Alþýðublaðið - 04.03.1977, Blaðsíða 11

biaSkt1 Föstudagur 4. marz 1977
WÐHORF ll
Gísli Sigurbjörnsson:
UNDIRBÚNINGUR
ELLINA
FYRIR
Arlega lætur margur maöur-
inn og konan af störfum, vegna
þess aö hún eöa hann hafa náö
vissum aldri og veröa stundum
af þeirri ástæöu einni aö hætta
störfum. Árum saman hefur
þetta fólk unniö störf sin af
áhuga og samviskusemi og svo
allt I einu veröur þaö aö hætta —
aldurstakmarkinu er náö.
Aldurstakmarkiö getur veriö
65,67 eöa 70 ár, allt fer þetta
nokkuö eftir löggjöfinni og ýms-
um aöstæöum. En staöreyndin
er óhögguö, störfum veröur aö
hætta.
Sumir hlakka til þess, aö eftir
svo og svo langan tima, þurfa
þeir ekki aö fara lengur i vinn-
una, nú komast þeir á eftirlaun
og ellilaun. Þeir voru eiginlega
fyrir löngu búnir aö fá meira en
nóg af þessari eilifu og leiöin-
legu vinnu og þeir töldu árin,
mánuöina, siöan vikurnar og
loks dagana, þar til þeir væru
orönir frjálsir aftur og réöu
tima sinum öllum.
Þannig er þaö. Sumir telja sig
hafa unniö nógu legi til þess aö
fá aö njóta ævikvöldsins i ró og
friöi, lausir viö allt starf og
erfiöi. En svo eru aftur hinir,
sem hugsa til framtiöarinnar i
ellinni meö nokkrum kviöa.
Starfiö er þeim allt. Heilsan er
sæmileg og starfskraftarnir lika
og svo eru þeir orönir þessu öllu
svo vanir, þekkja þetta allt af
langri reynslu og kviöa þvi aö
láta starfiö i hendur einhverj-
um, sem litiö þekkir til þess og
litla eöa enga reynslu hefur.
Og svo kemur þó aö þvi, aö
þeir láta af störfum og hvaö tek-
ur þá viö? Oft er talaö um aö
dauöaorsökin sé beinlinis só, aö
maöur lét af störfum — þeir
kalla þetta þá þýsku
„Pensioneringstod”. Umskiptin
eru svo mikil. í gaer gegndi
hann ábyrgöarstarfi, vel metinn
embættismaöur og haföi tals-
vert aö segja á sfnu sviöi, en I
dag er hann oröinn einn af
mörgum sem ekki fara á fætur
kl. 8 og koma á skrifstofuna kl.
9. NU getur hann sofiö fram til
hádegis — og sæti hans skipar
annar — og hans er oftast litiö
saknaö. Þaö þarf sterk bein til
þess aö þola slfk umskipti og
þess vegna eru þeir margir,
sem eftir fyrsta áriö eru farnir
alveg — dánir. Þeir þoldu ekki
aö komast á eftirlaun og allt
þaö, sem þvi fylgir.
Auövitaö má hafa önnur .orð
og aðra lýsingu á þessu,en ég
vona þó aö menn skilji, hvaö ég
er aö fara. Ég er aö reyna aö
benda á,að viö eigum aö fara aö
hugsa um ellina — um eftir-
launaárin— nokkrum árum áö-
ur en þau koma. Ég er
sannfæröur um, aö þaö er hár-
rétt hjá mörgum stórum fyrir-
tækjum I öörum löndum, sem
beinlinis reyna aö kenna mönn-
um hvernig þeir eiga aö bregö-
ast viö, þegar störfum er hætt,
þegar ellilaun, eftirlaun og
ellina ber aö höndum.
Væri betur, aö viö færum
einnig aö hugsa meira um þessi
mál en nú er gert. Reyndar er
þaö ekki aöeins I þessu efni, aö
viö erum sinnulaus — viö erum
þaö i svo ótal mörgu ööru — en
látum þaö eiga sig I biíi. Þaö er
um ellina, sem ég vildi ræöa
dálitið viö yöur.
Ellin færist yfir, gegn þvl get-
um viö ekkert gert, timann
stöövar enginn. En viö getum
búiö okkur undir ellina. Ekki
aöeins meö þvi aö reyna aö vera
sem fjárhagslega sjálfstæöust
og reyna aö fara vel meö heilsu
okkar. Heldur getum viö lika
reynt aö gera okkur nokkra
grein fyrir, hvaö við ætlum aö
hafa fyrir stafni, þegar viö
veröum aö hætta störfum. Lifs-
starfiö er kvatt og viö sett á elli-
laun og stundum lika á eftir-
laun. Þá er vissulega mikilsvert
aö vita, hvaö viö getum gert.
