Lesbók Morgunblaðsins - 19.01.1964, Blaðsíða 7

f MÖRG ár hafa óbyg'gðaferð-
ir verið í tízku og mörg okkar
eiga ógleymanlegar minningar
frá ýmsum stöðum á hálend-
inu.
Oftast eru þetta skemmtiferð
ir, þar sem við njótum hrein-
leika örsefanna og fagurs eða
Ihrikaiegs umhverfis, án þess
að reyna alvarlega að kynn-
ast náttúrunni eða rannsaka
einhver ákveðin atriði. Þó eru
alltaf einhverjir sean fara á
jökla og í óbyggðir til að rann
eaka eða msela einhver sér-
Btök fyrirbseri. Meðal þeirra eru
Ihópar enskra ungmenna á veg-
um Brathay Hall. Þessir hóp-
ar ganga undir nafninu Brathay
Exploration Group og fara í
Ikönnunar- og rannsóknarferðir
til fjölmargra landa. Til íslands
hafa slíkir hópar komið í nokk
ur skipti og síðustu tvö árin
í samvinnu við íslendinga.
í sumar voru hér tveir hópar
frá Brathay, og við áttum tal
við fararstjóra annars hópsins,
Bob Rae, til að forvitnast um
Iþessa starfsemi
Brathay Hall er £ vatnahéruð
um Englands, þar sem haldin
eru námskeið fyrir pilta 15—
19 ára, úr skólum og frá iðn-
aðar- og verzlunarsamtökum.
ESSI námskeið eru þann-
ig sniðin, að piltarnir fá tæki-
færi til að „finna“ sjálfa sig
og uppgötva dulda hæfileika.
Piltarnir taka þátt í mörgum
ólíkum greinum, meðferð og
eiglingu báta, fjallgöngum og
útilífi, málfundahópum, list- og
leikstarfsemi og fleiru. Nám-
Bkeiðin eru erfið og tilgangur
þeirra er að reyna til fulls al-
hliða hæfileika og getu pilt-
anna. Árangur þessara fjögurra
vikna námskeiða er fyrst og
fremst aukin vellíðan og sjálfs-
traust piltanna og margir þeirra
halda heim með aukið víðsýni
og ný áhugamál, sem þeir iðka
síðar í tómstundum. Brathay
landkönnunarhóparnir eru ein
mitt sprottnir úr þessum jarð-
vegi. Þeir sem hafa sótt nám-
skeiðin eru taldir æskilegir þátt
takendur í könnunarferðunum,
sem farnar eru um England eða
til annarra landa. Árið 1963
fóru t.d. könnunarhópar til ís-
lands, Noregs, Uganda, Júgó-
slavíu og Shetlandseyja. Verk-
efnin voru margþætt, t.d. mæl-
ing skriðjökla, fuglafræði, forn
fræði, lífsskilyrði og lifnaðar-
hættir fólks í ólíkum löndum. í
sumar fóru tveir hópar til ís-
lands, annar kannaði fuglalíf
á Skeiðarársandi en hinn eystri
skriðjökulinn við Hagafell,
syðst í Langjökli, og afstöðu
hans í dag, miðað við fyrri ár.
í þessum hópi voru þrír íslenzk
ir piltar. Þessi hópur hlaut verð
mæta reynslu og lauk að mestu
sínum verkefnum, og vonandi
reynist mögulegt að taka aftur
upp þráðinn þar sem frá var
horfið og að halda áfram þeirri
samvinnu sem nú er hafin.
íslendingarnir voru Ólafur
Dýrmundsson, Gísii Þorsteins-
son og Gylfi Knudisen og við
forvitnumst um, hvers vegna
þeim datt í hug að taka þátt í
þessu.
—Ja, það var eiginlega til
hressingar og til að skoða staði
sem við höfum ekki séð áður,
og auðvitað lika vegna þess, að
ferðin var okkur að kostnaðar-
lausu, og svo til að æfast í mál-
inu.
— En þið voruð í skóla.
— Já, við vorum allir saman
í 5. bekk menntaskóians.
UöFDUÐ þið gagn af ferð
inni með tilliti til þess sem þið
hafið lært, t.d. í jarðfræði?
— Já, við rákumst á ýmis-
legt sem við lærðum um í jarð
fræði og náttúrufræði og sáum
dæmi.
— En ferðin sjálf?
— Við fórum 10. ágúst ósamt
Bob Rae og 8 öðrum Englend-
ingum og komum aftur 22.
ágúst.
— Verkefnin?
— Fyrst var hópnum sikipt í
þrjá smærri hópa, sem hver
hafði sitt ákveðna verkefni.
Fyrst var umhverfið athugað og
unnið að mælingum á jöklinum
og hvað ísinn hefur hopað mik
ið síðustu ár. Þá voru merktir
steinar settir í beina línu frá
norðri til suðurs með 150 metra
mUlibili á 4 km kafla á jöklin-
um og á að vera hægt að sjá
hreyfingu jökulsins eftir þeim
og verður það væntanlega mælt
næsta sumar. Við urðum að
bera grjótið í bakpokum upp á
jökulinn. Þá vann einn hópur-
inn að því að mæla og kort-
leggja Hagavatn og afstöðu þess
til jökulsins, mældi jafruvel út
gamlar vörður og steina til að
sjá hvað jökullinn hefði hopað
rnikið. Þá átti að setja merki-
stengur í jökulinn og bora fyrir
þær með sérstökum boir, en eftir
ógurleg átök bognaði borinn og
varð ónothæfur, enda er jökull-
inn eins og klöpp þarna. —
— En gisting, voruð þið í
skálanum?
