Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1965, Síða 24
«r og svefninn lagðist yfir bieiirt andlit
heansu eios og hlý slæða af silki.
E ftir nmm daga aðgerðarleysi varð
hann sér úti um vinnu. Bróðir hans
hafði reynt að telja það úr honum.
— Láttu þér líða vel hérna ,sagði
hann.
— Þú verður ekki lengi hér heima
hvort sem er, bætti hann við. Ég sé það
á þér. Það er eitthvað eirðarleysi í þér.
Og þegar hann hugsaði sig um fann
hann, að það var rétt. í fimm daga
hafði hann ráfað um íbúðina, sem þrátt
fvrir skrautið og íburðinn var galtóm og
köld. Hann hafði fundið augnaráð kon-
unnar hvíla á sér rannsakandi og stund-
um ógnandi og stundum allt að því
bljúgt.
Hann hafði flúið undan þessu allt-
gleypandi augnaráði til litlu stúlkunnar
og spilað fyrir hana á gítarinn og talað
við hana um alla hugsanlega hluti, jafn-
vel Spán sem hann vissi sáralítið um.
Honum þótti vænt um þessa hljóðu
stúlku, sem barðist vonlítilli baráttu við
skelfilegan sjúkdóm. Hún talaði mjög
sjaldan en horfði á hann auðmjúku, allt
að því tilbeiðslukenndu augnaráði.
Stundum þegar hann yfirgaf hana, hafði
hann heyrt niðurbælt kjökur úr herberg-
inu, en hann sneri aldrei við. Hann þoldi
ekki barnsgrát. Hann var honum of-
raun.
F yrsta daginn í vinnunni hafði yfir
maður hans boðað hann á eintal í skrif-
stofu sinni. Það var lítill maður og al-
sköllóttur með þykk gleraugu og um
varir hans lék sífellt furðulegt glott,
sem breikkaði og opinberaði skældar
tennur, þegar hann talaði.
— Fáðu þér sæti, sagði hann gtottandi
og benti á hægindastól andspænis sér.
— Fáðu þér sæti, vinurinn, og láttu eins
og þú sért heima hjá þér.
Svo horfði hann glottandi á hann
drykklanga stund og fingur hans iðuðu
á borðplötunni.
— Hlægilegt, sagði hann loksins. —
Bókstaflega hlægilegt.
Hann vissi mætavel, að hann átti við
örið á andliti hans.
— Þú ert svo sólbrenndur, baetti hann
við glottandi.
— Ég hef verið lengi erlendis, svaraði
hann.
— Já, já. Allt í lagi, vinurinn, sagði
yfirmaðurinn.
— Má bjóða þér að reykja? Havanna-
vindil?
— Já, takk. Það er ekki úr vegi.
— Nei, nei, vinurinn. Ég skil menn eins
og þig. Þú hefur auðvitað verið á Kúbu.
— Eg hef komið þangað. Það er langt
síðan.
— Ég skil. Ég hef verið þar sjálfur.
Það er fallegt kvenfólk á Kúbu.
— Já, það er fallegt. En það eldist
fljótt.
— Ég skil. Yfirmaðurinn stóð upp
giottandi og byrjaði að ganga um gólf.
— Og kvenfólk, hélt hann áfram og pú-
aði vindilinn og strauk á sér bústna
hökuna, — er ekki allt.
Hann staðnæmdist snögglega við hlið
hans og lagði höndina á öxl honum.
— Það er ekkert vit fyrir skynsama
menn eins og þig að keyra bíla og um-
gangast leiðinlegt fólk. Mig vantar skyn-
saman mann á skrifstofuna. Til að hjálpa
mér við ýmislegt. Það drepur engan og
fyrirtækið stendur föstum fótum og
borgar skynsömum mönnum vel.
Glottið var horfið af andliti hans og í
stað þess komið rannsakandi augnaráð,
næstum því hótandi.
— Nei, svaraði hann. Ég vil heldur
keyra. Ég kann illa við mig inni. Ég
er ekki vanur því.
Yfirmaðurinn glotti aftur og fjar-
24 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
lægði iðandi fingur sfna af öxl bans.
— Jæja, vinurinn. Ég skil þig. Kannski
við komumst að samkomulagi einhvem
tíma seinna. Ég held að við eigum margt
sameiginlegt .
