Morgunblaðið - 12.12.2001, Page 33

Morgunblaðið - 12.12.2001, Page 33
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 12. DESEMBER 2001 33 og að at- viðbótar- ð framlagi ræður að- leyti um nig gengið Kæmi þar a nefndin orsendum SA a um það ins að við tvo kosti nefnir þá: að ástand m sig með ækkunum ná ástand- ð gengum a. Við vilj- rstöðu um mikill ein- n.“ kurn tíma ljúka við- eitt helsta lan verði gangi ekki samninga. andi út af vonir um Við viljum verðbólga verði innan þeirra marka sem við gengum út frá við samningsgerðina og að það leggi drög að því að end- urheimta þann stöðugleika sem við töldum okkur vera að leggja drög að þá. Það er stærsta atriðið í málinu. Það er mjög víðtækur stuðningur fyrir því í röðum okkar að ná því marki þó að við séum þá að skuld- binda okkur gagnvart tilteknum töl- um í verðlagi í maí og sæta því að samningur sé uppsegjanlegur þá ef markmiðið næst ekki.“ Fram- kvæmdastjóri SA leggur áherslu á þetta markmið og segir það þýðing- armesta atriði viðræðnanna. „Ef þetta markmið næst er það verð- mætast fyrir bæði fyrirtæki og al- menning í landinu,“ segir Ari enn- fremur. Góð áhrif á gengi krónunnar Davíð Oddsson lýsti í samtali við Morgunblaðið ánægju sinni með at- beina forystumanna ASÍ og SA varðandi samningaviðræðurnar. Viðhafði hann einnig þau ummæli á Alþingi í gær að drög að samkomu- lagi lægju fyrir milli stjórnvalda og aðila vinnumarkaðarins um efna- hagsaðgerðir til að vinna bug á verð- bólgu. Þau tíðindi hefðu þegar haft góð áhrif á gengi íslensku krónunn- ar. „Ég er mjög ánægður með að þetta skuli vera að takast,“ sagði Davíð. „Það er algerlega ljóst að það mun hafa mjög góð áhrif á stöðu krónunnar, gengið og þar með á verðbólguna, sem hefur verið of mikil, eins og við höfum alltaf sagt, gengið hefur verið of lágt skrifað. En strax og þessar fréttir bárust styrktist krónan töluvert, gengis- vísitalan lækkaði úr 150 niður í 147 og sú þróun mun auðvitað halda áfram ef þetta gengur allt saman fram.“ Fóru fram á frestun umræðu um skattamál Davíð lét þessi orð falla eftir að stjórnarandstaðan fór fram á að þriðju umræðu um skattalagapakka ríkisstjórnarinnar yrði frestað vegna tíðinda af viðræðum ríkisins og aðila á vinnumarkaði. Það var Jóhanna Sigurðardóttir (S) sem mæltist til þess fyrir um- ræðuna í gær að þriðju umræðu um skattalagapakkann yrði frestað um a.m.k. einn dag. Óeðlilegt væri að ræða þær aðgerðir, sem gera ráð fyrir hækkun tryggingagjalds, enda fæli innlegg stjórnvalda að sam- komulagi við verkalýðsfélögin og at- vinnurekendur í sér að dregið yrði úr áformaðri hækkun um þriðjung. Ennfremur væri líklegt að von væri á lagafrumvörpum frá ríkis- stjórninni í tengslum við viðræðurn- ar þar sem fram hefði komið t.d. að lækka ætti grænmetisverð, en það kallaði á lagabreytingu. Tók Stein- grímur J. Sigfússon, formaður Vinstri grænna, undir óskir Jó- hönnu og sagði sérkennilegt að ræða þetta mál enda gerði það ráð fyrir hækkun tryggingagjalds sem skv. síðustu fregnum ætti að lækka strax aftur. Ekki ástæða til frestunar Davíð Oddsson forsætisráðherra kvaðst ekki telja ástæðu til að fresta lokaumræðu um skattalagapakkann enda ættu breytingar sem í honum felast ekki að koma til framkvæmda fyrr en á árinu 2003 og því væri nægur tími til að gera umræddar breytingar í tengslum við efnahags- aðgerðir, en þær fela í sér að trygg- ingagjaldið yrði lækkað um 0,25% frá því sem frumvarpið gerði ráð fyrir, færi úr 6% í 5,75%. „Ég ítreka það að það er ekki nein ástæða til að fresta þessum ákvörð- unum nú,“ sagði Davíð. „Lækkun tryggingagjaldsins úr 6% í 5,75% fer eftir því hvort markmið okkar nást fram í maí nk. og við höfum tíma til þess – og tök á því eftir það – að ganga frá því í þá veru. Þetta er öllum kunnugt um og mun ekki trufla það ferli sem þar er á ferð- inni.