Lesbók Morgunblaðsins - 21.11.1987, Blaðsíða 9

Smámyndir
Louisu
Matthíasdóttur
slenzku listakonuna Louise Matthíasdóttur er óþarfi
að kynna, svo þekkt sem hún er orðin í föðurlandi
sínu. Louise, sem hefur verið búsett í New York
meginhluta lífs síns, hóf að taka þátt í sýningum
á Islandi eftir að sýningarnefnd FÍM bauð henni
LOUISA
MATTHÍASDÓTTIR er
á ferðinni með sýningu,
sem opnuð verður í
Gallerí Borg 29. nóv. og
er fjallað um smámyndir
hennar hér af því tilefni.
Eftir
BRAGA ÁSGEIRSSON
Græat hús, rautt þak, 1982.
þátttöku á haustsýningu félagsins árið
1974. Áður hafði næsta lítið sést eftir hana
hérlendis enda mun manneskjan hlédræg
og kannski var ekki jarðvegur fyrir list
hennar hér fyrr. Myndir Louise vöktu drjúga
athygli á sýningunni, en þóttu um margt
framandi og stinga í stúf við íslenzka list-
hefð og allt annað, sem til sýnis var.
Það hafði verið á stefnuskrá sýningar-
nefndar FÍM, að virkja sem mest þekkta
íslenzka málara erlendis og tengja þá heima-
landinu, og þvf bauð hún t.d. Guðmundi
Ægisgataa, 1980.
Erró þátttöku á sýningu Norræna lista-
bandalagsins í Kaupmannahöfn árið 1969.
Hugmyndina reifaði undirritaður á fundi og
hún fékk svo góðar undirtektir að umsvifa-
laust var hringt til Parísar í Guðmund, sem
kom sjálfur í símann og tók málaleitaninni
mjög vel. Og þá var ekki aftur snúið.
Ný viðhorf voru að ryðja sér rúms eftir
að þröng einstefnusjónarmið höfðu ríkt um
skeið og miðað við undirtektir hér heima
og erlendis þótti mönnum þeir vera á réttri
braut. Lítið land hefur ekki efni á einangrun
annars vegar né að lúta forsjá þeirra, sem
alfarið eigna sér listheiminn hins vegar og
því ber okkur að virkja sterka einstaklinga,
hvar sem þeir hafa óskað að skapa sér
starfsgrundvöll. Það kemur málinu minna
við, hvort við séum endilega hjartanlega
sammála viðkomandi í listinni.
Einn þessara einstaklinga, sem gert hafa
garðinn frægan í útlandinu, er tvímælalaust
Louise Matthíasdóttir, sem frá stríðsbyijun
hefur átt heimili í New York, fyrst við nám
en síðan sem starfandi listamaður og eigin-
kona málarans Leland Bell.
Frá því að Louise hélt sína fyrstu sýningu
í Jane Street Gallery í New York árið 1948,
hefur hún haldið nærri tvo tugi einkasýn-
inga vestra og flestar í New York og þá
aðallega í hinum virta sýningarsal Robert
Sehoelkopf við 57. götu vestur. Þá hefur
hún tekið þátt í ýmsum samsýningum vestra
svo og hér heima.
Greinar um Louise hafa birst reglulega
í virtum amerískum listtímaritum og það
má alveg slá því föstu, að hún sé þekktasti
íslenzki myndlistarmaðurinn í Vesturheimi.
Alveg á sama hátt og segja má um Erró í
Evrópu, en hins vegar mun hann jafnlítið
(mikið) kunnur í Ameríku og Lousie á meg-
inlandi Evrópu. Á haustsýningunni á
Kjarvalsstöðum 1974 bar mest á uppstilling-
um frá hendi Louise, samstillingum á borði
með krúsum, tómatflöskum, agúrkum,
sítrónum, káli, sperglum, ávöxtum í skál,
hnífum og öðru, sem tengist almennum
málsverði vestra. Hér var ekki leitað til
goðsagna um myndefni heldur þess, sem
var í næsta sjónmáli og því lyft á stall, lit
og formræn fegurðin dregin fram og skipað
í öndvegi ásamt glímunni við myndbygging-
una. Sjálfur hversdagsleikinn gerður að
goðsögn. Þetta atriði, að sjá fegurðina við
hið hversdagslega, telst hin æðsta list, gera
jafnvel hinu sívala formi klósettrúllunnar
jafnhátt undir höfði og súlum frægra hofa.
Þetta gerði Vilhelm Lundström, sá ágæti
danski málari, enda var klósettrúllan ómiss-
andi þáttur í kyrralífsmyndum hans, en vel
að merkja sem formræn uppfylling, enda
átta sig einungis innvígðir á því, hver þessi
fagri vel málaði sívali hlutur í málverkum
hans raunverulega er.
Þegar menn eru famir að meðtaka al-
menna hluti sem form, en eru ekki alfarið
háðir því mati, að hann sé einungis hitt og
þetta þekkjanlegt í umhverfinu og ekkert
fram yfír það, eru menn loks famir að kunna
að lesa með augunum og næsta skrefið er
Louisa byrjar á einni af síaum frægu uppstillingum.
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 21.NÓVEMBER 1987 9.