Tíminn - 17.06.1967, Blaðsíða 9

LAUGARDAGUR 17. júní 1967
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framkvæmdastjóri: Kristján Benediktsson. Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb), Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og Indriði
• G. Þorsteinsson. Fulltrúi ritstjórnar: Tómas Karlsson Aug-
lýsingastjóri: Steingrímur Gíslason. Ritstj.skrifstofur t Eddu-
húsinu, símar 18300—18305. Skrifstofur: Bankastræti 7. Af-
greiðslusími 12323 Auglýsingasími 19523. Aðrar skrifstofur,
simi 18300. Áskriftargjald kr 105.00 á mán. innanlands. — í
lausasölu kr. 7.00 eint. — Prentsmiðjan EDDA h. f.
FlugöMin og framtak
Islendinga
Um það bil sem Lindberg i'iaug fyrstur manna yfir
Atlantshafið, var draumur íslendinga um að eignast eigin
skipastól að rætast til fullnustu. En sú tíð kom að mönn-
um þótti ekki nóg að reysta á skipin ein. Einn dag var
komin fugvél í Vatnsmýrina við Reykjavík að tilstuðlan
nokkurra ofurhuga og bjartsýnismanna. Flugöldin var
gengin í garð hér eins og annars staðar.
Um þessar mundir eiga stóru flugfélögin tvö, Flugfé-
lag íslands og Loftleiðir merk afmæli. Þessi afmæli rifja
upp hversu þróunin í flugmálum okkar hefur verið hröð
og stórfelld síðustu tvo til þrjá áratugina. Þeir, sem eru
haldnir vantrú á íselnzkt framtak, ættu að horfa til flug-
félaganna og flugstarfseminnar i landinu yfirleitt. Vöxtur
og viðgangur flugfélaganna íslenzku sannar okkur að við
erum einfærir um að bjarga okkur og þurfum ekki á
erlendri forsjá að halda, þegar hið íslenzka framtak fær
að njóta sín. Það þurfti mikið áiæði og mikla bjartsýni til
að trúa því í árdögun íslenzkrar flugaldar, að af flug-
inu yrðu slík almannanot og raun ber vitni um í dag.
Fyrir utan stóru flugfélögin tvö eru mörg smærri flug-
félög starfandi, mörg hver þróttmikil og í örum vexti.
Og eins og endranær, er fylgzt vel með þróuninni í
flugmálum. Flugfélagið býst við nýrri farþegaþotu i dag,
þeirri fjrrstu, sem íslendingar eignast, og Loftleiðir eru
að athuga um kaup á farþegaþotum. Þá er Norðurflug á
Akureyri búið að kaupa stóra og nýtízkulega farþegavél.
Þannig mætti halda áfram að telja upp stórvirkin í flug-
málum okkar.
Þessi flugvélakaup sýna að við viljum engir eftirbátar
annarra þjóða vera í farþegaflugi Þeir, sem stjórna þess-
um fyrirtækjum, hafa sömu trúna á framtiðina og þeir
höfðu i upphafi. Með þeirri trú sinni og þróttmiklum
athöfnum treysta þeir sjálfstæði þjóðarinnar.
Af þeim ástæðum, sem hér eru raktar. er 17. júní
réttur dagur til að minnast hinna mörgu, stóru sigra ís-
lendinga á sviði flugmálanna. Saga þeirra hlýtur að auka
trú þjóðarinnar á getu hennar og framtak. Ýmsir voru
þeir, sem vantreystu því á sínum tíma, að íslendingar
gætu staðið einir og óstuddir a eigin fótum. Enn eru til
menn, sem eru haldnir slíkri vantrú. Þeir treysta enn á
erlenda forsjá og framtak að meira eða minna leyti. Þeim
mönnum er hollt að kynna sér sögu íslenzkra ílugmála.
Hún sýnir vel hvað íslenzkt framtak getur, þegar það fær
skilyrði til að njóta sín.
