Alþýðublaðið - 27.05.1987, Blaðsíða 2

MMÐUBLMÖ
Simi: 681866
Útgefandi: Blað hf.
Ritstjóri: Ingólfur Margeirsson
Blaðamenn: Orn Bjarnason, Ása Björnsdóttir,
Kristján Þorvaldsson og
Jón Danielsson
Framkvæmdastjóri: Valdimar Jóhannesson
Skrifstofa: Halldóra Jónsdóttir og Eva Guömundsdóttir
Setning og umbrot: Filmurog prent Ármúla38
Prentun: Blaðaprent hf., Síðumúla 12
Áskriftarslminn er 681866
Svört skýrsla
úr Keflavík
Alþýðublaðið skýrði I gær frá skýrslu Ráðgarðs um
þróun sjávarútvegs og áhrif kvótakerfis á atvinnulif í
Keflavík. í lokaorðum skýrslunnar sem flokkast undir
„Svarta skýrslu" segir m.a.: „Á síðustu 2—3 árum hef-
ur rekstur fyrirtækja I sjávarútvegi breyst verulega úr
taprekstri í hagnað. Þá hefur kvótakerfið breytt miklu.
í dag er kvóti fiskiskipa verðmæti og verð á fiskiskip-
um er langt yfir vátryggingamati. Verðþróun á fiski-
skipum endurspeglar breytingarnar, samanber Heim-
ir KE var seldurá33 milljónir 1986. í mars eðaári síðar
verður báturinn Iíklegaseldurá75—80 milljónir króna
eftir lagfæringar sem kosta á bilinu 15—20 milljónir
króna.“
Enginn efast um nauðsyn aðhalds í sjávarútvegi og
vissulega hefur innleiðing kvótakerfis verið nauðsyn-
leg bæði til verndunar fiskstofnsins og til aukningar
á heildarverðmæti sjávarafla landsmanna. Stjórnun
fiskveiða hefur einnig orðið markvissari með hverju
ári. Hins vegar felur kvótakerfið f sér marga galla sem
einkum koma fram í misskiptingu milli byggðarlaga.
Svarta skýrslan úr Keflavík er dæmi um þetta. Kvóta-
kerfið hefur samkvæmt skýrslunni komið harkalega
niöur á sjávarútveginum á Suðurnesjum vegna lélegr-
ar afkomu árin fyrir setningu kvótakerfisins. Ekkert
nýtt fiskiskip var keypt til Keflavíkur frá 1975. í loka-
orðum skýrslunnar er bent á, að verði kvótakerfið
áfram notað við stjórnun fiskveiða, þá sé nauösynlegt
að standa vörð um kvótaúthlutun til báta og togara í
Keflavik þannig að jöfnuður náist. Þá er undirstrikað
að nauðsynlegt sé að ísland verði eitt kvótasvæði
vegnaþeirrabreytingasem orðið hafa á útgerðarþátt-
um.
Svartaskýrslan úrKeflavíksegirsínasögu. Hún seg-
ir sögu veiðileyfakerfis sem hæglega getur snúist í
andstæðu sína. Núverandi aðstæður í útgerð eru
þannig að nær útilokað er fyrir unga og dugmikla sjó-
menn að eignast bát yfir 10 brúttólestir að stærð.
Hömlur, lélegur kvóti og yfirverð báta er félitlum sjó-
mönnum ofviða. Og sóknin er einnig takmörkunum
háð. í skýrslunni kemur ennfremur fram, að samdrátt-
ur sjávarútvegs er gífurlega mikill. Einnig er Ijóst að
ekki hafa komið ný fyrirtæki í stað þeirra sem hætt
hafa starfsemi. Þvl er nauðsynlegt fyrir alla hags-
munaaðila að vinna saman og fylgjast með þróun
mála I sjávarútvegi. Gefa þarf dugmiklu fólki tækifæri
til eflingaratvinnulífs. Alþýðuflokkurinn undirstrikaði
það í kosningabaráttu sinni, að stefna bæri að sveigj-
anlegri beitingu veiðileyfa með veiðiréttindum sem
komi i hlut útgerðar en ekki á hvert skip, þannig að
aflamönnum sé gert kleift að njóta sín og að byggðar-
lögum sé tryggð öflun hráefnis betur en nú er gert.
