Frjáls verslun - 01.06.1947, Blaðsíða 6

Fataeign Skúla
Af virðingargerðinni 1774 þykir mega ráða, að
Skúli liafi verið allmikill skartsmaður. Telur hún
upp fatnað hans og er hann sem hér segir: 1 karmes-
inrauður kjóll með silkifóðri og silkihnöppum; 1
blátt yfirskorið flauelsvesti með silkifóðri og hnöpp-
um;l svartar flauelsbuxur með hnöppum af kamel-
hári; 1 lyfrauður klæðnaður, kjóll, vesti og buxur,
með saxiskgrænu raskfóðri og hvítum metalhnöpp-
um og tré undir; 1 svartur klæðnaður; 1 grænn
kjóll og vesti; ljóshlár kjóll og vesti; snúið hvort-
tveggja; 1 grænn kjóll nteð bereiddu og loðnu skinn-
fóðri og metalhnöppum, snúinn og hrúkaður; 1 do.
grænn, mikið slitinn, með gylltum messinghnöpp-
um og tré undir, 1 svartar flauelsbuxur með glas-
hnoppum; 1 svart bróderað silkivesti, mikið slitið,
með do. hnöppum; 1 dökkar manchester buxur,
bornar og slitnar; 1 do. af sarna ög viðlíka; 1 rauð-
ur sartout, gamall og slitinn; 1 slobrokur af röndóttu
ullartaui. Þessi klæði voru öll virt á 108 dali. —
Á uppboðinu eftir Skúla látinn voru seld þessi klæði:
1 gulur alfatnaður, 1 svartur, 1 grár og 1 hárauður;
1 grænt klæðisvesti og eitt með rauðum ísaumi; 1
frakki; 1 rauðar buxur; 1 skinnhempa; 1 hvítir
silkisokkar og 1 svartir; 6 hárgerfi og 3 hárpungar.
Af þessari skrá má ráða, að Skúli hefur verið allvel
fataSur.
Kunningjakeskni
Smáglettinn mun hann hafa verið við kunningja
sína, þótt litlar fari sögur af því. og guldu þeir þá
stundum í sömu mynt, en hann tók því jafnan vel.
Eitt sinn gengu þeir Skúli og Björn Markússon
lögmaður af skipi í Viðey og leiddust upp sjávar-
götuna, en hún er allbrött. Er þeir komu upp á túnið,
þraut lögmann gönguna, þvi hann var feitlaginn og
mikið klæddur; staldraði hann við og blés mæðinni.
Þá mælti Skúli: „Skrattans góður smali værir þú!“
En hinn svaraði óðar: „Það væri ég, — ef ég hefði
þig fyrir hund“.
slíkt enginn vansi. Þó fór þetta heldur rénandi
er á leið öldina.
Að lokum þykir hlýða að athuga lítið eitt þau
tvö aðalmál, er Skúli flutti af svo miklum dugn-
aði og ósérplægni, en þau eru iðnaðarmdlið og
verzlunarmálið.
Þegar stjórnin um rniðbik aldarinnar gerði
sig líklega til að styðja að viðreisn ísienzku þjóð-
arinnar, lá sú spurning beint við, liversu því
102
mætti framgengt verða, hver væri beinasti og
vissasti vegurinn til þess. Menn greindi töluvert
á um viðreisnarmeðulin, en undir niðri munu
þó flestir hafa verið á þeirri skoðun, að umbæt-
ur á atvinnugreinum landsins ættu að sitja í
fyrirrúmi fyrir öllu öðru. Þegar Skúli kom fram
með tillögur sínar um iðnaðarstofnanirnar, var
það í raun og veru eigi nein ný og ókunn hug-
mynd, er hann lét í ljós. Það var aðeins sniðið
og aðferðin og eins hitt, að hann kvað svo skýrt
og einarðlega upp úr með þetta, er ollu því,
að rnenn litu á þetta sem nýjungar. Um lang-
an aldur höfðu hagfræðingar og þjóðmegunar-
fræðingar flutt þær kenningar, að velmegun
þjóðanna væri á því byggð, að þær mættu sem
mest bjargast við eigin afurðir og að sem minnst
væri flutt af erlendum varningi inn í landið.
Það var skoðun þeirra, að auðæfi landsins væru
ekkert annað en mismunurinn á aðflutningi og
útflutningi, og allt væri unnið með því að auka
sem mest iðnað í landinu og takmarka sem mest
alla aðflutninga. Var því 18. öldin, einkum fyrri
hluti hennar, hin mesta iðnaðar- og verksmiðju-
öld, og það jafnt í Danmörku sem annars staðar,
en frá Danmörku bárust hugmyndir þessar til
íslands. Það var því eigi nema eðlilegt, að Skúla
virtist sem velmegun landsins væri aðallega und-
ir því komin, að landsmenn sjálfir færðu sér af-
urðir landsins sem bezt í nyt. Það hafði lengi
viðgengist á íslandi að menn hirtu lítt um ull-
ariðnaðinn. Að vísu var nokkuð af prjónlesi
lagt inn í kaupstaðinn, en það var oft svo illa
úr garði gert, að kaupmenn voru ófúsir á að
veita því viðtöku, og stoðaði lítt þótt stjórnin
setti nákvæmar og smásmugulegar reglur um
það, hversu unnið skyldi. Prjónlesið var verzl-
unarvara, sem kaupmenn þóttust lítið ábatast á.
Aftur á móti var ullin jafnan gjaldgeng og eft-
irsóknarverð verzlunárvara, og kaupmenn voru
ætíð fúsir á að veita henni viðtöku. Vöndust
þannig landsmenn smámsaman á að leggja mest-
an hluta af ull sinni í kaupstaðinn og kaupa
aftur erlend klæði til fata, enda var það lang
fyrirhafnarminnst. Það var þetta, sem Skúli vildi
sporna við með því að koma á reglubundnum
iðnaði í landinu sjálfu, því honum blæddi í
augum að sjá, hversu landsmenn fóru á mis við
allan þann liagnað, er af vinnunni mátti leiða.
Þegar á þetta er litið, sjáum við að iðnaðar-
hugmynd Skúla var eigi annað en eðlileg afleið-
ing af lestri lians og skynsamlegri íhugun og var
fullkomlega í samræmi við tímabil það, er hann
FRJÁLS VERZLUN