Þar með var hann kominn í vinnu,
og þá byrjuðu vikurnar að líða ein af
annarri og hurfu hver í aðra eins og
samfelld röð reikandi skugga í tilbreyt-
ingarlausum hrynjanda.
Dag einn nokkrum mánuðum eftir
heimkomu sína kom hann óvenju
sr.emma til herbergis stúlkunnar. Hann
var mjög þögull og hreyfði ekki við
gítarnum, sem lá að vanda við rúmgafl-
inn.
Hann sat við hlið stúlkunnar og strauk
kinnar hennar og horfði myrkum óræð-
um augum út í bláinn. Eftir langa hríð
var eins og hann áttaði sig. Hann fór í
vasann og dró upp ílangan pakka. Hann
tók utan af honum umbúðirnar og rétti
henni hörgula sælgætisöskju með rauð-
um borða, án þess að líta til hennar.
Þetta var í fyrsta skipti, sem hann
gaf henni sælgæti.
— Af hverju ertu ekki í vinnunni?
hvíslaði stúlkan.
— Ég er hættur í dag, sagði hann með
semingi. Ég er eitthvað slæmur í höfð-
inu.
Hún tók við öskjunni og horfði á hana
forvitnislega.
— Hvað er í þessu? spurði hún og
það vottaði fyrir tilhlökkun í röddinni.
Hann kipptist ónotalega við þegar hann
heyrði hreiminn í rödd hennar og hætti
að strjúka á henni kinnina.
— Það er sælgæti, sagði hann. Þú mátt
eiga það. Það er gott fyrir litlar stúlk-
ur.
Hún opnaði öskjuna varlega og hreifst
al litlum marglitum molunum, sem var
snyrtilega raðað inn í hana. Hún fingr-
aði einn þeirra og stakk honum upp í
sig. Smám saman kom á andlit hennar
ánægjulegur værðarsvipur og hún tók
annan mola og saug hann svo upptekin
af hinu ljúffenga bragði að hún varð
einskis annars vör.
Hann gaf henni hornauga vandræða-
legur á svip og augun urðu ráðþrota
og hvarflandi.
Svo stóð hann á fætur og gekk út að
glugganum og horfði út. Hann ræskti
sig og tvísteig; svo sneri hann sér við
og byrjaði að ganga um gólf.
— Ég skal láta hann pabba þinn hafa
peningá, svo hann geti keypt handa þér
sælgæti, sagði hann skyndilega og rödd
hans var hrjúf. Hún leit á hann undr-
andi og svaraði ekki en hélt áfram að
maula sætindin.
Ósjálfrátt varp hann öndinni og svo
settist hann hjá stúlkunni og tók í hönd
hennar.
— Á ég að gefa þér gítarinn minn?
spurði hann og reyndi að vera glaðleg-
ur, en það mistókst.
Stúlkan missti öskjuna og molarnir
ultu um allt teppið, eins og glitrandi
fjársjóður.
— Ætlarðu ekki að spila á hann oft-
ar? hvíslaði hún.
— Nei, svaraði hann snöggur upp á
lagið.
— Ég vil ekki spila á gítar. Það er
tímasóun, ef þú skilur hvað ég meina.
Það fer of mikill tími í það.
Stúlkan þagði lengi og horfði á hann.
— Svo kann ég ekkert að spila á gítar,
hélt hann áfram. — Þetta er bara glamur.
Það kunna engir að spila á gítar nema
Spánverjar.
Það - var löng þögn og hann fann
hvernig hönd hennar kólnaði, hvernig
hún skrapp saman og rann úr lófa
hans.
— Sérðu sælgætið þitt, sagði hann og
byrjaði að tína saman molana ákafur
og forðaðist að líta á stúlkuna.
— Hérna, sagði hann. Ætlarðu ekki
að borða meira sælgæti?
— Nei, hvíslaði stúlkan og eitthvað
í rödd hennar hafði brostið. — Mig lang-
ar ekki í það.
Aftur varð þögn, nánast óbærileg að
því er honum fannst, og hann ræskti
sig og ók sér órólegur á rúmbríkinni.
— Ertu að fara? spurði hún síðan.
— Ekki verð ég hér til eilífðar, svar-
aði hann. Menn verða að skoða sig um
í heiminum. Annars .... fúna þeir.
