Dagblaðið Vísir - DV - 23.10.2000, Blaðsíða 14

14
Menning
Milli hringsins
og keilunnar
Valgeröur Hauksdóttir: Vænting
Misjafnlega myrkvaðir fletir gætu verið tilbrigði um stórasvelg, ystu myrkur
eða dauðann...
Valgerður Hauksdóttir á að baki langan og
farsælan feril sem grafíklistamaður og nýjustu
verk hennar í Gerðarsafni eru öðrum þræði
þrykkimyndir á pappír. Samt er engin leið að
ílokka þau með þeirri graflk sem við sjáum
hvunndags í hinum ýmsu galleríum bæjarins.
Sem helgast ekki einvörðungu af því að verk
Valgerðar eru að jafnaði vandaðri og metnaðar-
fyllri en megnið af umræddri gallerígrafik,
heldur er markmið hennar annað en grafík-
listamannsins, nefnilega að nota graflktæknina
í bland við aðra tækni til að skapa einstök og
heildstæð myndverk sem keppt geti við mál-
verk og margháttuð afbrigði þess á eigin for-
sendum. Og ekki í fyrsta sinn sem Valgerður
reynir á þanþol grafíklistarinnar; mér er minn-
isstæð sýning í Hafnarborg þar sem hún notaði
bæði innsetningartækni og tónlist bróður síns,
Þorsteins, til jafns við þrykkimyndir sínar. Ný
verk hennar eru því réttnefnd „myndverk á
pappír", vegghengi með lista á efri og neðri
kanti sem að því leyti minna á pappírsrollur
austurlenskra listamanna.
Yfir- og undiriag
Hins vegar má segja að í sjálfri samsetn-
ingu verkanna renni saman vestræn klippi-
myndahefð og nýlegri tilvitnanastíll sem
stundum er kenndur við ameríska
„frumpopparann" Robert Rauschenberg. Hér
á ég við að listakonan leggur misjafnlega
þunnan og áprentaðan pappír ofan á hand-
gerðan japanpappírinn sem er grunnur þess-
ara hengimynda, oftast nær með skýrum lá-
réttum og lóðréttum áherslum; eykur stund-
um pensildráttum við undir- eða yfirlag. Þar
sem þessi pappír er þynnstur gerir hann ekki
meira en hylja undirlagið; þar með opnast
listakonunni möguleikar á lagskiptingu inn-
taksins og áhorfandanum dýpt - það er sýn
inn í innheima - flatarins.
Myndlist
Ekki er einasta umgjörð og frágangur þessar-
ar sýningar, sem listakonan nefnir „Púls“,
metnaðarfull, heldur einnig yfirlýst inntak
hennar. Sýningunni er ætlað að lýsa hvorki
meira né minna en viðhorfum listakonunnar
til „hrynjandi lífs og dauða og samspils ólíkra
þátta náttúrunnar og gegnsæis hennar“, til
„fíngerðra markanna milli lífs og dauða, milli
efnis og andefnis og fegurðarinnar í hinni ei-
lífu hringrás", svo vitnað sé til aðfaraorða í
skrá.
Á prógramminu
Þetta „prógramm" liggur misjafnlega ljóst
fyrir í verkunum. Sumt af því kemst vissulega
til skila, til dæmis í ýmiss konar samspili
hvelfdra og hringlaga forma sem minna á allt í
senn: brjóst, fræ, sól/mána og aðrar frumgerð-
ir ævagamalla
tákna. Annað gæti
sem best verið
hrein og klár
myndræn tilvitn-
un í „Tímann og
vatnið" þar sem
stendur: „Á horn-
réttum fleti/milli
hringsins og keil-
unnar/vex hið
hvíta blóm dauð-
ans.“ Fíngerð fiðr-
ildi minna óneit-
anlega á þau „fín-
gerðu mörk“ sem
listakonan talar
um, eða forgengi-
leikann yfirleitt,
litlar myndasögur
við útjaðra verk-
anna virðast segja
örlagasögur af
manneskjum og
misjafnlega
myrkvaðir fletir í
ýmsum verkunum
gætu verið til-
brigði um stóra-
svelg, ystu myrk-
ur eða dauðann...
