Alþýðublaðið - 18.08.1982, Qupperneq 4

alþýou-
blaöiA
Miövikudagur 18. ágúst 1982
Otgefandi: Alþýöuflokkurinn.
Kramkvæmdastjóri: Jóhannes Guömundsson
Stjórnmálaritstjóri og ábm .rjón Baldvin Hannibalsson.
Kitstjórnarfulltrúi: Guömundur ArniStefánsson.
Blaöamaður: Þráinn Hallgrfmsson.
Gjaldkeri: Halldóra Jónsdóttir.
Dreifingarstjóri: Siguröur Steinarsson.
Ritstjórn og auglýsingar eru að Siöumúia 11, Reykjavik, simi 81866.
Askriftarsíminn
er 81866
Hvenær flugstöð, hvernig flugstöð
og hvaðan á fjármagnið að koma?
Flugstöðvarmálið hefur blossað upp á ný. Að þessu sinni virðist umræðan hafa komist á skrið eftir að
Morgunblaðið hafði eftir Sveini „Patton” Eiríkssyni, slökkviliösstjóra á Keflavikurflugvelli, að lög-
boðnir neyöarútgangar núverandi byggingar væru með öllu ófullnægjandi. Byggingin er frá 5. ára-
tugnum og úr timbri. 10. ágúst hófst svo umræðan á fuliu á nýjan leik, þegar Jóhann Einvarðsson skrif-
aði i Timann, að ákvörðun um flugstöðina þyldi enga bið og að siðar mætti taka ákvörðun um hvort
framlag frá Bandarikjunum yrði notaðeöa ekki. Sama dag varaði Þjóðviljinn við „Aronskupyttinum”.
Siðan hefur ólafur Jóhannesson utanrikisráðherra vitnað i stjórnarsáttmáiann og talið borðliggjandi
að íslendingar fengju ekki nýja flugstöö i bráö, a.m.k. liti út fyrir að framlag Bandarikjamanna
fengist ekki, þar sem augljóst væri að engin ákvörðun yrði tekin fyrir 1. október, þegar fjárveiting
Bandarikjamanna félli úr gildi. Utanrikismáianefnd, að Ólafi Ragnari Grlmssyni frátöldum, hefur
skorað á rikisstjórnina að samþykkja bygginguna sem fyrst og fjárlaga- og hagsýslustofnun hefur sent
frá sér skýrslu þar sem talið er aö hagnaður af rekstri væntanlegrar byggingar gæti orðið allt að 35
milljónir króna árlega. Þcssu neita Alþýðubandalagsmenn og vilja meina að byggingin yrði „enn ein
taphilin fyrir ríkiö”.
Alþýöubandalagsmenn vilja hafna framlagi Bandarikjanna og byggja minni flugstöð og i röksemdum
þeirra fyrir þessu hafa þeir bent á að farþegafjöldi i Atlantshafsfluginu hefur minnkaðum 57% frá 1977
til 1981 og að hlutdeild Flugleiða I þvi hafi minnkað úr 3,5% árið 1970 niður i 0,9% árið 1980, auk þess sem
árleg meðaiaukning heildarfarþegafjölda hafi aðeins vaxið um 6.5% frá 1974 á þessari leið. Alþýðu-
blaðiö liafði samband við Ólaf Jóhannesson utanrikisráðherra, Edgar Guðmundsson verkfræöing, en
hann sat i nefnd þeirri sem utanrikisráðherra skipaði i nóvember siðastliðnum til að kanna þessi mál til
lilitar.og Ólaf Kagnar Grimsson alþingismann, sem einnig sat i nefndinni.
— Rætt'við Olaf Jóhannesson, Olaf Ragnar
Grimsson og Edgar Guðmundsson
Ólafur Jóhannesson utanrikisráðherra:
„Einskis nýtar tillögur
Alþýðubandalagsins”
Ólafur, hvað segir þú um rök-
scmdir Alþýðubandalagsmanna
gegn franikomnum áætlunuin
iiiii flugstööina?
