Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1953, Blaðsíða 9

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
767
Altarið og krosmarkið í kirkjunni, eins og hún er nú, og hinn mikli hvíti flötur
gaflsins. Þegar myndin var tekin, hafði kornbindunum verið raðað báðum megin
við altarið til að reyna að taka kuldasvipinn af gaflinum.
Sigurður Jónasson sáu um það að
kirkjan gengi ekki ur sér. Pekk
Sigurður t. d. Þóri Baldvinsson
húsameistara til að sjá um endur-
bætur á kirkjunni.
Sumarið 1941 gaf Sigurður
Jónasson landinu Bessastaði, til
þess að þar yrði bústaður ríkis-
stjórans. Höfðu Bessastaðir þá ver-
ið í einkaeign um 74 ára skeið. Eft-
ir stofnun lýðveldisins 1944 var
ákveðið að þarna skyldi vera bú-
staður forseta íslands.
FORSETAKIRKJA
Um þessar mundir var kirkjan
mjög svipuð því, er Gröndal hefir
lýst henni. En þá brutu einhverjir
upp á því, að hún væri ekki nógu
vegleg sem forsetakirkja, og hæfði
eigi höfuðbóli ríkisins. Var þá rok-
ið til 1946 að breyta kirkjunni að
innan og láta fara fram höfuðvið-
gerð á henni að öðru leyti.
Það er eflaust bezt að fara sem
fæstum orðum um það hvernig
þetta umrót fór fram, hve frá-
murtalegt hirðuleysi var sýnt um
gripi kirkjunnar þegar allt var
rifið innan úr henni, og hvílíkt
fum og vandræðafálm var um það,
hvernig kirkjan skyldi líta út eftir
þessa byltingu. Kirkjan sjálf ber
vitni um, að ekki var breytt til
batnaðar. Hún er nú líkari fundar-
sal en kirkju, enda er loft í henni
allri á þverbitum. „Kirkjan var
afklædd sínum æruverða búningi,
svift sínum og staðarins söguminj •
um, en færð aftur í sögulausan
tízkubúning árabilsins 1940—50“,
segir þjóðminjavörður.
Tíglótta múrgólfið, sem náði frá
dyrum milli bekkja inn að kór, var
rifið upp, en steinarnir þó notaðir
í gólf í anddyri kirkjunnar. Síðan
var lagt „parket“-gólf í alla kirkj-
una, líkt og er í danssölum. Milli-
gerð kórs og kirkju var rifin nið-
ur og eyðilögð, altari og prédikun-
arstóli var fleygt. Legsteinn Páls
Stígssonar var rifinn úr veggnum,
en legsteinn Magnúsar Gíslasonár
settur þar í staðinn. Annar leg-
sem var undir kirkjugólfi, var
einnig rifinn upp og fleygt út
fyrir. Ljósahjálmurinn fór sömu
leið, og eins myndir, sem voru á
veggjum. Þar fóru og bekkirnir,
en engin eftirsjá var í þeim. A
eítir þessu fór altaristaflan.
Og nú var farið að útbúa kirkj-
una að nýu, þegar hún var orð-
in einn geimur. — Bekkir voru
smíðaðir úr völdum viði, 11 að
norðan, 13 að sunnan og einn í
kór að sunnan. Nýr prédikunar-
stóll var smíðaður úr sama efni,
on gerði Ríkarður Jónsson mynd-
skreytingar á hann. Svo var smíð-
að skrúðhús, heljar mikill kassi,
sem átti að vera áfastur við prédik-
unarstólinn og standa í kórnum
þar á milli og altaris og skyldi
prestur ganga þar í gegn. En þeg-
ar þetta var komið upp, sáu allir
að þarna gat kassinn alls ekki ver-
ið. Var hann þá rifinn burtu -og
fluttur út í suðvesturhorn kirkj-
unnar. Verður nú prestur að ganga
endlanga kirkjuna fram og aftur
þegar hann skiftir um skrúða, og
halda ókunnugir fyrst að hann ætli
sér að ganga út og skilja við söfn-
uðinn í miðju kafi.
Altari var einnig smíðað, eri þeg-
ar til kom þótti það of stórt og
var því sett út við dyr kirkjunn-
ar og stendur þar nú eins og það
væri glasaborð í veizlusal.
Fyrirmyndar orgel var fengið til
kirkjunnar og því valinn staður í
norðvesturhorni kirkjunnar, þann-
ig að það snýr baki við norður-
vegg, en söngfólkinu er ætlað að
standa þar í vinkilbeygðri röð.
Engar grátur eru í kirkjunni, en
knéfall umhverfis altarið, sem sýn-
ist eins og dálítill kassi. í staðinn
fyrir altaristöflu er Kristslíkneski,
útskorið af Ríkarði Jónssyni og
nýtur það sín alls ekki við hinn
mikla gafl, þar sem ekkert er til