Dagblaðið Vísir - DV - 04.12.2002, Blaðsíða 6
6
MIÐVIKUDAGUR 4. DESEMBER 2002
Fréttir
Ríkisútgjöld hafa stór-
aukist undanfarin ár.
Og nú síðast lagði
meirihluti fjárlaga-
nefndar til stórkost-
lega aukningu á því
sem ráð var fyrir
gert í fjárlagafrum-
varpinu. Gœluverk-
efni alþingismanna?
Kosningavetur? Ein-
ar Oddur Kristjáns-
son, varaformaður
fjárlaganefndar, er
ekki á því og heldur
uppi vörnum.
Þetta eru
engar gælur
Nafn: Einar Oddur Kristjánsson
Aldur: 59 ára
Heimili: Flateyri og Reykjavík
Staöa: Varaformaöur
fjárlaganefndar Alþingis
Efni: Aukning ríkisútgjalda og
tillögur um aukin útgjöld á
fjárlögum næsta árs
Ríkisútgjöld hafa aukist um
fimmtung á fimm árum og
núna leggur fjárlaganefnd til
tvisvar sinnum meiri hækkun
á útgjöldum fjárlaga en í
fyrra. Hafa böndin losnað á út-
gjöldum ríkisins?
í fyrsta lagi er það þannig að
eftir fyrstu umræðu um fjárlaga-
frumvarp koma bæði ríkisstjórn
og þingmenn meö tillögur að við-
Döðlur
Valhnetukjarnar
Apríkósur
... allt sem þaifí baksturinn!
bótarútgjöldum sem fjárlaga-
nefnd gerir svo að sínum tillög-
um. Hluti þingmanna í þessu er
ekki stór.
Varðandi aukninguna undan-
farin ár vegur hækkun launa op-
inberra starfsmanna umfram al-
menna launaþróun ákaflega
þungt. Starfsmenn ríkisins eru
jafnháðir afkomu og viðgangi
framleiðslufyrirtækjanna og allir
aðrir launþegar á íslandi þannig
að launaþróun þeirra sem vinna
hjá ríkinu getur aldrei og má
aldrei verða önnur en á almenna
markaðnum.
Hafa þá laun ríkisstarfs-
manna að þínu mati hækkað
óeðlilega mikið?
Þau hafa hækkað hraðar en hjá
öðrum, bæði hjá ríkinu og sveit-
arfélögunum. Meö samningunum
1997 var samningsumboðið fært
inn til ríkisforstjóranna. Það var
röng stefna og við verðum fyrr
eða síðar að hverfa frá henni.
Launakostnaður er þó ekki
nema um fjórðungur af ríkis-
útgjöldum.
Beinn launakostnaður er um
75 milljarðar en til viðbótar er
óbeinn launakostnaður á mjög
mörgum sviðum.
Það skýrir þó ekki allt, eða
hvað?
Það hefur náttúrlega verið
gríðarlegur hagvöxtur. Efnahags-
lífið hefur stækkaö. Og það er al-
veg staðreynd að ríkið hefur tek-
ið til sín hluta af þeirri stækkun.
Það hefur verið pólitískur vilji
til að gera það. í fyrsta lagi vegna
þess aö við áttum gríðarlega mik-
ið af skuldum frá óreiðutímum
sem okkur bar og ber aö borga
niður. Það hefur verið gert svo
um munar. í öðru lagi er það
pólitísk stefna þessarar ríkis-
stjórnar að viðhalda því velferð-
arkerfi sem hér er, bæta það og
efla.
Yfírheyrsla
Olafur Teitur Guðnason
blaöamaöur
Horfum við þá fram á
óbreytta þróun?
Nei, við vitum að við höfum
ekki ráðið við rekstrarform opin-
bers rekstrar. Og þess vegna ber
okkur skylda til að leita allra
leiöa í rekstrarformum. En þaö
hefur hvergi komið fram í máli
sjálfstæðismanna að þar með
yrði á nokkurn hátt horfið frá
þeirri samhjálp sem er pólitísk
samstaða um á íslandi. Þannig að
ræðan sem höfð er eftir Halldóri
Ásgrímssyni á þingi framsóknar-
manna um daginn er mjög alvar-
legur misskilningur af hans
hálfu.
