Lesbók Morgunblaðsins - 09.06.1984, Blaðsíða 2

Borg úti í geimnum.
Borgir
framtíöarinnar
Turnborg, sem minnir á maura-
þúfu.
Hugmyndirnar
eru reistar á
vísindaskáld-
skap en hver
veit nema þær
veröi aö veru-
leika eftir
100—200 ár?
Turnborg sem minnir
á miðaldakastala.
Ivísindaskáldskap hefur
stundum verið fjallað um
borgir framtíðarinnar, í
The Caves of Steel til dæm-
is og Blade Runner. Hugmyndir
sem þar koma fram eru reistar á
háþróaðri tækni og snúast yfir-
leitt um það, að maðurinn hefur
lagt undir sig geiminn og flutt
þangað — eða byggt þar — risa-
vaxnar geimstöðvar sem eru
borgir út af fyrir sig. Þar svífur
fólk í sælu þyngdarleysisins og
skreppur til jarðar með geim-
skutlum.
Jarðbundnari hugmyndir um
borgir framtíðarinnar snúast að-
allega um tvennt. Annarsvegar
flotborgir á sjó, sem sumstaðar
verður nauðsynlegt að ráðast í
vegna þess að fólksfjöldinn kemst
ekki lengur fyrir með góðu móti á
því landrými, sem fyrir er. Þetta
hefur verið nefnt í sambandi við
lítil og þéttbýl lönd, sem liggja að
sjó; Holland til dæmis.
Hinsvegar eru hugmyndir uppi
um turnborgir. Þá yrði borg í
stórum dráttum ein bygging líkt
og sést hér á meðfylgjandi mynd.
Borg af þessu tagi minnir nokkuð
á mauraþúfu, en brautirnar, sem
ganga út frá turninum í mikilli
hæð, eru tengingar við aðrar
turnborgir. Pramtíðarspámenn
hafa teiknað ótal útgáfur af
turnborgum; sumir líta út eins og
ævintýrahallir, minna jafnvel á
miðaldakastala og sést hér ein
slík. Hinsvegar fylgir það ekki
með, hvernig samgöngum verður
háttað innan turnborga. Að öll-
um líkindum hefur bíllinn verið
útlægur ger; hans er einfaldlega
ekki þörf í svo samþjappaðri
byggð. Eftir því sem spámennirn-
ir segja, þarf fólk líka minna á
faratækjum að halda í framtíð-
inni. Örtölvubyltingin gerir að
verkum að það mun í vaxandi
mæli vinna heima hjá sér og ekki
verður nauðsynlegt að vera á
þeytingi út um allt vegna einföld-
ustu aðdrátta eða útréttinga.
Vinnutíminn verður kominn
niður í 20—30 stundir á viku og
hann verður sveigjanlegur; fólk
mun að einhverju leyti geta ráðið
því sjálft, hvenær það vinnur.
Jafnframt verður lögð rækt við
að viðhalda náttúruverðmætum
og fólk mun nota frítíma sinn í
borgum framtíðarinnar, þeim
sem byggðar' verða á jörðu, til
þess að komast í snertingu við
náttúruna. Mengun mun heyra
sögunni til og skógarnir taka við
sér að nýju eftir að súrt regn
hættir að falla. Það gerist, segja
spámennirnir, með tilkomu sam-
runaorkunnar, sem verður orka
framtíðarinnar og er sama orka
og sú sem verður til í sólinni og er
forsenda lífsins á jörðinni.
STDRÐ
markar tímamót
fyrir nýstárleg efnistök og
vandaðan frágang
FLYTUR EFNI EFTIR VALINKUNNA HOFUNDA, LISTAMENN OG
SÉRFRÆÐINGA Á ÝMSUM SVIÐUM.
Meðal höfunda í þessu blaði eru: Matthías Johannes-
sen, Kristján Karlsson, Arnór Hannibalsson, Ólafur
Proppé, Fríöa Á. Siguröardóttir, Vilhjálmur Hjálmars-
son, Kristín Halldórsdóttir, Einar Kárason, Andrés
Björnsson, Agnar Þóröarson, Jóhanna Þráinsdóttir,
Indriöi G. Þorsteinsson, Aöalsteinn Ingólfsson, Páll V.
Bjarnason, Matthías Viöar Sæmundsson, Einar Thor-
oddsen, Ragna Ragnars, Steinunn Siguröardóttir,
Helgi Örn Viggósson, Dr. Pétur H. Blöndal.
Myndefni eftir: Louisu Matthíasdóttur, Pál Stefánsson,
Brian Pilkington, Hilmar Þ. Helgason, Max Schmid,
Jóhannes Geir og Nönnu Biichert.
Missið ekki af STORÐ.
Ársáskrift kostar aöeins kr. 540.
Sími 84966, Höföabakka 9, Reykjavík.
VETTVANGUR VANDLÁTRA
2