Dagblaðið Vísir - DV - 07.03.2003, Blaðsíða 17

Dagblaðið Vísir - DV - 07.03.2003, Blaðsíða 17
16 FÖSTUDAGUR 7. MARS 2003 FÖSTUDAGUR 7. MARS 2003 33 DV Útgáfufélag: ÚtgSfufélagiö DV ehf. Framkvæmdastjóri: Örn Valdimarsson Aöalritstjóri: Óli Björn Kárason Ritstjóri: Sigmundur Ernir Rúnarsson Aóstoóarritstjóri: Jónas Haraldsson Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaöaafgreiBsla, áskrift: Skaftahlíð 24,105 Rvík, sími: 550 5000 Fax: Auglýsingar: 550 5727 - Ritstjörn: 550 5020 - Aörar deildir: 550 5749 Ritstjórn: ritstjorn@dv,is - Auglýsingar: auglysingar@dv.is. - Dreifing: dreifing@dv.is Akureyri: Kaupvangsstræti 1, sími: 462 5000, fax: 462 5001 Setning og umbrot: Útgáfufélagiö DV ehf. Plötugeró og prentun: Arvakur hf. DV áskilur sér rétt til aö birta aösent efni blaösins í stafrænu formi og I gagnabönkum án endurgjalds. DV greiöir ekki viðmælendum fyrir viðtöl viö þá eða fyrir myndbirtingar af þeim. Ábyrg móttaka flóttamanna Akureyringar taka síðar í þessum mánuði á móti hópi 24 flóttamanna frá fyrrum Júgóslavíu, landsvæði sem nú tilheyrir Serbíu. Fólkið, sem flest er Bosniu-Serbar frá Kraínu, hefur verið í flótta- mannabúðum í nær sjö ár. Það er því löngu kominn tími til að það nái aftur áttum í lífi sínu og festu. Þá festu getum við íslendingar veitt því fólki sem hingað leitar frá stríðshrjáð- um svæðum. Við, eins og aðrar þjóðir, höfum skyldum að gegna gagnvart fólki sem af einhverjum ástæðum flýr heim- ili sitt nauðbeygt, hvort heldur er vegna stríðsátaka, hung- urs, ólíðandi stjómarhátta eða annars. íslensk stjórnvöld hafa hin síðari ár sinnt ábyrgð sinni gagnvart flóttamönnum skipulega. Þar gegnir Flóttamanna- ráð lykilhlutverki. Það var sett á laggirnar árið 1995 en starfar nú á grundvelli samþykktar ríkisstjórnarinnar frá árinu 1999. Helsta hlutverk þess er að leggja til við ríkis- stjórnina heildarstefnu og skipuleggja móttöku á flótta- mönnum auk yfirumsjónar með þeirri framkvæmd. Samningur er í gildi milli félagsmálaráðuneytisins og Rauða krossins um móttöku á flóttamannahópum. Ráðu- neytið semur við sveitarfélög, líkt og nú hefur verið gert við Akureyri, um móttöku flóttafólks til eins árs dvalar. Áður hefur verið samið við önnur sveitarfélög um móttöku flótta- manna, ísafjörð, Hornafjörð, Blönduós, Fjarðabyggð, Dalvík og Hafnarfjörð. Viðkomandi sveitarfélag, félagsmálaráðu- neytið og Rauði krossinn vinna síðan náið saman það ár sem flóttamennirnir eru að aðlagast íslensku samfélagi. Markmið flóttamannastarfsins hér á landi er að gera flóttafólkinu mögulegt að setjast hér að eða aðstoða það til að snúa heim aftur þegar og ef slíkar aðstæður koma upp. Mörg dæmi eru um það að flóttamennirnir hafi snúið heim á ný þegar aðstæður batna. Til dæmis sneru 37 flóttamenn, sem hingað komu frá Kosovo árið 1999, til baka. Hinum, sem kjósa að setjast hér að, ber að búa sem bærilegast líf svo það fólk nái sem fyrst að aðlagast hinu framandi umhverfi. Óhætt er að segja að ágætlega sé staðið að þeim málum. Það starf er ráðuneyti, viðkomandi sveitarfélögum og Rauða krossinum til sóma. í lögum um móttöku flóttamanna og að- stoð við þá segir að leitast