Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1979, Blaðsíða 23

er kominn til að frelsa heiminn frá makt
myrkursins?
Börnin baeði sögöu: — Jesús Kristur,
sonur Guðs.
Þau höfðu varla lokið við að segja
þessi orð, þegar allt fjalliö fór að skjálfa
og titra og hrynja og ofviðri fór um salinn
stóra og felldi hásæti konungs um koll,
og stjarnan skein inn í dimmustu skot, og
öll tröllin tvístruðust sem væru þau
skuggi og reykur, þangaö til ekkert var
eftir nema ísjólatréð, og það fór aö blika
og bráðna, og hátt í lofti mátti heyra
englaraddirnar hljóma sem hörpur væru.
En börnin byrgöu andlit sín með höndun-
um og þorðu ekki að líta upp, og það féll
á þau einhverskonar höfgi eins og þegar
menn eru sárþreyttir og þau vissu ekki
framar hvað fram fór í fjallinu.
Þegar þau vöknuðu aftur, lágu þau
bæði hvort í sínu rúmi, og það logaði í
arninum, og Kajsa gamla, sem alltaf var
vön að vekja þau, stóð hjá rúmunum
þeirra og sagði viö þau: Flýtið ykkur á
fætur, til þess að þið komist í tæka tíð til
kirkjunnar!
Friðrik og Lotta settust upp, og horfðu
furðu lostin á Kajsu, til að sannfærast um
að hún væri ekki álnarlangt tröll með
skegg er mundi bjóða þeim drekablóð og
tordýfilskel. En þess í stað veittu þau því
athygli, að kaffið var tilbúið á borðinu og
jólabrauðiö, því að á jóladagsmorgun
fengu öll börnin kaffi, þó að þaö væri
annars ekki drukkið. Og fyrir utan
heyrðist bjölluhljómur, fólk hélt til kirkju í
stórum hópum og Ijós voru í öllum
gluggum, en mest var Ijósadýröin í
kirkjunni.
Friörik og Lotta litu hvort á annað og
þoröu ekki að segja Kajsu frá því, að þau
heföu tekið þátt í jólum tröllanna. Ef til vill
mundi hún ekki trúa þeim og hlæja og
segja, að þau hefðu sofið alla nóttina í
rúmunum sínum. Ekki veizt þú það og
ekki veit ég það, og enginn veit það í raun
og veru, hvernig það var. En ef þú veizt
þaö, og ef ég veit þaö, þá látum við eins
og við höfum ekki vitað þaö, og ef enginn
veit það, og nú veiztu hvað ég veit, sem
ekki veit neitt, og það væri skemmtilegra
að vita hvað þú veizt og hvort þú veizt
meira en ég.
Eitt veit ég og það er að óánægö börn
lenda fyrr eða síðar hjá tröllunum. Þar fá
þau ísmola, drekablóð og tordýfilskel, í
staðinn fyrir gjafirnar, sem þau hafa
vanþakkaö heima.
Friðrik og Lotta gátu aldrei gleymt
jólunum hjá tröllunum. Það var ekki nóg
að þau höfðu misst allar jólagjafirnar.
Þau blygðuðust sín svo mikið, að þau
þorðu ekki að líta upp til kirkjunnar á
jólamorguninn. Það var bjart og dýrðlegt,
þar hafði Betlehemsstjarnan stigið niður
og kveikt öll Ijósin og geislað í glöðum
augum barnanna. Friðrik og Lotta tóku
vel eftir því, en þau þorðu ekki aö líta
upþ. Þau ákváðu líka að veröa góð börn.
Hafa þau haldiö heit sitt? Það veit ég
ekki, en ég vil helzt trúa því. Þegar þú
hittir þau geturöu spurt.
| Demanturinn |
þvermál er 0,05 punktar (100 punktar
= 1 karat)“.
„Og hvað kostar svo demantur sem
er eitt karat eða 0,2 gr?“
„Demantur sem er eitt karat, lúpu-
hreinn og 1. flokks kostar núna 8,6
milljónir.
Þaö skal tekiö fram að margir litlir
steinar eru tiltölulega minna viröi en
einn stór. Hins vegar halda demantar
alltaf verögildi sínu og veröiö hefur
hækkaö mjög aö undanförnu á
heimsmarkaöinum. Þegar Banda-
ríkjadollar lækkar, eykst eftirspurnin
úti í hinum stóra heimi því þar er
töluvert um aö menn líti á demanta-
kaup sem fjárfestingu.
