Tíminn - 14.05.1968, Blaðsíða 8

8
TÍMINN
MUÐJUDAGUR 14. maí 1968
„The New Christy Minstrels"
syngja á vegum Sjálfsbjargar
Þjóðlagaflokkurinn bandaríski. The New CHristy Minstrels.
Það var ekki laust við að
sumir gerðu gabb að 'því þeg-
ar berklasjilklingar stofnuðu
samtök til að leysa úr þeim
vanda, sem við þeim blasti, sem
átti að ganga beint af berkla-
hæli út í lífsbaráttuna. En for-
dæmið, sem þau samtök sköp
uðu, hefur bent fleirum á
happadrjúgar leiðir til að
leysa vanda, sem ætla mætti,
að opinberir aðilar teldu sér
skylt að leysa.
Upp hafg risið tvenn samtök
til þess að hlymna að þe;m, sem
búa við líkamlega bæklun, ann
ars vegar, Styrktarfélag fatl-
aðra og lamaðra, sem eru sam-
tök heilbrigðra stofnuð fyrst
og fremst til að búa betur að
fötluðum börnum og hafa unn
ið mikið og gott starf í því
efni, og hins vegar Sjálfsbjörg,
samtök fatlaðra, sem starfa í tíu
deildum víða um land, en
mynda auk þess landssamband
með sama nafni.
Á miðvikudaginn efnir Sjálfs
björg til tónleika í Austurbæj-
arbíói í fjáröflunarskyni. Á
tónleikunum skemrtitir flokkur
kunnra þjóðlagasöngvara frá
Bandaríkjunum. The New
Christy Minstrels. í flokknum
eru sjö piltar og tvær stúlkur,
sem hafa víða farið til hljóm-
leikahalds og sungið inná marg
ar hljómplötur. í tilefni af
þessum hljómleikum ræddi ég
við þau Trausta Sigurlaugsson,
framkvæmdastjóra Sjólfsbjarg-
ar og Ólöfu Rikharðsdóttur, rit
ara samtakanna.
Þið eruð með stórhýsi í smíð
um. Hvað verður í því og hvern
ig gengur smíðin?
f byggingu Sjálfsbjargar
verður vistheimili fyrir fatlað
fólk, sméíbúðir, vinnustofur,
sundlaug, æfingastöð og það
annað, sem þarf til þess, að
fólk geti notið þar nauðsynlegr
ar aðhlynningar, svo sem sam-
eiginleg matsala. Það er verið
að slá upp fyrir 4. hæð á álm-
unni, sem byrjað er á, en þetta
verður reist í áföngum. Við
vonum að á þessu ári takizt að
ganga frá húsinu að utan og
innréttingar geti hafizt á
næsta ári, segir Trausti.
Það er enginn staður til á
landjnu fyrir fatlað fólk seg
ir Ólöf. Á þeim stofnunum,
sem það nú verður að dveljast
eru engin skilyrði til þess
að veita því þá meðferð og að
stoð, sem er nauðsynleg. Marg-
ir faöiaðir verða að dvelj.a á
sitofnunum fyrir gamalmenni
og búa j'aifnvel í herbergjum
með fiólki, sem er orðið truflað
á geðsmunum. Ég veit t. d. um
eina lamiaða ko'nu, sem er í slík
um þrangsLum á vistheimili, að
hún verður að hafa saumavél-
ina síma til fóta á svefnbekkn-
um og viLji hún sauma, verður
hún að sitja á góifinu með vél
ina. Þessi kona gæti verið full-
vinnandi, hefði hún rétt vimnu-
sldlyrði. Fleiri svona dœmi
þekki ég. Það er ekki verið að
ásaka stofimanirnar, þó bent sé
á þetta, skilyrðin eru blátt
áfram ekki fyrir hendi og ég
veit, að það eru margir, sem
þrá þann dag, þegar þeir geta
filutt í hús Sjálfsbjargar og séð
um sig að mestu leyti sjálfir.
Húsið er auðvitað þ-annig byggt,
að fólk getur komizt um allt
í hjólastólum, unnið eldhús-
verkin í hjólastólum o. s. frv.
AMt er miðað við sérþarfir
þeirra, sem fatlaðir eru.
Hverjar eru tekjurnar, sem
samtök ykkar haf’a?
Það er skattur af hráefni til
sælgætisgerðar og gaf hann á
síðasta ári uim 1.700 þús. kr.
Sumt af þeirri upphæð fer tD
deildianna úti á landi, svo að
það fer efcki aLLt í húsbygging-
arsjóðinn. Við fengum hálfa
aðra milljón á fjárlögum yfir-
standandi árs og er það í fyrsta
sinn, sem Alþingi veitir okkur
styrk. Frá samltökum fatlaðra í
Danmörku bárust okkur 100
þúsund danskar krónur og nú
eni sænsku samtökin að safna
handa ok'kur og ætla að minn-
ast 35 ára afmælis síns með því
að gefa það fé, sem safmast til
að styrkja by.gginguma okfcar.