— Nei, flestar næturnar vor-
um við í tjöldum á grund
skammt frá skálanum og tveir
hópanna gistu reyndar í 3 næt
ur uppi í Jarlhettudal rétt á
móti Tröllhettu, 4—5 km. frá
Hagavatni, en þaðan var aðeins
20 mínútna gangur á jökulinn
— erfiðast var að finna þarna
lindarvatn til drykkjar, en loks
fannst lind um hálftíma gang
frá skálanum.
— En eldamennskan og
fæðið?
■—F ÆÐIÐ var mest þurrkað-
ur dósamatur og bacon og mik-
ið brauð. Morgurumatur var
hafragrautur og bacon, en há-
degismatur enginn, en við höfð
um alltaf nesti, hrökkbrauð,
skraut-„biskwy“ og súkkulaði
og „fjallafæðu“ en á kvöldin
var stórmáltíð og var skipzt á
um að elda, tveir og tveir í einu.
Einu sinni söltuðum við hafra-
grautinn og Skotinn í hópnum
hafði aldrei smakkað annað
eins ágæti.
— Og þið hafið gengið mikið?
— Já, alltaf gangandi, t.d.
fórum við sex niður í Hauka-
dal, fyrst var gengið upp með
„Farinu“ sem fellur úr Haga-
vatni og yfir á brúnni og þaðan
suður yfir sanda og Sandfell.
7 tíma ganga með drápsklyfjar,
tjöld og allan útbúnað til
þriggja daga. Þar fengum við
leyfi bóndans i Helludal til að
tjalda í túnfætinum og kynna
okkur búskaparhætti þar, en
einn Bretinn hafði sérstakan á-
huga á slíku.
— Eru Bretar göngumenn?
— Þeir hafa annað göngulaig,
þeir hvíldu aldrei á göngu og
drukku t.d. ekki kalt vatn með
nesti lengi framan af, en tóku
það svo upp eftir okkur.
— En umgengni í svona feirð-
um?
— Það var alltaf skilið vel
við, t.d. gengum við yfir allt
tjaldsvæðið í lokin og Gylfi,
sem þá var „ruslamálaráð-
herra“ sá um að allt rusi yrði
grafið.
— Og hvernig fannst ykikur
ferðin í heild?
— Hún var ágæt, við fengum
ljómandi veður, mest af tíman-
um, og Englendingarnir reynd
ust góðir félagar.
— Munduð þið fara aðra slika
ef þið ættuð kost á því?
— Já, tvímælalaust ef aðstæð
ur leyfðu. Annars skruppum
við upp eftir nú í haust og þá
var margt breytt, t.d. var jökul-
afrennsli í sumar, að mesfbu
þurrt núna.
— Við kveðjum þá ólaf,
Gísla og Gylfa að sinni. Næsta
sumar eiga eflaust aðrir ungir
menn kost á slíkri ferð og hver
veit nerna þetta sé upphafið að
því að íslenzk ungmenni fái
svipaðar aðstæður og ensku pilt
arnir í Brathay Hall.
Bob Rae og aðstoðarforingi hans.
fnikið kenningar hinna æðri trúar-
fcragða um hana.“ (Kirkjuritið, 29. árg.
bls. 102).
F;g hef nú að nokkru rakið hugsun-
•rgang Sohjelderups og þær staðreynd-
ir og rök, sem koma fram í þessu stór-
tnerka riti hans. Framsetning hans er
ljós, ógeigul rökvisi helzt í hendur við
hleypidómaleysi og vísindalegt víðsýni.
Betri og traustari leiðsögumann getur
sá trauðlega kosið sér, sem svipast um
á mörkum hins óþekkta og leitar skiln-
ings á hinu mikla og eilífa undri: sál
mannsins. Af þessum ástæðum hygg ég,
að fáar bækur eigi betra erindi til ís-
lenzkra lesenda en Furður sálarlífsins.
Þýðendur hafa leyst prýðilega af
hendi vandasamt verk, svo að bókin er
læsileg í íslenakum búningi. Nokkur
nýyrði koma þar fyrir, og virðast mér
þau yfirleitt vel heppnuð, svo sem
dulai'sálfræði, eftirsefjun, geðynging,
hugmegin. Fáeina hnökra hef ég rekið
mig á, en hirðf ekki að fara í sparða-
tíning. Nokkurrar ónákvæmni og ósam-
ræmis gætir sumá staðar í þýðingu hug-
taka, t. d. er „automatisk“ og „spontan“
hvort tveggja þýtt með „ósjálfráður“. En
um ,.spontan“ hefur alllengi verið haft
orðið „sjálfkvæmur“. Þarflaust er að
nota í fræðimáli orðskrípið „svindl“, þar
sem við höfum um þetta hugtak gömul
og töm islenzk orð, eins og „svik“ og
„blekking“. Neðst á bls 234 hefur slæðzt
inn málvilla, vafalaust af óaðgætni. Flkki
kannast ég við orðasambandið „að gefa
sig til kynna um einhvern" (bls. 193).
En í heild er þýðingin vönduð og ná-
kvæm. Prófarkalestur er góður, en
einni prentvillu tók ég eftir, sem móli
skiptir, og þyrfti að leiðrétta. Á bls. 100
í annarri línu að neðan stendur: 83%.
svaranna urðu rétt fyrir 10 ára aldur-
inn, en á að vera: 93% o. s. frv. — Öll
útgerð bökarinnar er smekkleg og
vönduð.
2. tölublað 1964.
LESBOK MORGUNBLAÐSINS 7