Heilsan ef til vill ekki sem best,
starfsorkan þverrandi, en samt
sem áöur viljum viö eitthvert
starf. Um þetta ættuö þér aö
hugsa, enda þótt þér séuö aöeins
um fimmtugt. Árin liöa svo
fljótt og áöur en varir er rööin
komin aö yöur. Hvaö skal gera,
hvert skal snúa sér, wandamál-
in 1 ellinni eru mörg og oft svo
erfitt aö leysa þau I dag. En á
morgun veröur þaö betra, ef þér
og öll hin á yöar aldri fariö aö
hugsa um þau af alvöru. Þá er
ég viss um, aö margt veröur
gert til þess aö gera okkur öll
betur búin aö taka éilinni, þegar
hún kemur.
- grein þessi hefur áður birzt í Heimilispóstinum
F ramhaldssagan
F órnar-
lambið
— Þaö er ekki langt til næstu
helgar, sagöi Sebastian glaölega.
en hann langaði mest til að hún
færi frá. svo aö hann gæti haldið
áfram.
Hún leit vesældarlega á hann og
spuröi skálfandi röddu: — Ferö
þú lika?
— Nei, ég kem aftur i kvöld. Ég
ætla til New Forest.
— New Forest? En dásamlegt!
Trén eru einmitt aö skipta um lit
nú, sagöi Drúsilla löngunarfullt.
— Hvert ertu aö fara,
Sebastian?
— Sebastlan leit viö og sá sér til
mikillar gremju, aö Katrin kom
hlaupandi. Hann hefði helzt viljaö
hrista Drúsillu til. Aubvitað þurfti
hún aö stööva hann, þegar honum
tókst aö sleppa óséöum. Hann
vissi, aö frænkur hans höföu
nauöaö i honum um aö taka aöra
hvora þeirra með.. og hann
langaöi ekkert til aö tala viö þær.
Katrin talaöi án afláts, og Eva
reyndi aö vekja athygli hans á
sér. Nú sá hann Evu koma á hæla
Katrinar og vissi aö hann var
fangaður i gildru. Hann sagöi
snögglega: — Viltu koma með,
Drúsilla? En þú verður aö lofa aö
masa ekki án afláts, þvi aö ég
þarf aö hugsa.
— Má ég það? Drúsilla ljóm-
aöi. — Ég skal ekkert segja, bara
horfa á trén og...
— Hlauptu þá inn og náöu i
kápu og gönguskó. Við förum innn
I skóginn... i guös bænum segöu
engum, hvert viö erum að fara,
og láttu mig ekki biöa nema fimm
minútur.
Drúsilla kinkaöi kolli og stökk
af staö. ökuferö upp i sveit? Þaö
veröur unaöslegt aö komast aftur
upp I sveit, hugsaði hún áköf.
Hvernig gat Katrín sagt, aö
Sebastian væri hranalegur og
eigingjarn? Bæöi Katrin og Eva
heföu vist viljað fara með honum,
en hann haföi ekki boöið þeim.
Hann hefur vist vitaö, hvaö ég
yrði hrifin, hugsaöi Drúsilla. Hún
hljóp inn og fór i slitna, en góða
gönguskó. Þeir stungu I stúf viö
svarta, klæðilega kjólinn, svo hún
fór úr honum og i gamalt ullarpils
og appelsinulita peysu. Þó að
þessi föt væru slitin voru þau
heppilegri upp i sveit en sorgar-
kjóllinn, sem Maud frænka haföi
valiö handa henni. Svo sótti hún
tvidkápuna sina og fór niður.
Henni kom ekki til hugar aö fá
leyfi hjá Maud frænku, áður en
hún færi. Amma hennar bannaði
henni aldrei aö fara meö Daviö og
spurði aldrei, hvenær hún kæmi
heim.
Eva og Katrin stóöu báöar viö
bflinn, þegar Drúsilla kom. Þær
voru i æstu skapi. Eva minnti á
móögaö dekurbarn og Katrfn var
reiðileg. Sebastian reykti sigar-
ettu og haföi vélina I gangi.
— Ég er komin'. sagöi Drúsilla
móö.
— Gott... inn meö þig! sagöi
Sebastian og opnaði fyrir henni.
— Viö komum, þegar viö komum,
stelpur!
— Leyfði mamma þér ab fara?
spuröi Katrin frekjulega.
— Aö sjá þig! Þú getur ekki
fariö i þessum gömlu druslum!
Svo áttu lika aö vera sorgar-
klædd, sagöi Eva gagnrýnandi. —
Ég er viss um, aö þaö liöi yfir
mömmu, ef hún sæi þig núna!
Drúsilla, sem var sezt hjá
Sebastían, leit biöjandi á hann. —
Atti ég aö láta Maud frænku vita,
aö ég ætlaöi meö þér? spuröi hún.