Þessi sýning
Valgerðar er fá-
gætlega vönduð,
það fer ekki á
milli mála. Samt
sem áður fæ ég
ekki varist þeirri
hugsun að sumar
listsýningar geti
verið svo gagn-
vandaðar, þaul-
skipulagðar og
alvöruþrungnar að beinlínis þyrmi yfir hinn
venjulega áhorfanda. Eins ankannalega og
þetta kann að hljóma. Ég er ekki að halda því
fram að þessi sýning sé þeirrar náttúru, en feg-
inn vildi ég sjá þessa ágætu listakonu sleppa
fram af sér beislinu í ríkari mæli en hún hefur
gert til þessa. Aðalsteinn Ingólfsson
Valgeröur Hauksdóttir: Púls. Geröarsafn til 29. okt.
Opiö þrið.-sun. kl. 11-17.
Leiklist
Sundurlyndi skemmtikrafta
Það er allt öðruvísi
að fara í leikhús á Ak-
ureyri en í Reykjavík. í
gömlu og glæsilegu
húsnæði Leikfélags
Akureyrar hellist yfir
mann sú ljúfa tilfinn-
ing að maður sé stadd-
ur í félagsheimili úti á
landi. Það er ekki suss-
að heldur kallað. Mað-
ur heyrir ekki dempað
dömufliss heldur há-
væran hrossahlátur.
Og í hléinu hittir fólk
frændur sína og frænk-
ur, ekki pelsklædda
kortagesti reykvisku
leikhúsanna.
Eftir þessar lýsingar
mætti e.t.v. ætla að
leikhúsrýnir hafi upp-
lifað sig sem undanvill-
ing i leikhúsinu á Ak-
ureyri um helgina. Hér
skal þó fullyrt að að-
komumönnum getur
liðið þar alveg eins og heima hjá sér.
Gleðigjafamir, verk Neil Simon, er þýtt og
staðfært af Gísla Rúnari Jónssyni. Gísla tekst
vel upp með að láta verkið gerast á Akureyri og
skýtur föstum skotum að nágrannasveitarfélag-
inu Dalvík, sem fellur ákaflega vel í kramið hjá
heimamönnum.
I verkinu segir frá Villa Breiðfjörð og Kalla
Frímanns sem voru einhverju sinni frægustu
skemmtikraftar á íslandi en slitu samstarfi
vegna sundurlyndis. Þegar áhorfendur fá að
kíkja á þá eru ellefu ár síðan þeir yrtu síðast
hvor á annan. Villi býr einn í örlítilli íbúð á
Akureyri og Kalli hjá dóttur sinni á Dalvík.
Benni Frímanns, umboðsmaður og frændi
Villa, hefur bókað þá í skemmtiþátt á Stöð tvö,
en þrautin þyngri er að fá karlana til að brjóta
odd af oflæti sínu og gleyma fornum væring-
um. Æfingatímabilið verður strembið, aldeilis
ekki laust við áföll, en óneitanlega fyndið.
Kómískir gigtartaktar
Þráinn Karlsson leikur Villa Breiðfiörð og
túlkar hráslagalegt skaplyndi hans frábærlega
vel. Hver setning sem lögð er honum í munn er
fyndin og Þráinn nær líka að vinna persónu
sinni örgrannan harmrænan undirtón.
Aðalsteinn Bergdal er Kalli Frímanns, sem
ekki er nærri eins mikið meinhorn og Villi, en á
sína slæmu daga. Aðalsteinn leikur þetta gamal-
menni með kómískum gigtartöktum, áreynslu-
laust og fagmannlega.
Skúli Gautason leikur frændann Benna; þann
sem reynir að stilla til friðar og fá karlana til
þess að taka skynsamlegar ákvarðanir. Hann er
í hlutverki þess sem fær yfir sig brandara og sví-
virðingar en segir aldrei neitt fyndið sjálfur -
nokkurs konar leikmunur í gamanleiknum.
Skúli kemst vel frá þessu þó að stundum gætti
nokkurs óöryggis í fari hans.
Því miður voru leikarar i aukahlutverkum
alls ekki nægilega sterkir og aftur helltist yfir
mann félagsheimilistilfinningin - nú með nei-
kvæðum formerkjum. Leikfélag Akureyrar verð-
ur að leggja meiri rækt við smáatriðin ef það
ætlar að halda sinni stöðu sem atvinnuleikhús.
Aukahlutverk eru þó lítil og ekki komu gallarn-
ir á þeim alvarlega niður á heildannyndinni. Til
þess var andrúmsloftið of ljúft, umgjörðin of snot-
ur og Þráinn og Aðalsteinn bara allt of góðir.
