninni við.
Lágmarksfjárhæð ellilífeyris og örorkubóta verði 90
þúsund á mánuði og atvinnuleysisbætur nemi sömu
upphæð. Lög verði sett um lágmarkslaun, 100 þúsund
krónur á mánuði. Einn lífeyrissjóður verði fyrir alla
landsmenn sem yrði gegnumstreymissjóður.
Ríki og kirkja verði aðskilin.
-<u
E
<o
Í5
<B
■JÉ
V>
Skattleysismörk verði hækkuð í 100 þúsund krónur.
Kostnaður ríkisins af hækkuninni og hækkun
lágmarkslauna verði fjármögnuð með auðlindagjaldi á
sjávarútveginn og sköttum á fjárfestingar utan rekstrar.
'<B
E
<B
«o
O)
O)
>.
m
O)
c
U)
O)
15*
Byggð í landinu treyst með átaki í samgöngumálum.
Opinber þjónusta á landsbyggðinni aukin. Breytt
stjómkerfi fiskveiða og efling og endurreisn landbúnaöar
skal treysta undirstöður byggðar. Starfsemi opinberra
stofnana verði í ríkara mæli utan höfuðborgarsvæðisins.
Húshitunar-, menntunar- og heilsugæslukostnaður verði
jafnaður.
Bætur almannatrygginga fylgi almennum launa-
hækkunum. Tekjutenging þeirra við tekjur maka verði
afnumdar. Stefna skal að samkomulagi ríkisvalds,
sveitarfélaga og lífeyrissjóða fyrir árið 2002 um
afkomutryggingu þannig að enginn þurfi lengur að una
fátækt og óvissu um kjör sín.
O)
I
8
>
<0
■e
&
<B
O)
2
Átak í samgöngumálum landsbyggðarinnar i því skyni
að treysta byggð þar, treysta byggðakjama og stækka
atvinnusvæði.
'<B
E
<B
—»
<B
V)
Fjölþrepa tekjuskattskerfl verði tekið upp þar sem
skattar lækka eftir því sem tekjur lækka. Heildarlöggjöf
verði sett um umhverfis- og mengunarskatta. Ótekju-
tengdar bamabætur hækki og barnafólk megi nota
ónýttan persónuafslátt barna að 18 ára aldri. Draga skal
úr jaðaráhrifum í skattkerfinu, ekki síst í tengslum við
trygginga- og bótagreiðslur.
—
'CB
E
<s
«o
O)
O)
>.
ffl
Styrkja þarf stöðu landsbyggðarinnar með róttækum
kerfisbreytingum valddreifmgar til að treysta byggð.
Bregðast þarf við fólksflótta af landsbyggðinni með því að
jafna fjárhagslega mismunun landsbyggðarfólks varðandi
námskostnað, húshitun og vöraverð. Bæta þarf lífskjör í
sveitum landsins og huga sérstaklega að aðstæðum fólks
í strjálbýli.
O)
c
ö>
O)
•5
|2
Fólk eigi óskoraðan einstaklingsbundinn rétt til launa
úr almannatryggingakerfinu. Hugtök eins og bætur og
bótaþegar verði lögð á hilluna og hugtakið laun tekið
upp. Þessi laun verði tengd almennri launaþróun í
landinu. Skattleysismörk þessara launa verði hækkuð og
skattgreiðslur af lífeyri aldraðra og öryrkja taki mið af
fjármagnstekjuskatti, enda uppsafnaður spamaður.
*2
O)
<B
O)
2
Átak í vegamálum, einkum skal hraða tengingu þeirra
landshluta sem hvað afskekktastir eru og búa við lakasta
tengingu við meginþjóðvegakerfi landsins.
'CB
E
CB
e
2
wj
Þrepaskiptur tekjuskattur sem hlífi fólki með lægri
tekjur fyrir óhóflegri skattbyrði en feli í sér
raunveralegan hátekjuskatt. Arðgreiðslur og
söluhagnaður af hlutabréfúm umfram vexti af hóflegu
sparifé almennings verði skattlagt svipað og aðrar tekjur.
Frádráttarheimildir fyrirtækja verði þrengdar. Tekin
verði upp umhverfísgjöld og grænir skattar.