Tíminn - 06.05.1967, Blaðsíða 3

LAUGARDAGUR 6. maí 1967
TÍMINN
3
GRÓÐUR OG GARÐAR
Garðyrkjurítið
KveSur kaldur, snjóasamur
vindavetur
Sumri fagnað, hækkar hagur —
en hlýr var ei þinn fyrsti dagur.
Samt er kominn vorhugur í
garðyrkjumenn og er ársrit
Garðyrkjufélags íslands —
GarSyrkjuritið — nýlega kom-
ið út, fjölbreytt að vanda. Vig
dís Jónsdóttir, skólasjtóri Hús-
Vetrarblóm
mæðrakennaraskólans skrifar
um matreiðslu grænmetis og
Baldur Johnsen, læknir um
grænmeti og þýðingu þess fyr
ir heilbrigðina. Eru báðar þess
ar greinar hinar athyglisverð-
ustu og ættu allar húsfreyjur
að kynna sér þær. Við lifum
á miklum umrótatímum og véla
öld, þar sem minna líkamlegt
enfiði er lagt & (fóllk, en áður, en
í staðinn hraðfjölgar þeim sem
vinna kyrrsetustörf. Fæðið þarf
þá líka að breytast ef vel á
að fara og þáttur grænmetis í
daglegum ma'. hlýtur að stór
aukast. Ólafur B. Guðmundsson
ritar um plastskýli í görðum,
en slík skýli fást nú í ýmsum
stærðum og gerðum og er líka
hægt að gera þau heima. Plast
skýli auðvelda ræktun ýmissa
blóma og matjurta og flýta upp
skeru. Sjást nú víða rósir, glit
fíflar, jarðarber, salat o. fl. teg
undir ræktaðar með góðum á-
rangri í plastskýlum.
Ritstjórinn Ingólfur Davíðs-
son, ritar myndskfeytta grein
um íslenzk blóm í görðum og
ræðir um 70 tegundir villijurta
sem vert er að flytja heim í
skrúðgarðana og rækta þar,
einkum í steinihæðum og stein
beðum. Sami ritar einnig um
blómafleka á tjörnum, blóma-
ker, ýmsa garða í Reykjavík,
o. fl. Óli Valur skýrir frá gróð-
urhúsabyggingum .í Reykjavík
og víðar. Sveinn Indriðason
segir frá blómasölu og blóma-
framleiðslu. Kristinn Helgason
GóSir
hnífar
Söxunarvél
rtie'S kringlum
til mitfínnar
aöxunar
ÞaíS er fljótlegr
.aí klippa grænmeti i
agnir til táldrunar
Grænmetu-rifjárn
úr
ry'Sfríu stáli
Steinselju-brytjari,
hentugur ef um
mikiS magn er ati
'aetSa
cSa cldhmmótor
meS
tokunartækjum
gefur ráð um hvernig velja
skuli verðlaunaskrúðgarða og
skýrir frá störfum félagsins og
verðlaunaveitingum. Einar I-
Siggeirsson gefur greinargott yf
irlit yfir félög og stofnanir í
þágu garðyrkjunnar. Ýmsar
fleiri greinar eru í ritinu, m.
a. um jurtasjúkdóma.
Allt frá upphafi 1885 hefur
tilgangur félagsins verið í-
þættur: Það er að bæta mat-
arræði landsmanna með auk-
inni matjurtarækt og neyzlu
grænmetis, og í öðru lagi að
bæta umgengni við hús og
bæi og glæða snyrtimennsku
með ræktun blóma, trjáa og
runna. Nú á félagið skrúðgarða
bók í þrentun. Matjurtabók fé-
lagsins er hagkvæm handbók
öllum sem rækta grænmeti
bæði til heimaneyzlu og sölu.
í henni er lýst ræktun allra
helztu matjurta og berjarunna í
görðum. Einnig ræktun margra
kryddjurta. Sl. sumar gekkst fé
lagið fyrir nokkrum fræðslu-
fundum og ferðum um skrúð-
garða Reykjavíkur og nágrenn
is. Var þátttaka góð. Vilja flest
ir gott grænmeti á borðið og
fagran garð við hús sitt.
Laukblómin í görðum hafa
staðizt vorkuldana furðanlega
vel. Má sjá, blá, gul og hvít
blómin sunnan undir húsveggj
um. Guðmundur Kjartansson sá
útsprungin vetrarblóm í klett-
um við Kleifarvatn á páskum.
Lóur tóku að hópast á gras-
bletti í Reykjavík fyrstu dag
ana í maí — og lét hátt í stelk
um. Lóusöngur og þrastakliður
eru vormerki, sem allir kunna
að meta.