Þess má geta í þessu sambandi aö
allir demantar á markaðinum fara um
einn „kanal“ ef svo má að orði
komast, eöa sölumiðstöö De Beers
og er sá háttur á hafður til aö treysta
og samræma verögildiö.
Á vegum þessarar sölumiöstöövar
eru demantarnir flokkaðir og haldnar
eru kaupstefnur nokkrum sinnum á
ári. Þær sækja kaupendur hvaöan-
æva aö úr heiminum, þeir sem slípa
steinana sjálfir og aörir sem selja
aftur þeim sem slípa.“
„Nú eru framleiddir steinar sem geta
líkst mjög ósviknum demöntum. Hvað
er um þá að segja?"
„Framleiðslan á slíkum steinum
hefur þróast svo síðustu 75 árin aö
mjög er erfitt aö þekkja þá frá hinum
ósviknu nema með vísindalegum
tækjum og mikilli þekkingu. Segja
má aö þeir hafi ýmsa kosti fram yfir
hina náttúrulegu steina. Þeir eru
hreinni og þola meiri hita án þess aö
springa. Steinar. þessir eru ekki dýrir
í framleiöslu aö demantseftirlíking-
unni undanskilinni. En á síðustu 3
árum hefur fagmönnum aö vísu tekist
að framleiða ódýrar demantseftirlík-
ingar eins og t.d. þá sem kallast
Zirconia.“
„En hvernig á fólk almennt að
þekkja ekta steina frá syntetiskum eða
framleiddum steinum?"
„Það getur veriö erfitt. Eiginlega er
ekki hægt aö gera annað en ráðleggja
fólki sem vill kaupa ekta steina aö
verzla í góöum viöurkenndum sér-
verzlunum sem leggja aðaláherzlu á
eöalsteina. Sérþekking á þessu sviöi
nær ef til vill ekki nógu langt
hérlendis og þaö getur svo sem verið
allur gangur á þessu erlendis. Ég veit
t.d. um konu sem fór meö stein til
útlanda til aö láta meta hann. Hún var
grunlaus um græsku en svo vildi til
aö sá sem keypti gripinn upphaflega
hérlendis átti í fórum sínum ná-
kvæma teikningu af honum eins og
hann kom fyrir í iúpu. Þegar gripurinn
kom aftur úr athuguninni kom í Ijós
aö skipt haföi veriö um stein.
Varðandi mat á steinum mætti geta
þess aö erlendis tíðkast þaö aö fólk
borgi skartsteinafræðingi sem á aö
baki sór 4—5 ára nám í faginu 10% af
matsverði steinsins og fylgir þá
vottorö frá honum. Sú regla gildir um
allan heim en greiöslan getur fariö
niður í 4—6% sé um stóran stein aö
ræða“.
Það er freistandi að skjóta því hér
inn í að þar sem við sátum á vinnustofu
Óskars og spjallinu var hér komið kom
kona inn í afgreiðsluna meö hring sem
þurfti að laga. „Demantshringur, sem
vinkona mín gaf mér. . .“, sagöi kon-
an. Steininn, skínandi bjartur og fagur,
var borinn saman við karat-mæli í
fórum Óskars og þá kom í Ijós að væri
þetta ósvikinn demantur væri hann
nokkurra tugmilljóna virði.
„Er þaö algengt aö fólk geri sér svo
rangar hugmyndir um skartgripi sína?“
„Því miður skortir mjög á aö fólk sé
nógu upplýst um þessi mál. Ég hef
mikinn hug á að koma fræðslu um
þetta efni á framfæri. Það er aðkall-
andi verkefni vegna þess að meðan
ástandíð er eins og nú, nýtur þessi
markaður ekki þess trausts sem
honum ber, þegar vel er aö málum
staöiö og eöalsteinar eiga vissulega
alltaf aö geta staöið fyrir sínu“.
Jakob Jónsson frá Hrauni
Jól
„Elska skaltu Guð þinn
af öllu hjarta. “
Elska skaltu,
er skipun þess almættis,
sem þeytir hnöttum
um himingeiminn,
eins og þú sáldrar
sandkornum í sjóinn.
Þú sjerð fæðingu barns,
sem fólst í móðurkviði,
kraftaverk andans,
í efnisins reifum,
lífsneista guös
í líkama manns.
