Alþýðublaðið - 02.06.1990, Qupperneq 8

8
Laugardagur 2. júní 1990
'
^ f a
Yeltsin i ræöustol
eftir útskrift en hann neitaði henni
þar sem hann taldi sig ekki þekkja
nógu vel til starfa verkamannanna
sjálfra og vann því sem slíkur í eitt
ár áður en hann tók við verk-
stjórninni. Frami hans varð skjót-
ur og var hann settur yfir æ stærri
og veigameiri verkefni.
I flokkinn_________________
Eins og títt er um háttsetta
menn í Sovétríkjunum gekk hann
í kommúnistaflokkinn. Þar hlaut
hann einnig skjótan frama. Hann
varð æðsti ritari flokksins á
Sverdlovsk - svæðinu. Þegar hann
gegndi því embætti kynntist hann
fyrst félaga Gorhatsjov. Honum of-
bauð gersamlega sú mikla s[)illing
sem ríkir meðal æðstu ráða-
manna. Háttsettir menn í komm-
únistaflokknum lifa í allt öðrum
heimi en alþýðan. Þeim eru útveg-
uð íburðarmikil hús og sumarbú-
staðir og þeir hafa sérstakar ak-
reinar á götum borganna þar sem
aldrei er stoppað á rauðu Ijósi. Sér-
stakar búðir eru fyrir þessa forrétt-
indastétt þar sem gnótt er af öllum
vörum og ekkert til sparað. Þessu
kynntist Yeltsin af eigin raun og
fylltist hryllingi því að á sama tíma
býr óbreytt alþýðan við mikinn
skort. Hann gagnrýndi flokkinn
mjög og í ræðu sem hann flutti í
október 1987 var hann rekinn úr
æðstaráðinu. Hann lét þennan
mótbyr ekki á sig fá, frekar en
endranær, og hélt sínu striki. Bar-
áttan hefur líka borið ríkulegan
ávöxt eins og kjör hans til forseta-
Á valdadögum Stalins voru óleiðitamir stjórn-
mólamenn skotnir. Nú hafa timarnir breyst og til
marks um það er kjör Boris Yeltsin i embætti forseta
sovétlýðveldisins Rússlands. Hann féll i ónóð hjú
hinum alsráðandi kommúnistaflokki en hefur risið
upp aftur og gegnir einhverju áhrifamesta embætti
i Sovétrikjunum i dag, en Rússland er öflugasta og
fjölmennasta lýðveldi ríkjasambandsins.
að upphugsa prakkarastrik og
fékk bekkjarsystkini sín til að taka
þátt í þeim með sér. Hvar sem
hann fór varð hann fljótlega for-
inginn í hópnum. Þetta gekk svo
langt að honum var neitað um
prófskírteini úr barnaskóla. Til-
drög þess lýsa manninum vel en
þannig var mál með vexti að einn
kennaranna hafði komið mjög illa
fram við nemendurna. Hann hafði
niðurlægt þau og jafnvel neitt þau
til að vinna heimilisstörf á heimili
hans sjálfs. Þegar átti að slíta skól-
anum meö virðulegri athöfn kvað
Yeltsin sér hljóðs og sté í pontu.
Það þótti sjálfsagt þar sem hann
hafði fengiö hæstu einkunnir yfir
allan skólann. Hann hélt þá ræðu
þar sem hann gagnrýndi kennar-
ann enda misbauð hönum ger-
samlega framferöi hans. Vegna
þessa „uppátækis" var Yeltsin
neitað um prófskírteinið. Hann lét
það þó ekki á sig fá og hóf að leita 1
réttar síns. Hann leitaði frá einni
nefnd til annarrar og loksins fékk
hann uppreisn æru. Kennarinn
var rekinn og Yeltsin fékk prófskír-
teinið.
Hugur hans hafði lengi staðið til
verkfræði svo hann innritaði sig í
Tækniháskólann í Úralfjöllum. Þar
nam hann byggingarverkfræði og
stóð sig með miklum ágætum.
Meðfram náminu æfði hann blak
af miklum móð og náði töluverö-
um árangri. Hann var stöðugt á
keppnisferðum, eða við þjálfun
annarra liða, svo að eini timinn
sem hann hafði til að sinna nám-
inu var á kvöldin og næturna. Á
sumrin ferðaðist hann mikið um
Sovétríkin og lagöi þá oft af stað
með enga peninga en sat á þaki
lestanna til að þurfa ekki að
farmiða. Einnig var hann mikið
fyrir feröir um óbyggðir og lenti
oft í miklum hremmingum.