Eftir litla stund hélt hann áfram
giaðlegri:
— Þegar ég kem aftur skal ég gefa þér
sjöl eins og stúlkurnar á Spáni hafa
á öxlunum. Úr silki. Allavega lit.
— Ertu þá að fara? sagði stúlkan og
það hafði dregið mjög úr röddinni.
— Borðaðu sælgætið þitt, sagði hann
hranalega og sneri sér fram.
— Nei, sagði hún. Ég vil það ekki.
Þá greip hann snögg bræði. Hann lang-
aði til að gefa þessum kenjótta krakka
utan undir. Augu hans brunnu af sekt
og reiði.
— Af hverju gerirðu^ aldrei eins og
ég segi? æpti hann. — Ég hef setið hjá
þér og sagt þér sögur og spilað fyrir
þig á gítar og hangið yfir þér á hverju
einasta kvöldi.
En þegar hann leit á stúlkuna og sá
hinn magnþrota geig í augum hennar
og ákafa kippi í kringum fölar varir
hennar, snerist hann á hæli, rauk á dyr
og skellti harkalega á eftir sér hurð-
inni.
U m kvöldið kom hin andstutta,
hvapholda kona til hennar. Hún var
með glas af mjólk og kjötmauk á hvít-
um diski.
— Auminginn litli, sagði konan og
settist við hlið hennar og otaði að henni
matnum.
— Hvar er frændi minn? spurði stúlk-
an hljómlaust.
— Guð minn góður, sagði konan. —
Spyr hún þá ekki eftir þessum lánleys-
ingja. Borðaðu nú matinn þlnn, elskan»
— Hvar er frændi minn? endurtók
stúlkan. Bleikt andlit hennar hafði
dýpkað í sjón og kringum stór augu
hennar voru þungir skuggar.
— Hann er farinn langt í burt, vona
ég. sagði konan gjallandi eins og við
sjálfa sig. Mér geðjaðist aldrei að þeim
manni. Það er eitthvað óhreint í kring-
um svona menn. Borðaðu nú matinn.
þinn, auminginn litli. Svona á sig komin.
Guð minn góður, þau eru misjöfn kjör
mannanna. Ætlarðu ekki að borða mat-
inn þinn, elskan?
En stúlkan vildi ekki borða. Hún lá
grafkyrr og starði út í bláinn og að
lokum gafst konan upp og gekk til
dyra.
— Réttu mér gítarinn, hvíslaði stúlk-
an. ,
Konan leit til hennar forviða.
— Svona nú, elskan, sagði hún sef-
andi. — Hann pabbi þinn kemur bráð-
um.
— Réttu mér gítarinn, sagði stúlkan
þrákelknislega.
Konan sneri hikandi við og tók upp
gítarinn. Er fingur hennar snertu streng-
ina, fylltist herbergið kynlegum hljómi,
trylltum og skerandi.
— Ég held að barninu sé ekki sjálf-
rátt, sagði konan um leið og hún gekk
út. — Og er það að furða, guð minn góð-
ur?
Og seinna um kvöldið, þegar faðir
hennar, stór og lotinn, kom hljóðlega
inn í herbergið til dóttur sinnar, iá hún
grafkyrr með bleika handlegfgina vafða
utan um stóran gítar. Það sló á hann
grænni slikju í hálfrökkrinu, og kynleg
birta umlék glitrandi strengi hans. Augu.
stúlkunnar voru brostin og tóm og
andlit hennar bleikara en nokkru sinni
fyrr. Það ríkti annarlegur friður í her-
berginu eins og í mannlausri kirkju.
Faðirinn riðaði á fótum og kiknaði í
herðum undan ósýnilegu fargi. Hann
settist á rúmbríkina og huldi andlitið I
höndum sér, og stór líkami hans nötraði
og skalf. Utan af strætinu barst þungur
niður umferðarinnar og háværar konu-
raddir. Sólin var lágt á lofti og rþað: var
farið að kólna í veðri. Þykk kólguský
höfðu hrannazt upp við fjarlægan sjón-
deildarhringinn.
SIGGI SIXPEHSARI
— Maður skyldi nú halda, að fyrirlið inn ætti að vera tii fyrirmyndar í klæða-
bu rði.
24. desember 1965