„Þær röksemdir eru einskis
nýtar. 1 þeim er ekkert rétt og
allt á misskilningi byggt. Það er
rangl, aö farþegum haíi fækkaö
á þessari leið; á þessu ári hefur
þeim einmitt ljölgaö. Saman-
buröur þeirra við flugstöðvar
erlendis eru út i bláinn, þvi hér
eru flugsamgöngurnar þannig,
aö þrisvar á sólarhring eru
toppar i umferöinni með
lægöum inn á milli, en erlendis
er umferöin jöfn og þétt.
Auövitað er stærðin ávallt háð
áliti og samanburöur erfiöur
vegna skipulagsatriða. En rök-
semdir Alþýöubandalagsmanna
eru á misskilningi byggðar”.
Er einhver málamiðlun
möguleg? Kemur til greina að
minnka flugstöðvarbygginguna
frá þvi sem nú er áætlað?
„Þaö er alveg útilokaö.
A.m.k. er ljóst aö fjárveiting
Bandarikjamanna upp á 20
milljónir dollara mundi falla
niöur á meðan. Jafnvel þó stefnt
yröi að minni byggingu, þá færi
sá „sparnaður” ekki langt upp i
þessa fjárhæð Bandarikja-
manna”.
Er það framlag bundið við
þetta ár? Gæti það ekki komið á
fjárlögum þcirra fyrir næstu
ár?
„Þaö virðist ekki vera. Það
litur út lyrir að þeir vilji hafa
þetta núna eða aldrei”, sagði
Olafur.
Ólafur Jóhannesson segir ekkert rétt i tillögum Alþýðubandalags-
manna og þær á misskilningi byggðar.
Edgar Guðmundsson verkfræðingur:
„Hávaði Alþýðubandalags-
manna Irtt skiljanlegur”
Edgar, hversu slerkar eru
röksemdir Alþýðubandalags-
manna?
„Eg verö aö viöurkenna að ég
hef ekki lesiö þær vandlega, en
ég geri ráö íyrir aö þær séu i
svipuöum dúr og koma fram i
séráliti ólaís Ragnars i nefnd-
inni sem ólafur Jóhannesson
skipaöi. Ég held að linulegur
samanburöur, sem þar kemur
lram, sé ekki auöveldur eöa ein-
faldur. Svona byggingar hafa
skilgreindar stæröir, burtséð
frá farþegaíjöldanum. A Kefla-
vikurflugvelli er þaö þannig aö
nánast allir farþegar koma og
fara á sama lima, en erlendis er
nýtingin betri yfir sólarhring-
inn.”
Þeir tala um mikiiin samdrátt
i Atlantshafsfluginu.
„Já, þaö er rétt að sam-
dráttur er ylirleitt, en þaö er
ekkert sérislenskt fyrirbrigöi.
Almenn efnahagskreppa er
rikjandi i heiminum, sem hefur
sin áhrif á flugsamgöngur. En
þaö gefur auga leiö aö ef
Atlantshafsflugiö dettur meira
eða minna niöur, þá breytast
forsendurnar. Menn eru sam-
mála um að þá þyrfti að endur-
skoöa áætlanirnar. En óvissa
hefur alltaf rikt og ef við berum
hana sýknt og heilagt fyrir
okkur, komumst við ekki langt.
Flug er, jú, i stöðugri þróun. En
ég tek fram að þessi bygginga-
gerð getur vel þjónaö lorsendu-
breytingum. Ef við gerðum t.d.
ráð fyrir aö Atlantshafsflugiö
dytti niður, yrðum viö samt sem
áður aö halda uppi samgöngum
viö Bandarikin. Þaö er vist aö
viö veröum aö hala stóraukna
vöruflutninga jafnhliöa öðru
flugi. Þvi er hugsanlegt aö nota
hluta flugstöövarinnar sem
vörulager. Og þá væri „bóka-
formið” mun heppilegra en
„armaformið”, sem auk þess er
mun dýrara á hvern fermetra
eða rúmmálseiningu. En eins og
ég sagði áðan er linulegur
samanburöur ekki gefinn. Ég
vil bæta þvi viö aö i raun er
hávaði Alþýðubandalagsmanna
litt skiljanlegur, þvi áætluð
flugstöð er ekki nema tvöfalt
stærri en sú sem fyrir er”, sagöi
Edgar Guðmundsson.
