Vísbending - 01.08.1996, Blaðsíða 4

Y
ISBENDING
Hagtölur
Fjármagnsmarkaður
Nýlánskjaravísitala 3.493 08.96
Verðtryggð bankalán 8,8% 21.07
Óverðtr. bankalán 12,2% 21.07
Húsbréf, kaup (ný. flokk.) 5,60% 30.07
Spariskírteini, kaup(5-ára)5,50% 30.07
M3 (12 mán. breyting) 4,8% 05.96
Þingvísitala hlutabréfa 2.039 30.07
Fyrir viku 1.989
Fyrir ári 1.154
Verðlag og vinnumarkaður
Vísitala neysluverðs 176,9 07.96
Verðbólga- 3 mán. 2,5% 07.96
-ár 2,4% 07.96
Vísit. neyslu - spá 177,2 08.96
(Fors.: Gengi helst 177,6 09.96
innan ±6% marka) 178,0 10.96
Launavísitala 147,9 06.96
Árshækkun- 3 mán. 1,4% 06.96
-ár 5,9% 06.96
Kaupmáttur-3 mán. 2,7% 06.96
-ár 3,7% 06.96
Skorturá vinnuafli 0,0% 04.96
fyrir ári 0,2%
Atvinnuleysi 3,6% 06.96
fyrir ári 5,1%
Velta mars-apríl ’96 skv. uppl. RSK
(milljarðar kr. og breyt. m/v 1995)
Velta 129 13%
VSK samt. 7,9 7,1%
Hrávörumarkaðir
Vísitala verðs sjávarafurða 103,0 06.96
Mánaðar breyting -0,5%
Ál (99,7%) (USD/tonn) 1.500 30.07
Mánaðar breyting 3,0%
Sink (USD/tonn) 1.028 30.07
Mánaðar breyting 2,5%
Kvótamarkaður 30.07
(Krónur/kg) Leiga Varanl.
Þorskur 100 600
fyrir mánuði 95 600
Ýsa 4 130
fyrir mánuði 3 127
Karfi 36 160
fyrir mánuði 35 160
Rækja 75 400
fyrir mánuði 75 340
v____________________________J
( s
Vísbending vikunnar
Það hefur einkennt íslenska hluta-
bréfamarkaðinn að undanförnu að
sérhverri frétt um meiri umsvif fyrir-
lækjafylgir hækkun á verði hlutabréfa.
Hér má nefna fréttir um sameiningu
sjávarútvegsfyrirtækja eða fjár-
festingar íslenskra fyrirtækj a erlendis.
Ekkert er sjálfgefið í þessum efnum.
Yfirvegaðir fjárfestar ættu ekki að
flana að neinu í þessum efnum og
minnast þar t.d. erfiðleika hjá
Mecklenburger Hochsee-fischerei,
sem ÚA keypti meirihluta í fyrir
nokkrum árum.
\___________________________J
heimtu fremur en skapa atvinnu með
auknum álögum? Helsta atvinnu-
sköpunin gæri verið framleiðsla á vist-
hæfum búnaði og hreinsun umhverfis.
En eins og einhver komst að orði: Hvaða
stjórnmálamaður hefur bein í nefinu til
þess að standa á móti skatti sem al-
menningur vill? Það kæmi því ekki á óvart
þótt vistgjöld ykjust í framtíðinni.
Höfundur er prófessor við Háskóla
Islands
-------♦---♦----♦------
Fjármagnið flýr
Þýskaland
Nú eru um 4 milljónir atvinnulausra í
Þýskalandi og litlar ltkur á að þeim fækki
á næstunni. Efnahagslíf þar í landi virðist
staðnað og ófært um að skapa ný störf.
Ein helsta rót vandans er að fyrirtæki hafa
í vaxandi mæli kosið að fj árfesta erlendis
og lítið sem ekkerl fé kemur að utan til
mótvægis.Enáárunum 1993-95 fjárfestu
Þjóðverjarerlendis fyrirum 69 milljarða
dala (4.600 m.a. ísl. kr.), en útlendingar
fjárfestu fyrir aðeins 6,3 milljarða í
Þýskalandi. Þá er flæðið fremur að vaxa
en sj atna, erlendar fj árfestingar Þj óðverj a
tvöfölduðust á milli áranna 1994 ($14,6
m.a.) og 1995 ($34,9 m.a.).