“ úa ASÍ og SA um forsendur kjarasamninga ningar geri da kaupmætti Morgunblaðið/Sverrir nds Íslands og Samtaka atvinnulífsins ræddust við fram eftir kvöldi. Frá vinstri: Ari tjóri SA, Hannes Sigurðsson aðstoðarframkvæmdastjóri, Rannveig Sigurðardóttir, SÍ, Gylfi Arnbjörnsson framkvæmdastjóri og Grétar Þorsteinsson, forseti ASÍ. joto@mbl.is Einnig i séu að i og að minni á fði verið klegt að styrking f litið er mann, en áfram ngi Búnaðar- f þess að r kemur að flytja ands og Við þetta n í land- gi krón- ast. Þar sluverðs tti þessi ð draga amþykkt eð sam- a vinnu- megi ná verðbólgu hraðar niður en Seðla- bankinn hafi spáð. Við uppkaup ríkisins á skulda- bréfum muni framboð bréfa minnka og ávöxtunarkrafa lækka. Ekki þurfi að hafa miklar áhyggj- ur af að uppkaup skuldabréfanna auki peningamagn í umferð, eins og venja er um slíkar aðgerðir, og valdi þar með þenslu. Ástæðan sé sú að fjármálastofnanir hafi þeg- ar lagt mikið magn ríkistryggðra bréfa inn í Seðlabankann í endur- hverfum viðskiptum og bankinn láni fjármálastofnununum sem samsvari 90% af virði bréfanna. Komi til uppkaupa ríkisins á skuldabréfum sé líklegt að end- urhverf viðskipti við Seðlabank- ann minnki og að þess vegna muni aðeins 10% uppkaupanna skila sér í umferð. Þessi 10% geti hins vegar létt á núverandi lausa- fjárskorti og orðið til þess að millibankavexir lækki niður fyrir daglánavexti Seðlabankans. Þá segir að eigi styrking krónunnar að verða viðvarandi sé lykilatriði að ríkið samþykki ekki aðgerðir sem setji afgang af ríkissjóði í uppnám. st um 2,7% VLADÍMÍR Pútín hefurverið forseti Rússlands ítvö ár en hann var ekkisíst kjörinn vegna þess, að hann þótti góður fulltrúi hersins og rússneskra leyniþjónustustofn- ana. Fréttaskýrendur og rússnesk- ir embættismenn eru hins vegar sammála um, að nú sé kominn upp nokkur kurr innan þessara sömu stofnana vegna náins samstarfs hans við Bandaríkin í afvopnunar- málum og í baráttunni gegn hryðju- verkum. Ekki fer þó mikið fyrir beinni gagnrýni á forsetann. Ástandið í rússneskum efnahagsmálum hefur batnað mikið í stjórnartíð hans og almenningur í landinu virðist ánægður með bætt samskipti við Bandaríkin í kjölfar hryðjuverk- anna 11. september. Hættan er samt sú, að fari eitthvað úrskeiðis heimafyrir eða erlendis, muni óvin- ir Pútíns koma fram í dagsljósið. Á það er minnt í því sambandi, að sumir leiðtogar tilraunarinnar til að ræna Míkhaíl Gorbatsjov, forseta Sovétríkjanna, völdum 1991 voru hershöfðingjar, sem andvígir voru þeirri stefnu hans að draga úr víg- búnaði og friðmælast við Bandarík- in. Aldir upp við hatur á Bandaríkjunum „Þessi nýja stefna er líkleg til að vekja andstöðu þeirra afla, sem Pútín lítur á sem kjölfestu rúss- neska ríkisins, embættismanna, sem vinna að stefnumótun í utan- ríkis- og varnarmálum, meirihluta hershöfðingjanna og valdamestu mannanna í hergagnaiðnaðinum,“ segir varnarmálasérfræðingurinn Alexander Golts í grein í vikuritinu Jezhenedelní Zhúrnal. „Allt leyniþjónustusamfélagið er alið upp við hatur á Bandaríkjunum og vestrænum ríkjum,“ segir Júrí Kobaladze, fyrrum talsmaður leyni- þjónustunnar, þeirrar deildar, sem fæst við njósnir erlendis. „Það hlýt- ur að vera erfitt að kyngja kúvend- ingu af þessu tagi.