Vísir - 09.05.1969, Blaðsíða 9

í SIR . Föstudagur 9. maí 1969.
9
oll mm-
LEIÐSLULEYNDARMÁUN
— segir forstjóri mesta loðskinnafyrirtækis
Finna, sem aðstoðar Sambandið við
uppbyggingu loðskinnaframleiðslu
□ Gæði íslenzku gærupelsanna eru slík, að við notum ekki
venjulegar aðferðir með sýningarstúlkum og þvíumlíku,
þegar við seljum þá. — Nei, við tökum pelsana og vöðlum
þeim í hnút og réttum viðskiptavininum þá þannig á sig
komna. „Finnið, hvað hann er Iéttur,“ segjum við, „30-40%
léttari en nokkrir aðrir sambærilegir pelsar. Setjizt svo ofan
á þá og reynið það síðan, t. d. við enska pelsa.“ Og við erum
ekkert að leika okkur við eldinn. Islenzku pelsarnir þola það
og allan samanburð við hvaða gærupels sem er. Enda borgum
við helmingi meira fyrir hráefnið héðan en fyrir nokkrar aðr-
ar gærur, t. d. frá Ástralíu, Nýja-Sjálandi eða Argentínu.
voru þá 380 þúsund manns, í sjó-
her þeirra voru herskip að
buröarmagni 320 þúsund tonn,
þar í mátti telja 2 orustuskip,
9 stór beitiskip, 4 létt beitiskip,
2 flugvélamóöurskip, 14 tundur-
skeytabáta, 18 kafbáta og 80
minni skip, í flugher Frjálsra
Frakka voru 30 þúsund manns
og réði hann yfir 500 bardaga-
flugvélum. Ég held að þessar
tölur, sem eru óvefengjanlegar,
sýni, aö hlutur Frakka í hem-
aöargetunni var ekki lítilvægur,
þvert á móti furðu mikill miðað
við allar aðstæður, Og kaup-
skipafloti þeirra sem starfaði í
þágu bandamanna, var 1,2 millj-
ónir tonna.
Hitt var svo annað mál, að
þessi mikli herstyrkur var ekki
nýttur eins og hægt hefði veriö,
og það stafaði af miklum deil-
um milli de Gaulles og Banda-
ríkjamanna, bæði á hinu póli-
tíska sviði og hernaðarskipu-
laginu.
Tjað er engin nýjung, að marg-
víslegar deilur koma upp
milli stjómenda á stríðstimum.
Við höfum glöggar fregnir af
hinu sífellda reiptogi Montgo-
merys marskálks við Banda-
ríkjamenn, við vitum einnig um
það hve óþægur og frekur
Patton hershöfðingi var og nú á
síðustu tímum erum við að fá
sigrinum
upplýsingar austan frá Rúss-
landi um hina grimmdarlegu
samkeppni sem stöðugt var milli
rússnesku hershöfðingjanna
Zhukovs, Malinovskys og
Konévs.
Deilur de Gaulles við Banda- B
ríkjamenn vom nokkuð skyldar
þessu, n :ma þær vom oft á
æðra sviði, það er f þjóðernis-
legri pólitík. Það má sjálfsagt
líta á það þeim augum, að de
Gaulle hafi verið einstrengings-
legur og þóttafullur og hann
hafi þannig spillt fyrir hemað-
araögeröum. En það em tvær §
hliðar á því máli eins og öðmm
og við það að kynna sér þessar
deilur, þá get ég ekki séð, að
það sé hægt að komast fram
hjá þeirri staðreynd, að Banda-
ríkjamenn áttu mjög mikla sök
á þessum vandræðum með al-
rangri pólitískri stefnu gagnvart
Frakklandi. Það er nú marg-
sannað, að Bandaríkin ýttu und- S
ir svikarastjórn Pétains og Lav- R
als í Frakklandi og fengust ekki g
til að viðurkenna fomstuhlut- g
verk de Gaulles fyrr en eftir að |
París hafði verið náð. Síðari at- fe
burðir sönnuðu það, að þessi g
stefna hafði verið röng, og það jj
viðurkenndi utanrfkisráðherra g
þeirra Cordell Hull að lokum |
í minningabók sinnj og enn
skýrar kom það fram hjá Harry
Hopkins hinum sérstaka sendi-
fulltrúa Roosevelts forseta.