skuli við að gefa þeim kost á að verða virkir þátttakendur í íslensku þjóðfélagi en jafnframt að virða rétt þeirra til að vernda og rækta eigin menningu. Flóttamenn sem hingað hafa komið hafa þannig, eins og aðrir sem hingað hafa flutt, auðgað menningu okkar. Flótta- mennirnir njóta sérstakrar aðstoðar að lágmarki í eitt ár, fjárhagsaðstoðar, húsnæðis og innbús, menntunar, ekki síst íslenskukennslu og samfélagsfræðslu, leikskólakennslu og heilbrigðisþjónustu auk aðstoðar í tómstundastarfi. Síðast en ekki síst er fólkið aðstoðað við að fá sér vinnu og þá við hæfi, þannig að það njóti t.d. starfsmenntunar sinnar. Þá hefur stuðningsfjölskyldukerfi Rauða krossins reynst mikil- vægt við aðlögun flóttafólks að íslensku samfélagi. Frá því var greint í DV í gær að þeir flóttamenn sem hingað hafa komið undanfarin ár væru á faraldsfæti. Marg- ir hafa flutt búferlum milli landshluta þótt enn séu um 45% eftir í móttökusveitarfélögunum. Þetta er í engu frábrugðið því sem gerist með aðra íbúa landsins enda er fólkinu að sjálfsögðu frjálst að flytja hvert á land sem er eftir aö dvöl í eitt ár lýkur í móttökusveitarfélaginu. Þeir flóttamenn sem setjast hér að og gerast íslenskir ríkisborgarar flytja búferl- um af sömu ástæðum og aðrir, t.d. í leit að atvinnu eða menntun. Meginatriðiö er að staðið hefur verið að móttöku flótta- manna af ábyrgð með þeim virðisauka að í samfélagið hafa bæst prýðilegir þegnar. Jónas Haraldsson DV Skoðun „Braskvæöing samfélagsins." Þannig lýsti Ögmundur Jónasson þingmaöur Vinstrihreyfingarinnar - græns framboðs stjórnartíð Sjálf- stæðisflokksins á Alþingi í gær þar sem rætt var um skattaskjól íslend- inga í útlöndum. Ögmundur sagði skattamál Jóns Ólafssonar væru tilefni þess að hann vekti máls á þessu á Alþingi; þau veittu innsýn í þann heim sem „braskvæðingin" heföi búið til; fjármunir væru flutt- ir úr landi í skjól fyrir íslenskum skattayfirvöldum. Og hann spurði hvernig rikisstjórnin ætlaði að bregðast við. Geir Haarde fjármálaráðherra svaraði því til að tryggja þyrfti að menn misnotuðu ekki það frelsi sem þeir hefðu fengið en vísaði mál- flutningi um brask heim í „brask- búlluna hjá Vinstri-grænum“. Brautryðjendur fordæmdir Við umræðurnar kom fram gagnrýni á að fjármálastofnanir að- stoðuðu fólk og fyrirtæki við að koma fé sínu í öruggt „skjól“ í út- löndum. Ögmundur vitnaði í skýrslu Skattrannsóknarstjóra um mál Jóns Ólafssonar þar sem segir að það veki athygli að fé hafi verið fært úr landi í samstarfi við Kaup- þing og íslandsbanka og þaö kallað „skattaleg fyrirhyggja". Ögmundur vitnaði líka í viðtal við Halldór Kristjánsson, banka- stjóra Landsbankans, frá janúar 2000 þar sem hann ræddi um svo- kaliaða „aflandsþjónustu" á Ermar- sundi og sagði meðal annars að bankaleynd væri mikilvæg, til dæmis þeim sem vildu halda fjár- festingum sínum og öðrum ákvörð- unum leyndum fyrir öðrum. Kristinn H. Gunnarsson, formað- ur þingflokks Framsóknarflokks- ins, tók sterkt til orða og sagði að það væri vaxandi tilhneiging manna, einkum þeirra sem hefðu augðast mikið á skömmum tíma, 30 milljarða skattsvik á ári? Jóhanna Siguröardóttir segir aö miöaö