Lesbók Morgunblaðsins - 05.06.1976, Síða 2

Hvaölíöur
gröðurvernd
og skögrœkí
ósuðvestur-
horninu
?
Áriö 1874 birtist f september-
hefti mánaðarritsins „Sæmundur
fróði“, sem dr. Jón Hjaltalín land-
'æknir gaf út, greinarkorn um
víðiplöntun þar sem útgefanda
farast m.a. svo orð:
.... Þannig man ég eftir því að
þegar ég árið 1866 fór noröur
Kjalveg ásamt nokkrum enskum
ferðamönnum þá fundum við all-
stóra víðirunna norðvestanvert
við Kjalveginn við á eina, er
Svartá heitir. Við höfðum lagt á
Kjalveg i norðanveðri og kólgu og
ætluðum okkur að ná upp undir
Kjalfell, en þegar kom upp undir
Kjalhraun leizt okkur eigi á að
fara lengra sökum stormsins og
sandfoksins er á hrauninu var.
Við snerum þá út úr veginum
ofan i þá svokölluðu Svartárbugt
og völdum okkur þar tjaldstað
innan um stóra víðirunna. Ég
tjaldaði í rjóðri millum tveggja
runna og var víðirinn svo hár, að
hann var jafnhár tjaldinu og
hafði ég þar því hið bezta skjól en
mjög lítið var þar um haga fyrir
hestana. Eftir því sem ég komst
næst af loftþyngdarmælinum var
tjaldstaður okkar um 1800 fet yfir
sjávarmáli og.þótti mér þetta ljóst
merki upp á, hversu harðfeng
trjátegund víðirinn er. ... en
þegar þessi viðartegund getur
vaxið svo hátt yfir sjávarmáli er
enginn vafi á því að hún hlýtur að
geta vaxið allsstaðar i byggðinni
þar sem skepnurnar eigi ná að
eyðileggja hana. . .“
Siðan þessi hvatningarorð voru
skrifuð eru liðin rúmlega
hundrað ár. Árið 1976 hafa Is-
lendingar svo þúsundum skiptir
lagt leið sína um Kjalveg og vita
því hvernig gróðri þar er háttað
núna. Víðast er þar örfoka land
en á einstaka stað berst fábrotinn
gróður í bökkum, harðgerar jurtir
og viðileifar, sem ná í hæsta lagi í
skóvarp. Það þarf áreiðanlega
mikið átak og almenna vakningu
áður en hægt verður að tjalda þar
aftur i skjöli víðirunna, sem eru
jafnháir tjaldinu.
Þessi 100 ára gamli greinar-
stúfur, sem fjallar að vísu um
runnagróður til fjalla, leiðir hug-
ann að því hvað líði gróðurvernd
og trjárækt í byggðinni hér í ná-
grenni okkar Reykvíkinga, þar
viötal viö
Kristin
Skœrings-
son
skögarvörö
sem skilyrði eru vafalaust marg-
falt betri. Hvernig er ástandið og
hvað er að gerast í þessum málum
á þéttbýlasta svæði landsins, suð-
vesturhorninu, sem af einhverj-
um fordómum hefur löngum þótt
hrjóstrugt og lítt hæft til skóg-
ræktar.
Kristinn Skæringsson er
skógarvörður á Suð-vesturlandi.
Nú munu eflaust einhverjir reka
upp stór augu og spyrja: Skógar-
vörður hér á þessu skóglausa
svæði? Að vísu er skógarvarðar-
starfið ekki umfangsmeira en svo
að hann vinnur að hálfu við
skógarvörzlu á vegum Skóg-
ræktar ríkisins og að hálfu hjá
Skógræktarfélagi Reykjavíkur,
enda má segja að þetta tvennt
falli saman að mörgu leyti þar
sem Skógrækt ríkisins og skóg-
ræktarfélögin innan vébanda
Skógræktarfélags íslands eru
tvær greinar á sama stofni og
getur hvorugt án hins verið. Auk
þess annast skógarvörðurinn á
Suð-vesturlandi jólatréssölu
Landgræðslusjóðs og kaup er-
lendis. Aðalstörf varðandi Skóg-
ræktarfélag Islands, Land-
græðslusjóð og Skógræktarfélag
Reykjavíkur felast þó í gjaldkera-
og bókhaldsstörfum.
Við gefum Kristni orðið:
Á þessu svæði mínu, sem nær
yfir Gullbringu- og Kjósarsýslu og
Árnessýslu að hluta þ.e.a.s. Þing-
valla- og Grafningshrepp, þar
sem er þjóðgarðurinn á Þingvöll-
um, eru að vísu ekki stórir eða
víðáttumiklir skógar, því síður
nytjaskógar á borð við þann á
Hallormsstað, hvað sem síðar
verður, en skógarvarðarstarfið er
í því fólgið að hafa umsjón með
skógum og kjarrgróðri á svæðinu
Kristinn Skæringsson, skógarvörður.
\\ Ijf J X'vr-’ W ' V. "h
m' WfkjM ]Kjxm \ Y' X \ 'Cl
Skógræktargirðing fyrir sunnan
Hafnarfjörð i því ðstandi sem
bezt verður á kosið.
og sjá til þess að sá gróður verði
ekki eyðilagður að óþörfu.
Það er þó ekki veigaminni þátt-
ur í starfinu að aðstoða skóg-
ræktarfélögin hér í nágrenningu
og í sambandi við girðingar,
plöntun og annað þvi tilheyrandi.
Eins og gefur að skilja eru girð-
ingarverkefnin mörg og aðkall-
andi á slíku svæði þar sem skóg-
rækt er víða á byrjunarstigi. En
tómt mál er að tala um að hefja
nokkra skógrækt ef ekki hefur
verið fyrst komið upp góðri girð-
ingu um landið þar sem planta
skal, vegna fénaðarins, sem alls
staðar á forgang að ógirtu landi.
Þá hefur i auknum mæli verið
þörf á aðstoð og leiðbeiningum til
einstaklinga á þessu fjölbýla
svæði í sambandi við ræktun og
friðun og útvegun plantna, hvort
heldur er í görðum eða sumar-
bústaðalöndum. Skógarvörðurinn
á að geta verið til ráðuneytis hér í
Reykjavík og í Gullbringu- og
Kjósarsýslu.
Hver er skógræktarfélögin í
þessum landshluta?
í fyrsta lagi er það Skógræktar-
félag Suðurnesja,, sem skiptist í
tvær deildir, Skógræktarfélag
Því miður of algengt ástand girðinga.