Jþessi fjandskapur og barátta
Bandaríkjamanna gegn de
Gaulle kom fram I svo marghátt-
uðum og furöulegum aðgerðum,
að það var engin von á öðru
en að de Gaulle reyndi að
verja sig og Frakkland gegn því.
Alvarlegustu aðgerðimar vom
tilraunir Bandaríkjamanna til
að ýta Giraud hershöfðingja
fram til valdaaðstöðu í Noröur-
Afríku, sem hafði það i för meö
sér að þjálfun og útbúnaði geysi
mikils mannafla Frakka seink-
aði í hartnær ár. Þetta kom
einnig fram í þvf að Bandaríkja-
menn vildu taka frönsk herskip
með valdi og manna þau banda-
■•ískum sjóliðum. Það kom enn-
íremur fram í þvl, að þeir þver-
skölluðust lengi við að fela
1M>- 10. siða.
SÍS-bruna snúið í sókn
Það er forstjóri stærsta
skinnavömfyrirtækis í Finn-
landi, sem segir þetta á blaða-
mannafundi hjá Sambandi ísl.
samvinnufélaga, þar sem Er-
lendur Einarsson forstjóri og
Harry O. Frederiksen, fram-
kvæmdastjóri iðnaðardeildar
SlS skýra frá því, hvernig ætl-
unin er að breyta SfS-brunan-
um mikla á Akureyri upp í sókn
með stórkostlegum áætlunum
um loðskinnaverkun og meiri
háttar loðskinnaiðnað í sam-
bandi við hana.
Pertti Hellemaa forstjóri Frii-
tala ætti að vita hvað hann er
að tala um, þegar hann lýsir yf-
ir þessari hrifningu á gæöum is-
lenzku gæranna, því aö fyrir-
tæki hans hefur nú imnið úr
gærum héðan í 14 ár, en auk
þess er hann sérstakt yfirvald I
Finnlandi, þegar loðskinn og
loðskinnaiðnaður er annars veg-
ar. Hann er forseti sambands
loðskinnaiðnrekenda í Finnlandi,
forseti sambands loðskinnafram
leiðenda og forseti syndikats
loðskinnaiðnaðarins.
Sauðkindin okkar
vel vaxin
fslenzka gæran virðist hafa
allt sér til ágætis að því er Helle-
maa og Pentti Lahtonen, fram-
kvæmdastjóri sútunardeildar
Friitala, upplýsa blaðamenn. ís-
lenzkt sauöfé virðist einstaklega
vel vaxið fyrir pelsaframleiðslu.
Gærumar eru tiltölulega langar
og mjóar, en aðrar gærur aftur
á móti of breiðar til að góð nýt-
ing fáist úr þeim við pelsasaum.
Þá er háralagið mjög gott og þeir
þakka íslenzka loftslaginu það
og þeirri staðreynd að íslenzka
sauðkindin lifir í fjöllum veiga-
mesta tímabilið, — lömbin raun-
ar nær alla sína Iífstíð.
Þeir kváðust mjög vantrúaðir
á, að rétt væri að reyna að kyn-
bæta íslenzka sauðféð. — Við
höfum því miður orðið þess var-
ir, að kynbætur hafa oft nei-
kvæðan árangur. segir Hellemaa,
enda segir hann þess ekki þörf.
Finnarnir voru hér á ferð til
að undirskrifa samninga við
Sambandið um samvinnu við
uppbyggingu nýju sútunarverk-
smiðjunnar á Akureyri, en
finnska fyrirtækið mun veita
alla tæknilega aöstoð bæði við
uppbygginguna og slðar við fram
leiðsluna og einnig við sölustarf
á fullunnum pelsum og öðrum
skinnavörum. Þeir eru raunar
reiðubúnir til að kaupa alla loð-
skinnaframleiðsluna.
