Lesbók Morgunblaðsins - 13.01.1957, Blaðsíða 5

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
1?
Alþýðustíáldið
Hinrik B. Þorláksson
var fæddur í Melshúsum í Reykjavík
7. okt. 1883. Hann var sonur Þorláks
beykis Magnússonar og seinni konu
hans Margrétar Þ. Þorleiksdóttur. í
barnaskóla kom strax í ljós að Hinrik
var góðum gáfum gæddur, prýðilega
hagmæltur og skrifaði sérlega fagra
rithönd. Að ráði biskupsins, Hallgrims
Sveinssonar, var ákveðið að hann
skyldi ganga menntavegirm og fara í
„skóla“ (latínuskólann), og fagnaði
Hinrik því mjög, en þá dró ský fyrir
sólu og andaðist faðir hans. Var
þar með loku skotið fyrir frekari
skólagöngu, og ei annað framundan
en brauðstrit hörðum höndum. Lagði
hann síðan gjörva hönd á flest
störf til sjós og lands, en harmaði
jafnan að eigi varð úr skólagöng-
unni.
í fjötrum er þungbært að þreyja
þeim, sem að lífinu ann,
sárt að eiga þann ómstreng,
sem aldrei bergmálið fann.
Eg þrái að hefja mig hærra,
en hugurinn íjötraður er,
sem fangi, unz lífið rnig leysir
og ljúfan í frelsisheim ber.
Litlu fyrir aldamótin barst Hinrik í
atvinnuleit til Önundarfjarðar, þar
festi hann sér gáfaða, vestfirzka konu,
Guðmundur var seinasti bóndi í
Drangavík. Hann helt ávalt þeim
gamla sið að hafa ær í kvíum og
færði seinast frá sumarið 1946. Veit
ég ekki betur en að hann hafi sein-
astur manna í Strandasýslu haldið
þessum sið.
Guðmundur er um marga hluti
hinn merkasti maður. Hann bragð-
ar aldrei vín né tóbak og blótar
aldrei. Og svo var um marga bænd-
ur af eldri kynslóðinni á Ströndum.
Hinrik B. Þorláksson
Kristrúnu Friðriksdóttur, dótturdóttur
Magnúsar Einarssonar varaþingmanns
ísfirðinga, hins þrautreynda og trygga
fylgismanns Jóns forseta Sigurðssonar
í frelsisbaráttu íslendinga.
Þau settust að á Flateyri, en bjuggu
jaifnframt á erfðahluta Kristrúnar á
jörðinni Hvilft, sér til ánægju og bú-
bætis. Þau áttu tvo syni, Hjört og
Ragnar, báða hina efnilegustu, en þeg-
ar sólin hefur skinið sem skærast á
ævi Hinriks, hefur skemmst verið að
bíða hretanna.
Stur.dum er himininn heiður
og hafið svo skínandi bjart,
en minnst þegar varir er moldviðris-
hríð
og myrkrið svo dæmalaust svart.
Ragnar Hinriksson andaðist rúmlega
tvítugur að aldri eftir langa og þunga
legu. Það var mikil raun foreldrum
hans að horfa á þá vonlausu baráttu.
Ég bið frá rótum harmi soUinc hjarta
í himinn þinn.
Ó! hjálpa mér og heyrðu að ég kvarta
herra mmn.
En verði faðir vilji þinn, eg hiýðt,
sem veikur er,
þú sérð og veizt hvað barni, J&ðir biM,
bezt því er.
Hjörtur Hinriksson festi sér konu,
afbragðs kostum búna og bjuggu þau
öll saman og enn var sól á lofti. Tvær
ungar dætur Hjartar báru sólina í bee-
inn, en á 28. afmælisdegi hans, hinn
4. nóv. 1932 féll hann af vélbáti á hafi
úti og drukknaði. í kvæði, sem Hinrik
nefnir Blómin mín, minnist hann sona
sinna á þessa leið:
Minn góði guð og faðir,
eg græt ei því eg veit
þau dóu ei, en dafna
í dýpri og frjórri reit.
Ó, leif mér ljúfi faðir,
þá lífsins hérvist dvín,
á ljóss- og sólarlandi
að líta blómin min.
Hin unga ekkja reyndist þeim vanda
vaxin, sem á hana var lagður. Hún
og tengdaforeldrar hennar sneru bök-
um saman ,og mynduðu skjaldborg um
hinar ungu föðurlausu dætur, en þeim
tókst með æsku sinni og ástúð að
bæta gömlu hjónunum upp sonamiss-
inn, svo sem bezt mátti verða. Um
það ber eftirfarandi staka vitni:
Ó, hvað mér finnst lífið léitt
ljúft þeim rósum sinna,
Til afa hlauj>a í einum sprett
Agga litla og Ninna.
Þær Agga og Ninna eru sonardæt-
unrar, Ragna og Jónína, nú báðar
giftar konur á Flateyri. í skjóli Rögnu
Hjartar, póst- og símastjóra á Flat-
eyri, andaðist Hinrik 13. des. 1956.
★
Hinrik Þorláksson var prýðilega
hagmæltur og orti mikið, bæði af aigin
þörf og ekki síður eftir beiðni ann-
ara. Um eitt skeið var naumast aokk-
ur skemmtun eða annar mannfagnaður
haldinn á Flateyri, svo ekki væri Hin-
rík beðinn að yrkja og mæta þar með
kveðskap sinn. Hann orti mörg erfi-
ljóð, afmælisljóð, gamansöngva og
gamankvæði o. m. fl. Allur kveðskapur