Sveigjanleg veiðileyfakerfi af þessu tagi skapa svig-
rúm fyrir eðlilega endurnýjun fiskiskipaflotans.
Svartaskýrslan úrKeflavíksýnirog sannarað lagfæra
verður galla núverandi kvótakerfis og að árétting Al-
þýðuflokksins i þessum málum er rétt.
Llkurnar á að Þorsteini Pálssyni takist að koma saman stjórn Sjálfstæðisflokks, Alþýðuflokks og Kvennalista
virðast hafa minnkað eftir að konurnar mættu til viðræðna með kveðju frá Hótel Vik.
Með kveðju frá Hótel Vík
Sjálfstæðismenn daufir, Kvennalistinn klofinn, Alþýðuflokkur-
inn einn af heilum hug í stjórnarmyndunarviðræðunum.
Þetta gengur treglega. Formlegar
stjórnarmyndunarviðræður Sjálf-
stæðisflokks, Alþýðuflokks og
Kvennalista hafa nú staðið yfir í
fimm daga án þess að með nokkru
móti sé hægt að fullyrða hvort upp
úr slitni eður ei. Morgunblaðið birti
í gær á útsíðu kröfur Kvennalistans
í varnar- og utanríkismálum auk
kröfunnar um hækkun lágmarks-
launa. Samkvæmt heimildum
Morgunblaðsins segjast konurnar
vera andvígar hvers kyns fram-
kvæmdum á vegum varnarliðsins
og jafnframt sögðust þær vera and-
vígar öllum frekari samningum um
stóriðju hér á landi, þar með talið
byggingu kísilmálmverksmiðju við
Reyðarfjörð og stækkun álversins í
Straumsvík. Þá er athyglisvert, að
Kristín Einarsdóttir segir í samtali
við sama blað, að kröfurnar í varn-
ar- og stóriðjumálum séu alls ekki
forgangskröfur Kvennalistans held-
ur væri krafan um tryggingu á veru-
legri hækkun lágmarkslauna algjör
forgangskrafa í þeirra hópi. Þetta
verður ekki skilið á annan veg en
þann, að með þessu séú konurnar
að setja upp stöðu. Hin rnikla,
skyndilega og harða afstaða í varn-
ar- og stóriðjumálum sé útgangs-
punktur sem versla má með fyrir
lögbindingu lágmarkslauna.
En málið er dálítið flóknara en
svo. Samkvæmt heimildum Al-
þýðublaðsins mættu fulltrúar
Kvennalistans í stjórnarmyndunar-
viðræðunum miklum pilsaþyt á
Hótel Vík s.l. fimmtudagskvöld og
föstudagskvöld eftir hinar óform-
legu könnunarviðræður við Þor-
stein Pálsson sem urðu til þess að
formaður Sjálfstæðisflokksins
ákvað að freista að hefja viðræður
við Kvennalistann og Alþýðuflokk-
inn í alvöru. Hinn harði kjarni á
Hótel Vík gagnrýndi fulltrúa sína
fyrir Iinku við erkióvininn Sjálf-
stæðisflokkinn. Það var einkum
armur Kvennalistans sem stendur í
stöðugu stríði við Davíð og félaga í
borgarstjórn, sem vildi harðari línu
gegn Sjálfstæðismönnum. Þá
stóðu upp þær konur sem vilja sjá
fjórflokkastjórn Alþýðubandalags,
Alþýðuflokks, Kvennalista og
Framsóknarflokks rætast. Að lok-
um voru þær konur illskeyttar sem
töldu að lykilatriði kvennabarátt-
unnar hefðu ekki komist til skila í
hinum óformlegu könnunarvið-
ræðum við Þorstein Pálsson. Eftir
þessa tvo grasrótarfundi á Hótel
Vík mættu fulltrúar Kvennalistans
með harðari kröfur og minni sveigj-
anleika til leiks í formlegar stjórn-
armyndunarviðræður um helgina:
Með kveðju frá Hótel Vík.