Meirihluti fjárlaganefndar
leggur núna til viðbótarút-
gjöld upp á hátt í þrjú hund-
ruð milljónir til safna víðs
vegar um landið. Er kominn
kosningavetur?
Þetta er nú ekki allt til safna,
heldur margvíslegra félags- og
menningarmála. En hér verður
að hafa í huga að það tíðkast sá
siður að margt af þvi sem var í
fjárlögunum í fyrra er tekið út úr
fjárlagafrumvarpinu núna. Það
þurfti þess vegna að bæta þeim
hlutum aftur inn.
Þetta hljómar sem undarlegt
verklag.
Þegar við setjum þetta upphaf-
lega inn er það túlkað þannig að
þetta séu tímabundin framlög, en
þau eru það í reynd ekki; upp-
bygging ýmissa menningarstofn-
ana og safna er margra ára verk-
efni. Þannig að það þarf kannski
að vinna þetta betur og skil-
greina hve mörg ár tekur að
byggja upp tiltekiö safn.
Hvað með t.d. hálfa milljón
til kvenfélags til þess að skrá
einhverja muni?
Það er gríðarlega mikið af til-
tölulega lágum styrkjum til alls
konar verkefna. Þarna er um aö
ræða styrk til að varðveita muni
frá mjög merkum skóla, Hús-
mæðraskólanum Ósk á ísafirði.
Þetta hefur mjög mikið gildi og
ég sé enga fjarstæðu í því að
styrkja það.
Sum útgjöld hafa verið köll-
uð gæluverkefni þingmanna.
Eru þau það ekki?
Gæluverkefni og ekki gælu-
verkefni, allt i lagi, við getum
fari í gegnum það. Endurbygging
ýmissa húsa sem hafa ótvírætt
menningargildi, eru það ein-
hverjar gælur? Það sem hefur
fengið þetta fína nafn: menning-
artengd ferðaþjónusta, er það
gælur? Ég held að svo sé ekki,
heldur sé það markviss uppbygg-
ing á verulegum verðmætum sem
munu reynast íslensku þjóðlífi
og efnahagslífi ákaflega þýðing-
armikil.
í stórum dráttum er mjög rangt
að halda því fram að þingið sé að
spreða peningum af ábyrgðar-
leysi - þó að eflaust megi finna
þess einhver dæmi, bæði nú og
fyrr.
Sumir þingmenn fullyrða að
ráðherrar hafi það fyrir sið, að
sleppa því að gera tillögur um
ýmis útgjöld - og geta þannig í
staðinn notað fjárheimildir
sínar í önnur verkefni - í
trausti þess að þingið leggi til
það sem upp á vantar.
Þessi grunur hefur oft verið til
staðar, það er alveg rétt. Ég ætla
ekki að segja að þetta sé svona,
en okkur hefur oft grunað þetta.
Hver er meginvandinn við
gerð fjárlaga?
Okkur hefur ekki tekist aö
kostnaðargreina marga þætti rík-
isrekstrarins. Þannig að þegar
við erum að fjalla um hluti eins
og sjúkrahús er þetta allt dálítið
mikið limbó. Á sumum sviðum
hafa orðið stórkostlegar breyt-
ingar, til dæmis gagnvart skólum
landsins. Þar hefur greiðslum
verið komið í hlutlægt form í
staðinn fyrir limbó eins og er
með sjúkrahúsin. Og ég trúi því
að unnið sé af miklu kappi að því
að greina kostnað í heilbrigðis-
þjónustunni þannig aö við getum
vitað hvað við erum að gera. Það
er gríðarlegt fé sett í heilbrigðis-
mál og á að duga til að við höfum
áfram bestu heilbrigðisþjónustu í
heimi.
í fyrra var útgjaldahlið fjár-
lagafrumvarps dregin saman á
milli 2. og 3. umræðu. Hvernig
verður það nú?