Þórunn Hrefna Sigurjónsdóttir
Leikfélag Akureyrar sýnir: Gleöigjafana eftir Neil
Simon (2. sýning, 21.10.). Þýöing og staöfærsla: Gisli
Rúnar Jónsson. Leikmynd og búningar: Hallmundur
Kristinsson. Lýsing: Ingvar Björnsson. Leikstjóri:
Saga Jónsdóttir.
jVLÁNUDAGUR 23. OKTÓBER 2000
__________________x>v
Umsjón: Silja Aðalsteinsdóttir
Hún málaöi
bæinn rauðan
Hún breytti þvottavél í skotpall fyrir eld-
flaugar. Hún málaði myndina „Hlandblautar
löggur". Hún barðist gegn listasnobbi borg-
arastéttarinnar og ranglæti auðvaldsins. Hún
vildi afmá mörkin milli lífs og listar og talaði
um „sífellda uppreisn í lifandi póesíu og póli-
tík“. Hún hleypti upp fundi til heiðurs Hall-
dóri Laxness og stöðvaði útsendingu kana-
sjónvarpsins. Hún var listmálari, ljósmynd-
ari, kvikmyndagerðarmaður, fýrirsæta,
hönnuður veggspjalda og pólitískra tímarita.
Hún var af sumum álitin dópisti sem heföi
gert eina misheppnaða kvikmynd. Hún mál-
aði bæinn rauðan og hún hét Róska.
Ef ykkur langar til að fræðast frekar um
Rósku þá er lag í dag. Klukkan 3 eftir hádegi
i dag verður sýning Rósku í Nýlistasafninu
við Vatnsstíg skoðuð undir leiðsögn Hjátmars
Sveinssonar sýningarstjóra á vegum Opna
Listaháskólans. Á eftir verða umræður í
kaffihúsi sýningarinnar um Rósku: Hvers
konar listamaður var hún? Hafa verk hennar
og viðhorf eitthvað að segja á okkar tímum?
ART2000
í dag kl. 17 halda Paul Lansky og Trevor
Wishart fyrirlestra um raf- og tölvutónlist í
Salnum og í kvöld kl. 20 hefiast þar tónleikar
þar sem leikin verður tónlist eftir þá báða og
Tinnitus að auki. Einnig verða tónleikar á
Gauki á Stöng í kvöld kl. 22.
Á morgun kl. 17 flytur Don Buchla fýrir-
lestur í Salnum og um kvöldið kl. 20 verða
tónleikar á sama stað þar sem leikin verða
verk eftir Helga Pétursson, orgelkvartettinn
Apparat, Edgard Varese, Don Buchla og Pet-
er Apfelbaum. Tónleikar hefiast svo á Gauki
á Stöng kl. 22 þar sem Don Buchla og vinir
koma fram.
Tímaörk
Málverkið „Tímaörk" eftir Eyjólf Einars-
son birtist því miður á hvolfi í DV á föstudag
sem hér leiðréttist. Það er á sýningu hans í
listasalnum Man við Skólavörðustíg til 29.
október.
Ný landnám í
listheimi
Á miðvikudaginn kl. 12.45 flytur Halldór
Ásgeirsson myndlistarmaður opinn fýrirlest-
ur í Listaháskólanum, Skipholti 1, stofu 113,
og fiallar meðal annars um landnám nýrra og
ókunnra svæða í myndlist og þörfina fýrir að
stíga út fýrir hinn gefna og vemdaða list-
heim. Auk þess mun Halldór fialla um síð-
ustu þreifingar sínar í myndlist.
Dögg á vatni
Á námskeiðinu „Að sjá dögg á vatni (eða
listin að sýna það augljósa)" í Opna Listahá-
skólanum sem hefst annað kvöld verður fiall-
að um nokkra helstu strauma í samtímalist
en einkum dvalið við afstöðu og efhistök
listamanna sem ganga út frá þvi að hvers-
dagsleikinn og klisjan sé mesta undrið. Gerð-
ar verða einfaldar tilraunir með myndbönd,
hljóð og gjöminga og lögð áhersla á þátttöku
í umræðum. Kennari er Þorvaldur Þorsteins-
son myndlistarmaður og kennt verður í Skip-
holti 1.
Á fimmtudagskvöldið hefst námskeið í
myndgerð í Skipholti 1. Fjallað verður um
litameðferð, pappírsnotkun og einfaldar graf-
íkaðferðir.
30 okt. hefst námskeið um „Dlustrator"
sem er hlutkennt vector forrit og byggist upp
á línuteikningu. Nauðsynlegt er að þátttak-
endur hafi grunnþekkingu á photoshop.