Út á vinnumarkaðinn
Yeltsin var boðin vinna sem
verkstjóri á byggingarsvæði strax
En hver er hann þessi Boris
Yeltsin, maöurinn sem er ýmist
elskaöur sem dýrlingur eða hataö-
ur sem lýðskrumari?
Erfið uppvaxtarár
Boris Yeltsin fæddist í Butko,
litlu þorpi undir rótum Úralfjalla, í
nágrenní borgarinnar Sverdlovsk.
Forfeöur hans höfðu veriö bænd-
ur kynslóð fram af kynslóð, plægt
akra, sáð hveiti og stundað hefö-
bundin landbúnaðarstörf. Upp-
vaxtarár Yeltsins voru erfið, tíðir
uppskerubrestir og lítiö um mat.
Fólkið var neytt til að starfa á sam-
yrkjubúum og hungurvofan var
tíður gestur í héraðinu. Faðir hans
tók sig upp og fluttist meö fjöl-
skylduna til Berenizniki sem er
um 40 km frá Butko, í von um
byggingarvinnu. Fjölskyldan flutt-
ist þá í nokkurs konar sambýli þar
sem engin nútima þægindi voru til
staöar. Þegar kuldinn var sem
mestur á veturna hlýjuðu börnin
sér með því að hjúfra sig upp aö
geit sem fjölskyldan hafði eignast.
Mjólkin úr geitinni bjargaði einnig
lífi barnanna þó ekki væri hún
mikil að magni eða tæpur lítri á
dag. Faðir Yeltsins var mjög
strangur og hafði mikla trú á hýð-
ingum sem uppeldisaðferð og
beitti henni óspart á Boris litla en
móðir hans reyndi að bera blak af
honum. Yeltsin minnist æsku sinn-
ar sem litlauss og leiðinlegs tíma-
bils þar sem eina takmarkið var að
lifa af.
Námsárin litrik____________
Yeltsin stóð sig mjög vel í skóla,
var alltaf meðal þeirra hæstu á
prófum, en hegðuninni var mjög
svo ábótavant. Hann var stööugt
A 1
maí hátiðahöldunum 1960 með dótturinni Lenu.
embættis í Rússlandi ber glöggt
vitni.
Dansað og sungið á
Rauða torginu_________________
Kjöri Yeltsins til embættis for-
seta Sovétlýðveldisins Rússlands
síðasta þriðjudag var fagnað ákaft
af stuðningsmönnum hans, sem
fóru syngjandi og dansandi um
Rauða torgið í Moskvu eftir að úr-
slit kosninganna lágu fyrir. Yeltsin
bar sigurorð af Alexander Vlasov
með 535 atkvæðum gegn 467 í
þriðja sinn sem kosið var, en mun-
ur á fylgi frambjóðenda hafði fram
til þessa ekki verið nægjanlegur.
Vlasov naut stuðnings Míkhaíls
Gorbatsjovs, forseta Sovétríkj-
anna. Kjör Yeltsins er enn eitt
áfallið fyrir Gorbatsjov og er talið
sýna minnkandi fylgi hans.
Gorbatsjov hefur átt við mikil
innanríkisvandamál að stríða.
Þjóðerniságreiningur er bæði í
Eystrasaltsríkjunum í norðurhluta
landsins og milli Azera og Armena
í suðri. Þá hefur efnahagur lands-
ins sjaldan verið verri en nú og
hafa róttækar breytingar á efna-
hagskerfi landsins í átt að mark-
aðskerfi farið fyrir brjóstið á sov-
éskum almenningi. Stjórnvöld
hafa boðað miklar verðhækkanir
á matvælum sem hafa leitt til
kaupæðis og hamsturs almenn-
ings. Afleiðingin hefur orðið vöru-
skortur sem leitt hefur til þess að
grípa hefur þurft til skömmtunar í
verslunum.
Vinsæll og veit gff þvi
Yeltsins á hins vegar mikinn
stuöning meðal almennings ekki
síst vegna þess hversu eindregna
afstöðu hann hefur tekið gegn fyr-
irhuguðum efnahagsbreytingum
stjórnvalda í Moskvu og þess
hversu óspar hann hefur verið á
gagnrýni á forréttindi flokksgæð-
inga. Yeltsin hefur kallað efna-
hagsbreytingar stjórnar Gorbat-
sjovs and-rússneskar og hvatt til
þess að ráðstafanir verði gerðar til
þess að milda áhrifin á almenning.