Kostar 90 en gefur
180 milljónir
Sútunarverksmiðja SÍS á Ak-
ureyri á að vera tilbúin að ári og
er áætlað að hún geti sútaö 300
þús. gærur á ári. Fullreist með
öllum vélum á hún að kosta um
90 milljónir króna, en fram-
leiðsluverðmætið á ári veröi um
180 milljónir. Af þeirri upphæö
mun verksmiðjan kaupa hráefni
fyrir um 60 milljónir á ári. 120
—150 manns munu fá vinnu í
verksmiðjunni, en við byggingar-
framkvæmdimar 40—50 manns.
Það, sem skiptir höfuömáli f
þessari samvinnu er sú tækni-
aðstoð, sem við munum fá, sagði
Erlendur Einarsson forstjóri.
Þeir munu veita okkur aðgang
að öllum framleiðsluleyndarmál-
um sínum og okkur gefst tæki-
færi til að senda fólk út til
þeirra til þjálfunar. Ragnar Ól-
afsson, efnaverkfræðingur, sem
hefur verið ráðinn forstjóri verk
smiöjunnar, er þegar kominn til
Friitala, en margir munu fylgja
I kjölfarið.
Auk þess munu bæöi sérfræð-
ingar og venjulegt iönverkafólk
koma hingað frá Friitala til að
kenna rétt vinnubrögð og hafa
eftirlit með framleiðslunni og
umfram allt gæðunum. — Meö
þessu flytjum við inn verkkunn-
áttu I þessari iöngrein. Þá kunn-
áttu er erfitt að meta til fjár,
sagði Erlendur.
Er þetta ekki lélegur „busi-
ness“ fyrir Friitala? spyrjum viö
Hellemaa?
Nútíma hagfræði
Nei, alls ekki. Við höfum lengi
gert okkur grein fyrir því, að
það er þjóðhagslega ófýsilegt að
flytja þungar saltaðargærurmilli
landa. Þaö samræmist ekki nú-
tímaviðhorfum hagfræðinnar.
Það eru því hagsmunir ykkar,
að vinna gærurnar hér heima,
og það eru hagsmunir okkar
einnig.
Hagurinn af þessu samstarfi
fyrir okkur er þó fyrst og fremst
sá, aö kenna ykkur að vinna
fvrsta flokks vöru úr fyrsta
flokks hráefni, og þessa vöru er-
um við tilbúnir til að kaupa, því
að hún samræmist kröfum okk-
ar og við vitum aö hún gerir það.
Þá er samvinna I sölustarfi mjög
æskileg frá okkar bæjardyrum.
Þannig fáum við betri nýtingu
úr sölukerfi okkar.
Sömu rökin gilda, þegar þið
farið nánar út í fulla vinnslu á
loðskinnunum I pelsa og annað.
Þá er það okkur nauösynlegt að
vera þess fullvissir, aö gæði vör-
unnar standist kröfur okkar. Og
seinna, þegar ykkur vex fiskur
um hrygg má vænta þess, aö
við getum fengið verömætar upp
lýsingar frá ykkur.
Loðskinnaiðnaðurinn er ekki
„statískur". Þvert á móti, þróun-
in er mjög ör og það er nauö-
synlegt aö vera I brjósti fylk-
ingar, segir Hellemaa.
Það tók okkur 8 ár aö þróa
framleiðsluaðferðina á mokka-
pelsunum úr íslenzku gærunni
og höfðum við þó reynslu viö
framleiðslu mokkapelsa áöur.
Og þó að við höfum náð þessum
árangri, að engir mokkapelsar
standast samanburðinn við ís-
lenzku mokkapelsana, er engu
endanlegu takmarki náð. Þróun-
in heldur áfram og það er nóg
pláss fyrir okkur báða á mark-
aðinum, þannig að engin fyrir-
staða er fyrir góðri samvinnu.