— Auövitað. Ég veit, aö
mamma myndi banna þaö, flýtti
Eva sér aö segja. — Hún veröur
mjög reiö, ef þú stingur af I leyfis-
leysi.
— Æ! hvislaði Drúsilla og leit
á Sebastian.
Hann deplaöi til hennar aug-
unum og ók af staö. Drusilla greip
andann á lofti.
— Heldurðu... aö Maud frænka
veröi reiö? spuröi hún hikandi.
— Areiöanlega, en hvaö um
þaö? Kenndu mér um allt og
segöu, aö ég hafi rænt þér, svar-
aöi Sebastian glettnislega. — En
ég get sett þig af hér, ef þú heldur,
. aö þaö sé ekki þess viröi aö fá
nokkrar skammir fyrir bragöiö.
Ég slapp og þaö er þaö eina, sem
mig skiptir máli.
— Nú! Viltu heldur, aö ég fari
heim?
— Þú ræöur þvi sjálf!
— Þú... þú bauðst mér meö...
og mér er alveg sama, þó aö
Maud frænka móögist.
— Þá er allt i fina.
— Ekki, ef þú vilt ekkihafa mig
meö!
— Helduröu, aö ég heföi boöib
þér, ef ég vildi ekki hafa þig?
spurði Sebastian, þvi aö hann
heyröi, aö hún var sár.
— Kannski finnst þér fötin min
ljót. Ég veit, aö þau eru gömul, en
þaö fer enginn I svörtum kjól út i
skóg, sagbi Drúsilla taugaóstyrk.
Sebastian gaut hornauga til
hennar. — Þú litur mjög vel út!
Mér finnst appelsinulitt fallegt,
sagöi hann kæruleysislega.
— Finnst þér þaö? Ég prjónaöi
peysuna sjálf.
— Er þaö? Þú gerðir vel viö
jakkann minn. Þakka þér kær-
lega fyrir,
— Mér þótti gaman aö gera viö
hann!
Sebastian svaraöi engu. Hann
sáriðrast yfir aö hafa bobiö henni
með eins og yfir öllu þvi, sem
hann haföi gert fyrir Drúsillu.
Hún hafbi lofaö aö þegja, en
myndi áreiöanlega ekki sam-
kjafta. Hún talaöi fátt, þegar hún
var meö fjölskyldunni, en þaö
kjaftaði á henni hver tuska, þegar
hún var meö honum. Hins vegar
gat hann ekki visaö henni á bug
eins og Katrinu. Drúsilla var svo
varnarlaus og auðsærö. Aö hún
skyldi halda, aö hann vildi ekki
hafa hana meö út af fötunum.
Hann sem kæröi sig kollóttan um
f öt....
Hann leit aftur hornauga á
hana og komst aö þeirri niöur-
stööu aö hún væri ekki jafnleiöin-
leg og grá og áöur. t fyrsta skipti
haföi hún ekki grátiö og var llf-
legri og ekki eins einstæöingsleg
og hrædd og áöur. Nú sagbi hann
afsakandi: — Þaö særir þig von-
andi hvorki né móögar, þó aö ég
láti eins og þú sért ekki hérna?
— Auðvitaö ekki! Hún brosti til
hans. — Þú sagðist... ætla aö
hugsa um nýja skáldsögu......?
— Já!
— Ég skal steinþegja! Menn
veröa aö hugsa, áöur en þeir
semja heila skáldsögu!
Hann brosti og fannst þaö bæöi
hlægilegt og furðulegt, aö þetta
kynlega barn skyldi vera sá eini,
sem tók starf hans alvarlega.
Chepnyes neituöu aö trúa þvi, aö
hann ynni handtak. Þetta viðhorf
særbi hann, en hann nennti ekki
aö sannfæra þau um hiö gagn-
stæöa. Hann haföi ágætar auka-
tekjur af skáldsögum sinum.
Hann skrifaöi fjórar á ári... léttar
ástarsögur, sem birtust undir
dulnefninu „Selina saffron”.
Hann haföi aldrei sagt vinum sin-
um né ættingjum frá þessu dul-
nefni, þvi aö hann skammaöist
eftir JAN TEMPEST
K0STAB0Ð
á kjarapöllum
KJÖT & FISKUR
Breiðholti
®
jSTSENDUM
OFUNARHRINGA
Joli.mnrs Intsson
Itnug.mrgi 30
ípiim 10 200
Heimiliseldavélar,
6 litir - 5 gerðir
Yfir 40 ára reynsla
Rafha við Óðinstorg
Simar 25322 og 10322
Birgir Thorberg
málarameistari
simi 11463
Onnumst alla
málningarvinnu
— uti og inni —
gerum upp gomul húsgogn