Útgjöldin verða ekki dregin
saman nú. Inn í þriðja umræðu
kemur samningurinn við ellilíf-
eyrisþega og öryrkja en svo
koma líka nýjar tekjur á móti.
Hver verður þá afgangur af
reglulegum rekstri ríkissjóðs?
Hann verður rúmur milljarð-
ur, eitthvað svoleiðis. Ég tel það
allt í lagi. Þetta eru mjög passíf
fjárlög, enda erum við í jafnvæg-
isstöðu í næstum öllum þáttum
þessa þjóðlífs, nema gagnvart
byggö í landinu; þar er mikið
ójafnvægi.
l>£
REYKJAVIK AKUREYRI
Sólarlag í kvöld 15.43 15.03
Sólarupprás á morgun 10.55 11.04
Siódegisflóó 18.19 22.52
Árdegisflóö á morgun 06.44 11.17
m
Slydda
Sunnan og suðvestan 8-13 m/s og
skúrir eða slydduél sunnan- og
vestanlands en hægari og víða
léttskýjað noröan- og austanlands.
Hiti 0 til 7 stig.
B
rra
Hvasst
Ört vaxandi sunnan- og suöaustan-
átt og þykknar upp. Suðaustan
18-23 m/s og rigning sunnan- og
vestan til, hvassast á annesjum
Talsverð rigning. Hiti 5 til 10 stig.
Veðriö næ
Föstudagur Hiti 0° «13° Laugardagur Hiti 0° «15° Sunnudagur O 6 Hití 0" tii 0°
Vindur: Vindun Vindur:
5-10“"* 5-10'V. 8-13 "v*
t t *
Sunnan og Hæg suölæg Suðaustan
suóvestan 5- átt. Stóku 8-13 m/s.
10 m/s skúrir Rignlng
vestan tll en suövestan- sunnan og
hægari lands en austan tll en
austan tll. annars skýjað meö
Skúrlr. bjartvlörl. köflum og
Kólnandi Hltl 0 til 5 úrkomulrtiö.
veöur. stlg. Hltl 0-6 stlg.
Þvtitli iftWL
m/s
Logn 0-0,2
Andvari 0,3-1,5
Kul 1,6-3,3
Gola 3,4-5,4
Stinningsgola 5,5-7,9
Kaldi 8,0-10,7
Stinningskaldi 10,8-13,8
Allhvasst 13,9-17,1
Hvassviöri 17,2-20,7
Stormur 20,8-24,4
Rok 24,5-28,4
Ofsaveöur 28,5-32,6
Fárviöri >= 32,7
AKUREYRI rigning 5
BERGSSTAÐIR hálfskýjað 4
BOLUNGARVÍK léttskýjað 6
EGILSSTAÐIR
KEFLAVIK skúr 5
KIRKJUBÆJARKL skúr 2
RAUFARHÖFN alskýjaö 3
REYKJAVÍK léttskýjaö 5
STÓRHÖFÐI skúr 5
BERGEN skýjaö 7
HELSINKI snjókoma -5
KAUPMANNAHÖFN rigning 3
ÓSLÓ alskýjaö 0
STOKKHÓLMUR -1
ÞÓRSHÖFN rigning 8
ÞRÁNDHEIMUR léttskýjað 3
ALGARVE þokumóöa 14
AMSTERDAM alskýjaö 5
BARCELONA
BERLIN þokumóöa 1
CHICAGO alskýjaö -6
DUBLIN léttskýjaö 6
HALIFAX snjóél -7
HAMBORG þokumóöa 4
FRANKFURT skýjaö 5
JAN MAYEN þokumóöa 6
LONDON rigning 7
LÚXEMBORG þokumóöa 4
MALLORCA
MONTREAL
NARSSARSSUAQ alskýjaö -1
NEW YORK heiðskírt -6
ORLANDO skýjaö 13
PARÍS þokuruöningur 4
VÍN súld 5
WASHINGTON heiöskírt -7
WINNIPEG heiöskírt -24
■BEBEPBBBEHÍIi