Þau fyrirtæki sem fara út eru ekki aðeins
alþj óðlegar samsteypur heldur meðalstór
fyrirtæki sem áður báru uppi atvinnu-
sköpun í landinu. Fjárfestar leita á vit
nýrra tækifæra í Asíu og A-Evrópu
(sérstaklega í Tékklandi og Póllandi), þar
sem aðstæður eru aðrar og betri en í
heimalandinu. En laun í Þýskalandi eru
ein þau hæstu í heimi, skattar háir og
fyrirtæki þurfa auk þess að standa straum
al'miklum félagslegum kostnaði. Vinnu-
markaður er háður ströngum reglum, og
mörg fyrirtæki eru ofurseld valdi
verkalýðsfélaga. Það eru þessi hrjóstur
sem fyrirtækin flýja yfir á erlendar
grundir. Þetta hefur fært mönnum
sanninn um hversu mikil þörf er á
umbótum í þýsku efnahagslífi ætli þjóðin
að standast erlenda samkeppni. Þetta
gefur einnig vísbendingar um í hvaða
farveg alþjóðaviðskipti eru að leita.
Stjórnvöld í hverju landi þurfa að huga
vel að aðstöðu innlendra fyrirtækja ætli
þau ekki að missa þau úr landi.
Flæði á fé til fjárfestinga inn og úr
4 Evrópulöndum 1993-95 (m.a. dala)
Bretland Frakkland Italía Þýskaland
Heimild:OECD Economic Outlook
Aðrir sálmar
Ribbaldar ráðast inn
Á sínum tíma mætti það mikilli and-
stöðu þegar Svisslendingar byggðu ál-
ver í Straumsvík og vinstri stjórnin 1971 -
74 tók þá slæmu ákvörðun að Islendingar
skyldu eiga meirihluta í Járnblendiverk-
smiðjunni við Hvalfjörð. Hægri stjórnin
sem kom í kjölfarið fylgdi sömu þjóð-
legu fjárfestingarstefnunni og íslenska
ríkið tók á sig fjárhagslega áhættu sem
meirihlutaeigandi verksmiðjunnar. Sem
betur fer virðist aðeins einn íslendingur
eftir sem rekur upp ramakvein ef út-
lendingar vilja hætta peningum sínum
hér á landi til þess að byggja nýjar verk-
smiðjur. Hins vegar er enn þann dag í
dag mikill ótti við að selja útlendingum
fyrirtæki sem lengi hafa starfað. Á þessu
ári hafa erlendir aðilar sýnt Sementsverk-
smiðjunni mikinn áhuga og óskað eftir
viðræðum um kaup af ríkinu. I stað þess
að taka þessu fagnandi finnast enn
einstaklingar sem telja að fremur eigi að
leita Islendinga til þess að kaupa fyrir-
tækið. Jafnframt lýsti einn bæjarfulltrúi
á Skaganum því yfir að yrði verksmiðjan
seld þá ætti að nota peningana til upp-
by ggingar á Akranesi. Það er vandséð að
ríkið skuldi Akumesingum neitt fyrir það
að hafa starfrækt verksmiðjuna í bænum
í áratugi en sjónarmið af þessu tagi draga
einmitt úr líkunum á því að fyrirtæki
komist úr ríkiseign.
Ausið í sérfræðinga
Nú hefur verið tekin ákvörðun um það
að eytt skuli tugum milljóna í hönnun
verksmiðju sem enginn veit hvort að
nokkru sinni muni rísa. Um langt skeið
hefur hópur manna kannað möguleika á
því að reisa magnesíumverksmiðju hér á
landi. Magnesíum er léttmálmur og ýmis-
legt bendir til þess að hann megi vinna
með hagkvæmum hætti á Reykjanesi.
Fjárfesting í verksmiðjunni yrði nálægt
10 milljörðum kr. og framleiðslan hér á
landi um 10% af heimsnotkun. Hér er
því verið að taka mikla áhættu. I ljósi
þessa er það mjög skynsamleg ákvörðun
að verja miklum fjármunum í vandaða
forhönnun verksmiðjunnar í stað þess að
nota gömlu íslensku aðferðina að vaða
af stað hugsunarlítið. Verði niðurstaða
forhönnunar neikvæð þá hafa aðstand-
yendur lágmarkað tap sitt._____J
Ritstjórn: Ásgeir Jónsson, ritstj. og ábm.,
Benedikt Jóhannesson. Útg.:Talnakönnun
hf., Borgartúni 23,105 Rvík. Sími: 561 -7575.
Myndsendir: 561-8646. Internetslóð: http://
www.strengur.is/~talnak/vief95.html,
netfang:talnak@strengur.is Málfarsráðgjöf:
Málvísindastofnun Háskólans. Prentun:
Steindórsprent-Gutenberg. Upplag: 700
eintök. Öll réttindi áskilin. Ritið má ekki afrita
án leyfis útgefanda.