Hafið þið samvimnu við fé-
iaga ykkar á hirnum Norðuriönd
unum?
Já, við höfum verið í morræna
samibamdinu fyrir fatLaða síðan
1961 og hefur það verið okkur
mikiLL styrkur. Ef við hefðum
ekki hatft tækifæri til þess að
skoða húsmæði í þeim Löndum,
hefði orðið afar erfitt fyrir okk
ur að hefja byggingafram-
kvæmdir á hagkvæman hátt. í
Danmörku eru mifciar fyrir-
myndar stofnanir fyrir fatiaða
í nokkrum borgum. í Kaup-
mamnalhöfn er t. d. 13 hæða
stórfiýsi með 170 íbúðum, sem
allar eru sérstakiega útbúnar
fyrir faitlaða, en til þess að
ekki yrði of mikill stofnnjnax-
bragur í húsinu, er aðeins eimh.
þriðji íbúðanma ieigður fötiuðu
fóiki. Þar á efstu hœðinni eru
lömunansjúkliinigar, sem lam-ast
hafa í öndunaríærum, flest
umgt fólfc, sem stundar nóm og
býr sig undir lifið.
Það hefiur ofit skapað nokk-
urn misskilning, segir Trausti,
að upp eru að risa tvö hús, hli’ð
við Mið, hús Sjóllfistojiargar og
hús Öryrikj,abandiaiagsxns. Sá
er miunurinin fyrst og fremst
á tilgangi þessara bygginga, að
í húsi Öryrkjatoandalagsins
munu aðallega eiga að búa ör-
yrfcjar, sem urnnið geta úti í
bæ á hinum almenna vinnu-
marfcaði, en Sj áLfsbjörg er að
reisa vistheimili fyrir það mik
ið fatlað fóLk, að það getur
efcki stundað vimnu, nema þá
í vinnuistofiu heimilisims.
Þi'ð ætlið að hatfa þjláLtfUnar-
stöð í yfcfcar húsi. Ég hef veLt
því fyrir mér, hvort ekki væri
skynsamiegt að í ekki stærri
'bæ yrði komið upp eimrni vand-
aðri þjáltfunarstöð, í stað þess
að efina til margra. Nú þyikist
ég vita, að það sé efcki á yfcfc-
ar valdi að ráða þessu og sfcal
efcfci fiara lengra út í þá sáílima.
En hitt langar mig til að vita
— haifið þið tryggt yfckur sér-
menntað startfsli'ð á aátfingarstöð
ina?
Ólölf og Trausti líta Mmim
hvort á amnað.
Fyrsti sjúfcraþjáltfarinn, sem
við styrfcitum til náms, fór til
Danmerkur og er nú trúlofuð
Dana, segir Ólöf, en hún kem-
ux þó og virnnur hjá okkur í
6 miánuði. En við mumum fús-
lega veita fleirum styrki, sem
fara viilja f þetta nám og við
treystum því, að stanfslið fáist
þegar stöðin er tilbúin.
Kvað eru margir startfamdi
flélagar í SljÓlifsbjörg?
Þeir eru um 900 og viðlika
margir styrktarfélagar. Starfs-
viilji er mifciil og við þurtfum
Framhald á bls. 15.
I HLJÓMLEIKASAL
PIANOTONLEIKAR
Mazart-siónötumia og hima spaugi-
Sinfóníutónleikar
Sernn líiður að leilbsiloikum SLn-
flóniiutolijómsiveitarLniniar á þessu
starfsári, og voru síðustu tónl'aik-
ar hemmar helgaðir J.S. Badh eim-
gönigu. Stjórniamdii var Kurt Thorn
as, sem verið hefiur Kantor við
hLna gömilu Mrkju Baoh's í Leip-
zig, em er nú kónstjóri og um-
sjónarmaður Tómlistaralkademí-
unnar í Liibeok. Á efnisskrá voru
tvær kanitötur, fluttar af Guð-
mumdi Jónssymi — Svíta í C dúr
og Bramdenfoongaribomsent. Marg-
ar samdi Baoh sviturnar um dag-
ana fyrir eLnieifcshljóðfæri og
hljómsveit. Svitan í C dúr var
var flutt af strengjasveit sembal,
fagott og tveim óbóum, og eiga
blásararnir margar og þéttar ein-
leiikslínur og í t.d. Bouxéé-þætí
Lnum var ofooeinileikarinm lemgi
í sviðsLj'ósimu með afiburða falleg
um og hmitmiðuðum leifc. Kamtöt
urmar No 56 og 82 eru ódíiar
að inmitaki, þótit formið sé þaf
sama, og reymdi þar mMð i
íöngviaranm. Guðmundur Jónssoo
gerði báðum þessum verfcum hin
ágætustu sfcil, og maut sín vel hin
þótta rödd hans og góða öndum-
artæfcnd í lömgum og kröíuhiörð-
um iLLnum, sem Bach notar svo
óspart. — Lokaaríuna í síðari
kantötummá túlkaði Guðmundiuir
með jafnri og stílhreinmi áferð.