Ingólfur Davíðsson.
f HLJÓMLEIKASAL
Sinfóníuhljómleikar
Tónleikiuim Sinfóníulhiljóm-
sveitarinnar fer nú óðum fækk
andi og eru nú einungis tveir
eftir. Tónleikarnir s. 1. fimmtu-
dag höfðu verið ætlaðir til
ffotnings á hinu mikia kór-
verki Beetbovens, Missa Sol-
emriiis, en af ýmsum óviðráðan-
legum orsökum gat ekki orðið
af því. Mun það hafa orðið
mörgum vonbrigði, því eftir
flutning níundu sinfóníunnar á
s. 1. vetri mun mörgum hafa
fundizt sem uppíærsla Missa
Soilemnis væri vei framkvæman
leg. Beethoveri átti samt frum-
kvæðið á þessum tónleikum,
ásamt forleik eftir Gluck. Píanó
konsertinn í Bs-dúr og D-dúr
Sinfónían No. 2 eftir Beethov-
en voru aðalverk þessara tón-
leika. Stjórnandi var nú aftur
eftir nokkurt hlé Bohdan Wod-
iczko, en einleikari austurríski
prófessorinn Friedrich Wiihrer.
Hann hefur til að bera mjög
fágaðan leik, strangan og virðu
legan skóla. Var túlkun hans
á píanókonsert Beethovens hin
óaðfinnanlega og gegnvandaða
tjáning þess listamanns, sem
gerþekkir og virðir höfundinn
til hins ýtrasta. Þó vantaði í
hinn stutta og gagnorða mið-
kafla verksins þá dýpt, sem
undir ólgar. Ömjur sinfónía
Beethovens e* sjaidnar spiluð
en margar hinna, en á þc marga
ómótstæðilega töfra. Stjórn
Wodiczko á því verki var ágæt,
en í lokakaflanum, sem ber
hraðaheiti Al'legro-motto,
hleypti stjórnandi hestinum
heldur hetur á stökk. Vafalítið
má endalaust deila um hraða-
val og skilning á hinu og þessu
í- því tiMiti. En þessi glans-
númeraendir, sem nú orðið
heyrist svo oft sem niðurlag
ýmissa stærri hljómsveitar-
verka, keyrir alltof oft úr hófi
fram og er ekki sannfærandi.
EinLeikara var óvenju vel fagn-
að og eftir mánaðarhlé á tón-
leikahaldi var traustvekjandi
að sjá og 'heyra Wodiczko aftur
á konsertpalli með sína mynd-
uga stjórn.
Söngfálag
Hreppamanna
Byggðarlög obkar lands eru
mörg og varla miun svo fá-
mennt sveitar-. eða hreppsfélag
til að það eigi ekki sinn starf-
andi kór. Úti á landi, þar sem
ekki er hlaupið að hljóðfæra-
iðkun verður hið sameiginlega
og innbyggða einstaklingshljóð-
færi, mannsröddin, að duga.
Og hvað er meira hressandi að
afloknu erfiðu dagsverki en að
hittast og æfa saman eitthvert
lag, eins og þar stendur. Sú
er þetta ritar var kunnug göml-
um og góðum söngmanni hér í
bæ, sem sagði sjálfur svo frá,
að eftir langan vinnudag hefði
hann að kveldi farið á æfingu
í sínum kór eða kirkju og þar
sungið sig frá allri þreytu og
komið endurnýjaður heim. —
Eitthvað þessu líkt flaug í hug
ann við samsöng Söngfélags
Hreppamanna, er það efndi til
í Gamla bíói undir stjórn Sig-
urðar Ágústssonar. Söngur
kórsins einkennist fyrst og
fremst af sönggleði og þörf fyr
ir að syngja. Söngstjóra hefur
tekizt að fá fram laglega áferð
á sönginn og var efnisskráin
sniðin við hæfi söngfólksins,
sem sannarlega lagði sig vei
fram. Þó voru sönglög Grieg á
mörkum þess að geta kórsins
hrykki til. Einsöngvarar voru
Ásthildur Sigurðardóttir og
Stefanía Ágústsdóttir, en Guð-
mundur Gúðjónsson flutti notok
ur lög eftir söngstjórann. Und-
irleik önnuðust Sigfús Hal'ldórs
son og Skúli Halldórsson. Sig-
urður Ágústsson hefur stjórn-
að kórnum í rösk þrjátíu ár,
en átti sjálfur sextugsafmæli.
Undirrituð óskar Söngfélagi
Hreppamanna og söngstjóra
þess alls góðs á þessum tíma-
mótum og að söngur þeirra eigi
eftir að veita þeirra sveit og
öðrum ánægjustundir en jafn-
framt að kórnum vaxi kjarkur
að ráðast í vandasamari verk-
efni sem kröfur gera.
Nútímatónlist
pað má til tíðinda teljast, að
efnt sé til tónleika hér í bæ,
þar sem leikin er nútímatón-
list eingöngu, ef viðleitni Mus-
ica Nova er undanskilin. En
það gerðist nú á dögunum, að
KjeU Bækkelund, norskur
píanóleikari, lék nýja tónlist
fyrir áheyrendur Tónlistarfé-
lagsins. — Fyrri hlu'ti efnis-
skrár rúmaði hina yngri í hópi
nútímatónskálda, svo sem
Skalhottos hinn gríska. Web-
ern-Stoek'hausen og Afostel.