Þess má geta, að Friitala er
reiðubúið til að láta SÍS-verk-
smiðjunni I té alla fvrirgreiðslu,
sem hugsanleg er, ekki aðeins
viö framleiðslu skinnanna
sjálfra, heldur einnig upplýsing-
ar um þróun I tízku, snið, að-
stoð við sölumennsku o. s. frv.
-vj
IfSMBIR
MHRM:
□ Vilja ljósmæður
víkja fyrir sjúkl-
ingunum?
Kona in hringdi 1 gær með
eftirfarandi tillögu í tilefni af
umræðum um viðbótarhúsnæði
við Fæöingardeildina:
„Ég veit ekki betur en að við
Fæðingardeildina sé myndarleg
álma, sem ljósmæðraskólinn
ræður yfir. Ekki efast ég um
að hinar ungu, tilvonandj ljós-
mæður mundu rýma þessa álmu
fyrir dauövona sjúklingum, sem
bíða eftir plássi. Hægt mundi
að útvega stúlkunum ágætar
vistarverur hvar sem er, enda
nóg framboö af slíku um þess-
ar mundir. í staðinn yrði hægt
að koma upp þeirri aöstöðu.
sem ekki er fyrir hendi
0
□ Krossaprófin
gleymast fljótt
Nú sitja landsprófsnemendur
sveittir við prófborðin, skrifa
ritgerðir og útfylla krossapróf-
in. Þegar prófinu er lokið og
þeir komnir heim muna þeir
ekki nema lítinn hluta af spurn-
ingunum á krossaprófinu Þetta
gleymist I hita prófsins og þeir
fá auðvitaö ekki að eiga krossa-
prófseyðublööin. í fyrra var
tekin upp sú nýbreytni að birta
landsmönnum öllum landspróf-
in I heild sinni. Var það öllum
til mikillar ánægju, ekki einung-
is nemendum, sem tóku aö muna
svör sín heldur einnig al-
menníngi, sem fór jafnvel aö
spreyta sig við prófin. Nú I
ár hefur þessum ágæta hætti
ekki verið viðhaldið og væri ósk-
andi að þráðurinn yrði tekinn
upp að nýju.
G. Á. G.
&
□ Geymið frekar
fréttina
Kæru Vísismenn: í gærdag
færið þið okkur lesendunum
frétt á forslðu, þar sem segir
að sjómaður hafi drukknaö i
Vestman-- ..eyjahöfn. — Nafn
mannsins var ekki birt vegna
þess, að ekki hafði tekizt að ná
til aðstandenda hans. Geymið
slíkar fréttir þar til nafnið er
hægt að birta, því það setur
mikinn fjölda úr sambandi, að
ástæðulausu. Látið þetta ekki
endurtaka sig.
Reiður lesandj Vísis.
(Ath. Vísismönnum er ekki
kunnugt um, að neins staðar í
nágrannalöndunum sé til siðs að
þegja f ákveð'nn tíma yfir
hörmulegum fréttum. Þær eru
alltaf sagðar strax. Hitt er rétt,
að nafnbirtingarleyndin veldur
stundum fólki ótta að ástæðu-
lausu. Þesá vegna væri bezt ef
blöðin birlu nöfnin strax, svo
að ekki fari á miiii mála, hver
hafi lent f siysinu. Það hlýtur
að vera trassaskapur, ef ekki
næst í aöstandendur á tímanum
frá því að slysið verður og þang-
að til næsta blað kemur út).
Hringið í
síma 1-16-50
ki« 13-15
Svona réttum við viðskiptavininum fslenzka mokkapelsinn, segir
Hellemaa (t. h.) og réttir Erlendi Einarssyni eintak af þessum heims-
ins ódýrustu lúxuspelsum. Á milli þeirra standa Pentti Lahtonen
og Harry Frederiksen.