Lesbók Morgunblaðsins - 18.01.1931, Blaðsíða 3

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
11
Samdbyrgð Islands
á fiskiskipum.
Laust eftir aldamótin síðustu
fór skipum og bátum fjölgandi
hjer á landi er notuðu vjelaafl,
og þar sem þessi skip kosta mikið
meira en seglskipin, var það mjög
tilfinnanlegt útvegsmönnum að
geta eigi fengið þau trygð fyrir
sjótjóni, en bankastofnanir vildu
eigi lána fje iit á skipin eða tóku
lítið tillit til þeirra, þar sem þau
voru óvátrygð.
Jón Gunnarsson.
Að vísu voru til nokkur sjó-
ábvrgðarfjelög, þar á meðal þil-
skipaábyrgðarfjelag Faxaflóa, áð-
ur en Samábyrgð íslands hóf
göngu sína, en hvorki gátu þau
tekið að sjer beina ábyrgð á utan-
hjeraðsskipum. nje heldur endur-
trygging þeirra og ekki fengið
sín eigin skip endurtrygð, þar sem
ekkert fjelag var til, sem gat
tekið að sjer hvorki beina trygg-
ing nje heldur endurtrygging vjel-
skipa hvar á landinu sem var.
Menn sáu því, að við svo búið
mátti eigi standa, ef útgerðin átti
að geta þrifist og þetta varð til
þess að stjórnin lagði fram frum-
varp til laga á Al'þingi 1909, um
stofnnn vátryggingarfjelags er
næði um alt land og með ríkis-
ábvrgð. Var frmnvarpi þessu svo
veí tekið á því þingi að það varð
að lögum sama ár.
Samábyrgðin hefir nú starfað
síðan í öndverðum febrúar 1910
og reið þilskipaábyrgðarfjelag
Faxaflóa (formaður Tryggvi
Gunnarsson) fyrst á vaðið, og
endurtrygði strax öll sín skip hjá
Samábyrgð ísland og hjelt því
áfram þar til það fjelag var lagt
niður.
Sama ár byrjuðu einnig Báta-
ábvrgðarfjelag Vestmannaeyja,
Vjelbátaábyrgðarfjelag ísfirðinga
og seinna Vjelbátaábyrgðarfjelag
Akranesinga, að endurtryggja hjá
Samábyrgðinni, og gera enn þann
dag í dag. auk þess sem vjelskipa-
eigendur víðsvegar um land,
trvgðu og tryggja skip sín beint
hjá Samábyrgðinni aðallega þó
þeir sem búa utan starfsvæða vjel-
báta ábyrgðarfjelaganna, sem vit-
anlega ættu að fjölga að miklum
mun frá því sem nú er.
Má óhætt fullyrða að þessi
stofnun hefir orðið til þess að
styðja margan vitvegsnianninn til
útgerðar, því án hennar hefði þeim
orðið ókleift að halda útgerð á-
fram. Því miður er eigi hægt að
birta skýrslur um starf Sam-
ábyrgðarinnar frá byrjun, því mik-
ið af skjölum og bókum hennar
fórst í eldsvoðanum mikla er
landsbankahúsið brann hjer 1915,
en hún hafði þar skrifstofur sínar.
Hjer verður því aðeins tekinn til
fróðleiks útdráttur úr reikningum
vátryggingarinnar fyrir árin 1915
—1930, er forstjórinn liefir góð-
fúslega leyft að birta.
Fyrir algerða skip-
tapa (140 báta) hefir
verið greitt . . . . kr. 1.389.673.35
Fyrir einkatjón hefir
verið greitt . . . . kr. 832.587.09
Fvrir drátt til hafnar
vegna vjelbilana kr. 56.953.69
Samtals kr. 2.279.214.13
Endurgreidd iðgjöld a
árunum 1915—1930
Samtals kr. 203.538.38
Þar af fyrir uppistöðu.
eða hafnarlegu kr. 85.801.i)9
Af þeim 140 skipstöpum, sem
að ofan greinir fórust 27 bátar
með allri áhöfn.
Skrásett og tilkvnt tjón frá upp-
hafi hafa verið 8-ú).
Af framangreindum tölum geta
menn sjeð, að það er eigi lítið
starf sem Samábvrgð Islands hefir
leyst af hendi, þar sem hún hefir
greitt yfir 100 þús. króna að með-
altali árlega, síðan hvin var stpfn-
uð, fýrir tjón á skipum og bátvvm
landsmanna og má nærri geta að
þjóðina lvefði munað um minna.
fjártjón en slíka upplvæð, ef þessi
floti hefði verið óvátrygður,
Þá má og minnast þess, að Sam-
ábvrgð íslands hefir brotið ísinn
og áunnið íslenskum vjelskipa-
tryggingvvm traust hjá erlendvvnv
sjóvátryggingarfjelögum sem ekki
yildu við þeim líta áður en hún
kom til sögunnar.
Jón Gunnarsson hefir verið
f ramkvæindastjóri Sa ni ábyrgða r
Islands frá upphafi og liopuin
má vnikið þakka hversu vel lvefir
tekist nveð stofnun þessa, því
samviskusamari og gætnari mann
var eigi auðið að fá til að yeita
slíku fyrirtæki forstöðu.
Reykjavík, 30. des. 1930.
Geir Sigurðsson.
Smælki.
- Hvað er hættvvlegast við bíl-
ana ?
— Bílstjórarnir.
— lireknirinn hefir bannað kon-
unni minni að fást við matreiðslvv.
—• Er hvvn veik?
— Nei, en jeg er orðinn veikur.
— Eigið þjer þetta barn? Nei, en
hvað ]>að er gaman. Hvað er það
garnalt?
— Þriggja mánaða !
Er það yngsta barnið yðar?
— Það kom einhver Sigurður til
inín og bað mig um að lána sjer
peninga, Þekkið þjer hann?
Já, jeg þekki hann eins vel
og yður. Lánið honunv ekki einn
einasta eyri.