Alþýðublaðið - 02.12.1989, Blaðsíða 2

2
Laugardagur 2. des. 1989
MMWBLMHD
Útgefandi:
Framkvæmdastjóri:
Ritstjóri:
Fréttastjóri:
Dreifingarstjóri:
Setning og umbrot:
Prentun:
Blað hf.
Hákon Hákonarson
Ingólfur Margeirsson
Kristján Þorvaldsson
Sigurður Jónsson
Leturval, Ármúla 36
Blaðaprent hf.
Áskriftarsíminn er 681866
Áskriftargjald 1000 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 75 kr. eintakið.
Svartir dagar hjá Þorsteini
Z<andsmenn urðu vitni að samfelldri niðurlægingu
Sjálfstæðisflokksins fjóra tíma í beinni útsendingu í
fyrrakvöld. Þá mælti Þorsteinn Pálsson formaður Sjálf-
stæðisflokksins fyrir vantrauststillögu sinni á ríkis-
stjórnina á Alþingi. Að loknum umræðum um tillög-
una var gengið til atkvæðagreiðslu og vantraustið
fellt. Ríkisstjórnin er samstilltari og sterkari en nokkru
sinni frá því að hún var mynduð. Pað getur hún eink-
um þakkað Þorsteini Pálssyni fyrir.
Alvarlegasta og hættulegasta skyssa formanns Sjálf-
stæðisflokksins var sá þáttur vantrauststillögunnar
sem byggði á þeint staðhæfulausu ásökunum á hend-
ur ríkisstjórninni og utanríkisráðherra sérstaklega
með því að vefengja rétt Jóns Baldvins Hannibalsson-
ar utanríkisráðherra að taka þátt áfram í viðræðunum
við Evrópubandalagið fyrir hönd íslands og sem for-
maður EFTA, nema að fyrir lægi þingsályktunartil-
laga frá Alþingi. Um þetta atriði segir utanríkisráð-
herra í viðtali við Alþýðublaðið í gær: „Samkvæmt
stjórnarskrá hefur utanríkisráðherra svonefnt stöðu-
vald til að gera milliríkjasamninga fyrir íslands hönd
án þess að leggja efni þeirra eða innihald fyrirfram fyr-
ir Alþingi. Ef hér er um að ræða mikilvæg mál sem
varða stjórnskipan eða afsal landréttinda þá er ótví-
rætt að enginn slíkur samningur hefur gildi, bindur
hvorki þing né þjóð fyrr en hann hefur verið lagður
fyrir Alþingi. Það er vegna þess að þegar gengið er til
samninga við erlenda aðila um mikilvæga þjóðar-
hagsmuni, getur það verið óæskilegt og beinlínis
hættulegt að gera það að opinni bók fyrirfram. Utan-
ríkisráðherrar Sjálfstæðisflokksins eins og t.d. Bjarni
heitinn Benediktsson og Geir Hallgrímsson hafa alla
tíð gætt þessarar grundvallarreglu. Enda væri annars
verið að gefa mjög hættulegt fordæmi, enginn veit
hvers konar samsteypustjórnir hér verða myndaðar
síðar."
I annan stað gerði formaður Sjálfstæðisflokksins lítið
úr sameiginlegum viðræðum EFTA og EB en lagði á
það áherslu að íslendingar ættu heldur að leita eftir
formlegum tvíhliða viðræðum við Evrópubandalagið
til að tryggja sjávarútveginum aðgang að mikilvæg-
ustu mörkuðum hans. Þetta er í senn háskaleg og
heimskuleg gagnrýni. Heimskuleg, vegna þess að slík
formleg beiðni myndi framkalla hina opinberu af-
stöðu EB-ríkja um fiskveiðiheimildir í íslenskri lög-
sögu. Hættuleg, sökum þess að teflt er í tvísýnu þeim
mikla árangri sem utanríkisráðherra íslands hefur náð
sem formaður EFTA í viðræðum við forystumenn EB-
ríkja. Sú mikla vinna Jóns Baldvins Hannibalssonar,
og þau nánu tengsl sem utanríkisráðherra hefur skap-
aö í EFTA-formannstíð sinni, hefur gjörbreytt samn-
ingsstöðu íslands til hins betra og opnað nýjar leiðir.