Borg Absalons
Kaupmannahöfn á 800 ára afmæli um þessar mundir.
Saga þessarar ágætu borgar og síðari tíma saga okkar eru
tengdar sterkum böndum. í Kaupmannahötn stóð lengi
menntastóll íslendinga og þar var frelsisbaráttan háð eigi
síður en hér heima í dag líta gestir utar. af íslandi aðeins
minjar þessara tíma. Þeir sjá bornhúsið, þar sem Jón
Sigurðsson, forseti, bjó, og þeun er Dent á síðasta veru-
stað Jónasar Hallgrímssonar. ísjendingar sækja enn
mennt til Kaupmannahafnar. og borgin er enn sem fyrr
hlið íslendinga að Evrópu. Þeir koma og fara í gegnum
Kaupmannahöfn, og njóta lífsins í því glaða og áhyggju-
lausa andrúmslofti. sem er svo einkennandi fyrir þessa
800 ára borg Absalons.
TfMINN
9
1

ERLENT YFIRLIT
Fyrsti blökkumaðurinn tekur
sæti í hæstarétti Bandaríkjanna
Thurgood Marshall þykir líklegur til að reynast vel.
MIKLAR kynþáttaóeirðir
bafa átt sér stað undanfarið í
ýmsuim borgum Bandaríkjanna.
Blökkumenm hafa víða efnt til
einskonar herferðar gegn hvít-
um mönmum, og unnið skemmd
arverk á nHannvirkjum og
rænt verzlanir. Margir leið-
togar þeirra bafa hvaitt þá til
slíkra mótmæla-aðgerða, því
að annars myndi það dragdait
á langinn, að þeir fengju rétt
sinn viðurkenndan í verki, þótt
það fengist á pappírnum. Mik-
il hætta er talin á, að óeirðir
þessar eigi enn eftir að færast
í auklana.
Meðan þessu fer fram hjá
blökkumönnum, vinniur John-
son forseti markvíst að því að
blökkumenn öðlist í verki jafn
rétti við hvíta menn. Johmsom
forseti verður ekki sakaður um,
að hann láti sinn hlut liggja
eftir í þeim efnum. Hvað, sem
sagt verður um Johnson í sam
bandi við Vietniam, verður það
ekki haft af honum, að hann
er frjálslyndur og framsækinn
í innanlandsmálum og gildir
það ekki sízt kynþáttamálin.
Hins vegar mætir forsetinn
sterkum fordómum og mót-
spynnu af hálfu hvítra manma
og er það ekki lengur bundið
við Suðurríkin ein. Þessi mót-
spyrna vex í öllum llandshlut-
um Bandaríkjanna, þar sem
blökkumenn búa að ráði og láta
í vaxamdi mæli á sér bera.
Seinasta dæmi þess, að John
son vill vetta blökkumönnum
jafna aðstöðu og hvitum mönn-
um er það, að hiawn skipaði
blökkumann. Thurgood Mar-
shall, í hæstarétt Bandaríkj-
anna. Það er vitanlega fyrsti
blökkumaðurinn, sem tekur
þiar sæti. Þar er um mætae
mann að ræða, en blöðum
vestra kemur þó saman um,
að margir hvítir menn hefðu
frekar átt að koma til greina,
ef farið væri eftir reynslu í
dómarastarfi. Johnson vildi
hins vegar nota þetta tækifæri
til að sýna í verki viðhorf sitt
til blökkuimanma og staðfesta,
að þeir hefðu rétt til að gegna
Johnson og Thurgood Marshall
Tliurgood Marshall
hinum æðstu embættum lands-
ins engu síður en hvítir menn.