I luktum augum brjóstmylkings
er blundandi trú.
Bæn hans er gráturinn,
og andsvar þitt er elskan.
Þegar Guð er smæstur
meðal smælingjanna,
er þjer annaö unnt
en að elska Guð?
(Dr. Jakob Jónaaon hefur í vetur getið út Ijódabókina
„Vökunætur.“ Öll Ijóóin, að oinu undanteknu, eru ort út af
ritningargreinum. Þetta jólaljóð er þó ekki í bókinni, því að það
hefir orðið til, eftir að frá henni var gengið.)
J0L
Frh. af bls. 8.
skilningur manna, sem voru svo
grunnhyggnir, að honum þótti ekki
einu sinni taka því að reiðast þeim?
Að vísu hægðarleikur að losa sig
við skrokkinn af svona manni, en
sjálfur deyr hann ekki, heldur lifir
með einhverjum hætti áfram, af því
það er ekki hægt að drepa það
fegursta hreinasta og besta, þaö
lifir. Og við komum til fundar viö
hann á jólum af þvi innst inni langar
okkur öll að verða eins og hann,
góð elskandi miskunnsöm við
bágstadda saklaus einlæg óhrædd
sönn.
Ég man alvörusvipinn á andliti
föður míns og félaga hans, sem
þeir stóöu krókloppnir úti fyrir dyrum
Dómkirkjunnar í Reykjavík aö
blása á sönglúðra kvæöið um hlið
himinsins, sem opnast þessa nótt
og englar stíga upp og stíga niður.
Þaö voru að sönnu hráslagalegir
tónar og frusu næstum fastir í
köldum málminum svaian þó kyrr-
an desemberdaginn. Og ég var meö
á það, krakkinn, aö þessir menn
voru engir englar. En þegar þeir
lögðu kaldar varir á munnstykkin
að knýja þaöan lof þeim Guöi til
handa, sem þeir höföu aldrei séð,
fannst mér þeir undur laglegir og
sviphýrir aftan fyrir og það jafnt
fyrir því þótt sumir þeirra hefðu ekki
fengið sér jólaklippingu. Þeir voru í
geöshræringu, en reyndu af karl-
mennsku að láta sem ekkert væri.
Hversdags voru þeir harðjaxlar og
kölluðu ekki allt ömmu sína fremur
en afi sálugi í jólagarðinum um
árið, en hátíöarblærinn og horna-
blásturinn við þessar kuldalegu að-
stæður höfðu djúp áhrif á þá. Hvers
vegna er ekki gott að segja.
Kannski mundu þeir þegar þeir
fóru með honum pabba sínum til
kirkju forðum og lögðu litla hendi í
þykkan hlýjan lófa.
Ætli þessu sé ekki líkt varið um
okkur flest? Allajafna erum við fólk
þess heims, sem við köllum veru-
leika. Þar ráöa guöspjöll ávísana-
heftisins og pistlar sjálfselskunn-
ar. En blessaða stund er blindan
strokin af augum okkar hlýrri hendi
og við verðum alsjáandi eitt andar-
tak. Faöir, móðir, barn. Lífið sjálft
í allri sinni smæð og allri sinni tign.
En þá gefst okkur líka á auga lifandi
bili allur ríkidómur hins hæsta:
friöur, réttlæti og góövilji, sem
Kristur veitir þeim sem leggur af
staö aö fylgja honum, fer af stað í
öllum sínum breiskleika, þó klædd-
ur hertygjum hans sem sigurinn
gefur.
Eitthvað á þessa leið mæltist
mér, séra Ragúel þennan jóladag í
sóknarkirkjunni á Oddeyri. En þegar
ég heilsaði söfnuðinum með
handabandi í kirkjudyrunum að
loknu embætti, vék sér að mér
gömul kona og fékk mér glóðvolgan
peningaseðil úr lófa sér og mælti:
„Handa börnunum úti í heimi.“
Mér varð þá að ráði, að ég féll á
kné fyrir henni þar í allra augsýn.
Nærstaddir vildu láta mig standa
upp aftur, en ég vildi ekki, fyrr en
ég hefði þegið blessun af þeirrar
fátækrar kvinnu hendi, því hún var
mjög mikluð fyrir mínum augum.
Meðan ég gifti beiö varðskipiö
bjartan skammdegisdaginn.
:2-