viö fyrri rannsóknir megi áætla aö und- andráttur frá skatti nemi meira en þrjátíu milljöröum á ári. Hún segir líka aö kanna mætti hvort erlend fyrirtæki noti ísiand sem skattaskjól. Alþingismenn lýsa áhyggjum af því að menn og fyrirtœki nýti sér smugur í löggjöf, misnoti reglur eða brjóti jafnvel lög til þess að skjóta fjár- munum út úr landi og þar með undan skatti. Þeir fordœma þetta hver um annan þveran en greinir hins vegar á um hvort herða þurfi reglumar. að telja eðlilegt að nýta sér allar smugur sem sérfræöingar teldu sig finna á lögum og reglum til þess að komast hjá því að taka þátt í ís- lensku þjóðfélagi og greiða til þess eölilegan skerf. „Þessi afsiðandi þróun hefur að mínu viti gengið allt of langt og við eigum að fordæma menn sem leggja sig fram um að vera sérfræð- ingar í að aðstoða ríkt fólk við að komast hjá þvi að borga skatta með svokallaðri aflandsþjónustu.“ Kristinn gagnrýndi sérstaklega að ríkisbankarnir fyrrverandi hefðu tekið að sér forystuhlutverk og brautryðjendastarf í þessari við- leitni. Opið umhverfi Geir Haarde sagði að sér sýndist að ef ávirðingarnar sem fram hefðu komið í máli Jóns Ólafsson- ar ættu við rök að styðjast væri það ekki vegna skorts á lögum og reglum heldur hefðu gildandi lög þá ekki verið virt. Hann sagði að opnun hagkerfisins á undanfom- um árum og alþjóðavæðing fjár- málalífsins gæfi mönnum tilefni til að vera á varðbergi. Hann hefði lagt áherslu á að nefnd, sem nú er Þingmenn Samfylkingarinnar hefðu líka fyrir tveimur árum lagt til að skorður yrðu reistar við því að fjármagn væri flutt úr landi áður en það hefði verið skattlagt en það hefði verið fellt. Fariö í hart Tæplega er hægt aö segja að nið- urstaða hafi fengist í umræðunum í gær önnur en sú, að þingmenn fengu tækifæri til að fordæma lög- brot. Þó má segja að almennt hafi þeir talið tilefni tfl að vera sérstak- lega á varðbergi gagnvart því að frelsi í fjármagnsflutningum væri misnotað. Undir lokin urðu snörp orða- skipti á milli málshefjandans, Ög- mundar Jónassonar, og Geirs Haarde. Ögmundur sagði að ríkis- stjómin hefði gefið bröskurunum lausan tauminn og þráaðist nú við að skerða frelsi þeirra þvi að það væri talið brot á mannréttindum. íslenska ríkisstjórnin hefði meira að segja - vegna reglna um alþjóð- leg viðskiptafélög - verið til sér- stakrar skoðunar hjá OECD fyrir *■ að brjóta samkomulag um að upp- ræta skyldi skattaparadísir! Geir sagði að þarna hefði Ög- mundur dregiö umræðu sem farið heföi málefnalega af stað niður í svaðið. Fráleitt væri að leggja að jöfnu íslenskar reglur og skattaparadísir í Karíbahafi. Og hann kunni illa að meta brask- talið. „Öll viðskipti eru brask segir þingmaðurinn,“ sagði Geir og sagði þetta alveg ótrúlegan „steinaldar- málflutning". Aðalatriðið væri að - koma í veg fyrir að menn misnot- uðu frelsið sem þeir fengu til að gera þjóðinni gott. Braskinu vísaði hann svo heim í „braskbúlluna hjá Vinstri græn- um“ sem fyrr segir, en Ögmundur kallaði þá fram í: „Nú þekkjum við gamla Sjáifstæðisflokkinn aftur!