Steingrímur Hermannsson forsætisráðherra varpaði
fram þeirri spurningu við umræðurnar á Alþingi í
fyrrakvöld, hvort vantrauststillaga formanns Sjálf-
stæðisflokksins væri flutt í þeim tilgangi að erfiða ut-
anríkisráðherra störf sín í þágu ráðherranefndar
EFTA.
Abyrgðarleysi forystumanna Sjálfstæðisflokksins
hefur stefnt íslenskum hagsmunum í voða. Jón Bald-
vin Hannibalsson utanríkisráðherra sagði við umræð-
urnar um vantrausttillöguna á Alþingi, að það væru
merkileg þáttaskil þegar það gerist á einum og sama
deginum aö Sjáifstæðisflokkurinn ryfi áratuga hefð í
utanríkismálum um samstöðu lýðræðisaflanna.
„Þetta eru svartir dagar í sögu Sjálfstæðisflokksins,"
sagði utanríkisráðherra. Einar Benediktsson sendi-
herra sá sig knúinn að rísa á fætur á þriðja sameigin-
lega fundi þingmannanefndar EFTA og utanbandalags-
nefndar Evrópuþing.sins í Brussel í fyrradag og stað-
festa að utanríkisráðherra íslands kæmist ekki til
fundarins vegna umræðu um vantraust á ríkisstjórn ís-
lands. Sendiherrann flutti einnig þau boð utanríkisráð-
herra að ekki væri búist við að vantraustið næði fram
að ganga. Þá sagði Einar Benediktsson sendiherra að
það væri þýðingarmikið að það skildist fyllilega, að ís-
lensk stjórnvöld styddu sameiginlega stefnu EFTA um
að hefja samninga við EB á næsta ári. Ábyrgðarleysi
forystu Sjálfstæðisflokksins er orðið slíkt, að sendi-
herrar Islands eru tilneyddir að nánast biðjast velvirð-
ingar á frumhlaupi þeirra á alþjóðlegum vettvangi.
Sjálfstæðisflokkurinn og Alþýöuflokkurinn hafa bor-
ið gæfu til þess að snúa bökum saman í öryggis- og ut-
anríkismálum. Þessir tveir stjórnmálaflokkar hafa
haft lýðræði, frelsi og vestræna þjóðfélagsgerð að leið-
arljósi þegar utanríkisstefna Islands var mótuð á árun-
um eftir heimsstyrjöldina síðari. Aldrei fyrr hefur
Sjálfstæðisflokkurinn sýnt ábyrgðarleysi í utanríkis-
málum í líkingu við þá uppákomu sem landsmenn
urðu vitni af í útvarpi og sjónvarpi í fyrrakvöld. Þar
voru mikilvægir utanríkishagsmunir íslensku þjóðar-
innar gerðir að hráskinnaleik. Það er ekki nema von,
að utanríkisráðherra hafi spurt, hvort Þorsteinn Páls-
son og hin unga forystusveit Sjálfstæðisflokksins hafi
haft umboð frá Sjálfstæðisflokki til að stefna utanríkis-
hagsmunum þjóðarinnar í háska? Þær ómerkilegu
áróðuraðferðir sem forystumenn Sjálfstæðisflokksins
hafa beitt að undanförnu, meðal annars með því reyna
aö hafa æruna af pólitískum andstæðingum með
skipulögðum lekum í fjölmiðla, styður þá tilgátu að
flokkurinn hafi tapað reisn sinnar gömlu framvarða-
sveitar þar sem staðið var vörð um málefni í stað þess
að vega aftan að mönnum. Orð utanríkisráðherra eru
rétt: Þetta eru svartir dagar í sögu Sjálfstæðisflokksins
en einkum hjá formanninum Þorsteini Pálssyni.