Lesbók Morgunblaðsins - 05.12.1965, Síða 13

Lesbók Morgunblaðsins - 05.12.1965, Síða 13
• mmnm • m íw mm $turlu$ohar T<IKN: HAHUfWSSW l»A TOK /RFOÐR NOTf OKDAG,SOH HENA/RR, OK tfflF ÞElM X HESTfl CKZ KERRUR OKSENDI ÞflU UPP. 'A HIMIM, flf ÞflU ÍKULU RlÐA fl Hverjom z oæírum omhvei?vis jörðima. ífl rfA-ÐR ER JVEFNDR /jU/VDILFARI, £R'ATTI TVAU BÖRN. ÞflU VflRtf ■SVfl FÖÍR OK FRÍÐ, AT HAMN KALLAÖI SON SiNn MANA, £N DÓTT- VJR S/NA JÖL.OKUtPTí HANA ÞElM HfíNfJtj ER $UNR H6T. EN QOÐIN REIDDUSK P£SSU OFORDRAM61.............: R'iÐR NÖTT FYRfU >EIM H£STI,£R KflUflDR ER mWAK.OKÁTMORCNI MERJUn DÓOGVIR HANN JORD/NA AF/1£LD/?OPDM ÍÍNDM.SA HESTR, ?K,f*FA*]i0i< L*S,R ALLT LOPT OKU'ÓRÞIN A AP FflXI HflNS. ÞflMÆLTl íflNHLERU Hversu srmnmtl íflNÉi JoLAR EÐA Tl/NCLS? . HflRR SECIR'. OKToKU ÞAO SVSTKIN OK SÉTTd UPPA U\HIN,LÍTJ SÓL KEVRfl Þ'fl HESTfl, £R DRÖQO KERRU SÓlARINNAR, ÞElRfíR £R 60ÐIN HÖFDU ÍKflPflT TiL AT L*SA HÉfM- flNfl,flF ÞEIRI SiUj £R FLfíUd'OR HÚSPBLLSUEIrtl. Þeir HesrfíR HeiTflSVÁ: Arvakr OK ALSVIDR. EN UNDIR B&flim HESTANNfl SETTU QOÐIN TVfl VlND- J3EL6I AT KÆLfl Þfl.EN V SUHUH- FR/EOUPl ER PflTKflLLflT 'lSflRN- KOE, ----------------------------- jafnvel þyngra að bera þessa fölsku frægð en alla fyrirlitninguna áður. Allt hlaut að komast upp fyrr eða síðar, og þá mundi nú fyrst kasta tólfunum. Öldur frægðarinnar risu hærra og hærra og hótúðu brátt að drekkja hon- nm. Gósseigandinn kalláði hann til sín á skrifstofuna og talaði vingjarnlega við hann. Hann bað hann gæta vel hæfileika sinna, en varðveita þó umframt allt auð- mýkt sína mitt í upphefðinni. Hann vildi líka fá að sjá heiðursskjali'ð við tæki- færi. Slíku skjali fylgdi víst oftast ein- hver peningaupphæð, — hve stór var hún? — Fimm hundruð, svaraði Lars Hárd með örvæntingu í röddinni og sneri sér undan. — Sei, sei. En nú er um að gera að eyða ekki fénu í fánýta hluti, heldur spara þáð til komandi tíma. Viti ég um eitthvert heppilegt starf, skal ég leggja inn gott orð. Þegar hann kom heim, beið skóla- kennarinn þar í stofunni. — Já, fyrir dyrum stóð að halda árshátíð í skólan- um, og vildi nú ekki nýja verðlauna- ckáldið lesa nokkur verðlaunaljóð eftir sig við~það tækifæri? Hvert mannsbarn f sveitinni mundi koma til að hlusta á skáldið, sem vaxið hefði upp og þrosk- azt mitt á meðal þess. Lars Hárd lofaði því og augu móður- innar ljómuðu af stolti gagnvart þessum fræga syni. — Get ég fengið að líta á ver'ðlauna- skjalið? spurði skólakennarinn. — Það er í innrömmun, svaraði Lars Hárd. Ég fæ það í næstu viku. Um nóttina, meðan foreldrarnir sváfu, reis Lars Hárd úr rekkju og klæddist hljóðlega. Bréfinu stakk hann í vasann. Ef til vill tækist honum a'ð selja eitt og eitt kvæði, þegar hann tæki nú aftur upp fyrri iðju, að mæla göturnar í atvinnuleysinu. Ekki þorði hann að hugsa til þess, sem fólkið í sveitinni mundi segja. Þang- að stigi hann aldrei fæti sínum framar. Og þó hafði hann ekkert illt aðhafzt, — áðeins látið fólkið trúa eins og því þóknaðist. í borginni heimsótti hann öll dagblöð- in eftir röð þeirra í símaskránni, en að viku liðinni hafði honum ekki tekizt að selja eitt einasta kvæði. Ritstjórarnir voru vingjarnlegir, en hristu höfuðin. — Alltof óþroskað, sögðu þeir. Við höfum heila bunka . . . Óþroskuð — eftir allt sem hann hafði mátt reyna! Það voru miklu fremur þeir, sem voru of óþroskaðir til að skilja hann! Dag einn gekk hann fram hjá glugga, þar sem bækur lágu í röðum. Þar voru einnig nokkur gömul umslög