Óskir og kröfur Kvennalistans
munu hafa komið mönnum á óvart,
og þá ekki síst Þorsteini Pálssyni.
Tölfræðilega þenkjandi menn hafa
reiknað óskalista kvennanna út og
DV kemst til að mynda að þeirri
niðurstöðu að kröfurnar séu upp á
5 milljarða á ári. En lokatalan sem
blasti við nýrri stjórn þessara
þriggja flokka yrði að sjálfsögðu
miklu stærri. það vantar enn loka-
útreikninga á fjárlagagatinu. Við
bætast kröfur hinna flokkanna
tveggja, til dæmis Alþýðuflokks
sem berst fyrir kaupleiguíbúðum.
Hvað kostar það dæmi? Það liggur
í augum uppi að ríkisstjórn þessara
þriggja flokka yrði að byrja á því að
moka flórinn. Og yrði að því hálft
kjörtímabilið. Síðustu tvö árin af
valdatímanum væri síðan hægt að
snúa sér að uppbyggingu velferðar-
þjóðfélagsins. En við eigum einnig
eftir að ræða möguleika til tekju-
öflunar ríkissjóðs. Yrði slík stjórn
til að mynda ginnkeypt fyrir því að
setja á stórfelldar skattahækkanir?
Stjórnarmyndunarviðræðurnar
hafa einkum tekið á sig form gagna-
upplýsinga í kringum kröfur
Kvennalistans. Formlegar viðræður
um myndun stjórnar hafa varla
hafist eða fengið fast form.
Kannski að sumarhitinn skyndilegi
deyfi hugi manna í Rúgbrauðsgerð-
inni en tíminn fer að verða naumur.
Við skulum vera minnugir þess að
það tók einn mánuð að mynda síð-
ustu ríkisstjórn. Tíminn er því ekki
óþrjótandi, og þegar tíminn fer að
verða naumur og þjóðin tekur að
ókyrrast eru ríkisstjórnir stundum
myndaðar í flýti og oft af meira
kappi en forsjá. Ríkisstjórn Sjálf-
stæðisflokks, Alþýðufíokks og
Kvennalista hefur vilja fólksins.
Það yrði fersk stjórn, ekki niður-
njörvuð í sérhagsmuni, og hefði
góða kynjaskiptingu í ráðherrastól-
um. Það yrði heimsfræg stjórn ef
menn vilja vera hégómlegir. Ef
stjórnarmyndunartilraunir Þor-
steins mistakast hins vegar er aðeins
um tvennt að ræða: Þorsteinn reyn-
ir að kalla saman Framsókn og Al-
þýðuflokk. En það er dálítið erfitt
fyrir alla parta og jafnvel neyðar-
Iegt. Þorsteinn getur líka skilað um-
boðinu. Og þá kemur aðeins til
greina að Jón Baldvin Hannibals-
son, formaður Alþýðuflokksins fái
umboðið eða einhver fulltrúi
Kvennalistans sem verður að teljast
fjarlægari möguleiki.
En meðan þessar hugsanir og
aðrar flögra um huga manna, held-
ur sumarhitinn áfram að berja á
landsmönnum og fulltrúar stjórn-
arflokkanna sitja sveittir í Rúg-
brauðsgerðinni gömlu og velta fyrir
sér snertiflötunum á nýrri ríkis-
stjórn. Hverjar eru líkurnar? spyrja
menn. Að mínu mati eru líkurnar
ekki miklar á skrifandi stundu.
Kvennalistinn er klofinn í afstöðu
sinni til ríkisstjórnar þessara
þriggja flokka, Sjálfstæðisflokkur-
inn fremur áhugalítill þótt formað-
urinn virðist sýna þessari stjórnar-
myndun heiðarlegan áhuga. Al-
þýðuflokkurinn er einn af heilum
hug í viðræðunum að koma saman
stjórn. Men det skal to andre til.