“ Fyrir aðeins tveimur árum, þegar NATO-ríkin stóðu í Kosovo-stríðinu, voru sam- skipti Bandaríkjanna og Rússlands afar stirð. Á þessum tíma aðhylltist Pútín, sem hafði verið settur forseti frá því í desember 1999 og þar til hann var kjörinn í mars 2000, þá stefnu, að Rússland ætti að vera mótvægi við ofurvald Bandaríkj- anna í heimsmálunum. Í samræmi við hugmyndir, sem voru ofarlega á baugi í forsætisráðherratíð Jevgen- ís Prímakovs, skyldu Rússar snúa sér fremur í austur en vestur, til Kína og gamalla bandamanna í arabaríkjunum, og koma á samfylk- ingu með þeim gegn yfirráðum Bandaríkjanna. Staðan nú er allt önnur. Rússar eru ekki mótvægi við Bandaríkja- menn, heldur samherjar og lúta forystu þeirra í baráttunni gegn hryðjuverkamönnum. Sumir óvin- anna eru gamlir bandamenn Sov- étríkjanna, ekki síst Írakar. Óánægðir hershöfðingjar Óánægjan, sem kraumar sums staðar undir, kom upp á yfirborðið 10. nóvember sl. Þá var birt bréf frá nokkrum uppgjafahershöfðingjum, sem fundu Pútín ýmislegt til for- áttu. Talið er, að bréfið eigi í raun upptök sín hjá starfandi foringjum í hernum. „Stríð Bandaríkjamanna er ekki okkar stríð. Við erum að verða okkur úti um óvini að óþörfu,“ sagði einn þeirra, sem skrifuðu undir bréfið, Vladímír Volkov, þingmaður kommúnista- flokksins. Sergei Ívanov varnarmálaráð- herra var andvígur því, að Banda- ríkjamenn fengju að nota herstöðv- ar í Mið-Asíuríkjunum, sovét- lýðveldunum fyrrverandi, en Pútín var á öðru máli. Hefur Ívanov ekki hreyft því síðan en samkvæmt því, sem fram kom í dagblaðinu Nezav- ísímaja Gazeta, voru yfirmenn í rússneska hernum almennt „óánægðir“ með ákvörðun Pútíns. Yfirmenn í GRU, leyniþjónustu hersins, mótmæltu líka þegar Pútín ákvað að loka hlerunar- og njósna- stöð á Kúbu eftir hryðjuverkin í Bandaríkjunum. Er það haft eftir háttsettum embættismanni, sem segir, að þeir hafi litið á ákvörð- unina sem greiða við Bandaríkja- menn án þess nokkuð kæmi í stað- inn. Plúsar og mínusar Andstæðingar jafnt sem stuðn- ingsmenn Pútíns leita með logandi ljósi að göllunum eða kostunum við stefnu hans gagnvart Bandaríkjun- um. Það var talið jákvætt, að George W. Bush, forseti Bandaríkj- anna, skyldi ekki ákveða, að Banda- ríkin segðu einhliða upp gagneld- flaugasamningnum frá 1972, en á hinn bóginn er veruleg óánægja með einhliða yfirlýsingu hans um fækkun kjarnavopna. Rússnesku herforingjarnir vilja ganga frá slíku með formlegum samningum en Bush vill það ekki vegna þess, að þeim fylgir samningsbundin eftir- litsskylda. „Nú er svo komið, að það eru Rússar, sem vilja, að gagnkvæmt traust verði tryggt með eftirliti, ná- kvæmlega eins og Ronald Reagan var vanur að leggja áherslu á,“ sagði Víktor Lítovkín í grein um varnarmál í Obshtsjaja Gazeta. Efasemdarmennirnir segja, að aðrir hugsanlegir kostir, til dæmis skjótur aðgangur að Heimsvið- skiptastofnuninni eða eftirgjöf gamalla sovétskulda, séu mjög óvissir. „Gamalt máltæki segir, að loforð sé ekki það sama og hjóna- band,“ sagði Lítovkín, „og hingað til hefur farið mest fyrir loforðunum.“ Vinsældir Pútíns Í svipinn þarf Pútín þó ekkert að óttast, svo miklar eru vinsældir hans meðal Rússa. Í nýlegri könnun kom fram, að 69% landsmanna styðja hina nýju stefnu hans gagn- vart Bandaríkjunum og vestrænum ríkjum en aðeins 17% voru á móti. Þegar spurt var hvort Bandarík- in væru vinaríki, svöruðu 43% já og jafn margir, 43%, nei. Í febrúar á þessu ári sögðu 32% já og 52% nei. Reuters George W. Bush leggur handlegginn yfir vin sinn Vladímír Pútín Rússlandsforseta. Myndin var tekin er þeir svöruðu spurningum nemenda í Crawford í Texas í liðnum mánuði þegar Pútín sótti hinn banda- ríska starfsbróður sinn heim. Í Rússlandi er nú komin fram opinberlega andstaða við þær breyttu áherslur sem einkenna hina nýju utanríkisstefnu Pútíns forseta. Kurr í hernum vegna vináttunn- ar við Vesturlönd Utanríkisstefna Rússa hefur gjörbreyst í forsetatíð Vladímírs Pútíns en ekki eru all- ir sáttir við þær nýju áherslur enda eru herforingjar og yfirmenn öryggisstofnana aldir upp við hatur á Vesturlöndum. Moskvu. Los Angeles Times.

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.