“ -ÓTG hefði leitt til aukinna und- anbragða og ekki væri þol- andi að frelsi í fjármagns- flæði - sem vissulega væri nauðsynlegt - veitti svig- rúm til skattaundandráttar. Jóhanna sagði að þegar rætt væri um skattaparadís- ir væri hugsanlegt að íslend- ingar þyrftu að líta í eigin barm og láta kanna hvort landið væri ef til vill nýtt af erlendum félögum til þess að komast hjá hærri skatt- byrði í öðrum löndum. Misnotkun á frelsinu verður ekki liöin Geir Haarde segir aö opiö umhverfi eigi ekki aö vera gróörarstía skattsvika heldur farvegur fyrir heiöarlega starfsemi öllum til ávinnings. Misnotkun á frelsinu veröi ekki liöin en erfitt sé aö stööva þá sem séu staöráönir 7 aö brjóta regiur. Stjómvöld hafa braskvætt samfélaglð Ögmundur Jónasson segir aö stjórnvöld hafi gefiö bröskurum lausan tauminn. Hann gagnrýnir líka fjármálastofnanir fyrir aö aöstoöa fólk og fyrirtæki viö aö færa fjármuni út úr landinu und- ir merkjum „skattalegrar fyrirhyggju". að kanna umfang skattsvika hér á landi, kannaði sérstaklega skatta- skjól í útlöndum en minnti jafn- framt á að hertar reglur tryggðu ekki að nást myndi til þeirra sem væru staðráðnir í aö hafa þær að engu. „Hið nýja og opna umhverfi í viðskiptum og fjármálum á ekki að vera gróðrarstía spillingar og skattaundandráttar heldur þvert á móti farvegur fyrir heiðarlega starfsemi öllum tfl ávinnings. Það er leitt ef í ljós kemur að einhverj- ir hafa misnotað það frelsi og þann trúnað sem þeim hefur verið sýnd- ur að þessu leyti. Slíkt framferði er að sjálfsögðu ekki líðandi - og það verður ekki liðið,“ sagði Geir og bætti við að ef breyta þyrfti lögum eða efla rannsóknar- og eftirlits- stofnanir myndi ríkisstjórnin beita sér fyrir því: „Þetta er að sjálf- sögðu réttmæt krafa íslenskra skattgreiðenda." ísland skattaparadís? Jóhanna Sigurðardóttir benti á að miðað við fyrri rannsóknir mætti áætla að undandráttur frá skatti næmi meira en þrjátíu millj- örðum króna á ári. Skoða þyrfti hvort fjölgun eignarhaldsfélaga Verk að vinna Pétur Blöndal sagði að frelsið sem fylgt hefði aðild að Evrópska efnahagssvæð- inu hefði haft í för með sér uppgang og vöxt en á því væru líka neikvæðar hlið- ar: það opnaði möguleika á undanskotum frá skatti. En stjórnvöld hefðu brugðist við með því að efla Sam- keppnisstofnun, Fjármála- eftirlitið og embætti Skatt- rannsóknarstjóra. Einar K. Guðfinnsson tók undir þetta og bætti við að reynd- ar hefðu eftirlitsstofnanirn- ar verið efldar svo mikið að einn stjórnmálamaður hefði - eins og frægt væri orðið - kvartað yfir því að afskipti þessara stofnana af fyrirtækjum væru orðin of mikil! Pétur sagði að þrátt fyrir að margt hefði verið gert væri hér enn verk að vinna; fyrst og fremst þyrfti að tryggja að skattalögin væru rökrétt, gagnsæ og einföld því að þá minnkuðu möguleikar til undanskota. Einar Már Sigurðarson minnti þá Pétur og aðra á að tillögur um að efla eftirlitsstofnanir hefðu und- antekningarlaust verið felldar! Frelsið á eMd að vera tróðrarstía skattevika Sandkom sandkorn@dv.is Vetrarhátíð í Kastljósi Reykjavíkurborg efndi til fjögurra daga Vetrarhátíðar á dögun- um. Það fór raunar ekki fram hjá mörgum landsmönnum því að Kastljós Sjónvarpsins reif sig upp með rótum úr myndver- inu í Efstaleiti og var