—• Brandeniborigarfcioinsertarmir
eru æfinLega sami hatfsjór fegurð
ar, en jiatfmtframt strangs stíls og
var leikur hljómsveitarimnar til-
takanlega góður í tveim fyrri
þáittumum. Á tveim flauituileiikur-
um sveitarinnar hvíldu langir ein
Leifcsþættir, sem þeir biésu af mik-
illi prýði. Stjórnandi, Kurt Thom
as, er hógvær og gLöggur. Hamn
gjörþebkir siitt verikefmii o.g fer
mildum höndium um sinin efnivið.
Það fer samt ekki milli mála
að konsertmeistari sveitarinnar,
Björn Ólatfsson. hefir borið hita
og þunga af æfingum þessara tón-
leifca, og má segja, þótt Kurt
Thomas væri mjög vel fagnað,
ætti Bjlörm sinm örugga hluit í
iþví tofi.
Unnur Arnórsdóttir.
9ú gamia góða list að leifca á
tivö hljóðifæri er ekkd ofit á dag
sfcrá í tónileilbabaldi bæjiax-
ins. Þvert á m'óti er það viðfourð-
ur, og því mjög vel þegið er þeir
Gísli Magmússon og Stefán Edel-
stein léfcu á tvö píanó fyrir á-
heyremdur Tónliistarfléliagsins. —
Efiniisisfcrá þeirra félaga var vel
valin og vönduð. Komsertinm í C-
dúr fiyrir tvö píanó eítir Bach, og
tilfori’gðim um stef Haydn‘s eftir
Bralhms eru bæði vandtflutt verk.
Hið fyrra með sínum tæru og ein-
fö'ldu llínuim, sem þeir fóliagar
drógu upp skýrt og sborinort, en
hið síðara sem raunar „orkestr-
ala“ breidd túLkuðu þeir með ör-
Uiggu handlbragði og fall'ega lit-
uðum iímum. Sama má segja um
Það mum vart þyfcj'a í frásögu
fiæramdii að sfcólakór láti tíl sín
heyra. — Sá samsöngur sem kór
KenmaraSkólanis efndi til undir
stjórn Jóns Ásgeirssonar um síð-
legu svítu Miehand. — Hinm mót
aðS og áheyrilegi tónn Gíslia á-
samt vönduðu „legato“-spiili, ger-
ir leik hians einikar viðfeldimm.
Stefán leggur sitt lið með traust
um og öruggum leik ásamt ágætu
tónmimmi. — Tónleikar þessir
voru í öllu til'Liti vel og vandlega
uindirbúniir og samleilkur þedrra
féfiaga hinn ánægjuilegasti. — Það
vekur furðu hver9u fáliðað var
með'al áheyrenda. Það er ekki
eimiMít mein'nmgarstarfsemi að
greiða sín gjöld skiLvíslega. Því
fiylgir einnig sú kvöð gagnvart
starfandi listamönnum að Musta
í eigisn persónu á það sem þeir
hatfa fram að færa.
Unnur Arnórsdóttir.
ustu mánaðamót, átti fylldlega skdi
ið þá athygli, sem söngur kórsins
vafcti. Raddirnax eru frísfciegar og
óþvingaðar án nokkurs taumleys-
is þó. — Sú sanna sönggleði sem
foýr að bafci þess að sjá áranguc
verka sinna, getfur söngfólQdnu
byr undir vængina, og fleytir því
yfir ýmsar torfœrur. — Efmisskrá
sú er &öngistjórimm Jóm Ásgeirs-
son hefir valið var vel samsett,
en gerði þó sammarlegia sínar krötf-
ur. — Það er skilsmumur á stað-
góðum þjóðlögum, og 16. aldar
barofcmúsífc, sem var mjiög svo
samvizbusamlega unnim, en þar
er eðlilega margt ólært í túlkum
og blæbrigðum. — Það fór efcki
miLli mála að nútimalögim, voru
hinu umga fóilki mjög nærtæk og
eðiileg. — Sönigistjórimn hefir Lagt
rækt við óþvingaðan og falegan
heildarsvip í söng kórsims, og er
hann MMegur til að geta í fram-
tíðinni orðið iiðtæfcur til margra
hluta, etf framfarir verða jafin
góðar og þessi fyrsti samsöngur
gatf vonir um. — Einisöngvari var
Helgi Einarsson og við hljóðfær-
ið Jón Stefánsson. Stjórnand.a og
söngtfólki var mjög ve] fiagnað,
og mætti það verða hinu unga
söngfóliki hvatning tíl að spara í
engu við sig vinnu í framtíðinni.
Unnur Arnórsdóttir.
KENNARASKOLAKORINN