Ólafur Ragnar Grimsson alþingismaður:
„Sögulegt augnablik, þegar Fljóta-
maðurinn vill baða sig í dollurum”
Nú segir utanrikisráöherra aö
um fjölgun sé aö ræöa i Atlants-
hafsflugi. en alls ekki fækkun.
„Þaö er rugl i honum. Það
má, jú, vera aö þaö hafi oröið
smávægileg prósentuaukning á
þessu ári, en almennt hefur á
siöustu árum verulega dregiö úr
farþegafjöldanum og vantar
tugi eða hundruö þúsunda far-
þega upp á aö ná þeirri tölu sem
varö íyrir nokkrum árum. T.d.
voru íarþegar á þessari leiö um
250 þúsund 1978, en ekki nema
um 93 þúsund i fyrra. Þannig að
ef aukningin i ár nær 10—15%,
verður farþegafjöldinn ekki
nema um 110 þúsund. Þannig að
þetta meö aukninguna er ekki
nema talnaleikur hjá Ólaíi, þar
sem aö auki reiknast með alls
konar „stop-over” farþegar,
sem aöeins stansa i 30—40
minútur, sem og leiguflug, sem
vissulega helur aukist, en er
ekki a sama tima og annaö llug
yfii leitt."
Andstæöingar þinir hafa ein-
mitt bent á ójafnt álag yfir
sólarhringinn sem rökstuöning
fyrir sinu máli.
„Steingrimur Hermannsson
hefur einmitt bent á aö áætl-
unartimanum þurfi að breyta.
Það er ljöst aö þrengslin eru
eingöngu bundin viö 2—3 vikur i
júlimánuði. Við veröum aö velja
milli þess aö hafa sæmilega
rúmt um fólk á þessum 2—3
vikum en að ööruleyti galtómt,
eins og þessar áætlanir gefa,
eða aö hafa örlitiö þröngt á þeim
vikum, en hæfilegt annars, eins
og viö viljumhafa þaö. Annars
viröist þelta allt snúast um doll-
arana. Ólaíur Jóhannesson
hefur sagt aö iikjublaö skýli
ekki nekt okkar Alþýðubanda-
lagsmanna, en ég segi aö þaö sé
sögulegt augnablik þegar
Fljótamaöurinn vill baöa sig i
dollurum.
Utaurikisráöherra scgir að
mimikun flugstoövar næði ekki
langt upp i framlag Bandarikja-
maiiiia ef það félli niöur.
„Hann veit ekkert um þetta;
hann heíur einmitt ekki viljað
skoða þetta. Við megum ekki
gleyma þvi, hvaö sem íramlagi
þeirra liður, að Islendingar
kæmu til með að þurfa að borga
500—600 milljónir ef út i þetta
væri farið. Þaö jafngildir hálfri
Hrauneyjaríossvirkjun eða svo.
Við viljum aðra tegund af
byggingu, minni og byggöa meö
islensku íjarmagni, i áföngum
eftir þörfum."
Edgar Guömundsson hefur
bent á að ef forsendur breytast
með farþegaflugið konii til
grcina að nýta rýmiö sem vöru-
lager aö liluta.
„Það segir sina sögu aö hann
heíur sjálfur viöurkennt að
þetta sé sennilega of stórt og vill
gera þetta aö vöruskemmu.
Þetta yröi þá væntanlega
dýrasta vöruskemma i Evrópu.
Við veröum aö hala i huga sam-
dráttinn i flugvöruílutningum
yfirleitt, sjáum t.d. rekstraraf-
komu Cargolux. Eg er hræddur
um að það séu fyrst og fremst
dollararnir sem blinda menn i
þessu máli. Þessi flugstöö yrði
okkur byrði, þótt Bandarikja-
menn borguðu hana alla.
Islendingar eiga að borga
500—600 milljónir, en sú upphæð
jafngildir tvöföldum þeim halla
sem atvinnuvegirnir eiga við að
etja og menn eru aö glima viö á
þessari stundu. Við viljum einn
áfanga i einu eítir þörfum, fyrir
viðráðanlegt fé, þar sem ílug-
reksturinn sjálfur getur staðið
undir byggingarkostnaðinum.
Og við viljum að menn haldi
sig við staðreyndir", sagði
Ólafur Ragnar.
Ólafur Ragnar segir utanrikis-
ráðherra fara með rugl.