Lesbók Morgunblaðsins - 12.11.1933, Blaðsíða 6

350
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
sínu við biskup þar á hlaðinu,
og bað Halldóru dóttur hans sjer
til eiginkonu. Biskup neitaði Ara
um ráðahaginn. Steig þá Ari og
sveinar hans iá hesta sína, og riðu
snúðugt burt.
Biskup gekk til stofu, hitti dæt-
ui sínar og sagði þeim erindi Ara
og erindislok. Halldóra brosti, ,en
Kristín sagði: „Hvar hyggur þú
faðir minn að leita okkur ráða-
hags, er þessum er burtu vísað“.
Biskup ljet þá kalla fyrir sig
kirlcjuprestinn, og bað hann ná
tali af Ara og bjóða honum ráða-
hag við Kristínu dóttur sína. —
Kirkjupresturinn fór sem fljótast,
og náði Ara og sveinum hans, er
þeir ,áðu við Hjeraðsvötn. Gat
prestur komið svo máli sínu við
Ara, að þeir snern aftur heim til
Hóla. Var þá slegið upp veislu
og drukkið festaröl Kristínar
Guðbrandsdóttur og Ara Magn-
ússonar. Litlu siðar bað Staðar-
hóls Páll Halldóru; var hann þá
skilinn samvistum við Helgu eig-
inkonu sína, og hún komin að
Munkaþverá til Elínar dóttur
þeirra. Staðarhóls Pál 1 skrifaði
Halldóru bónorðsbrjef og sendi
henni Ijóðmæli eftir sig, þar á
meðal ástarkvæði til Halldóru. —
Guðbrandur biskup tók bónorði
Páls mjög fjarri, og bar því við
að hann væri ekki löglega skil-
inn við sína eiginkonu. Halldóra
Guðbrandsdóttir var jafnan með
föður sínum, misti hún móður
sína 11 ára. Var þá huggun og
harmabót föður síns, og tók ung
við bvisforráðum með honum, og
umsjón staðarbúa. Guðbrandur
biskup lá máttlaus í rúminu síð-
ustu ár æfi sinnar. Hafði Hall-
dóra þá á hendi búsforráð stað-
arins og fjárheimtur. En Arn-
grímur Jónsson hinn lærði hafði
á hendi andleg biskupsstörf, og
vígði presta. Þá fauk í ofviðri
dómkirkjan á Hólum. Hafði hún
þá staðið í nær 200 ár. Halldóra
ljet byggja kirkjuna upp aftur
frá grunni með miklum kostnaði
og fyrirhöfn. Ara í Ogri mági
Halldóru þótti sem rýrna mundi
hlutur erfingja biskups, vegna
eyðslu Halldóru. Ari fekk sjer
því dæmdan rjett til að vera fjár-
haldsmaður Hólastóls, og Guð-
brandar biskups. Eftir þetta reið
Ari bóndi heim til Hóla, hafði
lítið tal af Halldóru, skoðaði
reikninga, læsti kistur, og lykla
þar í, og signetaði með sínu eigin
signeti. Halldóra undi illa þessu
ofríki Ara, og fekk með konungs
brjefi umboð og forstöðu stólsins
og eigna hans. Voru signeti Ara
þá burtu tekin.
Eftir andlát Guðbrandar bisk-
ups ætluðu flestir að Arngrimur
Jónsson myndi þar til biskups
kosinn, en svo fór þó eigi. — A
fjölmennri prestastefnu, sem hald-
in var á Plugumýri í Skagafirði
var Þorlákur Skúlason kosinn
biskup; var hann fóstursonur
Halldóru, og unni hún honum
mjög.
Er talið í áreiðanlegri heimild
að þessi biskups kosning hafi
verið gerð til að gleðja Halldóru
Guðbrandsdóttur. Þorláki Skúla-
syni er svo lýst að hann hafi
verið ljúfur og lítillátur, glað-
sinnaðnr og góðlyndur, ílð persónu
áliti og lærdómi, og öðrum gáf-
um vel að sjer, og vel látinn af
öllu fólki.
Þorlákur Skúlason giftist tveim-
ur árum eftir biskups vígslu sína.
Halldóra flutti þá að eignarjörð
sinni, Óslandi í Óslandshlíð, og
bjó þar til dauðadags. Urðu henni
búsforráðin á Óslandi ekki fyrir-
liafnarmikil eftir alt umstangið á
Hólum. Halldóra lagði þá mesta
stund á bókvísindi og hannyrðir;
var hún mjög vel mentuð kona,
og er það tekið fram um tungu-
málakunnáttu hennar, að hún hafi
verið vel að sjer í þýskri tungu.
Rithönd Halldóru er til á Þjóð-
skjalasafninu í Beykjavík, er
skriftin svipfalleg með föstum
dráttum.
Mynd af Þorláki biskupi saum-
aði Halldóru í klæð, og er myndin
geymd á Þjóðminjasafninu. Hall-
dóra Guðbrandsdóttir andaðist A
Óslandi, var grafin í kór í Hóla-
dómkirkju, er legsteinn hennar
þar með áletrun meðal legsteina
biskupanna, þann dag í dag.
Það getur að lokum valdið
nokkrum hugleiðingum, að þessar
þrjár mikilhæfu konur giftust
ekki, svo ríkar, ættstórar og mik-
iismetnar, sem þær allar voru. En
það virðist einhvern veginn svo á
óllum öldum, með sumar giftar
konur í fremstu röð, að það eigi
við sem segir í þjóðsögunum: „í
stafni situr Höggvinhæla, fullur
er skór með dreyra. Heima situr
Mjaðveig- Mánadóttir, mikið betra
brúðarefni.“
---------------
Briöge.
S: D.
H:D, 10,7.
T: 9, 4, 3.
L: ekkert.
S:enginn. B
H : 8, 5, 4,
T:G, 10,6,5.
L:ekkert. „
S: 10,9,6.
H: 9.
T: 7.
L: 10, 6.
Hjarta er tromp. A á út. A og B
eiga að fá 4 slagi.
Lausn á bridgebraut í seinustu
Lesbók:
A C B D
1. SG S3 S2 S7
2. SIO S4 H9 S9
3. L2 L10 LD L6
4. L8 T8 T10 L7
5. S6 S5 H10 H7
6. H6
og nú hlýtur B að fá slag á L9.
— Segið mjer flugmaðru-, hvað
gerum við ef flugvjelin hrapar í
háa lofti ?
— Þá grípum við fallhlífarnar
og stökkvum út úr henni.
— En ef fallhlífin bilar?
— Þá teygjum við úr hand-
leggjunum og þykjumst vera fugl-
ar. —
S: Á, 7.4.
H: G, 6.
T: enginn,
L: 8, 4.