Lesbók Morgunblaðsins - 10.07.1927, Blaðsíða 6
214
LESBÓK MOBGUNBLAÐSINS
Bins og kunnugt er, voru Þjóðverjar skyldaðir til þess að ónvta flest vígi sín á austúrlanda-
mærunum. Hafa Þjóðverjar nú þegar sprepgt í loft upp 80 vígi þar. Hafa þeir jafnharðan birt op-
inberar myndir af því, hvernig vígin eru ónýtt. Myndin lijer að ofan er af vígi skamt frá Königs-
berg, rjett eftir að það hefir verið sprengt í loft upp.
orðið mannkyninu til stórkostlegra
hagsmuna við friðsamleg fram-
farastörf.
Fyrir skemstu hefir Baird end-
urbætt fjarsvnis-vjel sína á marg-
an hátt. En ýmsum uppgötvunum
sínum heldur hann enn leyndum,
svo að eigi er Jiægt að gefa lýs-
ingu á þeim. En eitt liið nýjasta og
merkilegasta er þó það, að hann
hefir nú alveg nýlega uppgötvað
það að geislakastið frá vjel hans
getur framleitt margskonar hljóð-
í símalieyrnartóli. Þegar hönd er
haldið fyrir framan sendivjel
Bairds, kemur fram hljóð, sem lík-
ist þjalarhljóði, en þegar andlit
manns er fyrir framan vjelina
heyrist blísturhljóð og Baird hefir
komist að því með því að ná þess-
um hljóðum á grammófónplötu, að
þau eru talsvert mismunandi eft-
ir því hvert andlitið er.
Mönnum hefir að vísu tekist fyr-
ir nokkuð löngu, að breyta ljós-
geislum í hljóð, og hljóðbylgjum í
ljósgeisla. Og niá hefir Baird tek-
ist, að breyta hljóðbylgjum
grammófónplötunnar í ljósníynd. A
þennan hátt er hægt að láta
grammófónplötur taka við mynd-
um um óravegu og geyma þær,
]>angað til mönnum þóknast að
„framkalla“ þær. Baird kallar
þessa uppgötvun „Phonoscop“, og
ef honum tekst að endui'bæta hana
eins og búist er við, þá hefir hann
skapað handa mannkyninu þau
ófreskisaugu sem taka langt frarn
augum skygnra manna.
ÞarabrEnsla á 3aöri
Hversvegna eigum við fslendingar
ekki að nota okkur þarann?
Búbót fyrir bæjardyrum.
Jaðarinn liggur fyrir opnu hafi,
margra mílna sandströnd. Þá er
siglt er nokkuð fi’á landi, sjest
ekki, að ströndin er vogskorin. En
þá er nær kemur sjást víkur og
vogar.
Norðursjórinn veltir sigþungiun
ölduröðum upp að söndunum. —
Sjaldan er kyrt. Svo er ávalt á
Jaðri sem þungur, fjarlægur
þrumugnýr sje í lofti. Og hvít-
bryddir eru sandarnir sumar og
vetur. Stundum fara þeir Norðri
og Vestri geysandi um Noregshaf.
Andar þá kalt á Jaðri — og þung-
aldan verður að ferlegum brotsjó-
xxm, er byltast xxpp á fjörurxxar
með braki og dynixm. Og í skamm-
degismyrkrinu sjer Jaðarbúínn
feiknsýnir, þá er sævarhljóðið
gellur eins og vábrestur gegnum
vindgnýinn. Skipsflök ramba á
rifjunum og lík ber að landi. En
þeim, senx öldurnar bera að landi
til liinstu hvíldar, búa þær mjúka
sæng í þangi og þara.
Löngum hefir það svo verið, xxð
eins dauði er annars líf. Fyrrxxm
flutti særinn Jaðarbúxim bót skóg-
leysisins í húsavið og öðru þvi,
sem að gagni mátti lcoma, en þar-
inn var lítils virði. Nú er þarinn
besta björgin, sem hafið flytur
Jaðarbxium. Þá er stormur hefir
vakið sæinn af draumórum og
komið honum í versta ham, flýgur
fregnin hús frá húsi og bæ frá
bæ á ströndinni: Fult er af þara
í víkum og vogum. Og allir, sem
vetlingi geta valdið þjóta af stað
til að bjarga gullinu, sem liggxtr