THURGOOD MARSHALL er
fyrir laillöngu orðið þekktur í
Bandiaríkjunum. Hann er 58
ára gaomall, sonur jármbrautar
þjóns í Baltimore, en þar er
hann fæddur og uppalinn. Fað
Lr hans þótti greindur maður
og hafði á sér mikið orð sem
rökræðumaður . Hlann var á-
kveðinn í að láta son sinn
ganga memntaveginn, en efnin
voru ekki meiri en það, að
eitt sinn urðu þau hjónin að
selja giftingarhringana til að
borga skólagjöld sonlarins. Thor
good Marshall gekk námið vel.
Hann lauk fyrst laganámi við
Lincolnháskólann í Pennsylvan
iu, en síðar stundaði hann fram
haldsnám við Howardiháskól
ann í Waishington. Hann fékk
beztu einkun þeirra, sem út-
skrifuðust samtímis honum.
Fljótlega eftir að Thurgood
Marsball lauk námi, réðist
hann í þjónustu Framfarasam-
taka blökkumanna, en eitt eð-
alhlutverk þeirra var að fá
dómstólana til að viðurkenna
lagaleg réttindi blökkumanna.
Thurgood Marshiaill starfaði í
þágu þessiara samtaka í nær
aldarfjórðung og annaðist
persónulega málflutnimg fyrir
hæstarétti Bandaæíkjanna í
ekki færri en 32 málum. Hann
vtann 29 þeirra. Stærsta sigur
sinn vann hann 1954, þegar
hæstiréttur felldi dóm um, að
það væri andstætt lögum að
aðskilja böm í skólum eftir
kynþáttum.
Árið 1961 hætti Thurgood Mar
shall að starfa í þjónustu þess
ara samtiaka, en þá skipaði
Kennedy forseti hann í eitt
helzta yfirdómaraembætti
Bandaríkjanna. Því starfi
gegndi hann í í'jögur ár. Þá
skipaði Johnson hann saksókn-
era ríkisins. Hlutverk hans var
m- a. að ákveða, hvort grípa
skyldi til opinberrar máls-
höfðunar vegna kærumála, sem
stjóminni voru send til með
ferðar. Hann gegndi þessu
emibætti í tæp tvö ár. Á
þeim tíma var hann sækjandi
af opinberri hálfu í 19 málum,
sem hæstiréttur fjiallaði um-
Thurgood Marshall hefur því
verið sækjandi eða verjandi
fyrir hæstarétti í rúmlega 50
málum og er því öllum hnútum
þar kunnugur.
ÞAÐ er viðurkemnt, að
Thurgood Marshall sé ágæt-
lega fær lögfræðingur, en
hann er þó þekktari fyrir það,
hvemig hiann flytur mál ■ sitt.
Hlanm er alltaf rólegur og þægi
legur, hlýr í viðmóti og notar
yfirleitt ekki stóryrði. Hann
hefur þótt manna lagnastur
við samningaborð. Hann er
rómaður fyrir að koma mönn
um í gott skap eftir að deilur
hlafa risið hátt. Þá grípur hann
oft til þess að segja kímmi-
söigur, sem hann er sa-gður
gera manna bezt.
Margir spá því, að góð sam
vinna muni takast með þeim
Thurgood Marshall og Warren,
forsetia hæstaréttar. Sem lög-
fræðingur eru þeir ekki fyrst
og fremst bókstafsmenn, held-
ur leitast við að gefa köld-
um lagabókstaf mannlega túlk
un. Þeir skýra lögin af víð-
sýni og frjálslyndi. Þess
vegna þykir Uklegt, að skipun
Marshalls í hæsitarétt muni
stuðlia að því að treysta það
frjálslyndi, sem þar hefur
ríkt síðan Warren varð for-
seti réttarins.
Thurgood Marshall er stór
vexti og allur linn myndarleg
asti. Það er tekið eftir honum
hvar sem hann fer. Þeir, sem
þekkja hann, spá því, að hiann
muni reynast blökkumönnum
virðulegur og góður fulltrúi í
æðsta dómi Bandarikjanna.
Þ.Þ.