með fögr- um rithöndum. „Rithönd Strindbergs, kr. 15,00“, stóð á einum verðmiðanum. Hann hugsaði sig um dálitla stund, gekk síðan inn í húðina og lagði bréfið frá Karlfeldt á borði’ð. Bóksalinn var lítill og sköllóttur karl með einhvern útlendan málhreim. Hann tók bréfið og skoðaði það með stækk- unargleri. — Tvær krónur, sagði hann. Þetta skáld er enn á lífi. — Fimm krónur, sagði Lars Hárd. — Tvær. — Þrjár? — Tvær. Daginn eftir lá bréfið frá Karlfeldt 1 glugganum. Það kostaði tíu krónur. VÍSINDIN Framhald af bls. 9. svo rakanuim sem ferskvatni á yfirborð jarðar. Þar kemst það smám sarnan aftur í árnar otg þannig aftur til sjávar, ef til vill eftir nokkrum krókalefðum giegn um verksmiðjur, dýr og jurtir. Þeissi óum- flýjaniiega ferð vatnsdropans frá sjó til sjávar aftur, er kölluð hringrás vaitnsins. Vísindamenn t-elja sig þurfa að fræð- ast betur um hið flókna ferðaiag þessar ar flökkuagnar vatnsins. Vatn er sam- sett efni, og enn er tiltöluLega litið vit- að um sams-etningu þess og eiginJIeika. TILRAUNIR TIL VARÐVEIZLU T .1 il þess að reyna að varðveita eðli Legt uppsprettuvatn, hafa menn byggt stíflugarða og geyma og breytt rennsli áa og lækja. Á sáðustu tímum hafa þeir jafnvel framileitt efni, sem mynda þunna himnu á stöðuvötn og vatnsigeyma, til að tefja fyrir uppgufunartapinu. En otft blæs vindurinn þessari himnu upp að vatnsbakkanium. Athuganir hafa sýnt að á sumuim svæð um jar’ðar fer vatnstapið fram úr því sem úrkoman bætir við, og er átt við burtremnsli eftir ám, uppgufun og „út- öndun“ (þ.e. uppgufun gegn um jurtir). Vísindamenm eru rétt nýlega teknir að rannsaka „vatnshaginn" — þ. e. mismun inn á aðstreymi og frástreymi — á ýms- um svæðium jarðar. Ein síðasta nýjumgin við varðveizlu ferskvatns er að sprengja jarð'lög, sem hindra regnvatnið í að síga níður í jörð itia og mynda þar sjálfgehða geyma. Komið hefur ti‘l tals, að verkfræðingar opni þessi fyrirstöðulög með kjarnorku sprengingum. Hægt er að sýna fram á, með nokkr- um dæmum, hversu iðnaðurinn hrað- eykur vatnsnotkunina. Þa'ð kostar 65.000 gallóna vatns að framleiða eitt tonn af stáii, og tíu sinnum það fer til þess að framleiða tonn af gervigúmmi. Eitt tonn af pappír kostar um 85.000 gallóna af vatni. Því er það, að eftir því sem iðnaður eflist með þjóðunum, og lifnaðarhættim- ir verða dýrari, hrfðvex vatnsþörfin. Auk þess er það, að hröð fólksfjölgun ýtir undir þessa þróun, svo að með ó- likindum má telja. AUKIN VATNSÞÖRF I Bandaríkj'unum, til dæmis að taka, hefur vatnsnotkunin stigið upp í svo ótrúlega töliu sem 360.000 miljónir gallóna á dag, en það er aítur sama sem um 1800 gallónar á mann, dag hvern. Samkvæmt áætlunum mun þörfin vaxa um að minnsta kosti 100.000 gallóna til ársinis 1975 og að líkindum verður nú- verandi tala þrefölduð um aldamótin 2000. (Eitt gallón er 4—5 lítrar). Notkunin mun skiptast á a'ð gizka, sem hér segir: 45% til iðnaðar, 45% til jarðyrkju og 10% til heimanotikunar, í böð, til drykkju, eldamennsku og þvotta. Með síun eða annarri slíkri meðferð má nota vatnið oftar en einu sinni. í fiestum iðnaði er vatn varðveitt með því að dauðhneinsa það eða endurnýja það á annan hátt, svo að það getur haidið áfram hringrás sinni til frekari notkunar í sömu verksmiðjunni. Sumar pappírsverksmiðjur láta vatn sitt fara Framhald á bls. 14. 40. tbl. 1965 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 13

x

Lesbók Morgunblaðsins

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.