A'llir eru þessir höfundar ger-
ólíkir og má segja, að Webern
sé sá sem til mestrar umhugs-
unar vekur, en Skalkhottos sá
skemmtilegi og Afostel með
„orkestrala" breidd á nótna-
borðinu, aftur býður Stock-
hausen upp á litið annað en
hárbeitta ásláttartækni og þann
viðbragðsflýti, sem kom sér vel
að píanóleikarinn hafði- ti'l að
bera í ríkum mæli. — Túlkun
Bækkelund á þessum verkum
var yfirleitt afburðavel af hendi
leyst. Hann hefur íil að öera
„humor“ og snarræði auk stað-
góðrar. tækni og hin óvenjulega
„rubato“ spilamennska hans
var djörf, en þó góður hemill
á öUu. í tilbrigðum Webem
var inngangurinn fínlegur, en
síðari hlutinn varð öllu gust-
meiri í túlkun. — Á seinni
hluta efnisskrár voru gömlu
mennirnir, eða öillu heldur ■ [
„klassikerar" nýrri tónlistar, I
Schönberg — Bartok og Strav-
insky og bar leik Bækkelund
þar hæst í svítu eftir Bartok.
Það var eftirtektarvert, hversu
áhugi hlustenda var daufur
framan af þessum tónleikum,
en óx eftir því sem á leið og
var listamanninum svo vel fagn
að, að hann lék þrjú aukalög
að lokum við mdkinn fögnuð.
Það má segja, að Tón'listarfé-
lagið hafi þarna ráðizt í helzt
Framhald á 15 siðu.
Á VlÐAVANGI
Soðið saman með
krötum
Austri Þjóðviljans hefur
ve-ið að nöldra undanfarna
daga út af 1. maíblaði Tímans.
Þá hafði Tíminn myndarlegt
blað 24 síður, með greinum
eftir launþega og grein um 1.
maí fyrir 40 árum og þau tíma-
mót, sem urðu > íslenzkum þjóð
málum 1927, er Framsóknar-
flðkkurinn kom til valda. A
t'orsíðu var ávarp frá. verkalýðs
nefnd Framsóknarflokksins.
Það, sem Austri finnur að þessu
blaði er það, að 1. maí-ávarp
fuiltrúaráðs verkalýðsfélaganna
í Reykjavík. sem lýtur forystu
Óskars Hallgrímssonar, topp-
krata, skuli ekki hafa verið
birt í blaðinu. Þegar þrengsli
eru i blaði og allt það efni,
sem fyrir liggur kemst ekki
í blaðið, verður að fara fram
mai ritstjórnar á gildi og gæð-
um greinanna. Hvað skal birt
og hverju sleppt. Þeir, sem
fletta Tímanum frá s.l. sunnu-
degi, sjá, að þar var rétt valið.
Þessi samsuða. sem kommúnist
ar eru að sjóða saman með
krötur og íhaldsmönnum 1. maí
og allii eru hættir að taka mark
á, taldi Tíminn engan sérstakan
akk fyrir sig að birta.' Tíminn
er ekki samþykkur og því síður
stuðningsaðili skoðana Óskars
Hallgrímssonar i þjóðmálum
eins og þær hafa birzt í stefnu
þeirrar stjórnar, sem hann
síyður. Þótt hann fái komm-
únista til að stimpla „ærleg-
heitapassa“ sinn sem hinn
dvggi vinur launþeganna, þá
gerir Tíminnv það ekki.
Þurfa hirtingu
peir menn, sem nú standa í
forsvari fyrir verkalýðshreyf-
inguna, þurfa á öðru fremur
að halda eins og málum er kom
ið. en kjassi og kjamsi laun-
þegnanna og málgagna þeirra.
Þar á betur vi' það, sem einn
af greinarhöfundum sagði í
1. maí-b’aði Tímans og talið
var hafa meira erindi til laun-
Þega 1. mai e.. samsuða komm
únista og stjórnarflokksmanna,
Jon Bjarnason sagði:
,pað er áskorun mín 1. maí,
að forystumenn verkalýðssam
taaanna standi betur í ístæðinu
en þeir hafa gert undanfarna
mánuði. Áskorun mín til þeirra
er t'innið betur. Eyðið minni
krafti og tíma í það að sundra
vkkur sjálfum pólitískt og troða
skóinn hver niður af öðrum “C
bvi meiri krafti það, að vinna
Oao verk, serr. verkalýðurinn
herur falið ykkur og ætlast til
að þið vinnið. Til þess kusu
oen ykkur til "rúnaðarstarfa ng
'orystu. Sá trúnaður er ekki
veittur vkkur tii þess að þið
hafið hann upn á punt sem rós
ncappagatið vkkar pólitiska
sundrungarstreð.
flefjist þvi hanua. Það getur
orðið of seint. et þið hjálpið
með aðgerðaríeysi ykkar öllu
’engur núverand' stjórnarflokk
urn til að skapa hið hæfilega
atvinnuieysi. sem hefur verið
te verður þeirr? draumsýn“
oað var þet'- og fleira, sem
itstjórn Tíman>- vildi ekki láta
víkja fyrir samsuðunni mál-
skrúðugu.
Upphefð að austan
En úegar nánai er að gætt.
pioðviljinn öirti samsuðuna
lítr áberandi stað inni í blað-
Framhald a 15 -ifðu
t