Vísbending - 05.03.1993, Blaðsíða 1

V
V i k u
ISBENDING
r i t u m v i ð s k i p t i o g e f n a h a g s m á 1
5.
mars
1993
9. tbl. 11. árg.
Eignir bandarískra
fjármálastofnana
Aðrir
(14%)-
Verðbrcfa
sjóðir
(11%)
Lífeyris-
sjóðir
(21 %) -
Bankar og
sparisjóðir
(37%)
-(17%)
Heimild: Business Week
Trygginga-
félög
Verðbréfa-
sjóðir dafna í
Bandaríkjunum
-en minnka hér
Business Week rekur helstu kosti
verðbréfasjóða í forsíðugrein 18. janúar:
Fyrst nefnir blaðið að sjóðimir dragi úr
áhættu fjárfesta með því að kaupa bréf af
ýmsu tagi. Viðskiptakostnaðurermiklu
minni en hjá einstaklingi sem hygðist
sj álfur kaupa sams konar bréf. Sj óðunum
er stjómað af mun meiri kunnáttu en
flestir hafa til að bera. Þá nefnir blaðið
að jafnan megi seljahlutdeildarbréf sjóð-
anna samdægurs við fullu verði, þótt
lengri tíma kunni að taka að selja
einstakar eignir þeirra. A þennan hátt
breyti sjóðir torseldum bréfum í
auðseljanleg. A móti þessum kostum
kemurkostnaðurinn við að reka sjóðina.
Hann er oftast nær 1-2% eigna á ári hjá
bandarískum sjóðurn (Hér á landi er
rekstrarkostnaður verðbréfasjóða víðast
á bilinu 0,5-3%). Ávöxtun bandarískra
hlutabréfasjóða sem fjárfesta á inn-
lendum markaði var að meðaltali 9,2%
á liðnu ári, samkvæmt könnun Business
Week; 5,7% meiri en verðbólga og 1,6%
umfram hækkun S&P500 hlutabréfa-
vísitölunnar. Árið á undan var ávöxtun
sjóðanna37,3%,um5%meirienhækkun
hlutabréfavísitölunnar. Á tímabilinu
1982-1991 var ávöxtun sjóðanna aftur á
móti heldur minni en nam hækkun
/Stærð íslenskra verðbréfasjóða^ milljónir króna á verðlagi 1993
14.000 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000
X \
/ \^

0*1-89 Nðv-90 Dos-91 Jui-93
Myndin sýnir árslokatölur og stöðuna í
lokjanúar. Heimild: Seðlabanki Islands
hlutabréfavísitölu, eða tæp 16% á ári á
móti 17,5%. Raunávöxtun sjóðanna á
þessu tímabili var um 11 % á ári.
Góð ávöxtun bandarískra verðbréfa-
sjóða hefur orðið til þess að sífellt fleiri
leggja fé í þá. Árið 1975 voru um 2%
eigna bandarískra peningastofnana í
verðbréfasjóðum, en í fyrra voru sjóðimir
orðnir hálfdrættingar á við lífeyrissjóði
með um 11%. Sambærileg tala'-hér á
landi er 1-2%. Sjóðimir ráða orðið
bandarískumhlutabréfamarkaði. Áfyrra
helmingi árs 1992 námu kaup þeirra
96% heildarveltu hlutabréfa í landinu.
Þettamá rekjatil þess að margir sjóðanna
fylgja virkri fjárfestingarstefnu og kaupa
og selja bréf mjög ört. En raunar eru
skuldabréf meira en helmingur eigna
bandarískra verðbréfasjóða. Þeir kaupa
megnið af þeim skuldabréfum sem
sveitarfélög gefa út og eru öflugir á
markaði fyrir ríkisskuldabréf. Talið er
að sjóðimir hafi orðið til þess að draga
úr lántökukostnaði bandarískra fyrir-
tækja, rneð kaupum á skuldabréfum
þeirra. Á undanfömum árum hafamörg
fyrirtæki tekið þann kost að bjóða út
skuldabréf í stað þess að taka lán í
banka.
Virk fjárfestingarstefna
eða vísitölusjóðir?
Að undanfömu hefur ávöxtun verið
einna mest í þeim hlutabréfasjóðum,
sem kaupa bréf fyrirtækja, sem talin em
vanmetin. Verð hlutabréfa er þá lágt
miðað við hagnað, eiginfé, eða aðra
mælikvarða. Sú kenning um fjár-
festingar, sent notið hefur hvað mestrar
hylli undanfarin ár, segir raunar, að til
langframa sé ekki hægt að ná meiri
ávöxtun en markaðurinn í heild,
nema með þ ví að taka meiri áhættu.
Skynsamlegt sé að dreifa hluta-
bréfaeign í svipuðum hlutföllum
og markaðurinn gerir, því að með
því móti sé minnst áhætta tekin.
Svonefndir vísitölusjóðir starfa í
andaþessararkenningar. Enfullyrt
er að ,,vanmetin“ bréf ávaxtist
jafnan betur en meðaltal markaðs-
ins, án þess að þeim fylgi meiri
áhætta. Þetta er skýrt með því að
markaðurinn hegði sér
óskynsamlega. Margir fjárfestar
elti uppi þau bréf sem hækki mest
í verði og gengi þeirra verði á
endanum hærra en ástæða er til.
Vegna þessara tískusveiflna sitji
ýmis bréf eftir á lægra verði en rétt
væri og með tímanum hækki gengi þeirra
meira en annarra.
Fremur bágborin ávöxtun
íslenskra verðbréfasjóða
að undanförnu
Eignir íslenskra verðbréfasjóða voru
tæpir tíu milljarðar króna í lok janúar og
höfðu þær aukist nokkuð frá áramótum.
Undanfarin ár hafa sjóðimir aftur á móti
minnkað og má nefna að í árslok 1990
voru eignir þeirra rúmir 14 milljarðar
krónaáverðlagi 1993.1nnlausnirumfram
kaup á nýjum bréfum hafa rýrt þá, en
gengislækkun nokkurra sjóða hefur
einnig átt hlut að máli. I yfirlitinu á
blaðsíðu 2 sést ávöxtun og skipting
eigna 21 sjóðs. Hlutur ríkistryggðra
bréfa hefur farið vaxandi í sjóðunum.
Fjórir fjárfesta eingöngu í ríkisskulda-
bréfum og eru hlutdeildarskírteini þeirra
undanþegin eignarskatti. Eignirþessara
sjóða eru 15-20% eigna allra verðbréfa-
sjóða hér á landi. Einn lítill sjóður
fjárfestir aðallega í innlendum hluta-
bréfum. Hér eru ekki taldir svokallaðir
hlutabréfasjóðir, sem eru hlutafélög, en
verðmæti þeirra var talið einn og hálfur
milljarður króna um áramót. Tveir
fremur litlir sjóðir, sem sýndir eru í
töflunni, kaupa aðallegaerlend verðbréf,
en slíkum sjóðum fjölgar og erlend
verðbréfaeign eykst eftir því sem hömlum
er létt af. Um hálfur milljarður króna,
eða uin 5% heildareigna, er í svonefndum
tekjusjóðum, en þeir greiða fjárfestum
arð. Nokkrir sjóðir kaupa einkum bréf til
• Verðbréfasjóðir
0 Atvinnumál