sent út beint neðan úr miðbæ Reykjavíkur í til- efni af hátíðinni. Slíkt heyrir til und- antekninga - enda ekki ókeypis tfl- stand - en er líklega einhver besta auglýsing sem viðburður af þessu tagi getur fengið. Á vef Vetrarhátíö- ar kemur fram að sérstakir bakhjarl- ar Reykjavíkurborgar við kynningu á hátíðinni voru Morgunblaðið og Flugfélag íslands. Þar kemur líka fram aö í verkefnisstjórn Vetrarhá- tíðar sat meðal annarra einn umsjón- armanna Kastljóssins, Eva María Jónsdóttir. Má kannski segja að minna hafi mætt á Mogganum og Flugfélaginu fyrir vikið... Búið með Baugi Samfylkingin hefur sem kunnugt er afráðið að hafa kosningaskrifstofu sína í Lækjargötu 4, þar sem Baugur rak til skamms tíma verslunina TopShop. í orrahríð stjómmálaum- ræðunnar undanfarna daga hafa margir sjálfstæöismenn viljað tengja Samfylkinguna og Baug með öllum leiðum og telja staösetningu kosn- ingamiðstöðvarinnar til marks um eina slíka tengingu. Einhverjum þeirra fannst ekki nóg að gert og hóf aö leita að fleiri í Símaskránni. Að lokum hafði hann Túngötu 6 upp úr krafsinu, en þar eru, samkvæmt Símaskránni, til húsa Reykjavíkur- listinn og Baugur... Sannur heiður Hannes Hólmsteinn Gissurarson prófessor hefur verið áberandi í spjallþáttum útvarps- stöðvanna í vikunni, enda jafnan eftirsóttur álitsgjafi þegar forsætis- ráðherra lendir í oröaskaki. Hann tekur stundum skemmtilega til orða og sagði í einhverjum þættinum í gær að Davíð Oddsson væri gull af manni en Jón Ásgeir Jóhannesson bæri gull aö manni! Hannes er ekki ókunnugur útvarpi og hlaut raunar dóm fyrir aö reka útvarpsstöð í verk- falli opinberra starfsmanna 1984. Og svo stoltur er hann af þessum dómi að hann nefnir hann á heimasíðu sinni undir fyrirsögninni „Helstu viðurkenningar"... Bnéf til blaðsins Við blaðaútgáfu hljóta ávallt mis- tök og villur að sleppa í gegn og ekk- ert við því aö segja. Sumar villumar gera raunar lífið skemmtilegra. Dálk- urinn „Bréf til blaðsins" í Fréttablað- inu í fyrradag var dæmi um það. Samkvæmt honum höfðu blaðinu borist lesendabréf um hin fjölbreyti- legustu efni; einn lesandi greindi frá því að Bretar og Bandaríkjamenn myndu senn láta til skarar skríða í öryggisráði Sameinuöu þjóðanna, annar sagði frá yfirlýsingum for- manns tyrkneska þjóðarflokksins um yfirvofandi stríö, sá þriðji hafði shmgið niður penna til að benda á að írönsk stjómvöld hefðu hvatt til þess að efnt yröi til kosninga í írak, og þeim fjóröa lá á hjarta aö greina frá þeim tíðindum að bandarísk stjóm- völd hefðu skipað 60 þúsund her- mönnum að halda til Persaflóa ... LeMuglímaii mikla „Það skiptir ekki öllu máli hver kallar sig „forsœtisráðherraefni“ því að þjóðin getur aldrei kosið um slíkt. Hún getur hins vegar sent skilaboð um stefnu með atkvœði sínu. “ Þó að nú séu menn í óðaönn að endurskrifa söguna vita allir að Samfylkingin varð fyrst til að persónu- gera kosninga- baráttuna í ár. Ýmsir forystumenn flokksins, þar á meðal formaðurinn, lýstu því yfir í janúar að kosningarnar ættu að vera val um Davíð og Ingi- björgu Sólrúnu. í sama miði var gerviembættið „forsætisráðherra- efni“ búið tfl. Þegar kom að pólitískum boð- skap „efnisins" reyndist hann rýr og persónugerði baráttuna enn frekar. Gróusögur um „bláu hönd- ina“ virtust helsta fóörið. Stjóm- arstefnan fékk litla sem enga gagn- rýni en öll áherslan á stjómunar- stílinn. - í stuttu máli: Davíð burt. En jafnvel sigurvegarinn í leðjuglímu verður líka skítugur, og Davíð Oddsson verður ekki sigraður svo létt í drulluköku- keppni. Nú er hann farinn að kasta þeim stórum og miklum og enn hefur Samfylkingin þau ein ráð að sitja heilög og hneyksluð og hafast ekki að. Allir bíða spenntir eftir því hvort hún eigi nógu margar og stórar drullukökur að kasta á móti. Eru þetta stjórnmál? En eru þetta stjórnmál? Snýst þetta þá bara um hvort einhver geti skoraö Davíð á hólm í drullukökukeppni og farið með sigur af hólmi? Nei, auðvitað ekki. Því að það sem ísland þarf er ekki nýr leiðtogi. Þroskuð lýðræðisríki geta raunar vel verið án slíkra og mörg nágrannaríkin hafa um áraraðir dempað egóista af þessu tagi. Og gengur bara ágætlega án þeirra. Kosningar þurfa að snúast um stjórnarstefnu. Hitamál samtím- ans eiga ekki aö vera hver sagði hvað við hvern á fundi í Lundún- um. Þess vegna er slæmt ef kosn- ingabarátta er aðeins flldeildur stjórnarflokka við stjórnarand- stööuflokk sem er sammála ríkis- stjóminni í mörgum þeim málum sem ættu að vera helstu hitamál samtímans. Þrír stærstu þingflokkamir sýna þannig andstöðu við virkjan- ir á hálendinu þá fyrirlitningu að alþingi er tómt þegar máliö er rætt. Vinstrigrænir halda uppi andófi fyrir daufum eyrum því að sjálfstæðismenn, framsóknarmenn og samfylkingarmenn neita að ræða málið. Þessir flokkar eru ekki lengur tfl viðtals um hálend- ið. Kjósendur eiga að fá skýr svör En auðvitað eiga kosningar að snúast um mál af þessu tagi. Það er hneyksli að þetta stærsta deilu- efiii samtímans hafi ekkert verið rætt fyrir síðustu kosningar, frem- ur en mörg önnur umdeild verk ríkisstjómarinnar á síðasta kjör- tímabili. Enginn getur heldur vit- að hvaö Samfylkingin myndi gera ef hún kæmist í ríkisstjórn á næsta kjörtímabili ef hún talar bara um Davíð og „bláu höndina" hans. Stjómmálamenn eiga miklu fremur að ræöa framtíð hálendis- ms. Um það hvort atvinnustefna íslands eigi áfram að byggjast á þungaiðnaði. Um það hvort ísland ætli að halda áfram að vera í NATO og styðja við bakið á víg- væðingu heimsins og stríðsrekst- ur Bandaríkjastjómar hvarvetna í heiminum. Um misskiptinguna í samfélaginu. Kjósendur eiga að krefja flokk- ana um skýr svör í skattamálum. Á að halda áfram að lækka skatta á hina efnameiri og fyrirtækin en láta skattleysismörk óhreyfö? Á að lækka álögur á barnafólk og þá hvemig? Hvað ætla flokkarnir að gera fyrir eldri borgara? Skilaboð um stefnu Ef kjósendur fá ekki svör við þessu geta þeir ekki greitt atkvæði af neinu viti þann 10. maí. Það skiptir ekki öllu máli hver kallar sig „forsætisráðherraefni" því að þjóðin getur aldrei kosið um slíkt. Hún getur hins vegar sent skflaboð um stefnu með atkvæði sínu. En aðeins ef flokkarnir sýna þjóð sinni þá virðingu að taka þátt í umræð- um um brýnustu mál samtímans.

x

Dagblaðið Vísir - DV

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.